جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

راهنما شناسی یکی از مباحث مطرح حوزه اعتقادات می باشد. از گذشته تا به امروز متکلمان بسیاری به بحث پیرامون این موضوع پرداخته اند. بررسی آراء واندیشه های آن بزرگان در این عرصه از جمله اموری است که پرداختن به آن ضروری می نماید. چرا که موجب عمق بخشی به معارف اعتقادی و تضارب آراء می شود. در این میان علامه مصباح یزدی به عنوان یک شخصیت معاصر از جمله کسانی است که در موضوع راهنما شناسی آثاری نگاشته اند. لذا این نوشتار با شیوه توصیفی ـ تحلیلی به تبیین و بررسی آراء و اندیشه های ایشان در عرصه راهنماشناسی (نبوت و امامت) پرداخته است که حاصل آن چنین شد: استاد مصباح در باب تفاوت نبی و رسول معتقد است که رسول علاوه بر مقام نبوت دارای یک رسالت ویژه یعنی اتمام حجت است و با اتمام حجت حکم نهایی درباره هلاکت قوم یا ابقای ایشان صادر می شود. ایشان وحی را تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده (پیامبر) برای هدایت مردم می داند. از دیدگاه علامه مصباح اعجاز تنها راه اطمینان آور برای شناخت پیامبران است که انحصاری در برخی انبیا و یا گروهی از مردم ندارد. معجزه یک استثنا یا معلول بدون علت نیست، بلکه پدیده ای با علتی ناشناخته غیر مادی است. از نگاه ایشان ماهیت عصمت، ملکه ای نفسانی و قوه ای روحانی است که خدا به برخی افراد می دهد و همین مانع از لغزش آنان به سمت گناه و خطا می شود و حکمت الهی اقتضا می کند که وحی از لحظه صدور تا هنگامی که به مردم می رسد، از هر نوع خطا و دستبردی سالم باشد؛ وگرنه غرض خداوند، یعنی هدایت مردم، حاصل نخواهد شد. استاد مصباح معتقد است: اگرامامت در دین اسلام نبود، با رحلت پیامبر، دین در معرض انحراف، تحریف و نابودی قرار می گرفت. پس امامت برای بقای دین ضروری است. از آنجایی که امامت استمرار نبوت است بسیاری از ویژگی ها و بایسته های یک پیامبر در امام هم شرط است.