جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انگیزش، از اساسی ترین مباحث در اخلاق نظری و عملی، و فرایندی است که طیّ آن، عاملی درونی در انسان به نام انگیزه، رفتار او را نیرو و شدّت می بخشد و جهت می دهد; از این رو، عنصری مهم و تأثیرگذار بر رفتار انسان به شمار می آید. از سوی دیگر، چون رفتارهای اخلاقی انسان میان دیگر رفتارهای او، به دلیل رابطه مستقیم رفتارهای اخلاقی با سعادت جاودانی انسان، اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد، بررسی و شناخت این رفتارها و چگونگی ایجاد، تغییر، تقویت و تضعیف آن ها به شدّت با اهداف اخلاقی مرتبط می شوند و اهمیت می یابند. هدف از این تحقیق، یافتن و تبیین دیدگاه متون دینی در اسلام و به طور عمده، قرآن کریم درباره سرچشمه های فطری انگیزه های اخلاقی، سپس شیوه ها و زمینه های تقویت این انگیزه ها است. برای رسیدن به هدف پیشین، ابتدا به بررسی تک تک آیات قرآنی پرداخته شده و آیاتی که مرتبط با موضوع به نظر می آمدند، دسته بندی، و دلالت هر یک بررسی شده است. ضمن بحث ها مؤیّدها و شواهدی نیز از میان احادیث و یافته های علمی جدید بیان شده است. تحقیق، پنج 5 فصل دارد که یافته های اصلی آن بیش تر در دو فصل 3 و 4 آمده است که چکیده ای از آن ارائه می شود: 1. دسته ای از آیات، بر وجود آگاهی های فطری دلالت دارند که این آگاهی ها، مستقیم یا غیر مستقیم به بینش های اخلاقی مربوط می شوند. از سوی دیگر، چون داشتن بینش، در جهت دادن به انگیزه مؤثّر است و تقویت آن، زمینه تقویت انگیزه را فراهم می کند، انگیزه های اخلاقی را می توان با فطریات شناختی مرتبط دانست و با هدایت و تقویت آن ها، انگیزه های اخلاقی را نیز هدایت و تقویت کرد. 2. درباره گرایش ها، دلیلی بر وجود گرایش های اصیل فطری اخلاقی یافت نشده است; بلکه آن چه از ادلّه مورد بحث به دست آمده، این است که سرچشمه انگیزه های اخلاقی، خداگرایی و کمال گرایی نامتعیّن انسان است که در فطرت بشر ریشه دارد و جهت یابی آن ها به سوی انگیزه های اخلاقی، نیازمند هدایت است. 3. درباره شیوه ها و زمینه های تقویت انگیزش اخلاقی نیز به مواردی اشاره شده است که عبارتند از عرضه مستقیم اطّلاعات و بینش ها، فراهم ساختن زمینه های تفکّر و تعقّل، فراهم آوردن زمینه همنشینی با عالمان دین و نیز بیان نتایج و غایات رفتار یا ارزش اخلاقی، تصویرپردازی از حقیقت اعمال، تمجید و تعظیم ارزش ها، ستایش از پیروان ارزش و دارندگان صفات نیک، اقدام برای هجرت یعنی دوری گزیدن از محیط های نامساعد و تغییر گروه همسالان، اقدام برای جهاد و امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح روابط خانوادگی و سرانجام، زدودن انحراف های اجتماعی از جامعه مسلمانان; البتّه چهار مورد اخیر از طریق زمینه سازی در تقویت انگیزه های اخلاقی و تضعیف انگیزه های ضدّ اخلاقی، تأثیر می کنند.

زیباییشناسی شاخهای از فلسفه است که در مورد ادراک مسائل مربوط به زیبایی از جمله تجربهی زیباییشناسی بحث میکند. جان دیویی به عنوانیک فیلسوف طبیعی گرا، بر آن بود تا اخلاق، هنر و تجربهی زیباشناسانه را به متن جریان زندگی عادی و روزمره بازگرداند. پژوهش حاضر درصدد است تا با تاکید بر مولفههای زیباشناسانه دیویی، به تحلیل تجربه زیباییشناسی بپردازد و ارتباط آن با تربیت اخلاقی و زیباییشناسی را دراین اندیشه بیابد. شیوه مطالعه تحلیل مفهومیاست. دراین تحلیل با توجه به هدف پژوهش، به تحلیل تجربه زیباییشناسی و مولفههای آن درتربیت اخلاقی پرداخته شده است. بهاین صورت که ابتدا به تحلیل معانی کلمات و مفاهیم مرتبط موجود در نظریه و بازشناسی روابط مفهومیآن پرداخته شده و سپس مورد نقادی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که تجربهی زیباییشناسی با عوامل موثر و هنرمندانهای مثل احساس، ابراز و تخیل همراه است و همراه با خردورزی که از اجزای ضروری اخلاق به شمار میآید، موجب تکمیل تجربه، درک، معنی و فهم اخلاق و تربیت اخلاقی در افراد میشود.این تجربه نهایتا منجر به برانگیختن حساسیت وهمدردی در بین افراد درگیر دراین تجربه میشود و به بهبود ودرک روابط جهان طبیعی و اجتماعی میانجامد و رفتار و قضاوتهای اخلاقی مناسب را افزایش میدهد. در پایان با توجه به تحلیلها و نقدهای انجام شده، الگوی پیشنهادی تجربهی زیباشناسانه در تربیت اخلاقی ارائه شده است.

