جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائلی که همواره زمینه‌ساز مباحث بسیاری در حوزه دین شده مساله رابطه بین ایمان و عمل است. در این پژوهش به بررسی و آسیب‌شناسی رابطه ایمان و عمل از منظر مطهری و کانت پرداخته شده است. کانت با پس‌زدن معرفت درپی گشودن راهی برای ایمان است و ایمان را همان عمل به دستور اخلاقی خویش می‌داند. مطهری در آثار خویش عباراتی دارد که در ضمن آنها علاوه بر ترسیم رابطه بین ایمان و عمل به آسیب‌شناسی رابطه بین ایمان و عمل از منظر ایمانوئل کانت پرداخته است. مبنای بررسی و آسیب‌شناسی در اینجا تعریفی از دین است که دین را مجموعه‌ای از عقاید، اخلاق و احکام می‌داند. براین اساس نظرات کانت را در سه حوزه فعل عقلانی، اخلاقی و عبادی بررسی شده است. ازجمله آسیب‌هایی که مطهری در این سه حوزه به نظرات کانت وارد کرده است از این قرار است: آسیب اشکال انگیزش برای عمل، تقلیل مفاهیم دینی به دریافت‌های عقلانی، عدم توجه به حسن فعلی و فاعلی، بشری انگاشتن قوانین الهی و ... . از نظر این پژوهش شیوه صحیح رابطه ایمان و عمل در میان آیات قرآن و احادیث معصومین قابل دسترسی است که در قالب نظریه ایمان دینی به آن پرداخته شده است. ایمان مورد نظر این پژوهش متشکل از معرفت، اعتقاد قلبی و عمل جوارحی است و قابل افزایش و کاهش است. تکیه اصلی در این نظریه بر ذو مراتب‌بودن عنصر معرفت و عمل است. عنصر معرفت خود یک عمل عقلانی حساب می‌شود و ما با اعتقاد به خداوند، نبوت، جاودانگی روح و معاد دارای شناخت مضاعف در نسبت با عمل روبه‌رو می‌شویم و این معرفت و باور در اعمال و رفتارهای اخلاقی و عبادی ما تاثیر گذاشته و انگیزه ما را برای عمل مضاعف کرده و مطابق با آنچه ایمان داریم عمل خواهیم کرد.

یکی از مسائلی که همواره زمینه‌ساز مباحث بسیاری در حوزه دین شده مساله رابطه بین ایمان و عمل است. در این پژوهش به بررسی و آسیب‌شناسی رابطه ایمان و عمل از منظر مطهری و کانت پرداخته شده است. کانت با پس‌زدن معرفت درپی گشودن راهی برای ایمان است و ایمان را همان عمل به دستور اخلاقی خویش می‌داند. مطهری در آثار خویش عباراتی دارد که در ضمن آنها علاوه بر ترسیم رابطه بین ایمان و عمل به آسیب‌شناسی رابطه بین ایمان و عمل از منظر ایمانوئل کانت پرداخته است. مبنای بررسی و آسیب‌شناسی در اینجا تعریفی از دین است که دین را مجموعه‌ای از عقاید، اخلاق و احکام می‌داند. براین اساس نظرات کانت را در سه حوزه فعل عقلانی، اخلاقی و عبادی بررسی شده است. ازجمله آسیب‌هایی که مطهری در این سه حوزه به نظرات کانت وارد کرده است از این قرار است: آسیب اشکال انگیزش برای عمل، تقلیل مفاهیم دینی به دریافت‌های عقلانی، عدم توجه به حسن فعلی و فاعلی، بشری انگاشتن قوانین الهی و ... . از نظر این پژوهش شیوه صحیح رابطه ایمان و عمل در میان آیات قرآن و احادیث معصومین قابل دسترسی است که در قالب نظریه ایمان دینی به آن پرداخته شده است. ایمان مورد نظر این پژوهش متشکل از معرفت، اعتقاد قلبی و عمل جوارحی است و قابل افزایش و کاهش است. تکیه اصلی در این نظریه بر ذو مراتب‌بودن عنصر معرفت و عمل است. عنصر معرفت خود یک عمل عقلانی حساب می‌شود و ما با اعتقاد به خداوند، نبوت، جاودانگی روح و معاد دارای شناخت مضاعف در نسبت با عمل روبه‌رو می‌شویم و این معرفت و باور در اعمال و رفتارهای اخلاقی و عبادی ما تاثیر گذاشته و انگیزه ما را برای عمل مضاعف کرده و مطابق با آنچه ایمان داریم عمل خواهیم کرد.

