جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 91
مبانی کلامی عرفان شیخ علاءالدوله سمنانی
نویسنده:
قاسم روفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مباحث کلامی در آراء عرفانی شیخ علاءالدوله سمنانی انجام گرفته است. شیخ رکن‌الدّین ابوالمکارم احمد بن محمّد بن احمد بن محمّد بیابانکی ملقّب به علاء الدوله سمنانی از بزرگان مشایخ صوفیه و از شاعران و نویسندگان نیمه دوم قرن هفتم و نیمه اول قرن هشتم هجری است. استفاده از مقدمات فلسفی و کلامی برای بیان مقاصد عرفانی امری است که در عرفان نظری شایع و لازم است؛ شیخ نیز از مباحث کلامی برای مقاصد عرفانی بهره برده است. که این مسأله بحث مذهب وی و ارتباط او با پیروان سایر فرق و مذاهب اسلامی را مطرح نموده است. گروهی وی را اشعری مسلک و گروهی شیعه بودن وی را غیر قابل انکار می‌دانند. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی (تحلیل محتوا) و ابزارهای پژوهش، کتب، مقاله و سایر منابع چاپی و نرم‌افزارهای تحقیقاتی بوده است. نتایج به دست آمده از آثار شیخ سمنانی، نشان می‌دهد نظرها و دیدگاه‌های شیخ سمنانی در بسیاری از موضوعات کلامی مطابق با اشاعره و در بعضی از موضوعات دیگر به سوی سایر فرقه‌های کلامی گرایش دارد. نکته قابل توجه در آثار شیخ این است که وی کتاب کلامی صرف ندارد و از علم کلام برای تبیین مبانی عرفانی و استحکام عقاید خود بهره برده است. یکی از شاخصه‌های بارز شیخ سمنانی، تسلط کامل او به فرق کلامی و ادیان رایج در دوره زندگانی خود و همچنین تسلّط کامل وی به عرفان و تصوف است.
بررسی مقایسه‌ای رابطه بین تجربه دینی ویلیام جیمز با تجربه اوج آبراهام مزلو
نویسنده:
لیلا قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه‌ی تجربه اوج از دیدگاه آبراهام مزلو و تجربه دینی از دیدگاه ویلیام جیمز می‌باشد. مزلو معتقد است که تجربه‌ی اوج می‌تواند با سلسله مراتب نیازهای انسان شامل نیازهای زیستی، امنیتی، اجتماعی، احترام و خودشکوفایی ارتباط نزدیکی پیدا کند و بدین ترتیب می‌توان آن را در انسان‌های خودشکوفا یافت. تجربه اوج، جایگاه والایی در زندگی انسان دارد و با معنویت ارتباط عمیقی دارد و او دستیابی به آن را در گرو تلاش خودِ انسان می‌داند. ویلیام جیمز نیزکه روشی پراگماتیک دارد، معتقد است که تجربه‌ی دینی اقسام و ابعاد متفاوتی دارد که یک شیوه‌ی جهت‌گیری با جنبه‌ی غایت‌گرایانه است. مولّفه‌هایی وجود دارد که بازگوکننده‌ی تجربه‌ی دینی است که از جمله آنها می‌توان به خلوت با امر قدسی (که در آن ماهیت دین و انواع آن مشخص شده و دعا به عنوان گوهر اصلی دین معرفی می‌شود)، احساس حضور امر قدسی (که در آن سلسله مراتب تجربه دینی و ویژگی‌های آن تبیین می‌شود) و دین، به عنوان واکنش فرد نسبت به جهان و زندگی (که در آن به تبیین کارکردهای تجربه دینی و ویژگی‌های حیات دینی با توجه به تجربه دینی می‌پردازد) اشاره کرد.با تأکید بر این موضوع که تجربه‌ی اوجِ مزلو و تجربه‌ی دینیِ جیمز، با وجود تشابهاتی، دو مقوله‌ی جداگانه هستند، به دنبال بررسی تشابهات و تمایزات آن دو بودیم. روش تحقیق از نظر نحوه‌ی گردآوری داده‌ها، از نوع کتابخانه‌ای و شیوه‌ی مقایسه‌ای بوده است.نتایج تحقیق حاکی از آن بود که تجربه‌ی اوجِ مزلو و تجربه‌ی دینی جیمز دارای تشابهاتی و تمایزاتی هستند. تشابهات آنها شامل رویکرد پدیدارشناسانه، تأکید بر شخصی بودن تجربه اوج و تجربه دینی و ... می‌باشند و تمایزات آنها همچون کثرت و وحدت و نیز هدف و وسیلهقلمداد کردن تجربه اوج و تجربه دینی است. با توجه با این تشابهات و تمایزات موجود می-توان ‌گفت: رابطه‌ی این دو تساوی و تباین مطلق نیست، بلکه از جهاتی هم‌پوشانی و از جهاتی اختلاف دارند.
