جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف اين مقاله ارائۀ يک چهارچوب نظام مند از مشاهده، به‌عنوان يک ابزار اصلي جمع¬آوري اطلاعات در پژوهش-هاي کيفي و کمّي از طريق مطالعۀ تطبيقي و تحليل منابع علمي است. به همين منظور، پس از بيان اهداف و تعاريف مشاهدۀ علمي، مراحل مشاهده، انواع و تکنيک¬هاي مشاهده، ابزارهاي کمکي، روش هاي جمع آوري و ثبت داده¬هاي حاصل از مشاهده، و محدوديت ها و خطاهاي معمول در مشاهده و روش هاي کنترل خطا، از ديدگاه هاي مختلف مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. همچنين پانزده مقالۀ پژوهشي ايراني و چهارده مقالۀ پژوهشي خارجي - که بر اساس اعلام پژوهشگران، داده هاي مورد نياز را از طريق مشاهده جمع آوري کرده بودند- مورد تحليل و مقايسه قرار گرفتند. نتايج اين مقايسه نشان داد پژوهش هاي داخلي در استفاده از ابزارهاي ديجيتالي و کمک اعضاي جامعۀ مورد مطالعه براي انجام مشاهده، محدوديت هاي بيشتري داشتند؛ ولي پژوهش هاي خارجي از مشارکت بيشتر شرکت کنندگان برخوردار بودند و برخلاف مقاله هاي ايراني، جزئيات و محدوديت هاي فرايند مشاهده را به‌تفصيل توضيح داده اند.