جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2131
مفسران برجسته حوزة علمیة قم در سدة اخیر؛ آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
مجید حیدری فر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به شخصیت، مکتب و آثار تفسیری آیت‌الله عبدالله جوادی آملی از مفسران بنام حوزة علمیة قم در سده چهاردهم شمسی می‌پردازد. مقاله با کاویدن جنبه‌های مختلف مکتب تفسیری ایشان از طریق تحلیل مبانی، قواعد، روش و منابع تفسیری و بیان ویژگی‌های کتاب تسنیم، اثر مهم تفسیری وی، جایگاه و منزلت تفسیری او را در میان مفسران سده اخیر نشان می‌دهد و تأثیر علمی او را در زمینه تفسیر بر نسل فعلی حوزویان و طالبان معارف قرآن اجمالا می‌نمایاند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که استاد آیت‌الله جوادی آملی ضمن تسلط بر علوم عقلی و نقلی، یکی از مفسران برجسته و توفیقمند معاصر حوزه قم است که با تأسی به سیره علامه طباطبائی در جهت مهجوریت‌زدائی از ساحت قرآن، با برگزاری درس تفسیر قرآن و ارائه نوآوری‌هایی در عرصه مبانی و روش تفسیر و نیز در برداشت‌های متقن و بدیع از محتوای آیات همراه با بیان اشارات و لطایف قرآن، معارف و آموزه‌های این کتاب الهی را به نحو احسن به جامعه علمی عرضه کرده است. خلق تفسیر عظیم تسنیم با ویژگی‌های ممتاز و مجلدات پرتعداد و تفسیر موضوعی قرآن شاهدی بر این حقیقت و نمایانگر خلاقیت‌های علمی استاد و آئینه شخصیت و مقام او در این زمینه است.
صفحات :
از صفحه 209 تا 230
بررسی تطبیقی مبانی فقه الحدیثی آیت الله جوادی آملی با آرای هرمنوتیکی پل ریکور
نویسنده:
فاطمه دست رنج
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فهم حدیث در پرتو دانش فقه‌الحدیث، برخاسته از مبانی اولیه‌ای است که فرآیند و سیر فهم حدیث را سامان می‌دهد. در کنار تلاش محدثان در راستای فهم روایات به عنوان متن دینی، دانش هرمنوتیک نیز علی‌رغم تفاوت‌های ادواری و نظری آن، تلاشی در جهت فهم متن است. از این‌رو مقایسه و تطبیق این دو حوزه، نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها را روشن کرده و امکان بهره‌گیری از نقاط قوت و دوری از نقاط ضعف را هموار می‌سازد. در پژوهش حاضر با شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به بررسی مبانی فقه‌الحدیثی آیت‌الله جوادی‌آملی به نسبت فرآیند فهم متن در آرای هرمنوتیکی پل ریکور پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پل ریکور با ارائه مفهوم فاصله‌مندی متن از مؤلف، غایت تفسیر را تصاحب متن توسط مفسر دانسته که این امر در نهایت به خود تفسیری مفسر منجر می‌شود. اما عنایت به مؤلف و خصوصیات و ویژگی‌های او در مبانی فقه‌الحدیثی آیت‌الله جوادی‌آملی برای نزدیک شدن به مراد جدی گوینده الزامی است. در آرای پل ریکور، متن در نسبت با مؤلف و مفسر جایگاه ویژه‌ای دارد و معانی تازه، از جهان متن بیرون می‌آید. این در حالی است که توجه به متن و لایه‌های معنایی آن، خصائص مؤلف و حجیّت روایات معصومان (ع) و نیز سطح فهم مخاطب و توان اجتهادی او در مبانی فقه‌الحدیثی آیت‌الله جوادی‌آملی، هر یک برای نیل به مقصود متکلم دارای سهم مشخصی است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 79
نداء التوحيد
نویسنده:
الشيخ عبدالله جوادي الآملي
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
تأملاتی بر ديدگاه علامه طباطبائی و آيت‌الله جوادی آملی در باب وحدت شخصی وجود
نویسنده:
عباس نيکزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فيلسوفان صدرايي به تشکيک در مراتب وجود، يعني وحدت وجود در عين کثرت وجود معتقدند و در برابر، عرفا و متصوفه اسلامي به وحدت شخصي وجود عقيده دارند؛ يعني وجود را واحد شخصي مي‌دانند که همان وجود حق عزوجل است و غير حق را به وجود مستعار و مجازي موجود مي‌دانند نه به وجود حقيقي. در مقابل، حکما به کثرت وجود در عين وحدت قائل‌اند. در مکاتباتي که ميان مرحوم سيداحمد کربلايي و حاج شيخ محمدحسين اصفهاني(کمپاني) در اين زمينه رد و بدل شد، مرحوم کربلايي از نظريه عرفا و مرحوم اصفهاني از نظريه فلاسفه دفاع مي‌کرد. علامه طباطبائي تذييلاتي بر اين مکاتبات مرقوم كرد و در نهايت از نظريه عرفا پشتيباني نمود. او بر اين باور است که برهان حکما در باب تشکيک، مسلک عرفا را بعينه نتيجه مي‌دهد؛ يعني همان برهان تشکيک ما را به وحدت شخصي وجود و نفي کثرت حقيقي هدايت مي‌کند. آيت‌الله جوادي آملي نيز بر اين باور است و مي‌گويد: عرفان مبتني بر وحدت شخصي وجود، و فلسفه مبتني بر کثرت حقيقي وجود است. در عرفان، هستي محض وجود واحد است و در عرض يا طول آن وجود ديگري که مستقل از آن و يا عين ربط به آن باشد فرض نمي‌شود و امور مقيد و محدودي که تصوير مي‌شوند، آيات و نشانه‌ها و ظهورات واجب‌اند. در اين مقاله به نقد و بررسي ديدگاه و ادله اين دو بزرگوار پرداخته، و در نهايت حقانيت مسلک حکما اثبات شده است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 32
واکاوی فهم تمدنی از «زندگی اخلاقی» در قرآن (با تکیه بر اندیشه جوادی آملی)
نویسنده:
زهرا آبیار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
زندگی اخلاقی از جمله ارکان فرهنگ تمدن‌ساز است که در پیدایش و بقای جوامع نقش مهمی دارد. امروزه با توجه به رشد گسترده معضلات اخلاقی در جوامع، پرداختن به این مهم امری ضروری به نظر می‌رسد. نظر به اهمیت این مسئله، محقق در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی فهم تمدنی از زندگی اخلاقی قرآن را در پرتو آرای جوادی آملی تبیین نموده است. فهم تمدنی در آرای جوادی آملی بر ارکانی چون حیات طیبه، توحید محوری، عقلانیت، عدالت و اخلاق استوار است. قرآن کریم با القای غیر مستقیم و بیان مصادیقی از زندگی اخلاقی چون : بی طرفی اخلاقی، عینیت بخشی به الگوهای تراز، توصیف ارزشی کنشگران، توجه به شخصیت اخلاقی، سزاددهی به جا و پرهیز دادن از استضعاف بینشی به توصیف جنبه‌هایی از زیست اخلاقی می‌پردازد. از نگاه جوادی آملی زمانی فرد شخصیت رشد یافته اخلاقی، زندگی اخلاقی خواهد داشت که بتواند در پرتو بینش توحیدی و توجه به عقلانیت، عدالت و حیات طیبه دست به عمل بزند. نقش زندگی اخلاقی در تمدن‌سازی بدین صورت است که اخلاق از یک سو هویت‌ساز است به نحوی که فرد با برخورداری از ایمان توانسته باشد زیست اخلاقی را طی کند نه تنها از «دیگری» متمایز می‌شود؛ بلکه شعاع اثرگذاری و تمایز او در سطحی فراتر از روابط انسانی خواهد بود و از سویی دیگر این زندگی در مرحله بعد، تمدن ساز هم خواهد بود؛ زیرا اگر اصول اخلاقی در جامعه به مرحله زندگی نرسد، سقوط فردی، از دیگاه جوادی آملی سقوط جامعه و تمدن را در پی دارد.
صفحات :
از صفحه 8 تا 31
بررسی ادله تجسم اعمال اخلاقی برای اثبات عقلی گزاره‌های دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
حسین احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیت‌الله جوادی آملی، افزون بر ادله نقلی در اثبات تجسم اعمال، به تثبیت عقلی آن نیز اشاره می‌کند. در این تحقیق به روش توصیفی‌ـ تحلیلی ادله عقلی تجسم اعمال اخلاقی از منظر آیت‌الله جوادی آملی برای وصول به عقلانیت داده‌های دینی بررسی می‌شود. ایشان از جهتی ادله عقلی برخی اندیشمندان در تبیین تجسم اعمال اخلاقی مبنی بر تبدیل انرژی به ماده را نمی‌پذیرد و آن را غفلت از نیت در اخلاق می‌داند و از جهتی دیگر دیدگاه فخر رازی در رد تجسم اعمال مبنی بر عرض بودن اعمال و محال بودن جوهر شدن اعراض را مردود می‌داند و آن را خلط میان حکمت نظری و عملی قلمداد می‌کند. به نظر می‌رسد تبیین عقلی تبدیل انرژی به ماده در نیت نیز قابل ارائه باشد. همچنین از آنجا که عرض در حکمت متعالیه شأنی از جوهر را دارد پس با تبیین حرکت جوهری می‌توان تجسم اعمال را تثبیت عقلی کرد. از این رو تجسم اعمال همچنان به عنوان یکی از ادله واقع‌گرایی اخلاقی قابل پذیرش است.
