جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش منطق الطیر عطار و روانشناسی تحلیلی یونگ مورد مطالعه قرار گرفته است.هدف از انجام این تحقیق تطبیق و بررسی عرفان اسلامی با دیدگاه یونگ در سیر کمال شخصیت انسان است.بر اساس طبقه بندی روش های تحقیق این پژوهش در زمره روش کتابخانه ای قرار گرفته است که طی آن پژوهنده نخست به مطالعه دقیق و فیش برداری پیرامون هر دو موضوع پرداخته و سپس با تحلیل و بررسی مطالب جمع آوری شده شباهت ها و تفاوت ها مشخص و به آن ها اشاره گردیده است.این پژوهش در 6فصل تنظیم گردیده است که به شرح زیر است:فصل اول:کلیات (اعم از مقدمه،روش تحقیق،پیشینه و...فصل دوم:به تعاریف مفاهیم و موضوعات در هر دو حوزه اشاره گردیده است. فصل سوم:هشت گام روانشناختی فرآیند تفرد به همراه تحلیل عرفانی هرگام و بیان شباهت ها و تفاوت ها،به طور جداگانه بررسی گردیده است.فصل چهارم:به هفت وادی منطق الطیر از دیدگاه عرفانی ،اختصاص یافته است.

داستان به معنی « روایت یا شرح و گزارش حوادث » یا گزارش دلبخواه از حوادث و شخصیت های واقعی یا غیر واقعی را می توان اولین فعالیت ادبی بشر به شمار آورد . در فرهنگ ایرانی و حوزه زبان فارسی ، داستان پردازی و داستان گویی اهمیت ویژه ای داشته است ، و در بسیاری از داستان های ایرانی بر اهمیت و خاصیت داستان گویی و داستان سرایی تأکید شده است . این در مورد آثار دینی هم صدق می کند که بخش های داستانی آن ها بیشتر جلب توجه می کند و قصه های پیامبران بیشتر از سخنان آنان مقبولیت و جذابیت دارد . سنایی در دیوان خود ابیاتی راجع به هر پیامبر نوشته است که بیشتر این ابیات مربوط به معجزات آن هاست ، در این پایان نامه سعی شده ابیات مربوط به هر پیامبر را از هم جدا کرده ابتدا در مورد نام و زندگی هر کدام توضیح مختصری داده شود . سپس به ذکر و شرح ابیاتی که در آن معجزه ای از ایشان صورت گـرفته پرداخته شده که این بخش در فصل چهارم پایان نامه آمده است . فصل اول آن شامل فهرست مطالب ، فصل دوم توضیحاتی در مورد داستان سرایی و چگونگی شروع داستان پیامبران و در فصل سوم زندگی نامه شاعر آمده است . امید است که مطالب گردآوری شده مورد توجه و استفاده خوانندگان و دانشجویان قرار گیرد .

با نگاهی به پیشینه زبان و ادب فارسی در سرزمین پهناور شبه قاره پاکستان و هند به صدها شخصیّت برجسته برمی‌خوریم که چون ستارگان درخشان در آسمان شعر و ادب فارسی نمودار شدند و با سرودن دهها هزار بیت شعر تر و سخنهای نغز، رنگین‌کمان هزاررنگ آفریدند.از جمله این یکه‌تازهای میدان شعر و ادب فارسی، می‌توان میرزااسدالله خان غالب دهلوی را نام برد که در قرن سیزده هجری ظهور کرد و در هر دو زبان فارسی و اردو قاعده و طرحی نو در انداخت.غالب دهلوی، اگرچه در ایران ناشناخته نیست و پیشینه غالب‌شناسی در ایران به بیش از نیم قرن می‌رسد. اما بخاطر عدم آشنایی پژوهشگران که درباره او نوشته‌اند، به هر دو زبان فارسی و اردو، قبل از این تحقیق جامعی که تمام ابعاد و زوایای زبان و اندیشه این شاعر را مورد بررسی و نقد قرار دهد، انجام نشده بود. به همین سبب، نگارنده این رساله بر آن شد که کاری سترگ و تحقیقی جامع را، که دربرگیرنده هر سه بخش احوال و آثار و افکار او باشد به انجام برساند و هرکدام از بخش‌های مذکور را در فصلی جداگانه فراهم آورد.

نبوت سرچشمه ای است که کلیه حکم ، معارف و نیکویی های جامعه بشری از آن ناشی می شود و ادبیات نیز بستری است که چنین اندیشه های متعالی درآن به گونه ای هنرمندانه بازگو می شود . مولانا از ادبایی است که سخنان حکمت آمیز و تفکر درآثارش بسیار است . ما در میان گفتار اوتجلی نبوت را پی گرفته ایم . مولوی در مثنوی از مباحث نبوت و انبیا مدد گرفته است تاسخنان خویش را مستحکم تر سازد . اونبوت با دید عالمانه و عارفانه خویش رنگی تازه بخشیده است . ما ابتدا به نبوت قرآن و تشریح موضوعات آن با استفاده ازکتب دینی پرداخته ایم سپس عقیده و مذهب مولوی را در فصلی واهمیت مثنوی را درفصلی دیگر بیان کرده ایم .

