جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مذهب و رسانه دو پدیده بسیار مهم در جوامع خاورمیانه در عصر حاضر است. در این جوامع، رسانه بازیگری جدیدالورود محسوب می شود که قدمت حضور جدی آن در عرصه های مختلف این جوامع به زحمت، به یک سده می رسد؛ در حالی که مذهب در قرون و هزاره های متمادی یکی از عناصر اصلی کهن و مهم در ساختار جوامع منطقه خاورمیانه به شمار می رفته است. این مقاله تلاشی است برای بررسی ابعاد گوناگون مواجهه این دو پدیده در جوامع خاورمیان، به طور عام، و جامعه ایرانی، به طور خاص، و در آن سعی شده است تا راه های متفاوت و گوناگونی واکاوی شود که رسانه همچون ابزاری له و علیه مذهب ظاهر شده است و نشان داده شود که چگونه مذهب توانسته است در بسیاری از مواقع رسانه را به خدمت خود بگیرد و چگونه در برخی مواقع با احساس تهدید از جانب رسانه، از در جنگ و ستیز با آن در آمده است. مقاله حاضر بر این فرضیه استوار است که تعامل و تقابل میان رسانه و مذهب تاثیرات عمیق و مهمی بر جوامع مطالعه شده و نیز بر چگونگی شکل گیری فرهنگ سیاسی و اجتماعی این جوامع بر جای گذارده است؛ تاثیراتی که ابعاد آن می تواند در مواجهه سنت و مدرنیته و فرجام آن نقشی تعیین کننده داشته باشد.

زنان ایرانی از هر قوم و تباری، نقش به سزایی را در حفظ، انتقال و گسترش فرهنگ گذشتگان از نسلی به نسل دیگر بر عهده دارند. لالایی، از منابع پرارزش مطالعه فرهنگ عامه (فولکلور) در بین همه ملت هاست که زنان کرد با انتخاب برگزیده اشعار و ملودی در قالب لالایی به ایفای این نقش می پردازند و میراث فرهنگی، مذهبی و موسیقایی قوم کرد را به فرزندانشان منتقل می کنند. این مقاله به شرح مختصری از انواع لالایی های موجود در این قوم می پردازد که علاوه بر تعلیم و تربیت کودکان، در انتقال مفاهیم بنیادی و ارزش های فرهنگی، مذهبی و تاریخی این قوم موثر است.

پس از روی کار آمدن خاندان صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران، شیعیان پس از مدت ها به آزادی، ثبات و امنیت دست یافتند. در پرتو امنیتی که به واسطه حکومت شیعی ایجاد شده بود، فرهنگ و هنر رشد و نمو یافت و هنر اسلامی نیز در تمام ابعاد هنری گسترش پیدا کرد. نگارگری و نقاشی مذهبی به خدمت مصور کردن نسخ مربوط به اهل بیت در آمد و در این دوره نسخ مذهبی بسیاری مصور شدند. حدیقه الشهدا نیز نسخه ای بود که در این دوره متعاقب رشد و رونق هنرها مصور شد. این نسخه کتابی درباره شهادت طلبی خاندان حضرت علی (ع) است و از لحاظ سبک، به مکتب بغداد تعلق دارد. از حدیقه الشهدا نسخ بسیاری در موزه های مختلف موجود است. در این مقاله تصاویری از این نسخ انتخاب و با توجه به سبک و ویژگی های نگارگری آن بررسی گردیده است.

مقدمه: مزمن شدن فرایند بیماری و تعدد مشکلات جسمی نظیر تنفسی، پوستی، بینایی، اختلال در الگوی خواب، روابط زناشویی و سایر مشکلات روانی و اجنماعی در مصدومین شیمیایی هر کدام به تنهایی می تواند یک منبع تنش زا در این گروه از بیماران باشد. این مطالعه با هدف تعیین منابع سازگاری در مصدومین شیمیایی انجام شد.روش: در یک مطالعه با رویکرد کیفی، با استفاده ار مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته انفرادی و مصاحبه گروه مدار ((FGD با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف با 20 مصدوم شیمیایی مرد و زن (نظامی و غیر نظامی) داده ها گردآوری و سپس با روش تحلیل محتوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: منابع سازگاری در 4 طبقه اصلی شامل، عوامل مذهبی، میهن پرستی، حمایت اجتماعی و نگرش به بیماری دسته بندی شدند. مهمترین منبع سازگاری عوامل مذهبی نظیر مشیت الهی، بیماری عامل پاکی از گناهان، دعا و نیایش و پس از آن میهن پرستی نظیر دفاع از میهن و جانبازی مایه افتخار سپس حمایت خانواده بویژه همسر و و بالاخره پذیرش بیماری از زیر طبقات این دسته ها بودند.نتیجه گیری: با توجه به تعدد مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی در مصدومین شییمیایی تقویت منابع سازگاری و شناسایی عوامل تنش زا می تواند در تطابق این گروه با بیماری و ارتقای کیفیت زندگی آنان موثر باشد.

