جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 12
بررسی الهیات علمی از دیدگاه ولفهارت پاننبرگ
نویسنده:
جواد قلی پور ، یوسف دانشور نیلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
الهیات علمی یکی از شاخه‌های الهیات مسیحی است که بر خلاف رویکردهای سنتی در الهیات، تنها راه دفاع از الهیات و باورهای الهیاتی را توسل جستن به روش، مبانی و یافته‌های علم می‌داند. پاننبرگ، الهی‌دان آلمانی، یکی از اولین الهی‌دانانی است که طرحی را برای الهیات علمی ارائه داده است. مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که الهیات از دیدگاه او چه ویژگی‌هایی دارد و چه نقدهایی بر آن وارد است. به سبب آن که الهی‌دانان مسیحی پیش از مسلمانان با برخی از چالش‌ها مواجهه شده و در صدد رفع آن‌ها برآمده‌اند، استفاده از یافته‌های آن‌ها سودمند خواهد بود. برای پاسخ به مسئله اصلی از روش توصیفی- تحلیلی بهره خواهیم برد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پاننبرگ چهار شرط را برای علمی شدن الهیات برمی‌شمرد، اما مهم‌ترین شرط آن را اثبات شناختی بودن گزاره‌های الهیاتی می‌داند. از نگاه او، اثبات شناختی بودن آن‌ها در گرو استفاده از روش علمی است. طرح پاننبرگ، با وجود نقاط قوتش، توان پاسخگویی به همه چالش‌های الهیات را ندارد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
چگونگي حفظ شريعت توسط اميرمؤمنان علي(ع) در دوره خليفۀ اول
نویسنده:
جواد قلي‌پور
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
حفظ شريعت يکي از شئون ائمۀ اطهار است و متکلمان مسلمان نيز بر همين شأن امام توجه کرده و از اين طريق بر ضرورت وجود امام اقامه دليل کرده‌اند. مطالعۀ تاريخ زندگي ائمه‌ روشن مي‌سازد که همۀ آنها نتوانستند حکومت را به‌دست گيرند. حال اگر چنين است؛ آنها چگونه از عهدۀ حفظ شريعت که حفظ آن بدون حکومت کار مشکلي است، برآمدند؟ در نوشتار حاضر اين مسئله را فقط در زمان امامت امام علي، آن‌‌هم در دورۀ خليفۀ اول مورد بررسي قرار خواهيم داد و با روش توصيفي ـ تحليلي نشان خواهيم داد که گرچه امام علي در اين دوره حاکم نبود؛ ‌لکن دست از وظايف خود برنداشته و با مجموعه‌اي از اقدامات سياسي و علمي همچون اثبات شايستگي خود براي حکومت، پاسخ به سؤالات ديني، ‌حضور در محاکم قضايي و ديگر اقدامات خود در دورۀ خليفۀ اول، توانست شريعت را حفظ کند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 74
بررسی الهیات علمی از دیدگاه آلیستر مک‌ گراث
نویسنده:
جواد قلی پور ، یوسف دانشور نیلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
الهیاتِ علمی طرحی است که برای غنابخشیدن به الهیات و دفاع از آن، از علم بهره می‌برد. آلیستر مک‌گراث یکی از پیشگامان این طرح است که می‌کوشد نشان دهد الهیات و علم در تلائم و تعامل‌اند و می‌توان از روش‌ها و مبانی علم در الهیات بهره برد. مسئلۀ نوشتار حاضر این است که مک‌گراث در طرح خود از کدام‌یک از روش‌ها و مبانیِ علم استفاده کرده است و در این صورت، الهیات او چه ویژگی‌هایی را خواهد داشت و درنهایت چه نقدهایی بر طرح او وارد است. این طرح یکی از مهم‌ترین طرح‌های الهیاتی است که بررسی آن برای ما نیز درس‌آموز خواهد بود. در این نوشتار با پیروی از روش توصیفی - ‌تحلیلی، ابتدا به تبیین طرح مک‌گراث و سپس به ارزیابی آن خواهیم پرداخت. با مراجعه به آثار مک‌گراث روشن می‌شود که او از روش پسینی، رویکرد واقع‌گرایانه و نظریه در الهیات بهره برده و الهیات او الهیاتی واقع‌گرا و پسینی است که نگاهی کلی به واقعیت را ارائه می‌دهد. الهیات علمی با وجود نقاط قوت، دارای کاستی‌هایی است که برخی از آن‌ها از این‌ قرارند: عدم ارائۀ دلیل قابل‌قبولی برای استفاده از علم، اتکای الهیات بر فلسفه نه علم، ثابت‌دانستن مبانی و روش‌های علم، نگاه خوش‌بینانه به علم.
