جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر در پی بررسی شأن وجایگاه انسان از دیدگاه دو متفکر شرقی وغربی است.آرا و نظریات علامه طباطبایی به عنوان یکی از چهره های فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه و کارل یاسپرس به نمایندگی از اگزیستانسیالیسم الهی، مورد بررسی قرار گرفته است.بررسی مقام انسان در آرای یاسپرس وعلامه طباطبایی، بیشتر به موضوع ماهیت وشأن وجودشناختی انسان معطوف است وکمتر به هویت اجتماعی یا جایگاه هنجاری او در میان موجودات دیگر اشاره دارد.چیستی انسان و امکان شناخت او از منظر هر دو متفکر بررسی شده و با توجه به اشتراک آنها در متحوّل بودن وجود انسان و تلبّس دائمی او، نتیجه گرفته شده است که امکان ارائه یک تعریف دقیق وجامع نهایی از انسان وجود ندارد.در مرحله بعد، به منظور دستیابی به یک شناخت اجمالی از انسان، تحلیل کارکردها وشئون نفس مورد توجه واقع شده واصلی ترین عرصه هایی که محل ظهور وبروز آن است ارزیابی شده است. این حوزه ها عبارتند از: حوزه علم وشناخت، حوزه عواطف واحساسات وحوزه عمل، اراده وانتخاب.در حوزه علم ومعرفت، هر دو بر اتحاد عالم ومعلوم(هر یک با ادبیات خاص خود)، امکان علم ما به وجود واقعی اشیاء در خارج و بعضی مسائل دیگر تأکید دارند.ازطرف دیگر قول به ثبات و دوام حقیقت، و اعتقاد به شناخت پدیده ها بدون تصرف ذهن درآن از سوی علامه، و اعتقاد به نسبیت حقیقت و متغیر بودن آن، و پذیرش روش پدیدار شناسی از سوی یاسپرس، از جمله مسائلی است که مسیر آنها را از هم جدا نموده است.سرانجام در فصل پایانی، انواع روابط انسان از قبیل رابطه باخود، رابطه با دیگران ورابطه با خدا تبیین شده است.یاسپرس هماهنگ با سایر اگزیستانسیالیست ها، ارتباط با دیگران را یکی از ارکان به فعلیت رسیدن انسان می داند و بر رابطه انسان با خدا که آن را متعالی نامیده، تأکید می نماید. در نظام فکری علامه، چهره واقعی انسان در پرتو شناخت نفس جلوه نموده و خود شناسی بهترین وکامل ترین طریق ارتباط با خداوند و نیل به معرفت او قلمداد گردیده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی چگونگی سازگاری تجرد نفس با حرکت تکاملی آن

نویسنده:

علیرضا اسعدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , حرکت در مجردات , حرکت تکاملی , تجرد نفس (فلسفه)

چکیده :

