جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از انجام پژوهش حاضر، دست یابی به تبیین جدید از تربیت مبتنی بر گفتگو با رویکرد اسلامی و نقد و بررسی ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی ترسیم شده در مبانی نظری سند تحول بنیادین بر مبنای این تبیین است. برای تبیین تربیت گفتگویی اسلامی، آرای ملاصدرا مورد بازخوانی قرار گرفت و رویکرد استتناجی مورد استفاده قرار گرفت و سپس ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی مورد نقد درونی و بیرونی، واقع شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که تربیت مبتنی بر گفتگو مفهوم وسیع و پیچیده‌ای است و ابعاد آن با مفروضات هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی مرتبط است. در حوزه هستی شناسی، بر تشکیک وجود، حرکت جوهری، اصل تضاد و پیروی واقعیات سیاسی و اجتماعی از احکام وجود؛ در حوزه معرفت شناسی، بر معرفت تشکیکی و پیوند معرفت و تزکیه و در حوزه انسان شناسی بر ویژگی‌های صیرورت، عقلانیت، عاملیت، فردیت، خلاقیت و آزادی تاکید و دلالت‌های موارد مذکور برای تربیت گفتگویی استنباط شد. مطابق با پژوهش انجام شده، تربیت گفتگویی مشکک است، تفاوت‌ها را به رسمیت می‌شناسد و به دنبال حذف آن نیست، مبتنی بر خلاقیت است، و رعایت اصول اخلاقی در تحقق آن شرط اصلی است. نتیجه و ضرورت این نوع تربیت نیز نهفته در دو بعد فردی و اجتماعی حیات انسانی است. در بعد فردی موجب پرورش خصوصیات اصیل انسانی و در بعد اجتماعی موجب توسعه دموکراسی می‌شود. در نقد و بررسی تربیت اجتماعی و سیاسی ترسیم شده در مبانی نظری سند تحول بنیادین نیز مشخص شد، سند تا حدودی شاخص‌های تربیت گفتگویی را مدنظر قرار داده است ولی مخصوصا نسبت به حضور دیدگاه‌های متضاد و متفاوت در عرصه سیاست و جامعه، اهمیت مردمسالاری و دموکراسی و مشکک بودن مفاهیم مطرح در آن از قبیل حیات طیبه، آزادی، و مهارت‌های اجتماعی مواجهه بسیار سطحی داشته و ضعیف عمل کرده است.