جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش سعی شده است بر اساس علم روایت شناسی و با توجه به نظریه روایت تزوتان تودوروف ، انسجام روایی و ساختاری داستان "عقل سرخ " شیخ شهاب الدین سهروردی تحلیل و بررسی شود. پس از استخراج الگوها و نظام نحو روایی حاکم بر متن ، این نتیجه به ١٤٥ دست آمد که سهروردی با بهره گیری از مفهوم یکسانی راویهای چندگانه و بیان سلسله های  چهارگانه در طرح روایت همسو با رویکرد اشراقی و بهره گیری از عنصر زمان در خروج از توالی خطی به ساحت روایت پردازیهای مدرن نزدیک شده و در همسانی شیوة بیان با محتوا به ساخت روایتی با شیوه جدید دست یافته است.

قلب همان روح و نفس انسانی است که بر اساس آثار نسبت داده شده در آیات قرآن شامل سه بعد ادراک، عواطف و عمل است. اندیشه و عقل در قرآن، ابزاری برای دستیابی به شناخت خدا، معارف و حقایق دینی، علوم و همچنین شناخت خود انسان برای وصول به قرب الهی می‌باشد. قلب ادراکات حصولی خود را به وسیله تعقل و تفقه و تدبر انجام می‌دهد. به دلیل رابطه نزدیک این دو ابزار، علاوه بر اینکه به لغزش‌های هر دو اشاره شده، لغزش‌هایی بین آن‌ها مشترک است. انواع لغزش‌های قلب با قرار دادن پوشش بر دیدگان آن، مانع از ادراک حقیقت در انسان می‌شود و همین مانع باعث ایجاد کفر، نفاق و نقض پیمان با خدا، اعراض از حق و ... می‌شود. انواع لغزش‌های اندیشه نیز سبب می‌شود که اندیشه انسان از مسیر کمال منحرف ‌شود. شرک، تعصب، هوای نفس، تقلید کورکورانه و ... با ایجاد حجاب بر قلب آدمی، قدرت عقل و درک و فهم آن را تضعیف می‌کند. در جهت شستشوی روح و اندیشه انسان، دین اسلام راهکارهایی کلی ارائه داده است. با ارزیابی یافته‌ها و مشورت با بزرگان و افزایش تجربه‌ها و ... اندیشه و خرد رشد یافته و نورانی می‌گردد. نگرش صحیح به دنیا سبب استفاده صحیح از مادیات در جهت ساختن سعادت اخروی می‌شود. با توجه داشتن به حضور دائمی خدا و با ذکر و یاد او و یاد مرگ و جهاد با نفس و پرورش تقوا، می‌توان بر حب دنیا و هوای نفس غلبه کرد و ریشه های غفلت زایل می‌شود و آتش حرص فرو می‌نشیند.

اعتقاد به وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)به گونه حی و حاضر یکی از مبانی کلامی شیعیان می باشد، تا حدی که می توان آن را به عنوان یکی از نقاط تمایز بین تشیع و سایر فرق اسلامی دانست. در عصر حاضر شخصی به نام احمد الکاتب درصدد خدشه دار نمودن این اعتقاد بوده و با وارد نمودن شبهاتی به دالیل وارده در اثبات وجود امام زمان، سعی در انکار وجود ایشان دارد. مدعای وی این است که، دلایل شیعیان برای اثبات وجود امام زمان، بی اساس است و ایشان تنها برای خروج از بن بست عدم وجود امام بعد از عسکری(علیه السلام)به این دلایل تمسک جسته اند. شبهات کاتب به دو دسته تقسیم می شوند.: 1- جواز امامت دو برادر بعد از امام حسن و امام حسین(علیهما السلام)2-انکار وجود امام زمان. یکی از دلایل اثبات وجود امام زمان ، تمسک به روایات عدم جواز امامت اخوین بعد از امام حسن و امام حسین(علیهما السلام)است. بر اساس تحقیق انجام شده این روایات نه تنها خبر واحد نبوده؛ بلکه از زمان ائمه اطهار مطرح و اندیشمندان شیعی از همان ابتدا به این احادیث برای اثبات وجود امام زمان تمسک جسته اند. برخلاف ادعای کاتب، طرح عدم جواز امامت اخوین بعد از حسنین(علیهما السلام)، یک اندیشه بنیادی در شیعه بوده و اولین بار توسط شیخ طوسی مطرح نگردیده است. برخالف ادعای کاتب مبنی بر کثرت پذیرندگان جعفر(برادر امام عسکری)به عنوان جانشین بعد از امام، وی فردی فاسد بوده و فاقد شایستگی های الزم برای امامت بوده است. افزون بر شواهد تاریخی فراوان در اثبات وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نقل احادیث معتبری در مالقات حضوری عده ای از بزرگان اهل قم با حضرت ، شاهدی در رد ادعای کاتب بر عدم اطالع اهالی قم از وجود امام زمان می باشد . شیعیان هرگز بعد از شهادت عسکری(علیه السلام)دچار بحران فکری یا تشتت نشدند تا برای خروج از آن ناچار به فرض ولدی وهمی برای امام عسگری شوند.