از مهم ترین مباحث علم النفس فلسفی، حرکت و استکمال نفس است، اما با توجه به ثبات مجرد چگونه حرکت نفس قابل تبیین است. این رساله می‌کوشد تا به این پرسش پاسخ دهد. از این رو پس از آنکه در فصل نخست با مفاهیم کلیدی تحقیق نظیر حرکت، کمال، نفس و روح، مجرد و مادی و نیز ثابت و متغیر آشنا شدیم، در فصل دوم به تبیین پرسش اصلی تحقیق می‌پردازیم. برای این منظور ابتدا تجرد نفس و لازمه آن؛ یعنی ثبات مورد اشاره قرار می‌گیرد و سپس استکمال نفس از منظر آیات و روایات و لازمه آن؛ یعنی تغیر بررسی می‌شود. آنگاه مسئله ناسازگاری تجرد نفس با حرکت تکاملی آن صورتبندی می‌شود و پاسخ های محتمل به پرسش اصلی تحقیق مورد اشاره قرار می‌گیرد. از میان تبیین های محتمل، مادی بودن نفس و نیز انکار حرکت نفس به این دلیل که مخالف پیشفرض های پذیرفته شده در این تحقیق است از دایره بحث در این رساله خارج است. در هر یک از فصل های بعدی یکی از تبیین ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.در فصل سوم نظریه مشاء؛ یعنی ثبات نفس و تکامل در اعراض بررسی شده است. به عقیده ایشان ذات نفس مجرد و ثابت است و حرکت تنها در اعراض است. امااین نظریه نه به لحاظ مبانی و نه به لحاظ ادله قابل قبول نیست. در فصل چهارم نظریه مبتنی بر حرکت جوهری بررسی شده است. ملاصدرا نفس را جسمانیه الحدوث و موجودی ذو مراتب می‌داند که مراتبی از آن مجرد است. از این رو شرط لازم برای حرکت(مادیت) را در آن محقق دانسته و حرکت نفس را تا زمانی که به حد عقل برسد، می‌پذیرد. اما این نظریه را نیز نمی توان پذیرفت. از اشکالات اساسی آن این است که چگونه می‌توان حرکت در مجردات را انکار کرد و در عین حال حرکت مرتبه مجرد نفس را به دلیل وجود ماده در مرتبه مادی نفس پذیرفت و بلکه وجدانی تلقی کرد.فصل پنجم به نظریه تبیین سازگاری با نفی تجرد تام نفس می‌پردازد. بر اساس این نظریه مراد فلاسفه از ثبات مجرد، ثبات مجردات تام است و نفس، مجرد ناقص است. این نظریه نیز قابل پذیرش نیست زیرا تعلق نفس در مقام فعل به بدن نمی تواند ذات مجرد نفس را از بی‌استعدادی به ذات دارای استعداد تبدیل کند.فصل ششم به دیدگاه برگزیده؛ یعنی نظریه حرکت در مجردات می‌پردازد. این فصل در دو مقام ساماندهی شده است نخست حرکت در مجردات طی چهار مقدمه اثبات شده و سپس به شبهات مطرح شده پاسخ داده شده است. در اثبات حرکت در مجردات ابتدا حقیقت حرکت و دلایل و لوازم انکار هیولی مطرح شده و سپس با نقد دلائل اقامه شده بر ثبات مجرد، نشان داده شده است که دلیل معتبری بر وجود موجودات امکانی ثابت وجود ندارد. در پایان نیز شواهد و قرائن وجود تغیر و حرکت در تمامی موجودات امکانی مطرح گردیده است. با پذیرش حرکت در مجردات حرکت و استکمال نفس هیچ محذور عقلی نخواهد داشت.کلیدواژه: نفس، حرکت تکاملی، تجرد نفس، حرکت در مجردات.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفکیک مفاهیم حقیقی و اعتباری در استنباط احکام

نویسنده:

عباس فریدونی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

چکیده :

این رساله در دو بخش تنظیم شده است. محقق در بخش اول به این مباحث اشاره داشته است: مفاهیم حقیقی ( انتزاعیات یا معقولات ثانیه، علم حضوری و حصولی، اقسام معقولات، معقولات اولی، معقولات ثانیه منطقی، نحوه انتزاع مفاهیم منطقی،معقولات ثانیه فلسفی، ادراکات اعتباری یا اندیشه های پنداری (اعتباریات و منطق، اهمیت بحث ادراکات اعتباری، تصور حقیقی، تصدیقات اعتباری، استعاره و اعتبار، تنزیل و اعتبار، رابطه حقیقت و مجاز،احکام اعتباریات و استدلالات اصولیین ( بیان شیخ محمد حسن نجفی ( صاحب جواهر)، بیان شیخ مرتضی انصاری، ابولقاسم موسوی خویی، امام خمینی،مکارم شیرازی،جعفر سبحانی، جوادی آملی و ..)، خلط حقیقت و اعتبار در اصول فقه

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه خدا، نفس مجرد و جاودانگی آن در اخلاق ملا مهدی نراقی

نویسنده:

سیدعلیرضا صالحی ساداتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق فضیلت (فلسفه اخلاق) , علامه محمد مهدی نراقی , علوم انسانی , خدا (اسماء ذات الهی) , حیات اخروی , مسایل جدید معاد شناسی , مهدی نراقی , اخلاق فضیلت

چکیده :

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معنا و هدف زندگی از دیدگاه صدرالدین شیرازی

نویسنده:

امیر دیوانی,علیرضا دهقان پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد و بررسی ابرازگرایی در فلسفه اخلاق معاصر

نویسنده:

وحید یادگاری سرور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نقد , شناخت شناسی , ذهنیت گرایی , فلسفه اخلاق (عام) , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , ابرازگرایی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , واقع‌گرایی (فلسفه) , ابرازگرایی , واقع‌گرایی (فلسفه) , هنر و علوم انسانی , واقع‌گرایی (فلسفه) , ابرازگرایی

چکیده :