بررسى و نقد شبکه باورهاى جرآلد ادلمن درباره آگاهى
نویسنده:
على سنایى,عظیم حمزئیان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ادلمن آگاهى اوّلیه را از آگاهى برتر متمایز مىکند و آگاهى اوّلیه را با مقوله بندى ادراکى و حافظه مقولى ارزش گذار، و آگاهى برتر را با زبان توضیح مى دهد. وى با نقشه مغز که یک فضاى اطلاعات پدیدارى است، چگونگى پیوند و یکپارچگى ادراکات و عملکرد فاعل شناسایى را تبیین مىکند. لوازم دیدگاه او نفى نظریه قوا، انکار فاعل شناسایى به عنوان هویّت متافیزیکى، رویکرد ابزارانگارانه به روان شناسى عامیانه، و دفاع از روان شناسى علمى است. ادلمن دوگانه انگارى ویژگى ها و شکاف تبیینى در فلسفه ذهن را شبه مسئله مى داند و البته خوانش درستى از این مسائل ندارد. به نظر مى رسد که با حافظه نمى توان آگاهى اوّلیه را توضیح داد؛ زیرا، تا تجارب ذهنى نباشد، حافظه چیزى براى بازآفرینى نخواهد داشت. از این گذشته، نمى توان سوژه را با نقشه مغز تبیین کرد؛ زیرا، بدون عامل فرادست، هر فضاى ذهنى نیاز به فضایى جامع تر خواهد داشت و هیچ گاه نقشه مغزى تحقّق نمىیابد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 172
بررسی دین از دیدگاه کارل گوستاو یونگ و آبراهام مزلو
نویسنده:
هاشم لطفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف پژوهش حاضر، بررسی دین از دیدگاه کارل‌گوستاو یونگ و آبراهام مزلو می‌باشد. این نوشتار به روش تحلیلی-توصیفی دیدگاه‌های این دو را پیرامون دین و اندیشه‌های دینی مورد مقایسه قرار می‌دهد. یونگ معتقد است که دین از نهاد ناخودآگاه بشر تراوش می‌کند و در حقیقت دین جزء اموری است که در روان ناخودآگاه بشر به طور فطری و طبیعی وجود دارد. در نتیجه این امر را به عنوان یک واقعیت باید درنظر گرفت که دین در نزد یونگ به عنوان امری است که بدون اینکه سینه به سینه نقل شود در همه‌جا و در همه زمان‌ها یافت می‌شود؛ بنابراین از نظر وی انسان‌ها ذاتاً خداجو هستند. مزلو معتقد است دین با سلسله مراتب نیازهای انسان شامل نیازهای زیستی، امنیتی، اجتماعی، احترام و خودشکوفایی ارتباط نزدیکی پیدا می کند و بدین ترتیب می‌توان آن را در انسان‌های خودشکوفا یافت. تجربۀ اوج، جایگاه والایی در زندگی انسان دارد و با معنویت ارتباط عمیقی دارد و دست‌یابی به آن درگرو تلاش خودِ انسان است. یونگ و مزلو، در این که دین امری فطری و جزء ذات و ماهیت هر انسانی است اشتراک نظر دارند. هم-چنین نظر آن دو در خاستگاه دین با هم افتراق دارند؛ یونگ معتقد است که دین از نهاد بشر تراوش می-کند؛ یعنی دین در روان ناخودآگاه بشر وجود دارد و مزلو نیز دین را یکی از عالی‌ترین نیازهای بشر می‌داند.
