جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی تطبیقی دیدگاه مذاهب کلامی (امامیه، اسماعیلیه، زیدیه، معتزله، اباضیه، اشاعره، ماتریدیه و اهل حدیث) در افضلیت حضرت علی (ع)

نویسنده:

پدیدآور: علی عالمی ؛ استاد راهنما: سید رشید صمیمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

فهرست نوشته‌ها فهرست منابع فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

چکیده :

افضلیت، به معنای فزون‌تر بودن کرامت و ثواب در نزد خداوند و برجستگی در صفاتی که شرط امامت ظاهری می‌باشد، تعریف شده است. افضلیت یک فرد در حوزه‌ی امامت و رهبری مسلمانان، در صفات منحصر به فرد شخصی، خانوادگی، اعتقادی، معرفتی، اجتماعی و سیاسی رهبر جامعه‌ی دینی نمود پیدا می‌کند. حال پرسش اساسی این است که از دیدگاه مذاهب اسلامی، بعد از پیامبر اکرم (ص)، در حوزه‌‌ی صفات و برجستگی‌های شخصی، خانوادگی، اعتقادی، معرفتی، اجتماعی و سیاسی چه کسی بر دیگران افضلیت داشته است تا منصب رهبری مسلمین در وجود ایشان متعین گردد؟ تحقیق حاضر، تلاش کرده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، پاسخ سئوال فوق را پیدا نماید. متکلمان شیعه بالجمله و متکلمان سنی فی‌الجمله بر این باورند که امام علی (ع)، در تمام حوزه‌های فوق‌الذکر، افضل صحابه‌ی پیامبر خدا (ص) به شمار می‌آمده است. با این تفاوت که متکلمان شیعه، افضلیت در حوزه‌های مذکور را دلیل بر امامت بلافصل امیرالمؤمنین دانسته و سنیان، منکر دلالت فضائل بی‌شمار علی (ع)، در حوزه‌های مذکور، بر امامت بلافصل ایشان می‌باشند. به باور متکلمان شیعی، پس از رسول خدا کسی لیاقت امامت مسلمین را دارد که در تمام حوزه‌های یاد شده، افضلیت علی‌الاطلاق نسبت به سایرین را داشته و در دو حوزه‌ی صفات کمالی و ریاست ظاهری از همه افضل باشد. به عبارت دیگر، از نظر آنان، امام، باید در آنچه بر آن ولایت می‌یابد، از تمام افراد امت، افضل باشد؛ زیرا ترجیح مفضول بر فاضل قبح عقلی داشته و در هیچ حال تقدم مفضول بر فاضل روا نمی‌باشد. اما متکلمان سنی، در این مسأله، دیدگاه واحد و ثابتی ندارند؛ گروهی در مقام نظر، از وجوب امامت افضل جانبداری کرده و در واقعیت تاریخی و اجتماعی صدر اسلام، نظریه‌ی افضلیت ترتیبی خلفا را مطرح نموده‌اند. در مقابل، اکثر معتزله، قاطبه‌ی اهل حدیث، برخی از اشاعره و اباضیه، امامت افضل را ضرورتاً به مصلحت ندانسته و به عذر حفظ مصالح امت، به جواز امامت مفضول با وجود افضل، رأی داده‌اند؛ هرگروه برای اثبات مدعای خود به دلایلی از کتاب، سنت، اجماع و عقل تمسک کرده‌اند. با عنایت به اینکه تعیین فرد افضل در حوزه‌های یاد شده، پس از رحلت رسول گرامی اسلام، تأثیر عمیقی در باورها و حوزه‌ی احکام عملی مسلمانان دارد، افضلیت حضرت علی (ع)، در حوزه‌های فوق‌الذکر را از منظر مذاهب کلامی شیعی و نحله‌های فکری اهل سنت مورد بررسی قرار دادیم و به نتایج مهمی نیز در این زمینه، دست یازیدیم؛ نیز در این تحقیق ثابت شد که از نظر ثبوتی، مذاهب کلامی، شیعی بالاتفاق و نحله‌های اهل سنت اکثرا، بر افضلیت امام علی (ع)، در حوزه‌های یادشده باورمنداند و در مقام اثبات اختلاف نظرهای وجود دارد.

