جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 181
روش‌شناسی اندیشه اجتماعی ابن‌ رشد
نویسنده:
حمید پارسانیا، میثم واثقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقاله حاضر به «روش‌شناسی اندیشه اجتماعی ابن‌ رشد» می‌پردازد. ابن رشد از فیلسوفان متعلق به غرب عالم اسلام و شارح آثار ارسطو است. روش‌شناسی او متفاوت با فیلسوفان شرق عالم اسلام، مانند ابن‌سیناست. تربیت در خانواده‌ای اهل علم و تصدی جایگاه‌های مهم حکومتی، از عواملی هستند که زمینه را برای ارتقای علمی و ترویج اندیشه در رویارویی با مسائل مطروحه در آن زمان برای او فراهم آوردند. باور به توحید و نبوت در کنار غایت‌گرایی و همچنین اعتقاد به عقل و وحی به عنوان - دو منبع معرفتی مهم - مبانی‌‌ای هستند که بر روش و اندیشه او تأثیرگذار بوده‌اند. تأویل، برهان و روش انتقادی، دلالت‌های روش‌شناختی ابن رشد است که به آنها ملتزم بوده و در اندیشه اجتماعی خود بر اساس آنها مشی نموده است. تلفیق میان دین و فلسفه و ترسیم مدینه فاضله مسائلی پیش روی ابن رشد بوده که با روش‌های مذکور به آنها پاسخ گفته است.
صفحات :
از صفحه 52 تا 85
تعالی و حلول در فلسفه اسپینوزا با تکیه بر عرفان اسلامی
نویسنده:
شهناز شایان فر، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در نظام يكتاگوهری اسپينوزا، تأكيـد بـر برخـی واژگـان محـوری از جملـه طبيعت، جوهر، علت داخلی (علت حلولی)، و طرح حضور ماده در خدا (= خدا بـه عنوان شئ ممتد) سبب شده تا در عصر حيات او و پس از آن، قرائت های حلـولی از فلسفه او پديدار شود و او متهم به همه خدايی گردد؛ در حالی كه اسـپينوزا بارها خويش را از اين اتهام مبرا دانسته و شواهد مختلفی در آثار او بر برائت او از چنين اتهاماتی گواهی می دهد. با نظر به فلسفه اسپينوزا به عنوان كليتی مشتمل بر رهيافت، مبانی و شبكه زبانی خاص، می توان به قرائت های حلولی برآمـده از برخی عناصر زبانی، از جمله خدا به عنوان علت داخلی، خدا به عنوان شئ ممتد و خدا به عنوان طبيعت، پاسخ داد. در جستار حاضر، با تكيه بر عرفان اسلامی، صور مختلفی از تعالی و حلول ارائه می گردد. افزون بر آن اشكالات وارد بـر تعـالی در فلسفه اسپينوزا، بر اساس نظام فلسفی او، نقد و بررسی می گـردد و بـا نظـر بـه ساختار كلی فلسفه اسپينوزا و ويژگيهايی كه او برای خـدا در نظـر مـی گيـرد، می توان تصويری متعالی از خدا در نظام فلسفی او ترسيم نمود؛ از ايـن رو گرچـه خدای اسپينوزا از تعالی وجودی يا واقعی برخوردار نيست، از بين صور تعـالی، در فلسفه اسپينوزا سه صورت از تعالی (تعالی حالتی، تعالی منطقی و تعالی معرفتی) قابل طرح است. گفتنی است اين مقاله جهت تبيين و تحليل مطالب، افـزون بـر آرای اسپينوزا، از برخی اصطلاحات و تعابير فلسفه اسلامی و عرفان بهره جـسته است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
بررسی آراء خاص کلامی ابن‌ابی‌الحدید
نویسنده:
غلامحسین احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مطالب رساله در چهار بخش تنظیم شده است بخش اول توحید، بخش دوم، نبوت و بخش سوم امامت و بخش چهارم معاد. و هر بخش مشتمل بر چندفصل و هر فصل دارای چندین مساله است . در بخش اول به اثبات واجب‌الوجود و صفات ثبوتی و سلبی و در پایان به افعال واجب‌الوجود پرداخته شده است . عمده اختلاف و نزاع در فصل عینیت صفات با ذات و افعال خداوند مطرح شده است . در بخش دوم ضرورت بعثت انبیا و عصمت انبیا ذکر شده است و در مساله عصمت بحث گسترده ابن‌ابی‌الحدید در مورد جایزبودن گناهان صغیره‌ای که باعث نفرت نشود، بیان گردیده است . در بخش سوم مسائل مربوط به امامت همچون وجوب امام افضل‌بودن امام و منصوص بودن مطرح شده است و در این فصلها است که مذهب ابن‌ابی‌الحدید آشکار می‌شود و صریحا" بیان می‌کند که تبعیت با ابوبکر بیعت صحیح و شرعی است که شرائط آن عصر آن را اقتضا می‌کرد. با اینکه ابوبکر با خلیفه بلافصل رسول خدا می‌داند اما امیرالمومنین(ع) را افضل صحابه می‌داند و قول معتزله بغداد را پذیرفته است . در پایان این بخش نظر ابن‌ابی‌الحدید در مورد آنانی که با علی(ع) جنگیدند مطرح شده است . او با تبعیت از معتزله آنها را فاسق می‌داند اما معتقد است که عایشه توبه کرده و با حال توبه از دنیا رفته است . در بخش چهارم مسائل مربوط به معاد مطرح گردیده، مسائلی از قبیل بهشت و جهنم، عذاب قبر و صراط و توبه و امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر و در پایان بحث ایمان مطرح شده است .
ترجمه کتاب نقش ائمه (ع) در احیاء دین بزبان اردو،‌ مولف: علامه سید مرتضی عسکری دام ظله
نویسنده:
قدیرعباس حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موضوع: نقش ائمه در احیاء دین. نویسنده: حجهالاسلام والمسلمین علامه مرتضی عسکری. مترجم: قدیر عباس حیدری بهاول پور. در مذهب خلفا روایتی ذکر شده است که خداوند متعال دارای رخسار،‌پا، ساق، دست و انگشتان می‌باشد و روی عرش زندگی می‌کند و جثه او از اندازه کرسی بزرگ تر است او آن کرسی روی پشت بزهای کوهی قرار گرفته است و آن بزها روی دریا و سمهای بزها به همین مقدار فاصله است و آن کرسی به علت سنگینی وجود خدا صدای غژغژ می‌دهد. و این هم ذکر شده است که گاهی خداوند متعال بر آسمان اول نازل می‌شود و مخلوق خود را دعوت می‌کند تا حاجت ایشان بطلبد. وروز محشر ندا داده می‌شود هر کس که می‌خواهد دنبال معبود خودش برود می‌تواند برود در آن هنگام افرادی که غیر خداوند یکتا را می‌پرستیدند دنبال معبودهای خود به جهنم می‌روند که این امت نیز در میدان محشر در انتظار می‌ماند. آن هنگام خداوند متعال در قیافه‌ای می آید که آنها قبلا نمی شناختند خدا به آنها می گوید که دنبالم بیایید و این امت نمی پذیرد و می‌گوید ما همین جا می‌مانیم تا وقتیکه معبود ما نمی یاید خداوند متعال می‌پرسد آیا میان شما و خدای شما نشانه ای است که او را بشناسید؟ آنها جواب می‌دهند آری.. ساق پا! از تعلیمات میان مسلمانان و مذاهب یک مذهب پیدا شد که صفات باری تعالی و شناخت مقام انبیاء و اوصیاء و برای فهمیدن آیات قرآن واحادیت پامبر (ص) یک نظریه روشن داده است که آن مذهب مذهب اهل بیت (ع) می باشد و مخالفین این نظریه را مذهب خلفاء و پیروان آن را پیروان مذهب خلفاء می نامیم.
