جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی پتانسیل های آگروکلیماییکشت آفتابگردان و کلزا در استان کرمانشاه پرداخته است.برای این کار، آمار بلند مدت هواشناسی استان طی 20 سال از (1371تا 1390) مورد استفاده قرار گرفته است. برای تهیه نقشه‌ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی و نیز تحلیل و مقایسه‌ی داده‌ها از ایستگاه-های هواشناسی اسلام‌آبادغرب، سرپل‌زهاب، روانسر، سرارود، کنگاور و کرمانشاه استفاده شده است. با توجه به برآورد شدن نیاز دمایی، تاریخ‌های آغاز و پایان هر کدام از مراحل رشد دو گیاه مذکور به دست آمده است. تمامی عناصر و عوامل موثر در رشد و عملکرد کلزا و آفتابگردان موجود در منطقه مورد بررسی قرار گرفتند و درآخر نقشه‌های نهایی پهنه‌بندی بر اساس مراحل فونولوژی گیاهان مذکور صورت گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده در منطقه‌ی مطالعاتی، مقدار درجه/ روزمورد نیاز کلزا و آفتابگردان به‌خوبی برآورد می-شود؛ اما در ابتدا و انتهای فصل رشد با تنش آبی مواجه می‌شود و نیاز به آبیاری تکمیلی وجود دارد. میانگین‌ ماهانه و سالانه‌ی بارش طی دوره رشد، میانگین دمای هوای منطقه طی دوره کاشت تا برداشت، تاریخ اولین یخبندان‌های پاییزی و آخرین یخبندان‌های بهاری در مراحل مختلف رشد محاسبه شد. و در نهایت مناسب ترین مناطقبرای کاشت آفتابگردان و کلزا شناسایی و بهترین تاریخ‌های کاشت و برداشت به-دست آمد.

افزایش جمعیت و نیاز روزافزون بشر به مواد غذایی، لزوم توسعه کشاورزی را ایجاب می‌کند. نخود دیم به عنوان یک گیاه پاییزه، اغلب به‌صورت دیم کشت می‌شود. از نظر سطح زیر کشت و عملکرد محصول، استان کرمانشاه رتبه اول را در کشور دارا می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعد و غیرمستعد از نظر اقلیمی و محیطی برای کشت نخود دیم است. داده‌های استفاده شده در این پژوهش عناصر اقلیمی شامل میانگین مجموع بارش سالانه، میانگین مجموع ماهانه بارش فصل رشد، دمای کمینه‌ی فصل رشد، میانگین ماهانه دمای جوانه‌زنی، دمای گل‌دهی و رسیدگی، میانگین، بیشینه و کمینه ماهانه رطوبت نسبی فصل رشد، میانگین ماهانه ساعات آفتابی فصل رشد طی دوره آماری 20 ساله (2010-1991) از 17 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و پارامترهای محیطی شامل ارتفاع، شیب (درصد) و خاک بررسی شدند. ابتدا بر اساس پرسشنامه به روش مقایسه زوجی نرخ اثرگذاری هر متغیّر به دست آمد. سپس متغیّرها بر اساس نوع اثر مثبت یا منفی به لایه‌های استاندارد با سلولهای 100متری تبدیل و در اوزان استخراج شده ضرب شد. در نهایت متغیرها در مدل تاپسیس وارد گردید و مناطق مختلف استان از نظر توان کشت نخود دیم مشخص شد. برای تعیین دقیق محدوده‌ها از لایه کاربری اراضی دیم استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیّر بارش سالانه با وزن 793/0 بیشترین و باد با وزن 028/0 کمترین اثر در تعیین توان کشت محصول نخود دارد. در مجموع 69/3836 کیلومترمربع (43 درصد) از اراضی دیم استان در سه سطح بسیار خوب 82/2 کیلومترمربع، سطح خوب 34/1014 کیلومترمربع و سطح متوسط 53/2819 کیلومترمربع می‌تواند به کشت نخود دیم اختصاص یابد و از نظر درصد فراوانی به ترتیب 073/0 ، 43/26 و 48/73 را شامل می‌شوند. ارتفاع بسیار زیاد در شمال‌شرق، شیب بالای 30 درصد در نواحی شمالی و شرق و دمای بیش از حد آستانه در منطقه غرب استان کرمانشاه در دوره‌های گل‌دهی و رسیدگی شرایط کشت نخود دیم را نامساعد کرده است. اراضی با استعداد بسیار خوب در شهرستانهای روانسر و بخشی از جوانرود و نوسود قرار دارد. مناطق با استعداد متوسط در شهرستانهای صحنه، هرسین، کنگاور و بخشهایی از جنوب استان کرمانشاه و مناطق با استعداد خوب در قسمت‌های وسیعی از شهرستان اسلام‌آبادغرب، کرمانشاه و شرق سرپل‌ذهاب قرار دارند.