جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 81
كتاب فكّر
نویسنده:
مفضل بن عمر جعفي كوفي؛ شارح: محمدباقر بن محمدتقی علامه مجلسی؛ محقق: قیس عطار
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دلیلنا,
چکیده :
توحید مفضَّل یا کتاب فَکِّر: کتابٌ فی بدء الخلق و الحثّ علی الاعتبار؛ کتابی است مشتمل بر حدیثی طولانی از امام صادق(ع) با موضوع حکمت و خداشناسی و اسرار آفرینش که طی چهار جلسه بر مفضل بن عمر جعفی املا شده است. مشهور است که این کتاب املای امام صادق(ع) بر مُفَضَّل بن عُمَر جُعْفی کوفی، یکی از اصحاب سرشناس و بزرگ آن حضرت، می باشد. در این‌که این کتاب نوشته خود امام صادق(ع) نیست، اختلافی وجود ندارد بلکه بحث در این است که آیا امام(ع)، آن را بر مفضّل بن عمر املا کرده یا این‌که اثر خود مفضّل است که به امام صادق(ع) نسبت داده است. غالب علمای شیعه، مفضَّل بن عمر جُعْفی را صحابی خاص امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) دانسته و برخی از آنان، ضمن اقامه دلیل در رد آرای تضعیف‌کنندگان، به تأیید و توثیق وی پرداخته و گفته‌اند که این کتاب املای امام صادق(ع) بر اوست. بعضی علما نیز تصریح کرده‌اند که اِهلیلَجه، اثر دیگر منسوب به امام صادق(ع) در خداشناسی، را خود امام نوشته و سپس متن دستخط خود را در اختیار مفضّل گذاشته‌اند ولی توحید مفضّل املای امام(ع) بر مفضّل است. البته نجاشی، این اثر را به مفضّل نسبت داده و اشاره کرده‌ که به آثار وی چندان اعتنایی نیست و گفته است برخی وی را از غالیانِ خطّابی شمرده اند. بر فرض پذیرش اینکه مطالب کتاب حدیثی از امام صادق است که آن حضرت بر مفضل بن عمر املا کرده، این سؤال مطرح است که آیا متن فعلی، همان توحید مفضّل است یا نه. نام توحید مفضّل در فهرست کتابهای سید بن طاووس آمده است و بنا بر توضیحات وی، آن کتاب، ظاهراً همین است که در دسترس ماست. و بیان داشته تاکنون هیچ‌یک از علما وقوع تغییر و تحریفی را در متن این کتاب گزارش نکرده است و کسی مدعی نشده که توحید مفضّل کنونی غیر از آن است که مفضّل بن عمر جعفی از قول امام صادق(ع)روایت نموده است، بلکه سیره آنان در نقل و ترجمه و شرح این اثر، نشان از اعتقاد به عدم تحریف و تغییر دارد. امام صادق(ع) کتاب را در چهار جلسه و در چهار روز، از صبح تا ظهر بر مفضل املا کرده است. آن حضرت در این کتاب با بیان شگفتی‌های آفرینش، به اثبات آفریدگار حکیم و دانا پرداخته است. توحید مفضل از کتابهای ارزشمند و معتبر شیعه در مباحث اعتقادی محسوب می شود. به سبب اهمیت خاص توحید مفضّل نزد علمای تشیع، سید بن طاووس، همراه داشتن آن را در سفر و مطالعه و تفکر در باره آن را توصیه و بر آن تأکید نموده است. چهار مجلس کتاب •
عقلانیت در روش کلامی ابن میثم و شواهد آن
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
چکیده :
این نوشتار، نخست نگاهی گذرا دارد بر روش های کلامی اشعری، معتزلی و شیعی. آنگاه با توجه به این که ابن میثم یکی از چهره های درخشان و ماندگار در حوزه کلام شیعی است، به بررسی روش کلامی او پرداخته و با مروری بر برخی از مهم ترین آثار و ارایه شواهد متعددی از آرا وی ثابت کرده است که روش کلامی او عقلی است. از ویژگی های این نوشتار این است که علاوه بر تبیین روش کلامی ابن میثم، خواننده را با مواردی که وی در برابر فیلسوفان و متکلمان- به حکم عقلانیت روش- موضع گیری کرده، آشنا می سازد و از این رهگذر، معلوم می دارد که او همواره پیرو استدلال است و همین که به دلیلی عقل پسند دست یابد، از مخالفت با آرا دیگران باک ندارد. بدیهی است که این نوشتار در پی نقد آرا وی نیست.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
ابن سینا فیلسوف عقل - ایمان گرا
نویسنده:
رضا اکبری، اکرم خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا فیلسوفی است که در حیطه اسلامی، از آموزه‌های ارسطویی قرائت مجددی‌ ارائه داده است و ازاین‌رو، نه‌تنها شارح ارسطو، بلکه خود فیلسوف بزرگ و برجسته‌ای به شمار می‌رود. تلاش در نشان‌دادن تلائم باورهای دینی با یافته‌های عقلانی‌ از جمله دغدغه‌های ذهنی ابن سینا بوده، هرچند این مسأله در بسیاری از موارد، به‌ صراحت در آثارش ذکر نگردیده است، اما توجه به نوشته‌هایش مؤید این ادعاست. در عین حال در برخی از مباحث فلسفی هم‌چون مسأله نبوت، معاد جسمانی و نیز عرصه‌ اخلاق، شاهد برتر نشاندن آموزه‌های دینی بر یافته‌های عقلی و یا حکم به توقف عقل در برخی از این ساحت‌ها از سوی شیخ هستیم. این امر نشان می‌دهد که ابن سینا،نه یک‌ فیلسوف عقل‌گرای صرف بلکه یک فیلسوف عقل-ایمان‌گراست.