بررسی ذات و صفات حق از دیدگاه امام محمد غزالی و امام خمینی
نویسنده:
حجت اسدی ملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ذات و صفات الهی و رابطه آنها با همدیگر از اساسی ترین مسائل کلامی است. اندیشوران مسلمان فارغ از روش ها و مبانی فکری هر یک درباره آن گفتگو وابراز عقیده کرده اند و بیشترین نزاع درباره نحوه ارتباط صفات با ذات بوده است.بنابراین با توجه به اینکه خداشناسی در حیات انسان نقش تعیینکننده دارد، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه نظریه غزالی، متکلم اشعری و امام خمینی حکیم متألّه مسلمان پیرامون توحید و صفات خداوند می پردازد. در مسیر ارزیابی شیوه غزالی و امام خمینی در باب خداشناسی اگر به مسائلی چون نارسائی عقل توجه شود، نوعی همسویی بین آنها وجود دارد و هر دو اندیشمند خداشناسی از طریق دل را در درجه اول اهمیت قرار می دهند. غزالی در بحث از ذات الهی به بساطت و صرافت ذات معتقد نبوده بلکه بساطت ذات الهی را منافی با قاعده الواحد می داند و فلاسفه را به خاطر اعتقاد به آن مورد بازخواست قرار می دهد، زیرا در اندیشه وی اعتقاد به بساطت حق با وجود کثرت در عالم قابل توجیه نیست. در حالیکه امام خمینی با نگرش فلسفی وجود واجب تعالی را وجودی صرف و خالص می داند و معتقد است که هیچ جهت عدمی در ذات او راه ندارد بلکه وجودش وجود محض و واجد همه کمالات می باشد. در مورد صرافت ذات حق هم باید گفت که چون غزالی قائل به وجود ماهیت در ذات حق تعالی است بنابراین، این برهان با مبنای فکری او سازگار نیست، چون در اثبات یگانگی و صرافت حق این برهان تنها بر مبنای اصالت وجود قابل اقامه می باشد. در حالیکه امام خمینی وجود حق را صرف دانسته و آن را واجد تمام کمالات می داند. در بحث از اوصاف الهی غزالی و امام خمینی هر دو بر این عقیده اند که کنه صفات خدا برای موجود انسانی قابل دریافت نیست. غزالی در نحوه ارتباط صفات با ذات به زیادت صفات قائل است و در اندیشه وی صفات حق از ذات او جداست. در حالیکه در نگاه امام خمینی وجود ماهیت از خدا قابل سلب استوی بر خلاف غزالی اصالت را به وجود می دهد و منشأ اختلاف حکیم و متکلم را در مسأله ارتباط ذات و صفات در اصیل دانستن یا ندانستن ماهیت تلقی می کند و به عینیت صفات با ذات فتوا می دهد.
ایمان از دیدگاه عرفانی امام خمینی (س) با رویکردی تطبیقی
نویسنده:
صدیقه کرحسنلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ايمان يکی از موضوعات مهم در حوزه کلاماسلامی است. و بسياری ازعارفان هم بدان توجه نشان داده‌اند ولی در سخنان آنها ايمان به يک مفهوم به کار نرفته و در اين زمينه اختلاف نظر و تنوع ديدگاه دارند. امام محمد غزالی و امام خمينی(س) از جمله شخصيت‌هايی هستند که به عنوان دو عارف بزرگ در روزگارخود يکی از فصول کتاب‌های اخلاقی خويش را به اين مهم اختصاص داده‌اند.امام محمد غزالی ايمان را تصديق صرف می‌داند و اين تصديق را نيز در شش مرتبه قابل حصول می‌داند که از نظرغزالی در معناي تصدیق،اعتقاد ثابت جازم است. علت اهميت ايمان در نزد غزالی رهايی ذهن از اضطراب امکان خلود در آتش جهنم بود. غزالی در تبيين ايمان سعی کرده به نقش عناصری همچون عمل و اقرار زبانی در مفهوم ايمان ، رابطه ايمان و اسلام ، رابطه ايمان و عمل ، تقليد در ايمان ، استثناء در ايمان و... بپردازد. كه محور مباحث ايماني غزالي فضايل و رذايل است. از منظر امام خمينی (س) ايمان باور و تسليم قلبی به اضافه احوال و اوصاف ديگری همچون خوف و رجا، توکل و رضا می باشد که اگر اين اوصاف نباشد ايمان حاصل نمی شود . امام خمينی (س) ايمان را از سنخ علم حضوری می‌داند که هرکس خود بايد آن را وجدان و به درک شهودی و حضوری ، نه به درک علمی و مفهومی آن رسيده باشد وی مفاهيمی همچون ولايت ، فطرت را وارد مفهوم ايمان دينی کرده که تفاوت ديدگاه وی را با غزالی نشان می‌دهد هر دو بزرگوار جايگاه ايمان را قلب معرفی می‌کنند و ايمان را غير از يافته های عقلی می انگارند. و اين بدان معناست که رويکرد امام عرفانی و اخلاقی و رويکرد غزالی عقلی است .
مبانی معرفتی توسعه سیاسی در انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر خوانش امام خمینی(ره)
نویسنده:
محمد دشتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
توسعه و پیشرفت، دغدغه همار? انسان و جوامع بشری بوده است. در دوران جدید، این رویکرد مورد توجه نظریه پردازان سیاسی بامبانی معرفتی گوناگون قرار گرفت تا با الگو پردازیهای جهانشمول، مفهوم یابی و تئوریزه گردد. تحقیق حاضر با رهیافتی هنجاری و روشی تحلیلی، بابهره گیری از آثار وسخنان امام خمینی در پی دستیابی به فهم منطق درونی و شناخت مبانی معرفتی توسعه سیاسی مورد نظر ایشان است. با این سوالات اساسی که توسعه سیاسی در انقلاب اسلامی ایران با خوانش امام خمینی چیست؟ چرا و چگونه شکل گرفته است؟ و تفاوت آن با دیگر نظریه ها در چیست؟ پرسش هایی که ناظر به نوعی معرفت شناسی و دانش سیاسی (اپیستمولوژیک) است. بیان چهارچوب نظری تحقیق مبنی بر معرفت شناسی [ماهیت و چیستی، مبانی و منابع دانش، ویژگیها و شاخصه ها] توسعه سیاسی، مروری برمفاهیم و مبانی نظریه های مختلف درتوسعه سیاسی سنت غربی، فرهنگ سیاسی انقلاب اسلامی ایران، و آنگاه شناخت دلالت ها و مبانی معرفتی امام خمینی که با دو رویکرد اصلی «تربیت انسان» و «گسترش اخلاق و دینداری» در پیوند دین و سیاست و مشارکت سیاسی مردم، و در ترکیب عناصر گفتمانی «اجتهاد فقهی» و «مصلحت عمومی» به مدل «مردم سالاری دینی» منتهی می شود، فهرست فشرده ای از این تحقیق است. بدینترتیب، توجه مستمر و مراقبت از این رهیافت معرفتی(عقلانیت دینی)، زمینه ساز اصلی کار ویژه های دولت مدرن اسلامی مورد نظر ایشان در دستیابی به پیشرفت و توسعه واقعی محسوب می گردد.
عدة الأکیاس فی شرح معانی الأساس المجلد 1
نویسنده:
احمد بن محمد بن صلاح شرفی قاسمی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , خلاصه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
صنعاء - يمن: دار الحکمة الیمانیة,
چکیده :
«عدة الاكياس فى شرح معانى الاساس» تأليف احمد بن محمد بن صلاح شرفى با موضوع كلام زيديه، به زبان عربى نگارش شده است. اين اثر خلاصه كتاب ديگر نويسنده با نام «شفاء صدور الناس بشرح معانى الاساس» است. نويسنده، در مقدمه كتاب پاره‌ اى مباحث مقدماتى مانند: تعريف علم كلام، معناى عقل، حسن و قبح، حدود و تصورات و تصديقات، ذكر دليل و متعلقاتش و مباحثى از اين دست را مطرح و به تبيين ديدگاه‌ هاى مختلف پيرامون آنها مى‌ پردازد. جزء اول كتاب توحيد با تعريف لغوى و اصطلاحى آغاز شده است. اولين مطلبى كه به آن پرداخته شده، تبيين حدوث عالم است. پس از آن نويسنده مباحث كلامى مانند: ذكر صفات الهى، غناى الهى، ذكر عرش الهى، ذكر كرسى، لوح مذكور در قرآن، تحريم تفكر در ذات الهى را مطرح كرده است. مطالب كتاب عدل با تبيين حقيقت حسن و قبح آغاز مى‌ شود. وى سپس به تبيين ديدگاه اماميه و زيديه و ساير مذاهب اهل سنت در اين خصوص مى‌پردازد. در ادامه اين بخش نيز عناوينى مانند: اراده، رضاى الهى، عوض و دوام آن، فناى عالم، رزق، تكسب، تكليف، الطاف ذكر شده است. جزء دوم نويسنده، در ابتداى كتاب نبوت به نقل از احمد بن سليمان و بسيارى از علماى زيديه چنين نقل مى‌ كند كه بر هر مكلف عقلاً واجب است كه بداند خداوند بايد رسولى را به‌ سوى بندگان ارسال كند. سپس به تبيين مباحث مختلف نبوت مى‌ پردازد. در باب شريعت، نويسنده اگر چه كتاب و سنت را ادله شريعت مى‌ داند و ادله را راجع به كتاب مى‌ داند اما قياس را نيز از ادله معتبر مى‌ شمارد. قيامت، آخرين باب كتاب است كه در آن از بعث، حساب، ميزان، صراط، انطاق جوارح و خلق بهشت و دوزخ بحث شده است. كتاب با يك خاتمه با عنوان فرقه ناجيه به اتمام مى‌ رسد.
اعتقادات
عنوان :
نویسنده:
محمد بن علی ابن بابویه؛ محقق: عصام عبدالسید
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«الاعتقادات» کتابی است کلامی که مرحوم شیخ صدوق در آن با استناد به روایات و احادیث وارده از معصومان علیهم‌ السلام به اثبات عقائد شیعی می‌ پردازد. شیخ این کتاب را به هنگام مسافرت به نیشابور بنا به درخواست عالمان آن دیار که از وی خواستند به صورت اجمال و مختصر عقائد شیعیان را برای آنان بیان کند املاء نمود. از آن جا که شیخ صدوق اساسا یک محدث است، چه در فقه و چه در عقاید، خود را محدود به معارف قرآن و روایات می‌ بیند. این التزام تا بدان حد است که حتی در کتاب‌ های فقهی و اعتقادی‌ اش از الفاظ و تعابیر احادیث سود می‌ جوید و تا حد ممکن از آوردن آرای خویش پرهیز می‌ کند. کتاب المقنع در فقه و کتاب الاعتقادات (عقاید امامیه) نمایانگر تفکر و بیانگر سبک و شیوه اوست. در واقع باید کلام ابن بابویه (صدوق) را متون احادیث دانست که با کمترین تصرف ممکن در قالب یک نظام کلامی ریخته شده و تدوین گشته است. این کتاب مشتمل بر ۴۵ باب است که عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است: بیان اعتقادات شیعه در توحید، صفات ذات و صفات افعال، افعال بندگان، جبر و تفویض، اراده، مشیت، قضا و قدر، فطرت و هدایت، استطاعت، بداء، لوح و قلم، عرش و کرسی، نفوس و ارواح، موت و رجعت، رستاخیز و مباحث مربوط به آن، بهشت و دوزخ، وحی، امر و نهی، قرآن، مقام انبیا و رسل و حجج و ملائکه و عصمت ایشان، نفی غلو و تفویض، تقیه، مقام اجداد پیامبر، شان علویان، احادیث و مفسر، حظر و اباحه و...
حکمت عملی (تهذیب نفس، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی)
نویسنده:
محمدرضا غیاثی کرمانی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
اطلاعات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «حکمت عملی» تالیف جناب آقای سید محمد رضا غیاثی کرمانی، اقتباس از کتاب ارزشمند اخلاق ناصری به قلم اندیشمند شهیر جهان، حکیم، متکلم و عارف الهی مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی است. این کتاب، پیرامون تهذیب نفس، اداره منزل و اجتماع به نحو شایسته و جالب، مطالبی مفید و سودمند ایراد نموده است.
  • تعداد رکورد ها : 181