جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از نکات مهم برای کشورهای در حال توسعه، این است که چگونه می‌توانند در دنیای جدید در برابر غرب ایستادگی کنند. ایران سرزمینی که دارای سابقۀ تمدنی گسترده‌ای است به لحاظ فرهنگ معنوی رشد چشمگیری را داشته به طوری که همواره مورد توجه جهانیان بوده است. یکی از دستاوردهای مهم ایران برای جهان گسترش فرهنگ عشق و عشق‌ورزی است. با نگاهی به آثار مولانا، سعدی، حافظ و عطار می‌توان این موضوع را به خوبی اثبات کرد. اما یکی از کسانی که در زمینه عشق معنای گسترده، عمیق و خلاقانه ارائه داده است، فخرالدین عراقی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عراقی عارف و شاعر قرن هفتم هجری است که مؤلف اثری ماندگار به نام لمعات است. لمعات در ادبیات عرفانی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. اما با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این اثر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مقاله این است که نشان دهد که با استفاده از نگاه جامعه‌شناسی تفسیری می‌توان فهمی متفاوت و امروزی مورد استفاده از او ارائه داد. از این حیث این تحقیق با بهره‌گیری از روش طبیعت‌گرایانه و فرود به زمین هربرت بلومر در پی آن است که معنای عشق عراقی در لمعات را از منظر کنشی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نشان دهد که چگونه می‌شود از این معنا در پارادایم معرفتی جامعه آرمانی ایرانی- اسلامی استفاده کرد. از نتایج این تحقیق چنان برمی‌آید که تیپ‌شناسی مستخرج از لمعات بر مبنای انواع کنش عاشقانه قابلیتی اثرگذار و قابل استفاده در جهان مدرن امروزی را دارد.

این مقاله پژوهشی اکتشافی است که در صدد تبیین نقش ذوق یا سلیقه در اعمال و رفتارهای دینی مردم جامعه ایران می‌باشد؛ به این منظور، ضمن مطالعه‌ی اسنادی، با استفاده ازنمونه گیری غیراحتمالیِ هدفمند و گزینشی، با 15 نفر از اساتید مبرز حوزه‌های علمیه‌ی تهران و قم نیز مصاحبه‌ی عمیق و نیمه ساخت‌یافته به عمل آمده و داده‌های گردآوری شده با استفاده ازروش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. برخی ازیافته‌های این پژوهش عبارت است از: آداب و رفتار اسلامی، مشحون از سلیقه‌ی دینداران است، به گونه‌ای که افراد با توجه به ذوق و تمایلات درونی خود، در فضا و اجتماعات دینی قرار گرفته و ضمن افزایش سرمایه‌ی دینی خود، بتوانند با انتخاب اعمال و رفتار دینی که با ذوق و ترجیحات درونی آنان نیز تناسب دارد، تکالیف دینی خود را با خرسندی اداء نموده و ارزش‌های دینی را در جامعه منعکس نمایند. بنابراین، رفتاری که درحیطه ی مستحبات و اعمال دینی افراد می‌گنجد، همان آداب اسلامی است که نمودی اجتماعی داشته و از منظر جامعه‌شناختی نیز عینیت‌یافته‌ی ذوق و سلیقه‌ی افراد می‌باشد. از دیگر یافته‌های این پژوهش نیز می‌توان به شناساییِ ویژگی‌ها، الزامات، عوامل مؤثر در شکل‌گیری و تقویت سلیقه‌ی دینی و هم‌چنین، شناسایی مصادیق سلیقه‌ی دینی برتر در قرآن کریم اشاره نمود.

تجربه عرفانی، یکی از مهم­ترین ­ره ­آوردها و ارمغان­های پالایش روحی است. این­نوع تجربه و صیقل درونی، با تمام تلاش­های روحی و جسمی انسان ارتباط دارد، یعنی تمام توان انسان را برای کسب معرفت و تجره معرفتی به خود اختصاص می­دهد. تلاش­های انسان برای دریافت این­نوع تجربه ­ها بسیار متنوع و گوناگون است. یکی از راه­کارهای انسان برای درک حالت­های زیبای روحی و ارتباط با حقیقت مطلق، توسل به ائمه، زیارت مکان­های متبرکه و تصفیه درونی خــویش است. مکان­های مقدس و بقاع متبرکه نیز هم در بُعد اجتماعی و هم در بُعد زمانی، نقش بسیار مهمی در پالایش درونی و روحی انسان دارند. هدف عمده پژوهش، بازخوانی، نقد و تفسر تأثیر و کارکرد سفرهای زیارتی و مکان­های متبرک امامزاده صالح تجریش و حرم شاه ­عبدالعظیم حسنی بر شناخت و مؤلفه­ های عرفانی شناخت درونی انسان دارد.

تحقیق فوق با نام اثرات روانی - اجتماعی زیارتگاهها بر روی زوار (امام زاده صالح امام زاده قاسم - حضرت عبدالعظیم ) است که در این تحقیق اهداف تحقیق یکی اینست که یک کار تحقیقاتی و دانشگاهی است و هدف دیگر اثر این زیارتگاهها بر روی زوار است و روش تحقیق مطالعه کتابخانه ای و میدانی است و ابزار تحقیق مشاهده مشارکتی و غیر مشارکتی ، مصاحبه ، گرفتن عکس و استفاده از اسناد و مدارک تاریخی است در فصل دوم تاریخچه ای در مورد آفرینش انسان - آئین ها - انواع دین و نقش اجتماعی دین و بررسی در مورد سه زیارتگاه مورد نظر (امام زاده صالح - امام زاده قاسم - حضرت عبدالعظیم ) شده است در تجزیه و تحلیل چنین وانمود شده که زیارتگاهها اولا استراحتگاهی برای انسانها است و ثانیا محلی برای تفریح و گردش انسانها است و ثالثا محیطی برای زیارت و آرامش خاطر انسانها است و رابعا یک محل امنی برای سیر شدن شکم بعضی از انسانهای گرسنه و خامسا محیطی برای رهایی انسانها از تنهائی خود و ... است .