یکی از رویکردهای راه یافته به برخی از مجامع علمی، نگاه انسان انگارانه به خداوند است. این نگاه، در شناخت ذات، اوصاف و افعال الهی از نوع شناخت بدست آمده از انسان بهره گرفته است. این رویکرد در کلمات أئمه شیعه و متکلمان به نقد کشیده شده است. حضرت علی (ع) یکی از پیشگامان نقد این رویکرد و ارائه دهنده مبانی و روش صحیح دست یابی به شناخت صحیح از خداوند در همه حوزه هاست. دیدگاه حضرت با توصیف و تحلیل خطبه های نهج البلاغه قابل دستیابی است.حضرت با نقد سنخیت میان خالق و مخلوق، عدم احاطه محدود بر نامحدود، بیان مراتب توحید ذاتی و ضعف قوای ادراکی به نقد این نگاه در حوزه ذات می‌پردازد. ایشان با نفی صفات و تعبیری دانستن اسماء و صفات الهی و ارائه معنای سلبی از صفات ، دیدگاه انسان وارانه در حوزه اسماء و صفات را نقد می‌نماید. با نفی مطلق نیاز خداوند، احتیاج به هر گونه تفکر، چاره اندیشی، الگوبرداری، وجود ماده ازلی برای خلقت به نقد دیدگاه انسان وارانه در افعال الهی می‌پردازد.

یکی از مسائلی که همواره مورد نزاع بین متکلمان و فیلسوفان اسلامی و غربی بوده، مساله رابطه ایمان با عمل است. در دین اسلام، هر یک از ایمان و عمل ارزش استقلالی دارد و خود مورد نظر شارع است. کانت، در آثار خویش ایمان را امری معرفی می‌کند که یکسره مربوط به اخلاق و عقل عملی است و برای رسیدن به ایمان معرفت را کنار زده و دست عقل نظری را برای درک مابعدالطبیعه کوتاه می‌داند. در نگاه مطهری ایمان و معرفت همراه همیشگی هستند و در آثار خویش مطالبی دارد که به نقد دیدگاه‌های کانت دراین‌باره پرداخته است. این پژوهش، درپی بیان تحلیل‌های مطهری بر مبانی کانت در رابطه ایمان و عمل عقلی است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای و بررسی توصیفی-تحلیلی آثار مطهری و کانت است. از جمله نقدهای مطرح شده توسط مطهری می‌توان به تعریف ناقص از ایمان و عدم توجه به اصالت ایمان اشاره کرد.

یکی از رویکردهای راه یافته به برخی از مجامع علمی، نگاه انسان انگارانه به خداوند است. این نگاه، در شناخت ذات، اوصاف و افعال الهی از نوع شناخت بدست آمده از انسان بهره گرفته است. این رویکرد در کلمات أئمه شیعه و متکلمان به نقد کشیده شده است. حضرت علی ? یکی از پیشگامان نقد این رویکرد و ارائه دهنده مبانی و روش صحیح دست یابی به شناخت صحیح از خداوند در همه حوزه هاست. دیدگاه حضرت با توصیف و تحلیل خطبه های نهج البلاغه قابل دستیابی است.حضرت با نقد سنخیت میان خالق و مخلوق، عدم احاطه محدود بر نامحدود، بیان مراتب توحید ذاتی و ضعف قوای ادراکی به نقد این نگاه در حوزه ذات می‌پردازد. ایشان با نفی صفات و تعبیری دانستن اسماء و صفات الهی و ارائه معنای سلبی از صفات ، دیدگاه انسان وارانه در حوزه اسماء و صفات را نقد می‌نماید. با نفی مطلق نیاز خداوند، احتیاج به هر گونه تفکر، چاره اندیشی، الگوبرداری، وجود ماده ازلی برای خلقت به نقد دیدگاه انسان وارانه در افعال الهی می‌پردازد.