صفحات :
از صفحه 275 تا 285
بررسی تطبیقی «مسایل کلام سیاسی» از دیدگاه جوادی آملی و مجتهد شبستری
نویسنده:
علی آقاجانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جوادی آملی و مجتهد شبستری از اندیشه ورزان مهم کلام سیاسی از مهم ترین حوزه های تولید اندیشه دینی محسوب می شوند که در پرداختن به مسایل معاصر کلام سیاسی فعالانه مشارکت جسته اند. مقاله در پاسخ به پرسش از نقاط اشتراک و افتراق، بر پایه روش تطبیقی به بررسی آرای این دو در مهم ترین مسایل کلام سیاسی و اکتشاف تشابهات و تفاوت ها پرداخته است. بر این اساس، مشترکات آن ها توجه به مسایل سیاسی نوپدید، انسجام نسبی در مجموعه کلام سیاسی، ارتباط ساحت دین با ساحت سیاست،مرجعیت علمی و دینی امامان، قسیم وحی دانستن عقل و اعتبار ذاتی آن، اهمیت بنیادین چگونه حکومت کردن، امکان سازواری اسلام و دموکراسی ، عدم تحمیل و اجبار، مشارکت مردم در فرایند امور سیاسی، حق نظارت بر عملکرد حاکمان، عدم تحمیلی بودن عقیده؛ آزادی، عدالت، امنیت، و مالکیت ابعاد مختلف حقوق بشر، است. اما تفاوت های این دو بیشتر است و در دو پارادایم/گفتمان متفاوت با پیش فرض های مختلف تنفس می کنند. در حالی که جوادی آملی به حفظ و تقویت میراث کلامی سیاسی سخت معتقد است شبستری این میراث را در دوره جدید یکسره غیر مفید می انگارد. جوادی آملی بر خلاف شبستری مسایل را به صورت سلسله مراتبی به خدا پیوند داده و قصد قربت را لازم می شمرد.
صفحات :
از صفحه 177 تا 201
ارزیابی مبانی هرمنوتیکی آیت الله جوادی آملی و اسما بارلاس در تفسیر «واضربوهن»
نویسنده:
زهرا خانی ، وحید سهرابی فر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بررسی سیر تاریخ تفسیر در زمینه زنان، مبین تغییراتی در عرصه فهم و تفسیر قرآن است. یک جنبه از تغییرات، توجه به فهم و شرایط وجودی حصول آن تحت عنوان مبانی هرمنوتیکی است. همچنان‌که تفاسیر، متأثر از تحولات فرهنگی-اجتماعی در زمینه موضوع نیز تغییر پیدا کردند. از مهم‌ترین این تحولات، نگرش‌های فمینیستی است. برخی همچون اسما بارلاس به دنبال پاسخ به مطالبات فمینیستی با استفاده از خوانش متفاوت از قرآن برآمده‌اند؛ خوانشی که اصل برابری و نفی مردسالاری را آموزه حقیقی قرآن می‌داند. در مقابل، بعضی مانند آیت‌الله جوادی‌آملی با تمرکز بر مسئله زنان در تفسیر قرآن، در پیِ ارائه پاسخ‌های جدید، متناسب با تحولات عصری هستند؛ نه برآورده‌سازی مطالبات فمینیستی. بررسی تطبیقی این دو نگرش، با هدف ارزیابی میزان تاثیرگذاری مبانی هرمنوتیکی مفسرین بر فهم آنان از آیات، ضرورت این تحقیق را نشان می‌دهد. از آنجا که جواز ضرب زنان در آیه 34سوره نساء از چالشی‌ترین موضوعات در زمینه زنان است، مبانی هرمنوتیکی دیدگاه آیت‌الله‌جوادی آملی و بارلاس در تفسیر«واضربوهن»، با روش توصیفی–تطبیقی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ناظر به مؤلف‌محوری و وضع الفاظ برای روح معانی نزد علامه جوادی‌آملی، ممکن‌است آیه مناسب با ساختار نظام زندگی قبیلگی باشد نه ساختار زندگی مدنی، در نتیجه می‌توان مفهومی از ضرب را متناسب با هدف آیه و فرهنگ هر عصر بر فعلی مانند زدن حمل کرد. درحالی‌که بارلاس با اعتقاد بر تعدد معنایی قرآن و استفاده از رویکردهای جدید، به برخی از مبانی هرمنوتیکی خود مانند مؤلف‌محوری پایبند نمی‌ماند و این امر به تحمیل آرای او بر قرآن می‌انجامد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 82