چکیده ندارد.

جبران خلیل جبران در اصل لبنانی بود اما بیشتر سالهای عمرش را در آمریکا و چندسالی را نیز در فرانسه گذراند. او دوازده ساله بود که به خاطر فقر اقتصادی به همراه خانواده‌اش مجبور به مهاجرت به امریکا شد. زندگی دوران کودکی او در کنار مسلمانان لبنان و بعد از آن کنار مسیحیان امریکا و یهودیان فرانسه اثری از این دینها در ذهن او باقی گذاشت . او به همه ادیان به دیده احترام می‌نگریست و خواهان تسامح دینی بود و از تعصب دینی بدش می‌آمد. جبران معتقد بود که دین حقیقی در سینه مردم جای دارد و به همین خاطر به کشیشانی که دین را وسیله‌ای برای تسلط بر دیگران قرار داده بودند، حمله کرد و در مقابل کشیشان نیز او را به کفر متهم کردند. بر خلاف دیگر مسیحیان که مسیح (ع) را انسانی ضعیف می‌دانند، جبران او را انسانی قوی می‌داند که به هنگام مرگ ابهت بسیاری داشت . جبران آثار زیادی به دو زبان عربی و انگلیسی دارد که (النبی : پیامبر)شاهکار او به حساب می آید. جبران پیشرفت خود را مدیون زنان است بخصوص مادر و خواهرش و ماری هاکسل زنی که هزینه تحصیل او در فرانسه را تامین نمود و کمک فراوانی در راه ترقی جبران کرد. جبران معتقد است که خدا در تمام هستی وجود دارد و برای پیداکردن او نباید به حل چیستان پرداخت بلکه خدا در اطراف ما وجود دارد. او به مسیح (ع) و پیامبر اسلام (ص) و علی (ع) به دیده احترام می‌نگرد. جبران در فلسفه خود از دانشمندان و ادبای مشرق‌زمین بخصوص مولوی تاثیر پذیرفته است .

مسعود سعد سلمان از شاعران بزرگ زبان فارسی در نیمه‌ی دوم قرن پنجم وآغاز قرن ششم است. از این شاعر بیش از پانزده هزار بیت برای فرهنگ و تمدن ایران به یادگار مانده است. در این پایان‌نامه، لغات، اصطلاحات، ترکیبات و تعبیرات مشکل اشعار او را شرح کرده‌ایم. مسعود سعد در زبان ادبی خود از تعبیرات غیرمستقیم و ادبی و هنری استفاده کرده است، در کنار اینها ورود لغات و اصطلاحات علمی به شعر او دیوان او را نیازمند شرح کرده است، تا جایی که بدون مراجعه به لغت‌نامه‌ها، فهم اینگونه مفردات برای همگان و خصوصاً دانشجویان دوره کارشناسی که شعر او را در برنامه درسی خود دارند، آسان نیست. بدین جهت نزدیک چهار هزار مدخل از مشکلات اشعار او را به صورت الفبایی نوشته و شرح داده‌ایم. بخش قابل توجهی از لغات، ترکیبات و اصطلاحات حوزه بخارا و نواحی شرقی و شمال شرقی قرن ششم را در دیوان این شاعر می‌توان یافت. لغات و ترکیبات دیوان او به قلمرو تمام شعبه‌های علوم از جمله: طب، نجوم، فلسفه، منطق، جغرافیا، حکمت، دین، اجتماع، دیوان حکومتی، سیاست، اساطیر، تاریخ و امثال اینها تعلق دارد. در این فرهنگ تمامی لغات و اصطلاحات مشکل مربوط به علوم مذکورو همچنین تعبیرات استعاری و به اصطلاح مجازی را شرح داده‌ایم.

انسان در جهان‌بینی عرفانی نقش فوق‌العاده‌ای دارد تا آنجا که انسان عالم کبیر و جهان عالم صغیر است و بدین سبب آدمی از کهن‌ترین زمان‌های تاریخ تاکنون همواره در تکاپوی دست‌یابی به انسان آرمانی بوده است. در اشعار حافظ که بر قله‌ی بلند عشق و عرفان بنا نهاده شده است، هرچیز نشانی ویژه می‌یابد. انسان در شعر حافظ عاشق آزاده‌ای است که شعله‌ی عشق سراسر وجودش را به رنگ معشوق درآورده است. او اسطوره مقاومتی است که بار امانتی را به دوش می‌کشد که حتی کوه‌ها و آسمان‌ها از پذیرفتن آن سرباز زدند. او با فرشتگان باده‌ی مستانه می‌زند و در این شور و مستی از آن‌ها پیشی می‌گیرد تا آن‌جا که خداوند عزوجل بر خود مباهات می‌کند و بر این آفرینش خود را ستایش می‌کند و خود را شایسته صفت احسن‌الخالقین می‌شمارد. باید حافظ را از نظر عظمت اندیشه در تاریخ تفکر انسانی، یگانه و بی‌مانند دانست، آزاداندیشی و غنای فکری او موجب شد در آن عصر پر از التهاب اندیشه و هنر را درآمیزد و از این میان، شهری آرمانی را پی‌ریزی کند. شهری خالی از دروغ و تزویر که انسان گل سرسبد آن باشد. انسان در شعر حافظ عاشقی است آزاده، لبریز شعر و سرور که با گام‌های بلند اندیشه به جهانی برتر و شایسته‌تر قدم می‌گذارد. جهانی فراتر از مرز زمان و مکان و آرزوهای خود را بر مبنای عشق و جاودانگی در آنجا می‌جوید.