تمایزجایگاه علم و معرفت در عرفان ابو عبدالله نفَّری
نویسنده:
عظیم حمزئیان , قدرت الله خیاطیان , سمیه اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی از عرفا، علم و معرفت را به صورت مترادف به کار برده‌اند و بسیاری دیگر معرفت را برتر از علم دانسته‌اند؛ زیرا که منظور ایشان از علم، دانش ظاهری، اکتسابی و معقول است؛ و معرفت در این جایگاه، دانش بر اساس کشف و شهود است. در دیدگاه عرفانی محمد بن عبدالله نفّری-عارف قرن چهارم- هر چیزی غیر از خدا، حرف و خلق محسوب می‌شود؛ لذا عارف باید خویش را از رسوم و احکام و غیریّت رها سازد. در سیر الی الله، علوم و تعالیم آن -که گاهی علم شرع و گاهی علوم منقول و معقول مدّ نظر است – ماسوی الله به شمار می‌رود. از این منظر، عارف کسی است که توانسته باشد احکام و رسوم را از خود بزداید؛ لکن هنوز گرفتار حجاب لطیفی به نام معرفت است. بنابراین در عرفان نفّری، نیل به معرفت حقیقی و یقینی، با زدودن حجاب معرفت و معارف میسّر می‌شود.در میان اندیشمندان و عرفای مسلمان، ابوعبدالله نفری، اولین کسی است که این تمایز را قائل شده است. علاوه بر این از «وقفه» یاد نموده که جایگاهی برتر از معرفت دارد. در این مقاله، با توجه به جایگاه این تمایز و اهمیت موضوع علم و معرفت در اسلام و توصیه و تأکیدی که در قرآن و سنت به این امر شده است و همچنین ارزش و مقام والای معرفت الهی نزد عرفا و اولیاء‌الله، به بررسی جایگاه علم و معرفت، درجات و مراتب آن، تفاوت علم و معرفت، وصول به آن و رابطه علم و جهل در عرفان نفّری به روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است؛ که با توجه به تقدّم تاریخی وی بر عارفانی همچون امام محمد غزالی، طرح علم و معرفت و تمایز آن دو در اندیشه نفّری، اهمیّت ویژه‌ای می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 142
بررسی ولایت از دیدگاه حکیم ترمذی و ابن عربی
نویسنده:
محمد نوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهیکی از موضوعات مهم و اساسی در عرفان و تصوف اسلامی، موضوع ولایت است؛ اگرچه این موضوع ریشه در قرآن و حدیث دارد؛ اما طرح این موضوع به صورت مدوّن و در قالب یک نظریه در قرن سوم هجری و با تألیف کتاب سیره الاولیاء توسط حکیم ترمذی صورت گرفت. نظریات حکیم در موضوع ولایت الگویی برای عرفا و صوفیه در دوره‌های بعد شد و برآنها تأثیر نهاد. از مهمترین این عرفا، ابن عربی از عرفای بزرگ تصوف اسلامی در قرن هفتم هجری است که با الهام از حکیم ترمذی به بسط این نظریه پرداخته است. هدف از این پژوهش، بررسی موضوع ولایت از دیدگاه عرفانی عرفای بزرگ به ویژه حکیم ترمذی و ابن عربی است روش پژوهش به روش مقایسه‌ای و بر پایه‌ی مطالعات کتابخانه‌ای است. نتایج نشان می‌دهد، اگرچه ابن عربی در این موضوع متأثر از حکیم می‌باشد؛ اما وی با بهره گیری از افکار و اندیشه-های مختلف بسیار فراتر از او رفته، و به بسط این نظریه پرداخته است. وی با استناد به مکاشفات خود طبقه‌بندی جدیدی از اولیاء ارائه داده و در مبحث ختم بر خلاف حکیمسخنان وی پریشان و همراه با ادعای ختم ولایت است. واژگان کلیدی:حکیم ترمذی، ولایت، ختم ولایت، ولی،ولایت‌مطلقه، ولایت مقیده، انسان کامل
تحلیل مقایسه‌ای آراء آکویناس و ابن‌سینا درباره علم فرشتگان
نویسنده:
علی سنایی، عظیم حمزئیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
در این نوشتار، دیدگاه آکویناس و ابن‌سینا درباره علم فرشته بررسی و تحلیل شده است و وجوه اشتراک و اختلاف آن‌ها را در این خصوص بیان کرده‌ایم. با اینکه آکویناس و ابن‌سینا هر دو متأثَر از سنّت ارسطویی بوده‌اند؛ ولی چون جهان‌شناسی آن‌ها از جهاتی متفاوت است، درباره جایگاه علم فرشته به نتایج مختلفی رسیده‌اند. آکویناس و ابن‌سینا هر دو معتقدند که فرشتگان طبایع عقلانی هستند؛ بنابراین مشخّصه اصلی آن‌ها علم است؛ ولی با این تفاوت که ابن‌سینا علم فرشته را علّت ایجادی موجودات مادون خود می‌داند؛ ولی آکویناس معتقد است که فرشتگان نقش ایجادی و علّی در عالم ندارند و کیفیّت علم فرشته بیشتر به امور مادون با درجه بساطت ذات آن تبیین‌پذیر است. ازسوی‌دیگر، ابن‌سینا معتقد است که فرشته، جزئی را از طریق کلی (به معنای ثابت و لایتغیر) می‌شناسد؛ ولی آکویناس می‌گوید که فرشته، جزئی را به ما هو جزئی می‌شناسد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
بررسی «توحید» از نظر سید حیدر آملی(ره) و امام خمینی(ره)
نویسنده:
عظیم حمزئیان، علی سنایی، طوبی رشیدی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
مسئله توحید یکی از مسایل مهم در حوزه کلام، عرفان و فلسفه اسلامی محسوب می‌شود. در این مقاله دیدگاه‌های سید حیدر آملی(ره) و امام‌خمینی(ره) در این مسئله با رویکرد کلامی ‌ـ‌ عرفانی به‌ویژه عرفان نظری، مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. سید حیدر آملی در آثار خود، در تعریف توحید و جایگاه و اقسام آن به تعریف‌ناپذیری و درجات آن پرداخته و توحید اهل شریعت، طریقت و حقیقت را از یکدیگر تفکیک نموده است. از سوی دیگر، امام‌خمینی(ره) درباره بساطت و وحدت حق و معنای لغوی آن بحث‌هایی را مطرح کرده‌اند. در مورد اهمیت و جایگاه آن در سه حوزه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی توحیدی، سیدحیدر آملی(ره) بر فطرت تأکید بسیار نموده و امام‌خمینی(ره) بر توحید علمی، قلبی و عملی توجه داشته‌ است. در مورد تقسیمات و درجات و ارکان توحید نیز اشتراک‌ها و اختلاف‌هایی میان دیدگاه‌های آنها وجود دارد. امام‌خمینی(ره) بر وجه حجاب قرارگرفتن علم توحید در مسیر حق تأکید نموده‌اند و مرحوم سیدحیدر آملی بر اصلی و پایه‌ای بودن این علم نسبت به تمامی علوم؛ البته اشتراک دیدگاه‌های این دو متفکر در این مسئله زیاد است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 106
تبیین وحدت متعالی ادیان از منظر سنت گرایان معاصر با تأکید بر آراء رنه گنون و سید حسین نصر
نویسنده:
محمدصادق عسکری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سنت‌گرایی یکی از جریان‌های فکری جهان معاصر است که در قرن بیستم میلادی در اروپا شکل گرفته است. سنت گرایان آن چنان که گنون معرفی می‌کند، پیروان سنت جاویدان (حکمت جاویدان) هستند. سنت یا حکمتی ازلی و جاودانه، که در عقل الهی ثابت است. سنت-های اصیل و ادیان الهی، همگی ظهوری از این حکمت الهی هستند، و از طریق آن‌ها حکمت جاویدان در تمامی وجود، ساری و جاری است. البته هر سنت خود به طور مستقل از منشأ الهی صادر می‌شود. دین در نظریه «وحدت متعالی ادیان» حقیقتی ثابت نزد