تحلیل جایگاه و کارکرد انسان‌شناسی در روش‌شناسی پارادایم محور (با تکیه بر انسان شناسی علامه جوادی آملی)
نویسنده:
پرستو مصباحی جمشید ، محمد علی عبداللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پارادایم محوری چارچوبی نظری برای پژوهش‎ در علوم طبیعی و انسانی است. در این رویکرد روش‎شناسانه، به جایگاه معرفت‎شناسی و تا اندازه‎ای هستی‎شناسی در فرآیند تحقیق پرداخته می‎شود اما انسان‎شناسی بصورت مستقل مورد توجه روش‎شناسان قرار نمی‎گیرد. هدف این پژوهش معرفی و ارزیابی پارادایم‎محوری در روش‎شناسی تحقیق و ترسیم جایگاه انسان‎شناسی در روش‎شناسی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و یافته‎ها حاکی از این است که از آنجا که روش‎شناسی تحقیق قائم بر معرفت-شناسی است و به استناد نظر علامه جوادی آملی، معرفت‎شناسی ابتنای به انسان‎شناسی دارد، لازم است در روش‎شناسی به صورت مستقل به انسان‎شناسی پرداخته شود. توجهات انسان‎شناسانه، ظرفیت‎های مهمی را پیش روی معرفت علمی قرار می‎دهد و نگرش در باب ماهیت علم، روش شناخت و ساخت نظریه را به وضوح بیشتر می‎رساند.
صفحات :
از صفحه 213 تا 246
بررسی نقش "اختیال در قصه" از دیدگاه علامه جوادی آملی
نویسنده:
محمد کرمی ، بهروز اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دستمایه اصلی این نوشتار، بررسی نقش اختیال در قصه از دیدگاه علامه جوادی ‌آملی است که تا کنون به طور مستقل به آن پرداخته نشده است. ایشان با بهره گیری از حکمت متعالیّه، دیدگاه منحصر به فردی در این زمینه ارائه‌کرده است. در این پژوهش، ابتدا با رجوع به آثار متعدّد و لحاظ مبانی معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی ایشان، نقش اختیال در آفرینش قصه‌های انسانی و توقف انسان مختال در مرتبه خیال(متخیله) و نیز دلایل احتیاط در پرداختن به قصّه‌های غیر‌برهانی از دیدگاه علامه جوادی احصاء شده و سپس به شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد فلسفی، تبیین و بررسی شده‌است. خاستگاه قصّه‎های غیر ‌برهانی، چیزی جز اختیال قوّه متخیّله نیست؛ تفصیل و ترکیب،‌ کار این قوّه است، لذا سامعین را نیز مختال می‌کند؛ مختال- هرچند عاقل‌بالقوّه هست- به مرتبه فعلیّت‌عقل نمی‌رسد، در حالی که منزلت حقیقی انسان در حاکمیّت عقل برهانی و تبعیّت از نقل معتبر است. در نتیجه، انسانِ سامع، تابع اختیال و انسان‌ ِمستمع، تابع عقل ‌‌برهانی است. انسان سامع، با وجود محدویّت ظرفیّت استعدادها، خود را به هر داستان و قصه‌ای مشغول می‌کند، اما انسان مستمع، تابع عقل ‌برهانی و قصه‌های ‌الهی است؛ متخیله، آفریننده قصّه‌های غیرالهی است، اما قَصَص‌قرآنی، برخاسته از اراده‌ الهی و صادق، حق، واقع‌نما و هدایت‎گر‌انسان در صراط مستقیم است؛ لذا‌ در ‌ابتدا، فطرت ‌مخاطب را با قصّه همراه می‎کند و سپس متخیله او را در کوه طور به پرواز در می‌آورد.
صفحات :
از صفحه 185 تا 212
  • تعداد رکورد ها : 2131