با وجود پیشینه جرم انگاری حاملگی اجباری با عنوان کلی خشونت های جنسی، بی تردید آگاهی ضمنی از حاملگی اجباری در قلمرو عمومی، و جدا از دیگر اعمال خشونت جنسی، نخستین بار پس از بی رحمی های صورت گرفته در بوسنی در فاصله سال های 1992- 1995م و در رواندا در سال 1994م شکل گرفت. بااین حال، جرم انگاری صریح حاملگی اجباری با عنوان جنایت ضدبشریت و جنایت جنگی، نخستین تلاش حقوق کیفری بین المللی است که با به رسمیت شناختن طیف گسترده ای از خشونت های جنسیت محور، عدالت را برای بزه دیدگان خشونت های جنسی در جنگ های مسلحانه بین المللی و غیربین المللی به ارمغان آورد. بااین همه، به نظر می رسد در مقایسه با دادگاه یوگسلاوی و رواندا و تاثیرشان بر اعلامیه های سازمان ملل، سبک بیان و گفتمان حاکم بر جرم انگاری حاملگی اجباری در اساسنامه رم به گونه ای است که می توان این فرضیه را طرح کرد که آنچه در تحقق ارکان جرم یادشده تعیین کننده است، جنسیت نیست، بلکه حمایت از دیگر ارزش های موضوع حقوق بین الملل، مانند ارزش های قومی (با استنباط از سطح نخست قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی قصد اثرگذاری بر ترکیب قومی بزده دیده) و یا ارزش های ملی، نژادی و مذهبی (به منزله مصداق هایی از سطح دوم قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی نقض فاحش حقوق بین الملل) است که این مساله دیوان را در مسیر حمایت موثر از زنان در مقابل خشونت های جنسی با چالش مواجه می سازد. بر همین اساس، این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی جرم انگاری حاملگی اجباری در حقوق بین الملل کیفری و به ویژه در اساسنامه دیوان خواهد پرداخت.

استواری مبانی فقهی شیعه وامدار پویش ها و کوشش های بی وقفه مجتهدان و تلاشگران این عرصه است. بحث «شروط راوی» یکی از مباحث عمده و محوری در زمینه مقبول یا غیرمقبول بودن حدیث است. نوشتار حاضر در پی مطالعه و بررسی شرط «ایمان» یا «مذهب» است. نگارنده در این مقال نشان داده است که در اشتراط این شرط نسبتا نوپدید و به تعبیر صریح تر در پای بندی به این شرط حتی در میان متقدمان امامیه نیز اتفاق نظر وجود ندارد، دلیل این امر هم وجود شماری راوی با مذهبی غیر از «مذهب امامی» ‌در میان راویان شیعه است که اگرچه در خصوص توثیق آنها میان رجالیان اختلاف نظر است اما در عمل، بسیاری از فقها - که عمدتا حدیث شناسی و عالم به علوم حدیث بوده اند - با علم به این شرط، با استناد به روایات چنین افرادی حکم و فتوای خود را صادر نموده اند.

در این مقاله به بررسی تغییرات ساخت اجتماعی بازار تهران به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی ایران پرداخته می شود. منظور از ساخت اجتماعی ساخت هنجاری بوده و تغییرات نیز در یک بازه زمانی پنجاه سال بررسی شده است.محور این مطالعه هنجارهای اخلاقی مربوط به کسب وکار می باشند که ما در این مقاله از آنها تحت عنوان «هنجارهای اخلاق اقتصادی» نام می بریم. بررسی تغییرات هنجارهای اخلاق اقتصادی از آن جهت دارای اهمیت است که پایبندی به هنجارهای مذکور بروز هرگونه تخلف اقتصادی در بازار را محدود می ساخته است. لازم به ذکر است که این هنجارها از دستورات مذهبی نشات می گرفته اند.در این تحقیق تغییرات ساخت اجتماعی بازار تهران با استفاده از روش کیفی و مصاحبه عمیق با 27 نفر از کسانی که در بازار تهران در نقش های مختلف اقتصادی و غیراقتصادی فعالیت داشته اند بررسی و واکاوی شده است.یافته های این تحقیق نشان می دهد تغییراتی در ساخت اجتماعی بازار تهران پدید آمده و پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی در بازار تهران کاهش یافته است. به علاوه مصاحبه شوندگان پس از اشاره صریح به تنزل پایبندی به این هنجارها؛ به پیامدهای آن مانند رواج دروغگویی، دغل بازی و کلاهبرداری در بازار تهران اشاره کرده اند. همچنین بر اساس یافته های این تحقیق می توان ادعا نمود که کاهش پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی در بازار تهران تحت تاثیر، تغییر ارزش ها بوده و تغییر ارزش ها نیز از طریق مکانیسم تغییر بافت نیروی کار در بازار تهران بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی تاثیرگذار بوده است.