توجه به ساختهای مختلف وجودی انسان، عدول از باریک‌اندیشی معرفت‌شناسی،موضوعیت یافتن کثرت‌گرایی شناختی؛ زمینه را برای طرح موضوع معرفت زیبایی‌شناسی فراهم ساخته است. به تبع تکثیر راه‌های شناخت پدیده‌های جهان، انواع دیگر تجربه و دانش از جمله تجربه و دانش زیبایی‌شناسی اعتبار یافته و پرورش اشکال چندگانه سواد منجمله سواد زیبای‌شناسی اهمیت پیدا می‌کند. در این مطالعه که با هدف کلی تبیین ماهیت معرفت زیبایی‌شناسی و بعد زیبایی‌شناسی تجربه و با تمرکز روی نظریه زیبایی‌شناسی برودی، فیلسوف معاصر تعلیم و تربیت شکل گرفت مساله اصلی تبیین دیدگاه برودی درباره زیبایی‌شناسی و کاربردهای عام و خاص ان برای تعلیم و تربیت بوده است. در این پژوهش فلسفی از روش تحلیل محتوی بهره گرفته شد تا مفاهیم اصلی در نظریه زیبایی‌شناسی بودی تشریح و ارتباط مفاهیم با یکدیگر تبیین شود.

در این پژوهش نسبت اصالت اگزیستانسی با اینترنت به عنوان فناوری آموزشی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور از روشهایی مثل تفسیرمفهومی،تحلیل تطبیقی و هرمنوتیک انتقادی استفاده شده است. ابتدا رویکردهای مختلف فناوری از جمله دیدگاه ابرارگرایانه، رویکرد کلاسیک، رویکرد انتقادی و رویکرد جبرگرایی منعطف مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه مفهوم اصالت از دیدگاه اندیشمندان فلسفه هستی مطالعه شده است. هر یک از اندیشمندان هستی به روش خاص خود مفهوم اصالت را مورد بحث قرار داده اند. از جمله موارد مورد نظرآنها عبارتند از: تاکید بر فرد و برتر بودن فرد بر نوع انسان، تاکیدبر تنهایی انسان و دور بودن انسان ازتوده، بررسی زندگی متوسط هرروزی و شرایط نااصیل آدمی، تاکید بر ارتباط اصیل. مولفه های اصالت اگزیستانسی شامل: فردیت، تعهد و مسئولیت، ارتباط اصیل، ژرف نگری و دوری از روزمره گی. با نگاه به اینترنت به عنوان فناوری اطلاعات، نسبت هر یک از مولفه های اصالت اگزیستانسی با اینترنت مورد مطالعه قرار گرفته است، اینترنت می تواند به رشد برخی مولفه هاکمک کند و هم چنین می تواند مانع رشد برخی مولفه های اصالت باشد. برخی چگونگی های کلی پرورش اصالت دانشجویان در نسبت با استفاده از اینترنت عبارتند از: تمایز اطلاعات و دانش و خرد، نگاه به اینترنت به عنوان ابزار آموزشی، ارائه معیار برای استفاده درست از اینترنت و توجه به تعاملات اصیل و نقش مکانهای فیزیکی. برای پاسخ به سوال سوم پژوهش در مورد استلزامهای بهره گیری از اینترنت از روش هرمنوتیک انتقادی و مصاحبه با متخصصان استفاده شده است که مواردی مانند داشتن معیار و هدف و اولویت بندی برای جستجو در اینترنت، داشتن هدف قبل از استفاده از اینترنت، مشخص شدن جایگاه اینترنت در آموزش و آگاه و متفکر بار آوردن دانشجویان، توجه به تفاوتهای فردی در آموزش عالی، ایجاد فرصت ارتباطات فراتر از فضای مجازی، توجه به تربیت رسانه ای و رسانه تربیتی موارد مطرح شده از دیدگاه متخصصان فلسفه تعلیم و تربیت می باشد.