صفحات :
از صفحه 81 تا 93
برهان تمانع
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
1. ازلی بودن در فلسفه غالبا به معنی لازمانی بودن و قدیم زمانی استعمال می شود,نه به معنی قدیم ذاتی و واجب الوجود بودن ؛ لذا از نظر حکمای اسلامی وجود بیش از یک موجود ازلی (لازمانی) نه تنها محال نیست بلکه تحقّق دارد. از نظر برخی از فلاسفه ی اسلامی مو بیشتر ...
براهین توحید در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
استحاله دور و تسلسل , ترکیب از وجود و عدم , حقیقت وجود , ضرورت ازلی حقیقت وجود , شبهه ابن کمونه , بی نیازی وجود از تعریف , صفات الهی , برهان صرافت و محوضت واجب الوجود , برهان عدم تناهی واجب الوجود , الوهیت خدا , امتناع ماهیت بر خدا , قاعده «الواحد» , برهان سینوی , حرکت در مقولات , وجوب بالذات , اثبات ناپذیری خدا , حرکت جوهری , فلک الافلاک , عدم تناهی , تناهی ابعاد , اصالت وجود , بساطت واجب(امور عامه) , وحدت تشکیکی وجود , حمل حقیقه و رقیقه , تناسخ , برهان امکان , برهان حرکت , برهان حدوث , توحید ذاتی , برهان بسیط الحقیقه , برهان ان (منطق) , برهان لمّ (مقابل برهان انّ) , برهان انّ (مقابل برهان لمّ) , برهان‌پذیری خدا , اقسام ضرورت , هندسه اقلیدسی , ترکیب وجود از جنس و فصل , بی سبب بودنِ حقیقت وجود , واجب بودن خداوند از همه جهات , براهین اثبات صفات خدا , تقریرات برهان صدیقین , برهان امکان عالم جسمانی , برهان الهیدانان , برهان طبیعیدانان بر اثبات خداوند , برهان وحدت عالم , امکان وجود عوالم دیگر , کرویت عالم , برهان ابوالبرکات بر حدوث نفس ,
چکیده :
فلاسفه در طول تاريخ، تلاشهاي فراواني براي اثبات وحدانيت خداوند به انجام رسانده اند. ملّاصدرا در اين ميان، به طور مفصّل، به نقد و تهذيب اين براهين پرداخته و تا حدّ زيادي آنها را از نقص و ضعف پيراسته است، به گونه اي كه از ميان همه براهين موجود، فقط برهان «صدّيقين» و برهان «نفس» را تمام و صحيح ميداند. نوشته حاضر به بررسي و نقد اجمالي رويكرد ملّاصدرا در اثبات توحيد باري تعالي پرداخته و به ضعفها و نقصهاي برخي از براهين وي ميپردازد. در اين نوشته، برخي از تقريرهاي برهان «صدّيقين»، كه توسط فلاسفه بعدي اصلاح و ارائه شده، معرفي ميشود. برهان «نفس» نيز داراي اشكالاتي است كه مورد اشاره قرار ميگيرد. همچنين برهان «وحدت عالم» مورد خدشه جدّي قرار گرفته و بازخواني شده است. از سوي ديگر، برهان ناپذيري خدا و مباني هستي شناختي توحيد در فلسفه ملّاصدرا بررسي و ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 84
مقایسه تقریرات ابن سینا و ملاصدرا و حکیم سبزواری و علامه طباطبائی در برهان صدیقین
نویسنده:
قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
در برهان صدیقینی که ابن سینا تقریر کرده به یقینی بودن موجود ما و دفع دور و تسلسل تکیه شده است و ملاصدرا در تقریر برهان صدیقین به اصالت و وحدت وجود بساطت و تشکیک وجود توسل جسته است و در تقریر حکیم سبزواری بر اصالت وجود و بر اینکه برای وجود افراد متباین بالذات نیست بلکه تفاوت افراد وجود به مراتب و ظهورات و اطوار و درجات است تکیه شده است اما در تقریر علامه طباطبایی نیازی به اثبات اصالت و تشکیک وجود و غیر آن نیست زیرا با بررسی اصل واقعیت بدون هر قید و شرط به ثبوت ازلی آن پی برده می شود و از مزایای این تقریر اثبات توحید ذاتی حق تعالی است.