صفحات :
از صفحه 84 تا 114
تحول در علم کلام از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی(ره)
نویسنده:
جواد قلی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
امروزه بحث تحول در علم کلام با توجه به تحولاتی که در جامعۀ اسلامی رخ داده و مسائل و شبهات جدیدی که مطرح شده، به بحث مهمی در عرصۀ دین‌پژوهی تبدیل شده است. آیت‌الله مصباح یزدی‌& نیز با توجه به شناخت دقیقی که از نیازهای جامعه داشته‌اند، کلام سنتی را در انجام وظایفش ناتوان می‌دانند و ضمن ضروری قلمداد‌کردن تحول در علم کلام، مباحث ارزنده‌ای را بیان کرده‌اند. مسئلۀ اصلی نوشتار حاضر این است که آیت‌الله مصباح یزدی& چه تبیینی از پیشینه، ضرورت و کیفیت تحول در علم کلام دارند؟ در نوشتار حاضر، با رجوع به آثار نوشتاری و گفتاری آیت‌الله مصباح یزدی& روشن می‌شود که ایشان معتقدند علم کلام از گذشته، پیوسته در حال تحول بوده و با توجه به مسائل و شبهاتی که امروزه به وجود آمده، تحول در آن ضروری است. از نگاه ایشان، مهم‌ترین تحولی که باید در علم کلام رخ دهد از جهت مسائل و مبانی آن است؛ کلام باید به مسائل جدید تجهیز و مسائل بدون کاربرد آن کنار گذاشته شود. از سوی دیگر، مبانی و اصول موضوعۀ علم کلام که سست یا گرفتار شبهات شده‌اند، باید در محل خودشان تقویت شوند تا علم کلام بتواند با اتکای بر آن‌ها از عهدۀ انجام وظایف خویش برآید.
بررسی ریشه های طبیعت گرایی روش شناختی در الهیات مسیحی در قرون وسطای متأخر
نویسنده:
یوسف دانشور نیلو، جواد قلی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مبانی علم نوین، طبیعت­ گرایی روش­ شناختی است. باور رایج این است که این مبنای علم نوین، همزاد خود علم بوده و ازاین‎رو در انقلاب علمی پدیدار گشته است؛ لکن بررسی­ های تاریخی نشان می‎دهد که طبیعت­ گرایی روش­ شناختی نه در بحبوحه ظهور علم جدید در انقلاب علمی، بلکه در منازعات الهیاتی قرون وسطای متأخر متولد شده است. این نکته از جهت روشن کردن رابط ه­ای که علم و دین در طول تاریخ مغرب زمین داشته اند حائز اهمیت است. شواهدی حاکی از آن است که متألهان مسیحی با انگیزه ­های الهیاتی، مسائلی را مطرح کردند که بستر مناسبی را برای پیدایش طبیعت­ گرایی روش­ شناختی به وجود آورد. از خلال این بررسی آشکار خواهد شد که در این عصر سه عامل مهم که با انگیزه­های الهیاتی همراه بودند در به وجود آمدن طبیعت­ گرایی روش ­شناختی مؤثر واقع شدند: تبیین ویژه از رابطه خالق و مخلوق، تفکیک حوزه دین و علم، تأکید بر تجربه­ گرایی و روش کمی. در ضمن این تحلیل رابطه تجربه‌گرایی و الهیات مسیحی در قرون وسطای متأخر روشن خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 89
