جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هگل در نظام فلسفه ی هنرش به طبقه بندی سه گانه هنرها پرداخته و آن را به سه دوره تقسیم کرده است، دوره نمادین یا سمبلیک، دوره کلاسیک و دوره رومانتیک . در دوره هنر نمادین ، روح این فرم را برگزیده تا از خلال آن تجلی کند اما این فرم هنوز صورت منسجم معنی را درنیافته و نمی تواند صورت نامتناهی را به درستی تجسم بخشد، از اینرو هماهنگی میان صورت و معنی، صورت نگرفته و هدف اصلی، به تجلی در نیامده است. معماری هنر شاخص این دوره است. در هنر کلاسیک، صورت و محتوا بایکدیگر در توازن کامل قرار دارند. هگل نوع کلاسیک هنر را به یونانیان منتسب میداند آنان تصور الوهیت را در قالب پیکر تراشی به تجلی در آورده بودند. در هنر رمانتیک، روح تمایل دارد تا آزاد و رها از قالب محسوس، بر ماده چیره شده و به معقول نزدیک ترشود و این ماحصل تکامل روحی است که در کنه گوهر وجودش با هنر پیوسته است و وارد مرحله ای می شود که روح خود را از صورت هنری می گسلد. اینک نهایت تجلی مطلق در هنر صورت گرفته یعنی در کمترین مقدار ماده ، روح به تجلی در آمده است. این وظیفه ی خطیرتجلی در ماده و رسیدن به خود آگاهی سپری شده و از این پس باید در دین و پس از آن در مفاهیم یعنی در فلسفه و امر عقلانی به تجلی در آید. اثر هنری دیگر نیاز ما را به مطلق برآورده نمی کند به همین دلیل هنر امروز دیگر توانایی ادراک و بیان پیچیدگی زندگی مدرن رانداشته و به عنوان بیانگر اصلی امر مطلق هیچ آینده ای در پیش رو ندارد. از این رو پایان هنر رومانتیک، مقارن با پایان هنر است ، امااز نظر هیدگر ، هنر از آن حیث که هنر است ، هرگز نمی میرد وبه پایان نمی رسد زیرا پرسش از رسالت تاریخی هنر به مثابه پرسش از طبیعت و ذات خود هنر خواهد بود. هنر از منظر هیدگر، انکشاف حقیقت است و آثار هنری با این انکشاف، وجود موجودات را به طریق خود می گشایند و منکشف می کنند و این تعریف هنر بزرگ از منظر هیدگر است.

عرفان عبارت است از علم به حضرت حق از حیث اسماء و صفات و مظاهرش، همه اسماء الهی به نوعی با هنر و زیبایی همپیوندد مانند جمیل، بدیع، مصور وغیره. نماد تجلی کثرت در وحدت را می توان رنگ دانست از آنجا که نور، که خود نماد کامل وحدت است، ذات مجردش با رنگ تجسم می یابد و رنگ عاملی برای تجلی و ظهور نور می‌شود. در هنر، رنگ‌ها جنبه تمثیلی داشته و هر رنگ معنا و مفهومی را در بر می گیرد. به طور مثال: رنگ سبز حالت عرفانی داشته و رنگ سفید نماد وجود مطلق است. معماری گوتیک با هدف ایجاد فضاهای وهم آلود و عجیب و غریب با ترکیبی از نورها و سایه‌ها و رنگ‌های درخشان سعی در ایجاد فضاهای مرموز نموده تا گویی حضور عنصر مقدس را در آن مکان بتوان احساس نمود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی و کارکرد بازتاب وجود رنگ و نور در معماری و نقاشی گوتیک است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی بوده و با استدلال استقرایی و روش کتابخانه­ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که معماری و نقاشی دوره گوتیک با مفاهیم مذهبی سعی دارد تا حضور خداوند را لابلای فضاهای مرموز با ترکیبی از نورها و رنگ‌ها در صورت متجلی سازد.

معماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالب‌های معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری‌ها، رنگ و نور، اشکال، خطوط و... در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است و در واقع مساجد هر دوره تاریخی همچون آینه‌ای تمام‌نما هستند که شرایط اجتماعی عصر خود را منعکس می‌کنند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مکان‌های مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف الله) با رویکرد پدیدارشناسی است. مبنای کار هدف موجود در این پژوهش، بر اساس دو رویکرد رلف و یوهانی پالاسما بوده، بر مبنای مهم‌ترین جنبه‌های حس مکان در مسجد شیخ لطف الله، سیر از ظاهر به باطن و به اتحاد مثلثی عناصر کالبدی (ورودی مسجد، راهروهای ورودی، دیوار، سقف، محراب و گنبد) با نور و معانی است که موجب شکل گیری ارتباط عمیق درونی و دیالکتیکی بین مسجد شیخ لطف الله و ناظر و شاهد آن در بالاترین سطح حس مکان می‌گردد.