تحقیق حاضر جنبه های افتراق و اشتراک رساله الغفران ابوالعلا معری ، شاعر قرن پنجم و ثوره اهل الجحیم جمیل صدقی زهاوی شاعر معاصر عراقی را مورد بررسی قرار داده است. این دو اثر دنیای پس از مرگ را دست مایه خویش قرار داده و سفری خیالی را ترتیب می دهند. در این سفر ضمن دیدار با شخصیت های ادبی و علمی به بیان دیدگاه های خویش درباره دین ، سیاست و جامعه می پردازد.دو اثر یاد شده که یکی به زبان نثر و دیگری به زبان شعر است در بسیاری از مسائل فکری همچون مسائل مربوط به دین ، سیاسیت و جامعه آرائی نزدیک به هم دارند.ظلم و سنتهای دینی نادرست را مورد انتقاد قرار می دهند . به طور کلی عقل گرایی در سراسر هر دو اثر آشکار است. ابزار مهارت ادبی از جمله مهمترین اهداف رساله الغفران است حال آنکه زهاوی تنها به انتقال اندیشه خود توجه دارد.

یکی از حوزه‌های گسترده در پژوهش، حوزه مضامین و موضوعات است. چرا که مضمون و موضوع یکی از عناصر تشکیل دهنده متن است؛ از این‌روقابلیت تحلیل و بررسی دارد. برخی از این مضامین جهان شمولند مثل: عقل، عدل، آزادی، حکمت و اخلاق. مفهوم حکمت و اخلاق وارد ادبیات شد و بر این اساس بسیاری از شعرا حکیم نامیده شدند. و شخصیت‌های برجسته‌ای در این حوزه پرورش یافتند. از جمله این شاعران ابوالفتح بستی وزیر، نویسنده و شاعر ذولسانین عصر غزنوی است.بستی ایرانی تبار بوده، ولی به زبان عربی نیز شعر سروده است. سبکتگین ، امیر غزنویریاست دیوان انشا را به او سپرده بودو نوشتن نامه‌ها و فرمان‌های اداری و معاهداتوظیفه اول او بوده است. ولیشعر را گاهی و به صورت فی البداهه سروده است؛ از این رو غالب اشعار او در قطعه‌های کوتاه است و شعر بلند در دیوان او به ندرت دیده می‌شود. اما در همین قطعه‌های کوتاه، معانی و مفاهیم حکمی و اخلاقی بسیاری دیده می‌شود؛در واقع بن‌مایه اصلی اشعار او را حکمت و اخلاق تشکیل داده است. قصیده‌ی نونیه مشهور او با عنوان (الحِکَم) یکی از زیباترین قصیده‌ها در حکمت و پند و اندرز می‌باشد که در آن همه حکمت‌هایی که پراکنده در جای‌جای دیوانش دیده می‌شود؛ به صورت یکجا در این قصیده گرد آمده است. بستی، بیشتر آموزه‌های اخلاقی وحکمی که راه سعادت را برای آدمی می‌گشاید در قالب شعر با زبانی ساده و عامه فهم بیان کرده وبا تذکرات اخلاقی و اجتماعی شیوه‌ و چگونگی گفتگو با همنوعان خود راتعلیم و در ضمن توصیه‌های اخلاقی راه چگونه زیستن را آموزش می‌دهد.پند واندرزها ،حکمت‌ها و مفاهیم اخلاقی موجود در اشعار بستی، قابل تطبیق با مفاهیم حکمی و اخلاقی موجود درقرآن،نهج البلاغه واحادیث رسیده از ائمه اطهار(?) است.و همین مسئله خود نشان ازدانش گسترده‌ی شاعر و آشنایی او با فرهنگ اسلامی است. این اشتراک در مضمون به گونه‌های مختلف از جمله توارد و تأثیر پذیری او از فرهنگ اسلامی یعنی قرآن و روایات قابل تحلیل است. البته تأثیر از قرآن و روایات، بیشتر به شکل مضمون و کمتر به شکل تعابیر و واژگان قرآنی، و آیه‌ی قرآنی دیده می‌شود. بستی، در برخی جاها؛ ترکیبات قرآنی و یا آیه‌ای از قرآن را استعمال کرده و در بسیاری موارد مضمون آیات قرآن و روایات را گرفته است و در بیشتر موارد معنی را گرفته و آن را به شکل دیگری تفسیر کرده است.