مشخصات اثر

عنوان :

مبانی کلامی آزادی در اندیشه امام خمینی «ره»

نویسنده:

پدیدآور: محمدموسی حلیمی ؛ استاد راهنما: سید رشید صمیمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست نوشته‌ها فهرست منابع فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

آزادی یکی از پر طرفدارترین و پرجاذبه‌ترین نهادِ اجتماعی انسان است، کاروانِ متحرّک و رو به رشد بشریت پس از کشفِ قانون و درک ضرورت آن در ایجاد نظم و سامان دادنِ امور زندگی فردی و اجتماعی خویش به درکِ ضرورت آزادی رسیدند؛ که در ادبیات اجتماعی عصر حاضر تحول آفرین‌ترین، پربارترین و کهن‌ترین آموزه‌ی معنی دارِ انسان شناختی و جامعه شناختی، شناخته و تعریف شده است؛ که پژوهش‌های انسان‌شناختی عصرمتمدن، انسان را موجودی مترّقی و کاملا آزادی خواه معرفی می‌کند، و معتقدند که انسان در پرتو وضع قانون به آزادی رسیده اند. شاید نخستین بارکه انسان به آزادی اندیشیدند لحظاتی برای سامان دادن به امورجامعه و خود نیازمند وضع قانون شد و انسان ضرورت قانون را پذیرفت لیکن قانون اورا محدود به حرکت در چار چوب شناخته شده و مقبولیت یافته‌ای گردانید؛ او چون نتوانست قانون را حذف کندو به‌اندیشه فرورفت که چگونه بین آزادی قبلی‌طبیعی خود و قانون جمع کند و بدین‌‌سان نخستین احساس از آزادی به‌وجود آمد؛ اما نه احساس نقضی و سلبی، بلکه احساس ایجابی و وجودی. باتکیه به چنین رویکردی، بحث آزادی در حوزه اعتقادی و کلامی یکی از محوری ترین مباحث علمی در حوزه مبانی نظری حضرت امام است که باید دید از دیدگاه کلامی امام تا چه‌حد رسمیت و مطلوبیت دارد. بنابراین، پس از بررسی و تتبع همه‌‌جانبه و گسترده باتوجه به داشته‌ها و یافته‌هایی از امام، به این نتایج نسبتاً کلی و هماهنگ و منسجم، رسیده است: که مبانی کلامی آزادی در اندیشه حضرت امام در قالب شش فصل سازماندهی شده که شاملِ 1) «مبانی معرفت شناسی و آزادی»: در قالب مؤلفه‌های مانند فطرت و آزادی، تفکر و آزادی، وحی و آزادی؛ 2) «مبانی خداشناسی و آزادی»: در پوشش، گزاره‌های توحید عبادی و آزادی، و توحید افعالی و آزادی؛ 3) «مبانی انسان شناسی و آزادی»: در چهارچوب مبانی عزم و اختیار و آزادی، و مطلق گرایی و آزادی؛ 4) «مبانی راهنماشناسی و آزادی»: در پرتو مبانی و گزاره‌های نبوت و آزادی، و امامت و آزادی؛ 5) «مبانی فرجام شناسی و آزادی»: مشتمل برمبانی ثواب و عقاب و آزادی، و خلود و جاودانگی و آزادی، است. بنا براین، با ارائه روش تحلیلی و توصیفی از مبانی کلامی امام در باره آزادی، نیز با این که حضرت امام مبانی فراوانی در باره آزادی دارد اما به‌لحاظ ‌مبانی کلامی ایشان، آزادی انسان در محدوده‌های ذکرشده قابل تعریف و دفاع است. زیرا حضرت امام، از منظر مبانی کلامی باتکیه به دیدگاه اسلام، آزادی انسان را به‌رسمیت می‌شناسد و معتبر می‌داند، از همین معبر، در واقع، از یک طرف آزادی را در قالب آن مبانی یادشده معتبر و قابل دفاع می‌داند و از سوی دیگر، در چهارچوب همان مبانی، محدوده‌ی آزادی انسان را تعیین و تحدید می‌کند.

مشخصات اثر

عنوان :

زمان وکاربرد آن درمسائل اعتقادی

نویسنده:

پدیدآور: محمد رضا نجفی ؛ استاد راهنما: سید رشید صمیمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست نوشته‌ها فهرست منابع فارسی

چکیده :

