جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: محمد عابد الجابری یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان سیاسی در خاورمیانه معاصر است. او که عقل‌گرای منتقد در سنت آوین سینا و آوروئس است، بر میراث سیاسی و فرهنگی متمایز جهان عرب تأکید می‌کند و در عین حال گفتمان‌های فلسفی را که برای پنهان کردن کسری دموکراتیک آن به کار رفته‌اند را رد می‌کند. این جلد برای اولین بار مخاطبان انگلیسی زبان را با نوشته هایی آشنا می کند که تأثیر عمده ای بر اندیشه سیاسی عرب داشته است. این مقالات با دامنه وسیع و در عین حال متمرکز بر جزئیات، مفاهیمی مانند دموکراسی، قانون، و حقوق بشر را مورد بازجویی قرار می‌دهند و به چگونگی به کارگیری آنها در تاریخ جهان عرب می‌پردازند و نشان می‌دهند که آنها بر اساس بافت سیاسی و اجتماعی تعیین می‌شوند. نه بر اساس دکترین اسلامی. جابری استدلال می کند که برای توسعه جوامع دموکراتیک که در آن حقوق بشر رعایت می شود، جهان عرب نمی تواند به سادگی بر متون و سنت های قدیمی تکیه کند. همچنین نمی تواند الگوهای دموکراتیک را از غرب وارد کند. در عوض، او می‌گوید، باید یک سنت جدید توسط خود اعراب امروزی بنا به شرایط خودشان شکل بگیرد.

پژوهشگران حوزة اندیشه، در جهان عرب بی‌شمارند. از جملة آنها می‌توان «محمد عابد الجابری» را نام برد که خوانش نوینی به دین دارد و از جمله کتاب‌های ارزشمند او « سخن والتراث» ( کتاب حاضر) است. الجابری نیز مانند دیگر فیلسوفان، تأثیر فلسفة یونان را برفلسفة اسلامی اندک نمی‌شمارد. او در کتاب مفاهیم سنتی و مطالعات معاصر میراث فلسفی را به تیغ نقد سپرده است. البته هدف او از چنین نقدی، کنار گذاشتن آن میراث نیست، چرا که به باور او «میراث فلسفی جزئی از ماست و قرار نیست که آن را دور بریزیم»، بنابراین «آن را نقد می‌کنیم و از خود جدا می‌سازیم» تا دگرباره «به خود بازگردانیم» . او با دنبال کردن چنین هدفی در کتاب، به نقد سه خوانش معاصر بنیادگرا، لیبرال و چپ می‌پردازد و هر یک را به سبب نداشتن « کم‌ترین عینیت گرایی» از یک سو و «نداشتن نگاه تاریخی» از سوی دیگر، مردود و به نوعی «بنیادگرا» می‌داند. به باور وی، آنچه ما آن را «فلسفه اسلامی» می‌نامیم، خوانش پیگیر یا آفریننده از تاریخ ویژه و تاریخ معرفتی متافیزیکی‌اش نبوده است و تا زمانی که به محتوای معرفتی این فلسفه نپردازیم، « چیز تاز‌ای در آن نخواهیم یافت.» او فلسفة اسلامی را در بستر واقعیات اجتماعی، تاریخی و سیاسی بررسی و از این رو خوانش نوینی از فلسفة فارابی و ابن‌سینا در کتاب مطرح کرده است.