خداوند دارد. خدا به این حقیقت شئون و تجلیات مختلفی داده است. در حالی که حقیقت ورای صور جای دارد، ادیان مختلف در مرتبه ظاهر این حقیقت را به زبان‌های مختلف نشان می‌دهند. سنت‌گرایان معتقدند در عصر حاضر مردم از سنت‌های اصیل و ادیان الهی فاصله گرفته‌اند، از این رو تلاش می‌کنند تا مردم، بار دیگر به حقایق جاویدان رجوع کنند. علت آن را نیز دوری بشر از عقل کلی یا شهودی می‌دانند. نزد سنت‌گرایان عقل دو صورت دارد. عقل کلی که شهودی نیز می‌گویند و عقل جزیی یا استدلال‌گر. شناخت حقیقت مطلق و به تبع آن وحی و نیز، «وحدت متعالی ادیان» تنها با عقل شهودی میسر است. زیرا باید از ظاهر عبور، و به باطن امور توجه داشت، تا حقیقت مشترکی را که ورای ادیان است شناخت. این تحقیق در پی، تبیین وحدت متعالی ادیان از منظر سنت گرایان معاصر با تأکید بر آراء رنه گنون و دکتر سید حسین نصر است. روش این تحقیق توصیفی مبتنی بر تحلیل محتوا است. این تحقیق اصول مشترک سنت گرایان، پیرامون وحدت متعالی ادیان را بیان می‌کند. و به این نتیجه می‌رسد که این نظریه اصل مشترک، میان سنت-گرایان است. در خصوص آراء گنون و نصر نیز به این نتیجه می‌رسد که با وجود خاستگاه مشترک و شباهت در نظرات، در توجه به ادیان مختلف و نوع نگاه، تفاوت‌هایی نیز با هم دارند، که دیدگاه آن‌ها را متمایز می‌کند.
تشیع از نظر هانری کربن (با تأکید بر اسماعیلیه و اثنی عشری)
نویسنده:
پری ترابی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امروزه شیعه پژوهی، جایگاه ویژه ای در جهان غرب یافته و توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است. مستشرقان، از جمله هانری‌کربن تحقیقیات جامعی درباره تشیع انجام داده‌اند. این پژوهش، با هدف بررسی دیدگاه هانری کربن درباره تشیع با روش توصیفی-تحلیلی با استناد بر مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است. مسأله‌ی پژوهش این است که دیدگاه هانری کربن درباره‌ی شیعه اثنی‌عشری و اسماعیلیه، امامت و ولایت و همچنین تفاوت این دو فرقه چیست؟ نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که کربن با تکیه بر روش پدیدارشناسی، تشیع را مذهبی اصیل و باطن اسلام معرفی می‌کند. لذا شیعه را مذهبی اصیل و پویا می‌داند، که با حذف امامت و ولایت پایدار نمی‌ماند. وی اعتقاد دارد، ولایت اصل و اساس نبوت است و همه‌ی پایه‌های دین مبتنی بر ولایت امامان است. کربن بالاترین مرتبه درک کتاب آسمانی را طریق تأویل می‌داند، لذا وجود امام و مفسر معصوم ضروری می‌نماید. امام قائم به کتاب است که اسرار باطن وحی را تفسیر و تأویل می‌کند. وی در تفسیر حکمت معنوی، به بنیان‌های فکری و گرایش‌های عرفانی همه‌ی شاخه‌های مرتبط با تشیع بخصوص شیعه اثنی‌عشری و اسماعیلیه توجه نموده است. درباره‌ی تفاوت میان این دو فرقه معتقد است که موضع شیعه‌ی اثنی‌عشری، بر حفظ تعادل میان ظاهر و باطن است، اما در تشیع اسماعیلی تأکید بر باطن با صرف نظر از ظاهر است. تلاش کربن برای تدوین نظریه‌ی شیعه‌شناسی به جهان غرب ستودنی است، اما افراط در تفسیر معنویت باطنی شیعه از جمله نقاط ضعف دیدگاه اوست. بنابراین، وی از منظر حکمت‌مآبانه و عرفانی به اسلام و شیعه نگریسته و نگاهی همه جانبه و بنیادین به تشیع نکرده‌ است.
  • تعداد رکورد ها : 91