ابرازگرایی معاصر اخلاقی دیدگاهی فرااخلاقی درباره‌ی معنا و سیستم توجیه گزاره‌های اخلاقی است. اگر چه که ابرازگرایی معاصر تحت تأثیر ابرازگرایان اولیه رشد و توسعه پیدا کرد ولی تفاوتهای با انواع اولیه ابرازگرایی اخلاقی دارد. از دیدگاه مورد نظر آنچه مهم است اینکه آیا ساختارهای منطقی در معناداری مجلات و گزاره‌های اخلاقی تأثیر دارد. لذا ابرازگرایی اخلاقی به بررسی معنای مفاهیم اخلاقی و نهایتاً به معرفت‌شناسی گزاره‌های اخلاقی می‌پردازد و در این راستا یکی از تفاوت‌های مهمی که بین ابرازگرایان نوع اولیه و معاصر وجود دارد مربوط به این است که معنا و مفهوم صدق در نزد ابرازگرایان معاصر غیر از معنا و مفهومی است که مورد پذیرش ابرازگرایان اولیه بوده است. سیمون بلک برن که از مدافعان ابرازگرایی معاصر می‌باشد، تفاوت بین ابرازگرایی و واقع‌گرایی اخلاقی را به نحو جدیدی و در قالب شبه و نفع‌گرایی اخلاقی توضیح می‌دهد، هر چند که تصویرگرایی مبنای شبه – واقع‌گرایی به شمار می‌رود و قائل است که تصور هر شخصی از عمل اخلاقی عامل مهمی در داوریهای اخلاقی است. آلن گیبرد تفسیری دیگری از ابرازگرایی معاصر ارائه می‌دهد که رابطه‌ی بسیار نزدیک با تصویرگرایی بلک برن دارد و حاکی از نوعی قرارداد اجتماعی است که هنجارهای اجتماعی از اجزاء اصلی این نوع از ابرازگرایی معرفی شده است و به خاطر همین تحت عنوان ابرازگرایی هنجاری معروف است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه خدا، نفس مجرد و جاودانگی آن در اخلاق ملا مهدی نراقی

نویسنده:

سیدعلیرضا صالحی ساداتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

چکیده :

محمد مهدی نراقی (1146-1209 ه.ق.) در کتاب جامع السعادات، نظامی اخلاقی به شیوه اخلاق فضیلت‌محور و با رویکردی غایت‌گرایانه سامان داده است. اخلاق نراقی با فلسفه، کلام و اصول فقه وی پیوند دارد و در این رساله برای نخستین بار با نگاهی میان‌رشته‌ای به همه آثار نراقی، نظام اخلاقی وی گزارش و تحلیل شده است. نراقی در انسان‌شناسی دوگانه‌انگارانه خود، حقیقت انسان را نفس غیرمادی می‌داند. این نفسِ فناناپذیر به همراه فضایل و رذایل آن موضوع علم اخلاق قرار می‌گیرد. نفس چهار قوه عاقله، عامله، غضبیه و شهویه دارد و اخلاق نراقی متکفل بیان فضایل و رذایل این قوا است. اخلاق نراقی برخلاف تبار ارسطویی خود، پیوند گسترده‌ای با خدا و دین یافته است. اخلاق نراقی حکمت عملی صرفا فیلسوفانه نیست، از این رو با علوم شرعی و وحیانی آمیختگی فراوان دارد. از نظر نراقی تعیین حد وسط‌های اخلاق به عهده خدا است. در نراقی فضایلی مانند خوف و رجا، عشق به خدا، توکل، طاعت و ... تنها بر اساس خداباوری مجال طرح یافته‌اند. سعادت نهایی در اخلاق نراقی رویت خداوند در آخرت است. در نراقی، تجرد نفس پشتوانه جاودانگی انسان قرار گرفته است. ملکات اخلاقی و معارف علمی نیز جاویدان‌اند. نفس به دلیل تجرد، با عوالم روحانی و الاهی مناسبت دارد و در نتیجه‌ی سلوک اخلاقی و علمی و رسیدن به تجرد تام می‌تواند پس از مرگ به سعادت نهایی (رویت خداوند) نایل آید. جاودانگی نفس، حیات اخروی انسان را رقم می‌زند. حیات اخروی، ظرف تحقق معارف و خُلقیاتی است که در دنیا کسب شده‌اند. نراقی با اعتقاد به تجرد اعمال، همه کردارهای دنیوی انسان را در نفس به صورت صور روحانی تجردیافته می‌بیند و همین ملکات، سعادت یا شقاوت اخروی انسان را رقم می‌زنند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ترجمه کتـاب المنطـق الریاضـی تـالیف دکتـر عـادل فاخوری ( به ضمیمه مقدمه ای با عنوان تاریخچه منطـق جدیـد)

نویسنده:

فرزانه ذبیح پور

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :