جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
شانظری گرگابی, جعفر (دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 156
جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی
نویسنده:
جعفر شانظری,مهدی گنجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
از مسائل و مباحث مهم فلسفی که قدمتی بیش از دو هزار سال دارد و از آغاز پیدایش حکمت در یونان باستان مطرح بوده است، مسألة جوهر است. برخی اصل بحث در مقولۀ جوهر را فکری ارسطویی دانسته اند و ریشۀ این انتساب را در رویکرد ارسطو به وجود و نسبت آن با جوهر و ماهیت اشیا می دانند. زیرا بر مبنای تفکر ارسطویی، شناخت وجود چیزی جز شناخت ماهیت و جوهر اشیا نیست، لذا در نظر معلم اول، واژة موجود و جوهر مترادف است. اما سرنوشت جوهر در حکمت سینوی به برکت تمایز وجود و ماهیت دگرگون شده و یکباره راه خود را از وجود جدا کرده است. ابن سینا برخلاف ارسطو، مقسم جوهر و عرض را ماهیت اشیا دانسته و مقولات ارسطویی را بر ماهیت اشیای موجود تطبیق داده است. نوشتار حاضر با توجه به جایگاه و اهمیت بحث جوهر در تفکر ابن سینا و سیر تحول تاریخی آن در فلسفه، با رویکردی مسأله محور، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این مقوله در حکمت سینوی می پردازد. بدین ترتیب، با توجه به عدم اتفاق بر تعریف واحد و با عنایت به سیر تنوع معنایی جوهر در حکمت سینوی بدیهی است کاوش از چیستی و تطوّر معرفتی جوهر، بیان مقسم جوهر و اعراض، چگونگی حصر تقسیمات جوهر، و موضع خاص ابن سینا در باب جوهریت واجب تعالی، مهم ترین مسائلی است که در این نوشتار مورد پژوهش قرار می گیرد.
مشخصات اثر
تعامل قوه متصرفه با سایر قوای ادراکی از منظر ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
عبدالرضا کوشکی، فروغ السادات رحیم پور ، جعفر شانظری
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این پژوهش دیدگاه‌ ابن سینا و ملاصدرا در زمینۀ تعامل قوه متصرفه با سایر قوای ادراکی انسان بررسی و در سه محور با یکدیگر مقایسه شده است: یک) تعامل قوه متصرفه با قوای ظاهر، دو) تعامل قوه متصرفه با قوای باطن، سه) تعامل قوه متصرفه با قوه عاقله. هر دو فیلسوف به دخالت مستقیم قوه متصرفه در امر خواب و رؤیا قائلند و نقش این قوه را برای انسان های خاص، رقم زدن نوعی وحی و الهام می ­دانند. هم­چنین اتفاق نظر دارند که تعامل متصرفه با قوای ظاهر، باطن و عاقله موجب تسهیل برخی افعال مانند انتزاع طبایع نوعی، یافتن صور مفقودۀ حافظه و خیال، تأثیرگذاری بر حکم عقل عملی و نیز ایجاد زمینه برای رؤیای صادقه می­ شود. علاوه بر این معتقدند به منظور بهبود عملکرد قوه متصرفه و در نتیجه، تعامل اثربخش­تر آن، از راهکارهایی مانند تقویت قوه عاقله، راست‌گفتاری و سلامت اخلاقی می­ توان بهره برد. به‌رغم برخی شباهت ها، اختلافاتی نیز میان دیدگاه های ابن سینا و ملاصدرا وجود دارد، از جمله این­ که ملاصدرا برخلاف ابن سینا، قوه متصرفه را مجرد (مثالی) می‌‌داند و در نتیجه، نظریه «حضور» را به جای نظریه «انطباع» می‌نشاند.
صفحات :
از صفحه 42 تا 68
مشخصات اثر
تحلیلی بر جایگاه صور قبیحه خیال در نظام معرفتی ابن‌ سینا و شیخ اشراق
نویسنده:
رضا محمدنژاد،جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
گاه انسان به وسیله خیال خود، صورت‌ها و هیئت‌های جدیدی را از واقعیت‌های محسوس می‌سازد که این هیئت‌ها و صور خیالی، معطوف به صورت‌های حسی‌اند و رجوع به عالم حس رجوع دارند؛ گاهی نیز صور خیالی، انعکاس صورت‌های عالم قدس در نفس مطمئنه آدمی استهستند؛ اما بعضی از صور خیالی که صور قبیحه و ظلمانی خیال خوانده می‌شوند، نه متصل به مبانی طبیعی‌اند و نه متصل به مبانی قدسی؛ چراکه عالم طبیعت، عالم زیبایی طبیعی زمینی، و عالم قدس، عالم زیبایی ملکوتی است. ازاین‌رو، صور خیالِ مورد توجه فیلسوفان در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، اعم از صور حسنه و قبیحه‌ است. ابن‌سینا و شیخ اشراق در دیدگاهی مشترک، بعضی از صور قبیحه خیال را غیرواقعی و ناشی از تشویش خیال می‌دانند و در دیدگاهی متفاوت، ابن‌سینا بعضی از آن صور را به واسطه عالم قدس، و شیخ اشراق، آن صور را با عناوینی از قبیل هیولا، غول، صور ظلمانی، جن و شیطان به واسطه عالم مثال مطلق و مقیّد تبیین می‌کنند. در این نوشتار در کنار بیان دیدگاه این دو فیلسوف، به تبیین و بررسی جایگاه و وجه تحقق صور قبیحه خیال، و نیز پیامدها و نکات لازم در این زمینه خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 73 تا 104
مشخصات اثر
تبیین شاخصه‌های علم از نگاه قاضی سعید قمی
نویسنده:
زهرا توکلی، مجید صادقی حسن‌آبادی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اندیشه‌های قاضی سعید قمی بر مبنای نگاه فلسفی ـ عرفانی خاص وی به مسائل بنا شده است و همین موضوع باعث شده نظریات متفاوتی نسبت به فلاسفه پیش از خود ارائه دهد. تبیین متفاوت قاضی سعید از مسئله علم که می‌توان گفت تا حدود زیادی در مقابل با اندیشه‌های ملاصدرا در باب علم است، اهمیت پرداختن به این موضوع را دوچندان می‌سازد. پژوهش حاضر که با بررسی مستقیم آثار و نظریات قاضی سعید صورت گرفته، تلاشی است برای معرفی شاخصه‌های اندیشه وی در مسئله علم که می‌تواند وجوه تمایز تفکرات قاضی سعید نسبت به سایر فلاسفه به حساب آید و باب‌های تازه‌ای را در وجودشناسی و معرفت‌شناسی علم به روی ما بگشاید. به اجمال می‌توان گفت که عمده نظریات قاضی سعید در زمینه علم مبتنی بر تفسیری است که از آیت خدا دانستن نفس در جامعیت و کلیت ارائه می‌دهد. او علم نفس را نه حصولی می‌داند، نه حضوری و استفاده از تعبیر حضوری در مورد علم نفس را مَجاز می‌شمرد و معتقد است که علم نفس، بصر عقل بر طبایع کلیه است، بدین‌ترتیب حاضر بودن اشیاء برای انسان به معنای ظاهر بودن آن‌ها برای نفس عاقله است.
صفحات :
از صفحه 45 تا 66
مشخصات اثر
نقد و بررسی نظریه ی کل‌گرایی تلر از منظر وجودشناسی حکمت متعالیه (با محوریت مقاله‌ی "نسبیت، کل‌گرایی رابطه‌ای و نامساوی بل")
نویسنده:
سپیده رضی، جعفر شانظری، افشین شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
از مسائلی که در طول تاریخ توجه دانشمندان را به خود معطوف داشته، رابطه‌ی اجزای عالم با یکدیگر و هستی‌شناسی برآمده از چنین تفکری است. از یونان باستان تاکنون فیزیک‌دانان و فیلسوفان بسیاری به تحقیق و بررسی در این زمینه پرداخته‌ و عموماً نتایج تحقیقات و تفکرات آنان ازیکدیگر متأثر بوده، به‌گونه‌ای که کشف یک مسأله باعث تغییر و تحولات بنیادینی در خط فکری گروه دیگر شده است. با پیشرفت فیزیک جدید دریچه‌ی جدیدی در نگرش هستی‌شناسی عالم ایجاد و باعث شد در مقایسه با گذشته، اندیشمندان به طرز متفاوتی در این زمینه قلم‌فرسایی کنند. تلر از دانشمندانی است که از یافته‌های جدید فیزیک متأثر است و سعی کرده دیدگاه بخشی‌انگاریِ برآمده از فیزیک کلاسیک را ابطال کند و به دیدگاه خودش که بر جهانی کل‌گرا و مبتنی بر رابطه مبتنی است، بپردازد. در این نوشتار سعی شده دیدگاه تلر با محوریت مقاله‌ی او در این زمینه، با نام «نسبیت، کل‌گرایی رابطه‌ای و نامساوی بل» تبیین شود و باتوجه‌به اصول وجودشناسی حکمت متعالیه، نقد و ارزیابی شود. نتیجه‌ی این تحقیق تأکید دارد که روش تجربی، جزئی است و برای اثبات کل‌گرایی عالم ماده مناسب نیست، بلکه با اصول کلی و فلسفی مانند وحدت شخصی وجود، اصل علیت و ضرورت بالقیاس، می‌توان با استدلال کامل‌تری به این امر مهم دست یافت. بی‌شک برقراری چنین دیالوگ‌هایی میان فلسفه و فیزیک، در فهم بهتر و کامل‌تر از هستی راهگشا خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
مشخصات اثر
ابن‌سینا و منطق فهم دین
نویسنده:
محمد نصر اصفهانی، جعفر شانظری، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
منطق فهم دین‌‌، قواعد روشمندی است که رعایت آن قواعد‌‌، ذهن مفسّر دینی‌‌، از خطا در فهم مصون شود. ضرورت چنین منطقی بر اهل اندیشه پوشیده نیست. ابن‌ سینا یکی از صاحب نظران در این خصوص است. مسئلۀ‌‌‌‌‌ این مطالعه «‌ابن‌ سینا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و منطق فهم دین» است. این مطالعه بنیادی‌‌، تاریخی‌‌، ‌تحلیلی و مسئله‌محور است به روش کتابخانه‌ای از منابع معتبر است. یافته‌های این مطالعه‌‌، عدم همخوانی دریافت‌های علمی فلسفی‌ ابن‌ سینا با متون دینی است که سبب شده تا او ناهماهنگی بین گزاره‌های عقلانی و گزاره‌های وحیانی را تشخیص دهد. پیامبر، انسانِ منحصر‌به فرد در حدس‌‌، خیال و عقل بوده است و بخش زیادی از دریافت‌های او از حقایق‌‌، با سطح فهم عمومی هماهنگ نبوده است. ارائه عریان یافته‌ها هم‌‌، نه ممکن و نه مفید بوده است و از همین‌رو‌‌، او آن را به زبان رمز‌‌، تشبیه و تمثیل در اختیار مردم قرار داد تا با حداقلی از سعادت عقلانی و انسانی آشنا شوند. به نظر این‌سینا فهم حقیقت معنای متون تنها با وجودشناسی ممکن است. وجودشناسی‌‌، مفسّر را قادر می‌سازد تا با مؤلف متن و مقصود مؤلف از متن آشنا شود و بتواند متن را رمزگشایی کند. او خود چنین کرده و همین سبب نقدهای جدّی به او شده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
مشخصات اثر
اندیشه های کلامی - فلسفی ابن میثم بحرانی در شرح نهج البلاغه
نویسنده:
محمد رصافی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
چکیده :
این رساله در چهار بخش تنظیم شده است. در بخش اول زندگینامه ابن میثم به تفصیل آورده شده است. بخش دوم اختصاص به نظرات ابن میثم درباره الهیات دارد (شناخت خداوند، براهین اثبات خدا، توحید، صفات الهی) بخش سوم شامل نظرات ابن میثم درباره خلقت آسمان و زمین است. بخش چهارم نظرات ابن میثم درباره فرشتگان و ملائکه است./
مشخصات اثر
الفرقه الناجیه
نویسنده:
محمدحسن محمدی مظفر
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پیامبر گرامی (ص) از افتراق امت پس از خود، به 73 فرقه خبر دادند و تنها یک فرقه را اهل نجات شمردند. فرقه ناجیه را نیز به ((راکبان سفینه اهل بیت و متمسکان قرآن و عترت)) تعریف کردند. شیعه امامیه اثنا عشری مدعی دارا بودن چنین ویژگیهایی است و خود را مصداق آن یگانه فرقه ناجیه می شمارد. کتاب حاضر به منظور اثبات همین مدعا به نگارش درآمده است و مولف آن ((شیخ ابراهیم بن سلیمان)) مشهور به فاضل قطیفی کوشیده است تا با ارائه دلائل منطقی ومقبول شیعه و اهل سنت بر صحت این ادعا مهر تایید بزند و مخالفان را در عرصه احتجاج در باب عقاید دینی، بویژه اعتقادات شیعه در مورد امامت و ائمه اثنا عشر (ع) مجاب سازد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مطابقت ذهن و عین در شناخت شناسی ملاصدرا و کانت
نویسنده:
صغری باباپور، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از موضوعات پیچیده و بحث ­برانگیز شناخت ‌شناسی چه در فلسفه­ اسلامی و چه در فلسفه­ غرب مسئله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یکدیگر است. بحث اصلی در شناخت شناسی بحث مطابقت تصورات با آنچه در واقعیت موجود است، یعنی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی می­باشد. رئالیستها‌ به‌ مطابقت‌ ذهن‌ و عین‌ قائلند، ولی‌ گروهی‌ از فلاسفه‌ عقیده­ای مخالف این دارند و مفاهیم‌ذهنی‌ را جدای‌ از حقایق‌ خارجی‌ پنداشته‌، و یا حتی‌ حقایق‌خارجی‌ را تصویر مفاهیم‌ ذهنی‌ می‌دانند. این درحالیست که مطابقت ذهن وعین در حکمت ­متعالیه از اصولی­ترین مباحث می­باشد. ملاصدرا بابحث وحدت ماهوی ذهن و عین دروجود ذهنی و وحدت تشکیکی عینی وجود برتر ماهیت قصد در حل مسأله مطابقت داشت. کانت نظریه انقلاب کپرنیکی خود را طرح­می­نماید که اگر متعلقات با ذهن ما مطابقت­داشته­باشند، این با شناخت پیشینی به اشیاء مطابق­تر است. بر­این­اساس ذهن دارای فعالیتی خاص می­شود و نوع معرفتی را که بدست­می­آورد، خودش مشخص­می­نماید. مقاله حاضر به بررسی کیفیت مطابقت ذهن و عین از دیدگاه ملاصدرا و کانت پرداخته و به­دنبال تشابهات و اختلافات نظرات ملاصدرا و کانت در این زمینه می­باشد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 29
مشخصات اثر
مقایسه راه‌حل مسئله شر از دیدگاه جان هیک و علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه وحیدی، مهدی دهباشی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
شر در قرون اخیر به صورت منطقی و قرینه­ ای(علیه وجود خدا) مطرح و به منزله نقدی بر آموزه‌های دینی مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان راه­ حل‌های متنوعی ارائه داده ­اند که از جمله پاسخ‌ها، پاسخ هیک (فیلسوف و متکلم مسیحی) است که تئودیسه پرورش روح است و نیز پاسخ علامه طباطبایی که قایل به عدمی بودن شر شده، آن‌ را لازمه عالم مادی و اختیار انسان می داند. این دو نظریه عدل باور با وجود نقاط اشتراک، دارای تفاوت‌های بنیادین‌اند. در مقایسه و تطبیق دو نظریه، ابعاد مسئله روشن‌تر می شود و راه‌حل جدیدی به‌دست می آید. لذا مقاله حاضر به بررسی و تطبیق این راه‌حل‌ها می پردازد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 156