راه‌های کسب معرفت ديني از منظر قرآن
نویسنده:
محمد جعفری ، جواد قلی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بررسی راه‌های کسب معرفت دینی، یکی از وظایف مهم معرفت‌شناسی معاصر است و مشخص کردن آنها هم در معرفت‌شناسی و هم در زندگی فردی و اجتماعی بسیار اهمیت دارد. در معرفت‌شناسی مباحث زیادی در این‌باره صورت گرفته است؛ لکن آنچه در نوشتار حاضر مورد توجه بوده، بررسی این راه‌ها با نگاهی درون‌دینی است. ازاین‌رو، مسئلۀ ما این است که آیا راه‌هایی که برای کسب معرفت دینی در کتاب‌های معرفت‌شناسی دینی برشمرده شده است، ‌از منظر قرآن نیز معتبر است یا خیر؟ ما با عرضه راه‌های کسب معرفت دینی رایج به قرآن، با روش تحليلي ـ توصيفي درصددیم تا اعتبار این راه‌ها را از منظر قرآن مورد بررسی قرار دهیم. بررسي نشان مي‌دهد آنچه را که در معرفت‌شناسی دینی رایج به‌عنوان راه‌های کسب معرفت دینی معرفی شده، یعنی ادراک حسی، درون‌بینی، گواهی، حافظه، مرجعیت و عقل، قرآن نیز اعتبار اولیه آنها را تأیید می‌کند و علاوه بر آنها حس دینی را نیز به‌عنوان منبع دیگری برای معرفت دینی معرفی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 11 تا 22
بررسی نقش ترس در پيدايش دين (با تكيه بر قرآن)
نویسنده:
جواد قلی پور، محمد جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
يکي از ديدگاه هاي غربيان که با رويکردي طبيعت گرايانه به موضوع «منشأ دين» پرداخته، «ترس از حوادث طبيعي» را منشأ دين مي داند. نوشتار حاضر با استفاده از قرآن و با روش نقلي درصدد است تا نظر قرآن را در اين مسئله تبيين کند که آيا منشأ پيدايش دين، گرايش به دين و التزام به احکام عملي آن، مي تواند ترس از حوادث طبيعي باشد يا خير؟ و اساساً قرآن چه ديدگاهي را دربارة پاسخ اين سه مسئله بيان مي دارد. در اين مقاله پس از مفهوم شناسي، اين بحث را به ترتيب در سه بخش مطرح کرده ايم: در بخش اول که «پيدايش دين» است، ترس هيچ نقشي در پيدايش دين ندارد؛ بلکه از ديدگاه قرآن، خداوند و ارادة او عامل پيدايش دين است؛ ولي در دو بخش ديگر يعني «گرايش به دين» و «التزام به احکام ديني»، گرچه ترس عاملي اساسي نيست، لکن نمي توان به کلي نقش آن را ناديده گرفت.