عجین شدن مسأله "زمان" با جهان طبیعت و همزادی آن با تاریخ جهان و انسان، آن را به مسأله مهم برای پیدا نمودن مجهولات قرار داده است. طرح نظرگاه ها که معلول اهمیت مسأله "زمان" است، تشتت آراء را نیز در پی داشته، به طوری که بعضی به کلی آن را انکار نموده و برخی آن را در حد واجب الوجود پنداشته و دیگرانی نیز آن را موهوم می پندارند. برخی آن را ظرف و از سنخ ماهیات عرضیه دانسته اند و کسانی چون صدراء آن را از دائره ماهیات بیرون رانده و در زمره مصادیق هستی قرار داده و آن را از جمله محمولات بالصمیمه و مقوّم ذاتی جواهر مادی دانسته و با مفهوم معقول ثانی فلسفی تعریف نموده است. صدراء با معقول ثانی فلسفی خواندن زمان، آن را از ویژگی های عالم اجسام و جهان طبیعت قرار داده و آن را به گونه ای ترسیم نموده که هر پدیده مادّی را، دارای زمانی ویژه خود است. چیدمان اندیشه "زمان صدرائی" بر مبانی وی چون اصاله الوجود، تشکیک در وجود و حرکت جوهری پی ریزی شده است. حال با توجه به اختلاف نگرش، "کاربرد" آن نیز متفاوت است. به ویژه در پژوهش های هستی شناختی و "مسائل اعتقادی". بنیادی ترین "مسأله اعتقادی"، مسأله "خداشناسی"، "جهان شناسی"، "انسان شناسی" و "فرجام شناسی" و کیفیت آنها با "زمان" و "کاربرد" آن است که فلاسفه و متکلمین به آنها پرداخته اند. ولی نظریه بدیع و قابل دفاع از آن ملاصدراء است که به خوبی از عهده آن برآمده است. دستآورد این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی به مسأله زمان و کاربرد آن پرداخته است، علاوه بر توجه به مهمترین دیدگاهها پیرامون این مسأله، به "کاربرد زمان" در اهم "مسائل اعتقادی" نیز پرداخته است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی شبهات پیرامون عصمت امام رضا وامام جواد علیهما السلام و رد آن

نویسنده:

محمد آصف نقوی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

عصمت , امام و امامت

چکیده :

چکیدهبررسی شبهات عصمت امامان یکی از ابحاث مهم کلام بوده است، شبه استدلالی است که از مقدمات فاسدی تشکیل می‌شود که حقی را باطل یاباطل را حق جلوه می‌دهد و عصمت لطف الهی و ملکه نفسانی است که باوجود آن مکلف از ترک واجب در فعل حرام اختیارا جلوگیری می‌کند. و امام کسی است که دارای رهبری عمومی در اموردین و دنیابه صورت نیابت از پیامبر می‌کند.در این نوشتار شبهات عصمت امام رضا (ع) و امام جواد (ع) بررسی می‌شود که از طرف بعضی مخالفین ارائه شده است. وآنها را براساس شواهد تاریخی، کلامی پاسخ داده می‌شود، مانند این که شبهه معروفی درباره امام رضا (ع) شده که چرا ولیعهدی ظالمین را قبول کرده در حالیکه در قرآن کریم از رکون و میلان پیدا کردن به ظالمین نهی شده است، پاسخ این شبه این است که به صورت اکراهی که از طرف مامون صورت گرفته بود و شواهد آن در تاریخ ثبت شده امام به خاطر مصلحت و صلاح دید آن وقت این ولی عهدی را پذیرفته و از آن موقعیت برای خدمت به اسلام و مسلمین بسیار بهره برده است. و شبه معروف در باره امام جواد (ع) این که چرا بادختر قاتل پدرش که دختر مامون می‌باشد ازدواج کرد در حالیکه خود آن زن هم دست پرورده دستگاه خلافت عباسی بوده و امام از این ازدواج امتناع نکرده است، و بناء بر قانون اسلام در ازدواج کفو بودن همسر لازم بود، و آن زن کفو امام نبود است.پاسخ این شبه این است که این ازدواج با اصرار مامون و کاملا جنبه سیاسی داشت و امام در این امر مجبور بوده است، و در سیرت بعضی پیامبران و امامان دیگر در این گونه حالات اتباع کرده، یکی از شبهات معروف اینکه چرا این دو امامان (ع) بر اقامه حکومت عباسی قیام نکرده و از موقعیت سیاسی و اجتماعی خودشان استفاده نکرده اند؟جوابش این است که وضعیت سیاسی آن زمان برای تشکیل حکومت سازگار نبوده بلکه گاهی جاسوسان دست به کمک می‌آمدند، تا این سلسله امامت را متهم کرده و از بین ببرند، و درآن زمان دو قسم از قیامها مذهبی و غیر مذهبی صورت گرفت، و امامان (ع) قیامهای مذهبی را تایید می‌کردند، ولی آنها هم در تشکیل حکومت موفق نشدند، و امامان (ع) برای ترتیب نفوس و هدایت امت کوشیده و انقلاب فرهنگی و اجتماعی مسلمانان در زمینه علم و دانش برپا کردند.

مشخصات اثر

عنوان :

کارکردهای معنوی و معرفتی دین

نویسنده:

سید رشید صمیمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

ولایت فقیه؛ فقهی یا کلامی

نویسنده:

سید رشید صمیمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

آسیب شناسی تقریب مذاهب اسلامی

نویسنده:

سید رشید صمیمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید