جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چیستی مفهوم تجدد امثال (تجدد اعراض) و تأثیر آن در تبیین در نظریۀ خلقت و ارتباط آن با حق- تعالی- از نظرگاه اشاعره و مولانا موضوع‌ این مقاله است. تحقیق حاضر می‌کوشد تا در روند نظم سازمان یافتة خود به‌ این مسئلة اصلی پاسخ دهد که‌ آیا بین‌ این دو دیدگاه در مسئلة تجدد امثال‌، تفاوتی وجود دارد؟ در فرض وجود تفاوت، ریشه‌ای‌‌ترین و اساسی‌‌ترین تفاوت‌ها کدام است؟ فرضیة تحقیق پیش رو بر‌ این است که یین دیدگاه اشاعره و مولانا تفاوت‌هایی وجود دارد، اشاعره گرایشات دینی و اعتقادی خاصی دارند و با‌ اینکه برای ارادة الهی و قدرت عظیم حق تعالی نسبت به همة موجودات، عمومیت قائل شده‌اند در عین حال، تجدد امثال را در اجسام و انواع جواهر جایز نمی‌شمارند و ‌ این قاعده را تنها در بارة اعراض قائل هستند، لیکن مولانا در‌ این مسئلة دیدگاه عرفانی دارد و بر این عقیده است که تجدد امثال، افزون بر اعراض شامل جواهر عالم نیز می‌شود. روش پژوهش به کار گرفته شده در ‌این مقاله، روش کتابخانه‌ای و توصیفی- تحلیلی است که پس از بررسی آثار عمدة اشاعره و مولانا در مسئلة مورد بحث، آنها را به روش توصیفی- تحلیلی تبیین نموده‌ایم.

چیستی مفهوم تجددامثال (تجدداعراض) و تأثیر و تأثر آن در آفرینش و رابطه حضرت حق با این مسئله از نظرگاه اشاعره و مولانا موضوع این پایان نامه می باشد. تحقیق حاضر می کوشد تا در روند نظم سازمان یافته خود به این سؤال اصلی پاسخ دهد که آیا میان این دو دیدگاه در مسئله تجددامثال (تجدداعراض) تفاوتی وجود دارد؟ ریشه ای ترین و اساسی ترین تفاوت ها کدام است؟ فرضیه تحقیق پیش رو این است که میان دیدگاه اشاعره و مولانا تفاوت هایی بدین صورت وجود دارد که اشاعره باتوجه به گرایشات دینی و اعتقادی خاصی که دارند و براساس اراده الهی و قدرت عظیم حق تعالی بر همه موجودات، تجددامثال یا تجدد اعراض را در اجسام و انواع جواهر جایز نمی شمارند و این قاعده را تنها در عرضِ پدیده ها قائل هستند و مولانا در این مسئله دیدگاه عرفانی دارد و بر این عقیده است که تجددامثال هم در جواهر جایز است هم در اعراض. هدف از نگارش این پایان نامه تطبیق میان دو دیدگاه مربوط به اشاعره و مولانا در خصوص مقوله تجددامثال و تحلیل این مسئله غامض و همچنین بیان نقاط اشتراک و اختلاف این دو دیدگاه است که با استفاده از روش تحلیل محتوا و به روش تحقیق کتابخانه ای سامان گرفته است. نتیجه نیز این شد که دیدگاه اشاعره به مسئله تجددامثال (تجدداعراض) با نحوه نگرش مولانا به این مبحث به کلی متفاوت است. این پایان نامه خواننده را به این معنا می رساند که باید از نظرگاه هایی که توسط اندیشمندان، متکلمان، فلاسفه و عرفا مطرح می شود ساده و سطحی نگذشت و بر هر یک دقت عقلی داشت. باید اندیشید و باید با قدرت هم اندیشید و در اندیشیدن بر هر نظریه ای مسامحه گر نبود.