جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
حمزئیان, عظیم (استادیار گروه الهیات دانشگاه سمنان), 1344ش.-
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 91
بررسی دیدگاههای عرفانی ابوعبدالله نفّری(المواقف و المخاطبات)
نویسنده:
سمیه اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کتاب «المواقف و المخاطبات» مهم‌ترین و ارزشمندترین اثر محمدبن عبدالله نفّری، عارف قرن چهارم هجری است. از آنجا که این کتاب ارزشمند به دلیل دشواری و پیچیدگی متن آن به ندرت مورد توجه و بررسی محققان قرار گرفته است؛ و مطالب بیان شده در این کتاب، حاوی مفاهیم عمیق عرفانی و بیانگر مراتب والای معنوی مولف این اثر است؛ لذا برای ایجاد روشنگری و بصیرت در مورد آراء و اندیشه‌‌های عرفانی وی و همچنین شناخت عرفان ناب اسلامی، به دور از سلسله‌ها و تصوف خانقاهی، بررسی اثر مذکور ضروری می‌نماید. این تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل آراء عرفانی نفّری، صورت گرفته‌است. آنچه در این رساله بیان شده، تحلیل محتوایی کتاب «المواقف و المخاطبات»، با دقت درشرحی که توسط عفیف الدین تلمسانی بر «مواقف»، داشته ‌است. بنابراین این رساله، شامل بررسی دیدگاههای عرفانی ابو عبدالله نفّری در بخش عرفان نظری و عملی است؛ لذا مطالب موجود در مواقف و مخاطبات با قالب‌های رایج در عرفان نظری و عملی موجود در متون عرفانی، مطابقت داده شده‌است و این نتیجه حاصل شد که، بیشترین مفاهیم عرفانی در این کتاب مربوط به مباحث نظری عرفان اسلامی است، که، شامل مطالبی درباره‌ی، جهان، خدا و انسان می‌شود، که این مطالب دربرگیرنده‌ی مضامینی در مورد علم و معرفت، حجاب‌های عرفانی، ولایت و رویت و شهود می‌شود. و همچنین اجمالاً، مفاهیمی را در حوزه‌ی عرفان عملی مطرح کرده است که مورد مداقّه قرار گرفته است.
مشخصات اثر
بررسی تطور اصطلاحات فنای فی الله و بقای بالله در عرفان اسلامی تا پایان قرن هفتم
نویسنده:
مریم سادات فیروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف کلّی رساله تبیین دو واژه «فنا» و «بقاء» می‌باشد که در نخستین آثار عرفانی برجای مانده در جهان اسلام، کمتر می‌توان مفهوم اصطلاحیاز این دو واژه یافت؛ بلکه بیشتر مضامین ابتدایی است و با مفهومی مرتبط و نزدیک به فنا و بقاء مواجهیم، و نزد عارفان آغازین بر مخالفت هواها و زدودن خصلت های بشریو مانند آن تمرکز دارد. این مفاهیم سیر تکاملی خود را تا قرن هفتم ادامه می‌دهند و هرچه به پایان قرن هفتم نزدیک می‌شویم، بکارگیری این واژه‌ها بیشتر می‌شود، و عرفا و متصوفه مطالب بیشتری راجع به آن بیان می‌کنند و با ظهور ابن عربی جهش می‌یابند. در این قرون، واژه ها هویتی هستی شناسانه و فلسفی به خود می‌گیرند که همان رفع تعیّن و ازبین رفتن کثرت است.در سیر تطور عرفان و تصوف اسلامی ، قرون سوم و هفتم از اهمیت زیادی برخوردارند؛ زیرا مبانی نظری و عملی عرفانی در این دوره ها، سمت و سوی حرکت عرفان اسلامی را در دوره های بعد تبیین می‌کند. تا قبل از قرن هفتم اختلاف نظرها در میان جماعت صوفیه، به شکل‌گیری سلسله ها و مکتب های عرفانی انجامید؛ اما این اختلاف دیدگاه‌ها و پراکندگی آرا فقط در حیط? فروع و آداب و رسوم تصوف مطرح می شد و از نیم? قرن ششم و آغاز قرن هفتم هجری ، در عرفان اسلامی تحولاتی پدید آمد که از فروع و آداب تصوف فراتر رفت و مبانی و اصول عرفان اسلامی را دربرگرفت.این نوشتار برآن است تا به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، نظریات فنا و بقا را درتاریخ تصوف و عرفان اسلامی بررسی و روند تکاملی تبدّلاتی را که این مفاهیم به خود دیده اند، بیان نماید.
مشخصات اثر
بررسی حجابهای عرفانی از دیدگاه ابوعبداللّه نفّری
نویسنده:
عظیم حمزئیان، سمیه اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
شناسایی حجاب‌های سلوک و راه‌های گذر از آنها، از مباحث مهم عرفان عملی است که عارفان در سیر و سلوک، بسیار به آن توجه داشته‌اند. حجاب‌های عرفانی از موضوعات اساسی مدّنظر ابوعبدالله نفّری، عارف شیعی قرن چهارم است؛ در آیات قرآن کریم و روایات امامان نیز در این باره نکاتی مطرح شده است. نفّری در المواقف و المخاطبات، ضمن تمرکز بر حجاب و انواع آن، دیدگاه‌های ویژه­ای را بیان می‌کند که برخی از آنها برای نخستین بار مطرح می‌شود. در این مقاله با تمرکز بر المواقف و المخاطبات و جستجو در دیگر متون عرفانی، ضمن بیان نظریه‌های متقدمین صوفیه و عرفا، دیدگاه‌های نفّری دربارة انواع حجاب‌ و مهم‌‌ترین آنها، علل ایجاد­کنندة آنها و درنهایت رفع حجاب،‌ بررسی می‌شود. این مقاله با توجه ‌به نگارش و سبک متفاوت نفّری نسبت به سایر عرفای مسلمان، جایگاه حجاب‌های سلوک را از دیدگاه او تبیین می‌کند. او مفاهیم و تقسیم‌بندی‌های متفاوتی در این ‌باره مطرح کرده است؛ برخی از این حجاب‌ها ابداع اوست؛ نفّری به بعضی از حجاب‌ها اولویت و اهمیت بیشتری می‌دهد و ازآراء رایج در این‌ باره نیز بهره می‌برد. در مقالة حاضر با توضیح و تشریح متن نمادین و دشوار المواقف و المخاطبات، دیدگاه‌های نفّری دربارة حجاب‌های عرفانی تبیین می‌شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 90
مشخصات اثر
تحلیل حجاب عرفانی از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
عظیم حمزئیان، قدرت ا... خیاطیان، سمیه خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری , مقام حجاب
چکیده :
حجاب عرفانی، یکی از موضوع‌های مهم در سنت عرفانی اول و دوم است. ابن‌عربی، عارف قرن هفتم، با کاربرد آیات و احادیث، وجود حجاب عرفانی را ثابت کرد. او عالم هستی را نتیجة تجلی اسماء و صفات خداوند می‌داند و از سوی دیگر همین اسماء و صفات خدا، خود حجابی بین بنده و پروردگار است؛ این حجاب‌ها سبب می‌شود تا انسان خداوند را نشناسد. ازنظر هستی‌شناسی، این حجاب‌ها زدوده نمی‌شوند؛ زیرا احدیتِ ذات خداوند را آشکار می‌کنند و این زدودن به نابودی ممکنات می‌انجامد؛ اما از دیدگاه سیر و سلوکی، سالک این حجاب‌ها را با پیمودن مقامات و احوال می‌تواند کنار زند و به قرب الهی دست یابد. رفع حجاب، به کشف و آگاهی سالک از امور غیبی و واردات قلبی می‌انجامد و سبب شناخت او از خداوند می‌شود. پس می‌توان گفت، حجاب‌های معرفت‌شناختی با سلوک و حجاب‌های هستی‌شناختی با معرفت زدوده می‌شوند. درنتیجه حجاب در سنت عرفانی اول یک کاستی و نقص است و سالک باید به زدودن آن توجه کند؛ اما در سنت عرفانی دوم، حجاب یک واقعیتی است که در چینش نظام هستی تأثیر می‌گذارد و درواقع کمال است؛ رفع حجاب در اینجا معنی ندارد و فقط رفت‌‌وآمد در حجاب و گذر از حجابی به حجابی دیگر منظور است. ابن‌عربی برای انواع حجاب و زدودن آنها دسته‌بندی‌ای ارائه می‌کند که درخور تفکر است؛ به همین سبب لازم است حجاب عرفانی در سیستم فکری او به روش توصیفی ـ تحلیلی، بررسی و از ناسازگاری‌های ظاهری آن در نظام فکری‌اش گره‌گشایی شود.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
مشخصات اثر
بررسی حقیقت وجود و مواجهه با آن در آثار عزیز نسفی (با تأکید بر آرای رودلف اتّو)
نویسنده:
عظیم حمزئیان، طناز رشیدی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
رودلف اتّومتکلم و دین­پژوه آلمانی قرن بیستم، در اثر مشهور خود موسوم به مفهوم امر قدسی، با رویکردی پدیدارشناسانه به بحث درباره‌ی امر مقدس و مواجهه‌ی با آن، به‌عنوان نومینوس پرداخته است. او نومینوس را امری فراتراز عقل، متمایز، مقدس و ناشناختی تلقی کرده است. ازاین‌نظر نومینوس نوعی با حقیقت وجود شباهت دارد که موضوع اصلی عرفان اسلامی است. عزیز نسفی عارف نامی قرن هفتم، از حقیقت وجود به‌عنوان اولین مرتبه‌ی ذات حق یاد کرده است. این پژوهش به تحلیل و تبیین اندیشه­های نسفی درباره‌ی حقیقت وجود، بر مبنای نظریات اتّو درباره‌ی امر قدسی و مواجهه با آن پرداخته و شباهت­ها و تفاوت­های موجود در آن‌ها را موردبررسی قرار داده است. درمجموع اگرچه در ظاهر امر، نومینوس و حقیقت وجود مشابه به‌نظر می­رسند، اما تفاوت در جایگاه و مبانی فکری نسفی و اتو سبب شده تا در جزئیات اندیشه‌ی این دو درباره‌ی امر قدسی و مواجهه‌ی با آن، تفاوت­هایی باقی بماند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 70
مشخصات اثر
خدای «متشخص» و «انسان‌وار» از منظر قرآن و عهد جدید
نویسنده:
عظیم حمزئیان، علی سنایی، زینب عرب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
چکیده مقاله: مقاله حاضر با هدف شناخت خدای معرفی شده از نگاه دو کتاب مقدس در اسلام و مسیحیت(قرآن و عهد جدید) با روش تحلیلی‌‌ـ‌مقایسه‌ای نوشته شده است. اگر چه مسئله مقایسه توحید از نگاه مسیحیت و اسلام به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد، اما نگرش‌های تازه‌ای در مورد آن در الهیات معاصر مطرح است که از جهتی به بحث الهیات طبیعی و وحیانی مربوط می‌شود. بر اساس آموزه‌های دو دین اسلام و مسیحیت، انسان با خداوند رابطه دوسویه دارد. در این میان، کتاب‌های مقدس این دو دین نیز مواردی از ارتباط دو سویه را مطرح نموده‌اند. با مقایسه موارد و کیفیت این رابطه می‌توان بیان نمود که در مواردی میان تعبیرات و توصیفات انجیل‌های موجود و پذیرفته‌شده از سوی کلیسا، از خداوند و یا لوازم تعبیرات آنها با تعبیرات قرآن‌کریم و لوازم آنها، اشتراک‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد. از جمله اینکه موارد و مصادیق این ارتباط و کیفیت آن در مواردی در قرآن و در مواردی در عهد جدید، بیشتر است، ضمن آنکه قرآن تلاش نموده در این رابطه از شبهه انسان‌انگاری خدا بپرهیزد و تعالی و علو الهی و جنبه تنزیهی حق را محفوظ نگاه دارد اما در عهد جدید به واسطه مسئله تجسد، پدر بودنِ خداوند و فرزند بودنِ حضرت مسیح و مسئله عشق و محبت و به صلیب رفتن عیسی، این ارتباط جنبۀ انسان‌وار به خود گرفته است که متأثر از دیدگاه این دین درباره وحی و کتاب مقدس است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 139
مشخصات اثر
جايگاه امامت شيعی در شكل‌گيری و تداوم جهان از چشم‌انداز احاديث و عرفان
نویسنده:
عظيم حمزئيان، سميه خادمی
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده
چکیده :
مقاله پيش رو با هدف تبيين جايگاه امامت شيعي در پيدايش و ماندگاري جهان ـ که يکي از موضوعات مهم جهان‌شناسي عرفاني است ـ از چشم‌انداز احاديث و عرفان اسلامي نگارش يافته است. از نگاه جهان‌شناسي عرفاني، وجود انسان کامل و وليّ، در اين جهان ضروري است. عارفان شيعه، با تکيه بر دعاها و احاديث وارده، ائمه اطهار(ع) را صاحب ولايت و مصداق انسان کامل مي‌دانند و افزون بر اينکه به امر الهي، در پيدايش ساير مخلوقات نقش داشته‌اند، بلکه ماندگاري جهان نيز به خاطر وجود آنان است و از همين‌رو، زمين هرگز نمي‌تواند از وجود يکي از آنان تهي باشد. البته همه اينها به خواست و اراده الهي است. تحليل اين جنبه از جايگاه امامت شيعي در جهان‌شناسي عرفاني و بيان تفاوت ديدگاه عارفان شيعه با عارفان اهل‌سنت در اين زمينه، از جمله دستاوردهاي اين پژوهش است.
مشخصات اثر
بررسی رابطه‌ی عرفان و شریعت از منظر عرفای مسلمان از ابتدا تا پایان قرن هفتم
نویسنده:
ثریا حسین زاده نعمان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
«عرفان» عبارت است از علم به حضرت حق سبحان از حیث اسماء و صفات و مظاهرش و علم به احوال مبدأ و معاد و به حقایق عالم و چگونگی بازگشت آن حقایق به حقیقت واحدی که همان ذات احدی حق تعالی است. «شریعت» در لغت، جای به آب درآمدن و در اصطلاح مجموعه آداب، اعتقادات و اعمالی را می‌گویند که پیروان هر دینی از آن پیروی می‌کنند. هدف عارف، عمل کردن به قوانین و احکام شریعت و طریقت و رسیدن به حقیقت و توحید می‌باشد. البته شریعت دارای ظاهر و باطنی است و سالک به تدریج به میزان معرفتش به آنها راه می‌یابد. این تحقیق در پی بررسی رابطه بین عرفان و شریعت از نظر عرفای مسلمان از ابتدا تا پایان قرن هفتم هجری قمری است و به چگونگی رابطه‌ی شریعت با طریقت و حقیقت و همچنین به بررسی اینکه آیا طی کردن منازل سلوک بدون شریعت امکان‌پذیر است یا نه، می‌پردازد.بررسی رابطه عرفان و شریعت به روش کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی - تحلیلی، بیانگر این است که اکثر عرفای مسلمان، به پیروی از کتاب، سنت و سیره حضرت محمد (ص) و اهل بیت و صحابه معتقد بودند و همواره سعی داشتند، چه در حیطه‌ی عملی و چه در حیطه‌ی نظری، بر طبق احکام و قوانین الهی عمل کنند. و از آن دفاع نمایند؛ البته در این بین فرقه‌هایی مانند ملامتیّه، حلولیّه، اتحادیّه ...به وجود آمدند، که ظاهراً بر خلاف شرع عمل می‌کردند که عرفا به نقد آنها پرداختند.
مشخصات اثر
بازتاب تعالیم و مبانی مسیحی در اندیشه اتین ژیلسون
نویسنده:
مریم مهدی زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهمسیحیت یکی از ادیان توحیدی است که از زمان آغاز تعامل خود با فلسفه یونانی تحولات بسیاری در این فلسفهایجاد نموده است. وحی مسیحی منشأ تحول و ابداع در بسیاری از مفاهیم و اصول فلسفی در نزد فلاسفه بوده است .رساله حاضر نیز که در چهار فصل تنظیم شده است ، قصد دارد به بررسی بازتاب این تعالیم دراندیش?فیلسوف تومیستی معاصر، اتین ژیلسون بپردازد. مادر نگارش این پایان نامهابتدا یازده مورد از تعالیم را که در دین مسیحیتنقش محوری و زیر بنایی دارند، انتخابو با تکیه بر کتاب مقدس و اعتقادنامه ها و کتب مرجع کلامی مسیحیتشرح اجمالی از آنها ارائه نموده ایم. در گام بعدی به معرفی ژیلسون ، موضع فلسفی و حوزه های کاری او پرداخته ایم. در این قسمت به آراء اصلی ژیلسون از جمله اثبات وجود فلسفه مسیحی و تجلی حقیقی آن در فلسفه توماس آکویناساشاره شده است . درفصلسوم به موازات عناوینفصل دوم،به تشریحاندیشه های فلسفی و کلامی ژیلسونپرداختیم و در انتها و در فصل چهارم با بررسی بازتاب این تعالیم در اندیشه فلسفی در می یافتیم که ژیلسون در اندیشه فلسفی خود کاملاً از تعالیم مسیحی تأثیر پذیرفته است. ژیلسونبه عنوان یک مومن کاتولیک ، ساحت امور ایمانی رامحترم و محفوظ شمرده و آنها جوهره مسیحیت می داند که مسیحیتبدون آنها هویت مستقل خود را ازدست خواهد داد. ژیلسون در فلسفه پردازی خود ودر حوزهامور عقلانی نیز همواره به کتاب مقدس و کتب مرجع کلام مسیحیت نظر دارد .کلمات کلیدی: تعالیم مسیحی ، فلسفه قرون وسطی، اتین ژیلسون، دین و فلسفه ، مسیحیت و فلسفه ، تأثیر دین بر فلسفه
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی کاربرد آینه در آثار عین القضات همدانی و مولوی
نویسنده:
عظیم حمزئیان، سمیه خادمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
آینه در میان آثار عارفان مسلمان نمودی فراوان داشته است. براساس مستندات تاریخی، سابقه استفاده نمادین از آینه، در تبیین مسأله توحید عرفانی، به حضرت علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. این واژه درآراء و متون منظوم و منثور عرفای اسلامی، برای بیان تجلّی و ظهور حضرت حقّ و توضیح مسأله مهم وحدت وجود به کار رفته است. آینه به عنوان یک نماد عرفانی، در آثار عین‌القضات همدانی و مولوی نیز بسیار مورد توجّه واقع شده است. به‌طور کلی می‌توان کاربرد آینه در آثار این دو عارف را، در سه بخش وجود‌شناسی عرفانی، جهان‌شناسی عرفانی و انسان‌شناسی عرفانی، تحلیل و بررسی کرد. توجه عین‌القضات به آینه، بیشتر برای بیان ناتوانی عقل درشناخت حقّ، وابستگی اشیاء به حقّ، جایگاه انسان کامل و صفت آینگی انسان است؛ اما مولوی به نحو بسیار گسترده‌تری از این مفهوم، بهره برده و نحوه بیان متفاوتی نیز نسبت به عین‌القضات داشته است. او علاوه بر تأکید بر نقش انسان کامل و آینگی او، به مباحثی درحوزه عرفان نظری از اسماء و صفات حق، وحدت وجود و تجلی حقّ در اشیاء، به عوالم وجود نیز اشاره کرده است و از نور و رنگ نیز سخن گفته است که مرتبط با نماد آینه است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 84
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 91