جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توجه به مساله هویت ملی در عصر مشروطه از اهمیت زیادی برخوردار شد، دغدغه هویت ملی در آثار بسیاری از نویسندگان این عصر، گویای جایگاه این مساله در این دوره تاریخی است. از جمله این نویسندگان، پدر داستان نویسی کوتاه ایران، سید محمدعلی جمال زاده است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف تشریح جایگاه نمادهای هویت ملی در آثار این نویسنده (یکی بود یکی نبود، تلخ وشیرین، کهنه و نو، قصه مابه سر رسید) درمراحل مختلف زندگی ادبی او صورت گرفته است.پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی، کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. بدین منظور با مطالعه ابعاد هویت ملی، مباحث نظری و ادبیات پژوهش درباره هویت ملی، مولفه هایی برای این هویت تعیین و سازه تحلیل محتوا تهیه شد و بر مبنای آن، میزان و نوع توجه به هویت ملی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین مولفه های هویت ملی در داستان های جمال زاده، بیشترین فراوانی متعلق به نمادهای زبان فارسی است. در مراحل بعدی این واکاوی نمادهای جغرافیایی، تاریخی، ادبیات، و مشاهیر و فرهنگ از بیشترین فراوانی ها برخوردارند. تحلیل کیفی محتوای داستان های جمال زاده نشان می دهد عناصر هویت ملی در آثار وی بسیار پررنگ و تقریبا تمام جنبه ها در آن مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از بحث های مهم در عرفان، انسان کامل و ویژگی های اوست. سنایی به عنوان اولین شاعر عرفانی، اولین کسی نیز هست که این مساله را وارد شعر فارسی کرده و آن را مورد بحث و فحص قرار داده است لذا بررسی نظر او در این باب بسیار حائز اهمیت است. سنایی به انسان کامل از دو زاویه نگریسته است: از دیدگاه فلسفی یا به تعبیری ابن عربی وار و از دیدگاه اخلاقی. اما دیدگاه اخلاقی در نظریه سنایی بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است. سنایی در دیوان خود ابتدا ویژگی هایی را برای انسان کامل برمی شمارد سپس به این دلیل که آنها دست یافتنی نیستند به رعایت حداقل اخلاق بسنده می کند و انسان کامل را کسی می داند که سه ویژگی داشته باشد: 1- پرهیز از رذائل 2- آراستگی به فضائل 3-عمل گرایی

مبالغه تصویری است بلاغی که اغلب برای آرایش کلام و جلب توجه شنونده به کار می رود. در مبالغه، شاعر با استفاده از دو شیوه بزرگ نمایی و کوچک نمایی مفاهیم خرد را بزرگ جلوه می دهد و مفاهیم بزرگ را خرد، و در واقع با استفاده از این ابزار بیانی سخن خویش را بسط می دهد و تاکید می کند تا القای مفهوم بهتر انجام پذیرد.اغلب بلاغت نگاران ضمن معرفی مبالغه تاکید کرده اند که مبالغه در حقیقت نوعی دروغ آمیخته با خرافات است و بنابراین گاه آن را تمجید کرده اند و از عناصر اصلی شعر و سخن بلندپایه دانسته اند و گاه آن را مطرود دانسته و شعر راستین را از آن مبرا دانسته اند. با توجه به رویکرد متفاوت و گاه متناقض بلاغیون نسبت به مبالغه، در این مقاله به این پرسش پاسخ گفته ایم که ارزش جمال شناسی مبالغه چیست و استفاده از مبالغه تا چه حد در سخن متعالی جایز و بایسته است؟