جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از گونه های ادبیات، ادبیات عاشورایی است که در طی 14 قرن گذشته در میان توده‌های مردم از اهمیّت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است. خاستگاه این نوع ادبی، مردم است. اولین حکومتی که به شکل جدی و حتّی گسترده به واقعه عاشورا پرداخت، حکومت صفویان بود زیرا به خاطر رسمی اعلام شدن مذهب شیعه و تشویق شعرا به سرودن اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت، ادبیات عاشورایی بویژه شعر آن گسترش خاصی پیدا کرد. از میان شاعران دور? صفویّه، به ترتیب تاریخی به افرادی چون اهلی شیرازی، محتشم کاشانی، وحشی بافقی، فیّاض لاهیجی، شفایی اصفهانی، حزین لاهیجی، عاشق اصفهانی می توان اشاره کرد. شاید چنین برداشت شود که اعلام مذهب تشیّع به عنوان مذهب رسمی و توجّه پادشاهان صفوی به ادبیات مذهبی ودینی، عصر صفویّه را به دوران شکوفایی ادبیّات عاشورا بدل کرده است اما در اصل چنین نیست. بلکه دوران طلایی اشعار عاشورایی وادبیّات طفّ دور? قاجار است. به دلیل فراوانی شعرای عاشورا پرداز وتنوع اشعار عاشورایی در دوره قاجار، به شاعران شاخصی چون: ملّا احمد نراقی، فتحعلی‌شاه قاجار، وصال شیرازی، یغمای جندقی، صباحی بیدگلی و... می توان اشاره نمود.. روش تحقیق این پایان نامه، توصیفی و تحلیلی است و نگارنده بر آن است که پس از بررسی عاشورا سروده های شاعران شاخص دوره صفویّه و قاجاریّه از نظر وزن و قالب و مضامین و نکات بلاغی، مقایسه‌ای نیز بین اشعار عاشورایی دو دوره یاد شده انجام دهد..

چکیدهآثار ادبی، موضوعاتی چون: حکمت، فلسفه، اخلاق و عرفان و... را دربر دارد و اهمیّت و گستردگی آن-ها، بنا به موضوعیّتی که در جای‌جای زندگی انسان دارد، به وسعت هستی خواهد بود. بنابراین، ارتباط تنگاتنگ آثار ادبی و موضوعات یاد شده در قالب عبارت‌های مختلف به صورت «نثرساده»، «نثر مصنوع» و یا «نثر مسجّع» و یا گونه‌های مختلف شعری نمود پیدا می‌کند و هر آنچه از لطایف و دقایق مطلب و زیبایی و شیوایی کلمه و کلام اقتضا می‌کند و با توجه به دریافت‌های موردی از این نوع تفکّرات فلسفی و حکمی چون: عشق و عرفان، محبّت، نفس، وجود و ... از طریق علم و آگاهی و معرفت باطنی و احساسات و عواطف شاعران و نویسندگان نکته‌دان، رصد می‌شوند و در طی سالیان متمادی آثار جاودانه‌ای خلق می‌کنند و فرهنگ و آداب و سنن مردم را به شکل متفاوت یا متشابه، با سمبل‌ها و نمادهای شناخته شده، نشان می‌دهند.در پژوهش حاضر، سعی بر این است که از میان حکما و فلاسفه بزرگ اسلامی چون: فارابی، ابن‌سینا، لقمان، ملاصدرا و ... نیز از بین حکمای غیراسلامی چون: افلاطون و ارسطو، به بررسی تطبیقی مصنفات باباافضل‌الدین مرقی‌کاشانی با اخلاق ناصری خواجه‌نصیرالدین طوسی پرداخته شود و مضمون‌ها و مفاهیم حکمی و فلسفی و اخلاقی این دو اثر ارزشمند مورد بررسی قرار گیرد و شخصیت وجودی هر یک از نویسندگان یاد شده، بطور جداگانه برجسته گردد. همچنین علوم مختلفه در آثار آن‌ها، ضمن شناسایی و معرفی، زبان فلسفی و حکمی و اخلاقی و عرفانی هر یک از آن آثار براساس سبک و سیاقشان بیان گردد.واژگان کلیدیفلسفه، حکمت، اخلاق، عرفان، باباافضل‌الدین کاشانی، خواجه‌نصیر‌الدین طوسی، سبک و زبان.