جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب حاضر، تلاش بر آن است تا مباحثی دربارة خداشناسی مطرح و بررسی شود. در این بررسی آثار اعتقاد به خدا در مواردی چون: لذت عبادت و بندگی؛ پویایی و حرکت؛ وحدت و اتحاد؛ آرامش و قرار و...، معرفی شده و سپس معنای فطرت و جلوه‌های آن بیان شده است. در ادامه، تفاوت راه انبیا در خداشناسی بازگو و راه‌های یادآوری خدای فطری را در خودشناسی و تعقل و تفکر، اطاعت و بندگی بیان نموده ویژگی‌های خداشناسی فطری را مطرح و از این طریق به اثبات وجود خدا می‌پردازد.

كتاب حاضر دارای هشت فصل است؛ فصل اول در دوازده اصل به بررسی اركان شناخت صحيح آفريدگار و آفريدگان و فصل دوم «آفرينش و خلقت، نه تطور و صدور» به مطالبی مانند؛ تباين ملاك خلقت، فلسفه و عرفان جدايی و تباين خالق و خلق را انكار می‌كند و ... می‌پردازد. فصل سوم «شناخت توحيد براساس وحی و برهان، نه فلسفه و عرفان» به بررسی وحدت موهوم، اشتباه معرفت بشری در شناخت معنای توحيد، اوهام پيرامون معنای وحدت خداوند و نقد برهان فلسفی اثبات واجب‌الوجود پرداخته است. «ادعای نابجای ادراك كنه ذات خداوند» عنوان فصل چهارم است كه شامل مباحث؛ شناخت مخلوقات تنها راه شناخت خداوند، فراترين درجه معرفت خداوند و فلسفه و عرفان خداوند را شبيه خلق بلكه عين وجود آن می‌داند می‌شود. فصل پنجم «افسانه وجود مجردات» به انگيزه اهل فلسفه در اعتقاد به وجود عالم مجردات، كلمات اهل فلسفه پيرامون عالم مجردات، نادرستی اعتقاد به تولد عقول مجرده از ذات متعالی خداوند و ... می‌پردازد. فصل ششم «فراتر از زمان و مكان» به خدای فلسفه و عرفان در گستره زمان و مكان، فصل هفتم«ديدن خداوند! هرگز!» به دين خداوند در پندار فيلسوفان و عارفان و فصل هشتم «انديشه‌های زمينی، يا درس‌های آسمانی» به امام(ع) امام است، نه فيلسوف پرداخته است. در مقدمه كتاب آمده است؛ شناخت به سزای مسائل مبدأ و معاد براساس وحی و برهان، والاترين هدف جويندگان سعادت ابدی و ابديت سعادت است؛ در اين كتاب با توضيحی پيرامون پايه‌های شناخت صحيح خداوند، به نمونه‌هايی از تعاليم مدرسه وحی و برهان در مقابل پرداخته‌های انديشه كاوان مسلك‌های معرفت بشری پرداخته شده است. نويسنده در اين كتاب به بررسی تطبيقی آموزه‌های مكتب وحی، با ساير آرا و نظريات معرفتی پرداخته است كه ادعای يكسان بودن رجوع به معلم عرشی و فرشی در اقامه برهان عقلی خلاف تجربه روشن و آشكار است، و با نصوص قطعی نيز سرسازش ندارد. نويسنده در اين كتاب سعی كرده است استدلالات عقلی كامل و تمام باشد و استشهاد به نصوص مكتب وحی هرگز جنبه تعبدی ندارد.

مجموعه مباحثی در زمینه دلایل و راه‌های خداشناسی و مروری بر مباحث مهم کلامی در این زمینه است. در این اثر ابتدا به بحث در مورد اهمیت، آثار و ضرورت بحث خداشناسی و پژوهش در زمینه ابعاد مختلف توحید و اسماء، صفات و افعال الهی پرداخته شده و پس از آن با رویکردی علمی و کلامی (اعتقادی) به بیان مهمترین راه‌های خداشناسی پرداخته شده است. نویسنده به ارتباط بین خودشناسی و خداشناسی اشاره کرده نقش پیامبر اسلام و دیدگاه‌های ایشان در مورد خداشناسی را بررسی نموده است. وی در ادامه بر لزوم توجه در آثار خلقت خدا تأکید ورزیده و معتقد است دقت کردن در عجایب خلقت جهان و خلقت بدن انسان راه را برای خداشناسی و پی بردن به زوایای مختلف این مسأله هموار می‌نماید.

در این کتاب سعی شده است با استفاده از تمثیل و داستان، مهمترین پرسش‌های جوانان و نوجوانان در مورد مسایل مربوط به خداشناسی پاسخ داده شده و اطلاعاتی در مورد اسماء و صفات الهی و افعال خداوند متعال بیان گردد. در همین راستا نگارنده به بیان راه‌های شناخت خداوند از طریق فطرت، تفکر و تعقل، مشاهده کردن دقیق عظمت خداوند در آثار او در جهان آفرینش، دقت کردن در شگفتی‌های بدن انسان، عظمت خلقت حیوانات و پرندگان، آفرینش آسمان‌ها و زمین، شگفتی‌های موجود در زمین، کوه‌ها و دریاها پرداخته و پس از آن به سئوالات متعددی در این زمینه پاسخ داده است. بیان علل دیده نشدن خدا، علل وجوب عبادت، میزان علم و آگاهی خدا، علت خلقت شیطان، دلایل خلقت جهنم، فلسفه امتحان و آزمایش‌های خدا و بیان مظاهری از رحمت و لطف خدا نسبت به بندگان خویش از اصلی‌ترین مندرجات مطرح شده در این کتاب است.

مروری بر استدلال‌های روایی، قرآنی، فلسفی و کلامی مربوط به «خداشناسی» است. در این اثر سعی شده است، مجموعه‌ای از استدلال‌های مختلفعقلی و نقلی مبتنی بر شناخت خداوند و اثبات وجود حق‌تعالی که با فطرت انسان‌ها نیز سازگار است، گردآوری شده و استدلال‌های قرآنی و روایی توحید نیز شرح داده شده است. رابطه اخلاص با توحید، معیارهای خداشناسی حقیقی، ضرورت تفکر در مورد خداوند، سخنان امیرالمؤمنین علی(ع) و سایر معصومین(ع) در مورد خداشناسی، مناظرات ائمه(ع) با افراد مختلف به‌ویژه ملحدین در زمینه شناخت خداوند و اثبات وجود آن، استدلالی کلامی متکلمان بزرگ مسلمان در زمینه خداشناسی، ضرورت توبه همگانی به درگاه الهی، شرح توحید مفضّل و برخی دیگر از راه‌های متقن خداشناسی از مندرجات مهم این نوشتار است.