جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مرگ به‌عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشۀ صدرا به‌حساب می‌آید. در اندیشۀ صدرا مرگ به‌عنوان تعالی نفس از بدن معرفی شده‌است. از منظر وی مرگ تنها به ضرورت متافیزیکی واقع نمی‌شود، بلکه آدمی می‌تواند بر حسب تلاش خود میان نفس و بدن جدایی بیندازد. سؤال این است که مرگ چگونه از ضرورتی متعالی به امری انسانی تبدیل شده و چگونه با ارادۀ آدمی نسبت برقرار می‌کند. این مقاله با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی تلاش می‌کند که نشان دهد صدرا چگونه میان مرگ با فلسفه از یک سو و مرگ و ارادۀ اخلاقی و تهذیب از سوی دیگر ارتباط ایجاد می‌نماید. با مراجعه به آثار صدرا روشن می‌شود که مرگ ارادی، ارادۀ اخلاقی و فلسفه از جهت اینکه هر سه از یک سو دوری از تعلقات بدنی را لازم دارند و از سوی دیگر باعث استکمال وجودی نفس و رسیدن آن به مرتبۀ عقلانی می‌شوند، اشتراک دارند. این خصیصۀ مشترک و بنیادی زمینۀ ایجاد نسبت میان این سه مفهوم و گذار از یکی به دیگری را در اندیشۀ صدرا فراهم می‌آورد.

---