جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله ضمن بررسی عمده ترین دیدگاه هایی که در زمینه رابطه زبان با معنا، مرجع و مصداق ارایه شده است (برای نمونه سعید 1997، لاینز 1977، صفوی 1383) به بحث و نقد آن دیدگاه ها خواهیم پرداخت و کوشش می کنیم تصویر دیگری که در اساس مبتنی بر نشانه شناسی لایه ای (سجودی 1382) است، ارایه دهیم. در این بحث به رد قایل شدن وابستگی اثبات گرایانه زبان به جهان خواهیم پرداخت؛ خلط مفاهیم دلالت و ارجاع از یک سو و خلط بین مفاهیم دلالت و مصداق را از سوی دیگر نقد خواهیم کرد و کوشش می کنیم نشان دهیم که معنا در درون شبکه نظام صوری زبان شکل می گیرد و سپس در روابط بین نظام های نشانه ای و در بافت کلام بسط می یابد و در یکی از کارکردهایش البته می تواند به جهان خارج ارجاع دهد و ارجاع، خود یک کارکرد زبانی است که با توسل به دیگر نظام های نشانه ای تحقق می یابد.

این پایان نامه در سه فصل به بررسی متون داستانی ایران پیش از اسلام می پردازد. هدف به کار بردن مبانی و معیارهای نقد نو در مورد متون داستانی به جا مانده از دوران پیش از اسلام است. در فصول اول و دومِ متن حاضر منابع و آثار به جا مانده از دوران پیش از اسلام ایران در پنج بخش زبان های مادی، فارسی باستان، اوستا، اشکانی و پهلوی معرفی گشته اند. در فصل سومْ کتاب ارداویراف نامه به عنوان نمونة مطالعاتی مورد بحث قرار گرفته چگونگیِ پرداخت عناصر داستانی در آن بررسی شده است. این بررسی ها شامل بررسی شخصیت پردازی، زمان و مکان، فضاسازی، پیرنگ، نظرگاه، گفتگو و ویژگی های نثری ارداویراف نامه است

در این مقاله از دیدگاه نشانه شناسی فرهنگی روابط بین فرهنگی و تاثیر ترجمه بر این روابط و همچنین عملکرد ترجمه در فرایندهای جذب یا طرد جنبه هایی از فرهنگ های دیگر را بررسی کرده ایم. نشان می دهیم که پویایی فرهنگی محصول ارتباطات بین فرهنگی است و ترجمه، سازوکار اصلی این گونه ارتباطات است. در جریان ترجمه است که فرهنگ ها بر غنای یکدیگر خواهند افزود و در عین دیدار با دیگری فرهنگی، خود را باز تعریف خواهند کرد؛ عناصری از این دیگری را از آن خود می کنند، و عناصری را بیرون نگه می دارند و به این ترتیب، می توانند پویایی و سرزندگی خود را حفظ کنند، تاثیر بپذیرند و متفاوت باقی بمانند.

در این مقاله، داستان خسرو و شیرین نظامی با استفاده از فرضیه های مطالعات پسااستعماری و نشانه شناسی فرهنگی ارزیابی می شود. حضور شیرین در جایگاه یک مهاجر زن در سرزمین مدائن و خواسته دوگانه فرهنگ میزبان از او برای همانند با این فرهنگ، رعایت تفاوت با آن از یک سو، و تعصب و تاکید شیرین برای حفظ و اجرای رمزگان های فرهنگی سرزمین «خود» از سوی دیگر، وضعیت شیرین را دچار چالش های فراوان کرده بود. در این مقاله سازوکار فرهنگ مرکز در سرزمین میزبان، برای به حاشیه راندن شیرین، و فرایند «دیگری سازی» به مثابه راهکار مقاومتی شیرین برای حفظ هویت فرهنگی «خود» در سرزمین میزبان بررسی می شود و نقش جنسیت در موفقیت این فرایند نشان داده می شود.پژوهش در پایان به این نتیجه می رسد که فرهنگ مرکز در سرزمین میزبان تلاش می کند شیرین را در جایگاه یک «دیگری» خطرناک، که قصد بر هم زدن نظم تثبیت شده فرهنگ غالب را دارد، به حاشیه براند. بنابراین، وضعیت شیرین در سرزمین میزبان، زمینه را برای شکل گیری فرایند دیگری سازی از سوی او در ارتباط با افراد سرزمین میزبان، به مثابه اقدامی مقاومتی و ضد هژمونیک، برای تثبیت هویت فرهنگی «خود» فراهم کرد.دیگری های شیرین در این منظومه در دو دسته بزرگ «دیگری های دور» و «دیگری های نزدیک» قرار می گیرند. جالب این که «دیگری های جنسیتی» شیرین در سرزمین میزبان، یعنی مردان، در زیرمجموعه «دیگری های نزدیک»، و «خودی های جنسیتی» او، یعنی زنان، در زیرمجموعه «دیگری های دور» جای می گیرند و شیرین در برابر دو گروه راهکارهای متفاوتی در پیش می گیرد.منظومه خسرو و شیرین با این خوانش می تواند منعکس کننده صدای به حاشیه رانده شده ای باشد که در مقابل صدا و فرهنگ غالب کشور میزبان به دنبال خود می گردد؛ صدایی که در کشمکش عشق و هویت، با سربلندی، هویت فرهنگی خود را از زیر دست و پای فرهنگ مرکز بیرون می کشد و به آن اعتلا و شکوه می بخشد.

شرح حال نویسی عرفانی، به طور کل، و «مقامات نویسی»، نگارش شرح حال یکی از اولیا و مشایخ صوفیه، به طور خاص، نقش ویژه ای در گذشته فرهنگی و اجتماعی ایرانیان داشته و در ذهن و زبان بهترین شاعران و نویسندگان فارسی زبان، پس از قرن پنجم، تاثیر عمده ای به جای گذاشته است، بنابراین، یکی از ژانرهای مهم تاریخ ادبیات عرفانی به شمار می رود؛ گرچه، با همه ارزش و اهمیتش، چنان که باید شکافته و شناخته نشده است. پژوهش حاضر تلاشی است برای بررسی زبان و گفتمان دو متن از این نوع و مقایسه تفاوت ها و تغییراتی که در جریان تحولات نهاد تصوف در زبان این گونه متون بروز و ظهور یافته است. متن نخست، سیرت ابن خفیف (د 371 ق)، که به دست ابوالحسن دیلمی و در نیمه دوم قرن چهارم تالیف شده، از قدیم ترین مقامات مشایخ صوفیه است و مقامات ژنده پیل، کهن ترین و گسترده ترین شرح حال احمد جام (د 536 ق)، آخرین نمونه از مقامات عرفانی است که از قرن ششم (تا زمان حمله مغول) در دست داریم. روش تحقیق در این پژوهش روش کیفی است، اما در فرایند تحقیق، هر جا لازم بود، از داده های کمی استفاده شد. در پژوهش حاضر، داده ها و اطلاعات (حکایات مندرج در مقامات) بر اساس مبانی روش شناسی فرکلاف در سه سطح، «توصیف»، «تفسیر»، و «تبیین»، تحلیل شده است.