صفحات :
از صفحه 181 تا 195
معرفت حق بر مبنای حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
برهان صدیقین که بر پایه امکان ماهوی و استحاله دور و تسلسل شکل گرفته بود، پس از مرحوم بوعلی، در مکتب حکمت متعالیه ‌شکوفا شد و در آثار فلسفی و کلامی اثر فراوانی گذاشت. گرچه حکیم سبزواری، تقریر صدرای شیرازی را خالی از اشکال نمی‌دیدند، اما نوآوری مرحوم علامه طباطبایی و حضرت آیة الله جوادی آملی در برهان مذکور‌، جایگاه این تقریر را در میان براهین اثبات وجود خدا مشخص می‌سازد؛ چرا که برهان صدیقین محکم‌ترین و شریف‌ترین برهان‌های توحیدی است و حد وسط آن غیر از واجب تعالی نیست. ‌تقریر اسد و اخصر علامه طباطبایی از این برهان، علاوه بر اثبات وجود، وحدت حقه حقیقیه را نیز برای حضرت حق اثبات می‌کند و تنها با اعتماد به بطلان سفسطه نزدیک‌ترین راه را به سوی معرفت و اثبات خداوند متعال نشان می‌دهد. سخن از ‌تقریر برهانی است که نیاز به هیچ مقدمه‌‌ای نداشته، می‌تواند اولین مساله فلسفی باشد. آنچه در تکمیل این ‌تقریر مهم است، این است که برای اثبات مبدأ تعالی، نیاز به هیچ یک از مبادی تصدیقی نباشد و تنها به یک سلسله مبادی تصوری بسنده شود.
صفحات :
از صفحه 95 تا 110
براهین اثبات خدا نزد ارسطو
نویسنده:
یارعلی کرد فیروز جائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ارسطو مانند افلاطون جايگاه ويژه‌اى در تاريخ تفكر بشرى دارد. آثار ارسطو از روزگارى كه منتشر شدند تا به امروز، همواره در معرض شرح و تفسيرهاى گوناگونى قرار گرفتند. فلسفه اسلامى نيز عميقا وامدار آثار و افكار ارسطو است و غالبا او را به عنوان متفكر الهى تلقى كرده است. اما در فلسفه جديد غرب كوشش مى‌شود ارسطو به گونه‌اى ملحد و غير الهى معرفى گردد. يكى از تفكرات ارسطو كه در معرض چنين تفسيرى قرار گرفته است، نظر او درباره خداست. برخى از ارسطوشناسان درصددند محرک اول ارسطو را از فاعليت و تأثير على در هستى بركنار دارند. آنان بر اين نكته تأكيد دارند كه ارسطو محرك اول را از باب غايت و معشوق افلاك، علت حركت افلاك مى‌داند، نه از باب موجد و فاعل حركت. اين مقاله درصدد است اثبات كند كه ارسطو محرك اول را فاعل حركت مى‌دانسته است. نگارنده درصدد استقصاى تام براهين اثبات خدا نزد ارسطو نبوده است، اما به غير اين براهين، به برهان ديگرى در آثار ارسطو دست نيافته است.
دلیل عقلی یگانگی خدا چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
"توحید" یکی از مهم ترین اصول دین اسلام، بلکه ادیان ابراهیمی به شمار می آید. توحید در لغت به معنای یکی دانستن و در اصطلاح اهل کلام، یگانه دانستن و یکتا شمردن حق تعالی است و در نقطه مقابل آن، شرک به خدا قرار دارد که قرآن مجید از آن به عنوان ظلم عظ بیشتر ...
روش امام صادق (ع) در تفسیر عقلانی قرآن کریم
نویسنده:
محسن رفیعی، معصومه شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
روش تفسیر عقلی، از جمله روش هایی است که در کنار سایر روش ها - همچون روش تفسیر قرآن به قرآن و روش تفسیر قرآن به سنت - برای تبیین و تفسیر آیات قرآن به کار می رود. قرآن کریم، در بر دارنده برهان های عقلی است و در بسیاری از آیات، انسان ها را به تفکر، تعقل و تدبر دعوت نموده است. بهره گیری از عقل قطعی و قراین قطعی برای تفسیر آیات قرآن، ریشه در سنت رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) دارد. امام صادق (ع) نیز - به عنوان جزئی از خاندان وحی - از استدلال های عقلی، برای تبیین و تفسیر قرآن کریم استفاده نموده که نمونه های بسیاری از آن در میان روایات تفسیری آن حضرت یافت می شود.
صفحات :
از صفحه 85 تا 104
  • تعداد رکورد ها : 81