جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در نوشته‌های مدافعان مکتب تفکیک و حتی مخالفان آن، میرزا جواد آقا تهرانی از مدافعان و مروجان این نگرش معرفی و این نکته مسلم شمرده شده است. نگارنده در این مقاله به بررسی و داوری در باب این تصور پرداخته و به نتیجه‌ای متفاوت رسیده است. وی با مقایسه دیدگاه میرزا جواد با دیدگاه رایج مدافعان مکتب تفکیک در هشت مسئله مربوط به فلسفه، نشان داده است که سلوک و منش علمی میرزا غیر از مسیر متعارف و موضع‌گیری رسمی تفکیکیان در قبال فلسفه است، پس نمی‌توان او را جزو تفکیکیان شمرد. وی، بر خلاف مدافعان رسمی مکتب تفکیک، در سراسر آثار خود از فلاسفه، بویژه ارسطو، به نیکی یاد می‌کند و آموزه‌های آنان را عمدتاً مورد قبول اسلام می‌داند. همچنین در آثار خویش از پیشرفت علوم به مثابه مؤید آموزه‌های دینی یاد می‌کند و منکر تعارض میان علم و دین می‌شود، حال آن که تفکیکان اولیه مشخصاً چنین ادعایی داشتند.

این کتاب به روشنی و در عین اختصار حوزه فلسفه اخلاق را می‌کاود و تازه‌ترین دیدگاه‌ها را عرضه می‌کند. نویسندگان، در کنار گزارش دیدگاه‌های گوناگون، می‌کوشند از عینیت اخلاق دفاع کنند و به مدعیات کسانی چون جان لزلی مکی پاسخ دهند که اخلاق را صرفاً امری مجعول و اخلاق‌باوران را فریفته خطایی نظام‌مند می‌دانستند. این کتاب جزء آخرین کارهای پویمن است و در آن پختگی معلمانه و اندیشه‌ورزی فیلسوفانه در هم تنیده شده است و همین لذت خواندنش را دوچندان می‌کند.

مقاله پیش رو می کوشد تا ماهیت مقالات علمی پژوهشی در عرصه اخلاق را بازگوید و منطق حاکم بر آن را آشکار سازد. نگارنده نخست منطق نگارش را به مثابه فرآیند اقناع بیان می کند و بر این باور است که نوشتن آکادمیک تلاشی برای اقناع مخاطبان متخصص و در نتیجه مستلزم تن دادن به قواعدی مشخص است. سپس به تحلیل ماده و صورت مقالات علمی پژوهشی در عرصه اخلاق پرداخته، یکایک اجزای اساسی چنین مقالاتی را معرفی می کند و با برشمردن برخی لغزش های رایج در این زمینه، شیوه مقاله نویسی عالمانه را بازگو می کند. با این نگاه، نویسنده همه اجزای اصلی مقاله را تحلیل کرده و راه نگارش هر یک را گفته است و با بیان اصول راهنمایی برای نگارش چنین مقالاتی در عین تأکید بر اهمیت محتوا، ظرایف ساختاری را نیز خاطرنشان ساخته است.