صفحات :
از صفحه 43 تا 60
اسلامی‌سازی علوم با توجه مبنای روش‌شناختی(با تکیه بر قرآن)
نویسنده:
جواد قلی پور
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
اسلامی­سازی علوم، به سبب وجود برخی کاستی­ها و ناهمخوانی­­ها با دین، امروزه در فضای علمی، اهمیت بالایی دارد. ازاین­رو، هریک از اندیشمندان در صدد رفع این­گونه از نقص­ و ناسازگاری­ها بر آمده­اند. مبانی روش­شناختی علم، یکی از مهم­ترین مبانی علم است که در سرشت و سرنوشت آن اثر می­گذارد. در نوشتار حاضر، به اسلامی­سازی علوم از این منظر توجه شده و مسئله اصلی، این است که چگونه می­توان با لحاظ این مبانی، به اسلامی کردن علم دست یافت؟ در این نوشتار ، بعد از معرفی مهم­ترین مبانی روش­شناختی علم، یعنی تجربه­گرایی، روش کمّی و ریاضیاتی و طبیعت­گرایی روش­شناختی و اسلامی­سازی، در دو مرحله به کار رفته است. در مرحله اول، سعی بر آن بوده که این مبانی به­ویژه به تأیید متون دینی برسند که فقط دو مبنای اول چنین بودند و از این نظر می­توان گفت اینها اسلامی­اند. در مرحله دوم، مبنای دیگر را که به تأیید متون دینی نمی­رسد، با به رسمیت شناختن معرفت وحیانی و پذیرش تبیین دینی توسط علم، مشکل این مبنا نیز حل می­شود و در نتیجه، علم به لحاظ مبانی روش­شناختی، اسلامی خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 31 تا 59
نهضت اصلاح دینی و تأثیر آن در انقلاب های علمی و صنعتی
نویسنده:
جواد قلي‌پور
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
بي‌تردید نهضت اصلاح دینی یکی از مهم‌ترین نهضت‌هایی است که غرب مدرن آن را تجربه کرده است. این نهضت در ابعاد مختلفی، غرب و مسیحیت را تحت تأثیر خود قرار داده است. هدف نوشتار حاضر، تبیین نقش نهضت اصلاح دینی در رشد و بالندگی انقلاب علمی و صنعتی و به‌تبع آنها، تأثیر آن در سرمایه‌داری است. مسئلۀ اصلی پژوهش این است که آیا نهضت اصلاح دینی در به‌وجود آمدن یا رشد و گسترش انقلاب علمی، انقلاب صنعتی و سرمایه‌داری تأثیر داشته است یا خیر؟ در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، شواهد و دلایل تأثیر نهضت اصلاح دینی را در رشد و بالندگی انقلاب علمی و صنعتی و سپس در سرمایه‌داری که این نهضت طریق آن در انقلاب صنعتی مؤثر بوده، مورد بررسی قرار داده‌ایم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نهضت اصلاح دینی از طریق تقدس بخشیدن به دنیا و امور دنیوی، تشویق به مطالعه طبیعت، دعوت ریاضت‌گری و ترک لذت در انقلاب علمی، صنعتی و سرمایه‌داری مؤثر بوده است.
بررسی جايگاه قاعده ترجيح بلامرجح در ميان متكلمان مسلمان
نویسنده:
جواد قلي‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قاعدة ترجیح بلامرجح، یکی از قواعد فلسفی است که بعد از ورود فلسفه یونان به اسلام، مورد توجه بسیاری از متکلمان واقع شده و در موارد مختلفی از آن در مباحث کلامی استفاده شده است. مسئله اصلی آن است که متکلمان مسلمان چه دیدگاهی در مورد بداهت ادلة امتناع و عدم امتناع اتخاذ کرده‌اند و در چه مباحثی از این قاعده سود برده‌اند. هدف این نوشتار آن است که به این مسئله به‌صورت منسجم پاسخ گوید؛ زیرا با اینکه قاعده مذکور مورد توجه فلاسفه و متکلمان بوده، لکن به‌صورت مستقل به آن پرداخته نشده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با مراجعه به آثار متکلمان، دیدگاه آنان را در مباحث مذکور مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها حاکی از آن است که متکلمان برخلاف اغلب فلاسفه که امتناع قاعده را بديهی می‌دانند، در بدیهی بودن و امتناع ترجیح بلامرجح اتفاق‌نظر ندارند و حتی برخی از آنها بر امکان قاعده اصرار دارند و برخی دیگر ترجیح بلامرجح توسط فاعل مختار را ممتنع نمی‌دانند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 72
  • تعداد رکورد ها : 12