جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بی‌تردید برای فهم قرآن، مخاطب باید با زوایای نزول قرآن، فرهنگ، آداب‌ورسوم، محیط، شأن و اسباب‌ نزول واقف شود. بدون توجه به آنچه گفته شد، چنان فهمی حاصل نخواهد شد. این نوشتار برای بررسی ارتباط آیات اولیۀ سورۀ آل‌عمران و رخداد مباهله در سه بخش با طرح تاریخ‌گذاری سورۀ آل‌عمران و رخداد تاریخی مباهله، بررسی دلالی و سندی آیات و روایات، نامه‌نگاری و ورود قبایل به مدینه، فهمی روشن و صحیح از عدم هم‌زمانی نزول آیات سورۀ آل‌عمران و رخداد مباهله به دست دهد. هم‌مضمونی آیۀ 61 آل‌عمران با رخداد مباهله، سبب خلط سبب ‌نزول و هم‌زمانی در نزول شده است. با بررسی سندی و دلالی، در نظر گرفتن روایات ترتیب ‌نزول و رخدادهای قطعیِ تاریخی در آیات، سورۀ آل‌عمران در سال سوم نازل شده است. به‌‌رغم اینکه مباهله از اتفاقات قطعیِ تاریخی است، با نزول آل‌عمران هم‌زمان نیست. مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از آیات، روایات و مستندات تاریخی نگاشته شده است.

پیشگیری و مبارزه با فساد از مولفه‌های اقتصاد سالم و روبه رشد است. تا زمانی که از وقوع فساد پیشگیری نشود و نظارت و کنترل بر اقتصاد وجود نداشته باشد، هر اقدام شایسته و اصلاحی سطحی و روبنایی نتیجه نخواهد داد. حضرت علی علیه السلام در نهج‌البلاغه برای مبارزه با فساد روش‌هایی را تبیین کرده و در حکومت از آن استفاده نموده است. این نوشتار به بررسی روش‌های علی‌بن‌ابیطالب علیه السلام در مبارزه با فساد اقتصادی در حکومت می‌پردازد. از اقدامات اساسی حضرت علیه السلام در نظام اقتصادی، کنترل و نظارت همه‌جانبه برای پیشگیری از وقوع فساد و روش‌های مقابله با آن بود. حضرت با برنامه‌ریزی، فرهنگ‌سازی، شایسته‌سالاری، شفافیت اطلاعات، نظارت و کنترل، جلوگیری از اختلاس، ممانعت از احتکار، رباخواری، رانت‌خواری، مبارزه با گران‌فروشی، کم‌فروشی، تثبیت قیمت‌ها و تنبیه متخلفان با هرگونه فساد اقتصادی مقابله و مبارزه نمود. از آن‌جا که بدون داشتن الگوی مناسب و برنامه‌ریزی صحیح، امکان ریشه‌کنی فساد وجود ندارد، توجه به شایسته‌ترین حکومت می‌تواند الگوی مناسب و برنامه‌ای سازنده جهت یافتن روش‌های درست در راستای مبارزه با فساد باشد؛ لذا توجه به آموزه‌های علوی اهمیت و ضروت بیش از پیش می‌یابد. روش پژوهش در این نوشتار توصیفی تحلیلی است که با تکیه بر نهج‌البلاغه و منابع معتبر دیگر و استفاده از خانواده حدیث با استفاده از روش فقه‌الحدیثی و سنجش اعتبار روایات به دست آمده است.

چکیده روش " تحقیق موضوعی" در قرآن کریم، رویکردی نو برای تدبر قرآنی است که با محوریت دکتر لسانی فشارکی شکل گرفته و در سه دهه گذشته تکامل یافته است. علیرغم استقبال گسترده دانشجویان و محققان بویژه در حوزه مطالعات تطبیقی و میان رشته ای از آن، رویکرد مذکور چالش های فراوان روش شناختی؛ دیدگاهی و آینده نگارانه ای پیش روی خود دارد. این رهیافت در راستای تعمیق تدبر در قرآن چندان روشمند نیست؛ همچنین از یک سو هنوز نواقص متعددی دارد بیش از اندازه - بر تداعی آزاد مبتنی شده و به منظور ارائه در قالب روش مطالعات قرآنی نیازمند تکامل است و از سوی دیگر موجب - بروز التقاطات فراوان در اندیشه محققین جوانی که از این روش استفاده می کنند خواهد شد تا آنجا که به نظر می رسد شیوع این رویکرد منجر به پروتستانتیزم اسلامی گردد. مقاله حاضر پس از تحلیل و طرح اهم مزایا و نواقص " روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم" ، به جایگاه احتمالی آن در پیوستار روش شناسی پرداخته و پیشنهاداتی جهت ارتقاء آن داده است. نهایتا نتیجه گرفته شده است که در نسبت با جریان غالب تفسیری شیعی، بایستی " روش تحقیق موضوعی" را جریانی هترودوکس تلقی نماییم.