جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت حقيقت وحي و چگونگي نزول آن، همواره دغدغه انديشمندان و صاحب‌نظران بوده است. هرچند پي‌بردن به ماهيت وحي و ارائه تعريف حقيقي از آن، شايد ناشدني باشد، ولي نظريه‌پردازان کوشيده‌اند تا در توصيف و تشريح آن به‌اندازه تلاش و فهم خود مطالبي بيان کنند. در اين زمينه، ديدگاه‌هاي گوناگوني مطرح شده است که از جمله آنها ديدگاه «تجربه ديني» است. براساس اين ديدگاه که در واقع ريشه در مسيحيت دارد و از سوي برخي روشنفکران مسلمان همچون عبدالکريم سروش جانبداري شده است، پيامبر با خدا روبه‌رو مي‌‌شود. در اين روبه‌رويي، هيچ کلام يا گزاره‌اي القا نمي‌‌شود؛ بلکه «وحي» تفسير و گزارش پيامبر از تجربه شخصي خويش است. سروش به‌دنبال حل مشکلات وحي است و مي‌کوشد تا تبييني طبيعي از آن ارائه دهد. در اين تبيين، پيامبر هم نقش صورت‌دهي به وحي را دارد و هم در درون‌مايه‌هاي وحي دخالت مي‌کند. اين نظريه ازآنجاکه به يکسان‌انگاري وحي و تجربه ديني مي‌انجامد و وحي را به تجربه ديني فرو مي‌کاهد، لوازم دفاع‌ناپذيري را درپي دارد که با نقد بسياري از سوي متکلمان و دين‌باوران سنتي روبه‌رو شده است. مقاله پيش‌ِرو، با طرح ديدگاه‌هاي گوناگون درباره وحي، به نقد و بررسي آراي سروش پرداخته و در پايان، ديدگاهي را که همسو با قرآن و سنت و مورد پذيرش حکيمان و فيلسوفان مسلمان است، مطرح مي‌کند.