چکیده آیا عکاسی را باید در زمره هنر هنرمندان دانست یا صنعت صنعتگران، یا هر دوی این مفاهیم را در بر می‌گیرد؟ آیا عکاسی می‌تواند همانند سایر هنرها همچون تئاتر، نقاشی، موسیقی و... دارای کمالاتی باشد که در نهایت انسان را به تعالی و واجب الوجود نزدیک سازد؟به راستی که مدیم عکاسی به عنوان یک هنر و یک رسانه می‌تواند واجب‌ تکامل ذهنی هنرمند (عکاس) و مخاطبان بسیار شود، لذا متن این رساله قصد دارد در امری موشکافانه به دیدگاه کمال‌گرایان – که به نظر بیان کننده نظریه ایده آلیسم است- بپردازد. از این رو رهیافت جستجوگرانه آن نیاز به بررسی متون قدیم و جدید، با نگاهی وام‌گیرنده از فلاسفه ایرانی و فلاسفه اسلامی‌ و تبیین انواع علوم فلسفه دارد. همین امر سبب شد تا به پژوهشی تحقیقی- تطبیقی در باب فلسفه‌های کلام، مشاء، اشراق، عرفان و لاجرم حکمت متعالیه بپردازیم و ارتباط آن را در فصلی مجزا به عکاسی و عکاسان کمال‌یافته دوران خود نسبت دهیم. این پایان‌نامه مجالی است برای دریافت کمال در عکس و عکاسی از دیدگاه کاملاً شرقی.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

بررسی و تحقیق در مفهوم و جایگاه خیال در عرفان اسلامی مستلزم شناخت اولیه و تفکیک این اصطلاح در نظر و آرایحکما و عرفای بزرگ اسلامی براساس نوع شناخت آنها مورد نظر بوده است ، برخی از عرفا ،عالم خیال را حد واسطبین دو دنیای محسوس و دنیای غیر ماده تصور کرده اند و برخی دیگر چون حکمای مشایی اشاراتی هر چند کو چک برو ضوح عالم خیال در اندیشه خود نداشته اند ، در فلسفه اشراق و نظرات شیخ بزرگ سهروردی به طور جدی وجود عالمخیال مطرح شده وبسیاری از مسائل شک برانگیز در رابطه توسط این نوع شناخت اثبات شده است و قابل دفاع می باشد، اما بهترین و پر رنگترین حالات شناخت در رابطه با این عالم ودرک حاصله از آن درمعرفت شناخت عرفان ابنعربی عارف گرانقدر اسلامی بیان شده است وبزرگی و عظمت این عالم توسط او به نافذ ترین و زیباترین مطالب گفتهشده ،

آنچه با عنوان مطالعه و تحقیق پیرامون تاریخو ماهیت هنر دینی و اسلامی انجام شده از جهاتی قابل تامل است. کم رنگ بودن نگاه اثباتی، رویکرد ابژکتیو به هنر اسلامی و عدم توجه به جهش های تاریخی هنر اسلامی در این مطالعات خودنمایی می کند. از این رو پایان نامه حاضر با بررسی موضوع از حیث غایت به دنبال رفع نقایص مذکور بوده است، ضمن آنکه هنر را از دریچه غایت دیدن مزایای خوبی نیز دارد. اول اینکه پرسش از غایت نسبت به پرسش از چیستی یک موضوع دارای تقدم رتبی بوده و سپس در ایجاد پویایی و حرکت موثر است. در نهایت بررسی هنر در افق غایت، هنر را به انقلاب اسلامیبه عنوان پدیده ای هم ذات پیوند داده است. از بررسی انجام شده با تکیه بر نظریه اتحاد علم، عالم و معلوم ذات هنر انس با حق و غایت آن با الهام از نظریه تجلی، وجه مظهریت حق می باشد. غایت هنر یا همان مظهریت حق در سه رتبه ظهور دارد: اثر هنری، انسان و مقام قرب یا همان انسان کامل که مقام حقیقی هنر است. مراتب ظهور غایت از قول به تشکیکی بودن وجود و تجلی وجود نشات می گیرد. درکنار بررسی غایت به طور صرف، به بررسی تطبیقی آن در عرفان اسلامی بخصوص آراء ابن عربی و پدیدارشناسی متفکران غربی بویژه هایدگر نیز توجه شده که در سه شماره نتیجه بررسی ارائه شده است. ضمن وجود تشابهات که در آراء ابن عربی پیشتر بوده، عرفان اسلامی چه از حیث سلبی و چه از حیث ایجابی دارای کمال وجامعیت خاصی است. از دیگر نتایج مهم تحقیق با هدف احیای هنر اسلامی ضرورت فهم و تبیین حکمت هنر در افق انقلاب اسلامی ست با این پیش فرض که هنر و انقلاب اسلامی دو پدیده هم ذات هستند و داعیه ذاتی انقلاب اسلامی احیای تمدن و فرهنگ ناب اسلامی ست. برای این کار مدیریت استراتژیک هنر لازم می آید که به مهندسی هنر در سطوح نظری، عملی و نهادی نظر دارد. سطح نظری آموزش و پژوهش، سطح عملی کلیه فعالیت های هنری و سطح نهادی هم نهادها و ساختارهای هنری را شامل می شوند.

چکیده ندارد.