جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام علیه‌السّلام به زبان عربی اثر میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی (۱۲۶۲- ۱۳۰۸ ق) می‌باشد.اثر به بیان پنجاه و چهار وظیفه برای شیعیان و محبین امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در دوران غیبت که باید بر آن‌ها مواظبت و عمل نمایند، پرداخته است.می‌توان گفت اثر، دستور العمل شیعیان در دوران غیبت می‌باشد. اثر در مرکز بررسی‌های تخصصی امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف نجف اشرف چاپ و منتشر شده است و هدف آن‌ها از این گونه اقدامات تعلیم فرهنگ مهدویت و قوت و شوکت مکتب تشیع و حفظ و حراست پیروان آن ذکر شده است. مولف اتمام نگارش خود را در پایان اثر،ربیع الثانی ۱۳۳۲ ق تبت نموده است. شناخت و معرفت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، بنا بر دلائل عقلیه و نقلیه ضروری و واجب است و بدون آن هیچ عبادت و اطاعتی پذیرفته نیست و همچنین بر هر فرد با ایمان واجب است، وظایفی که ائمه هدی علیه‌السّلام خصوصا امام زمان علیه‌السّلام مقرر و تبیین نموده‌اند، انجام دهند و یکی از آن وظایف، سعی و کوشش در خدمت به آن بزرگواران، اطاعت و حمایت از امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف به هر عنوان و با استفاده از هر وسیله مشروع می‌باشد. مولف در دو جزء با بهره گیری از منابع روایی و ادعیه به گوشه‌ای از وظایف مومنین در دوران غیبت که باید به آن اهتمام ورزند، سعی نموده تا به قسمتی از خدمت به آن حضرت اقدام و دست زده باشد. مولف علاوه بر ذکر این وظایف، در لابه لای این مباحث به نقل بعضی از زیارات و ادعیه، صفات، خصوصیات و نشانه‌های زمان ظهور آن حضرت و همچنین به ذکر بعضی از فوائد در خصوص دعا نمودن به آن حضرت، طی فصولی اشاره می‌کند. مولف در ابتدای جزء اول به بازشماری وظایف بیست و پنج گانه مومنین می‌پردازد. برخی از وظایف مهم این جزء عبارتند از: انتظار فرج ، تسلیم امر خدا بودن و ترک تعجیل در ظهور ایشان، انجام مستحبات به نیت امام علیه‌السّلام ،شناخت صفات امام عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و اراده بر یاری ایشان در هر حال، ناله و گریه نمودن بر فراق ایشان، اظهار و شوق به دیدن روی نورانی آن حضرت، قربانی دادن به نیت سلامتی آن حضرت، ذکر فضایل امام علیه‌السّلام و دعا برای تعجیل در ظهور و درخواست پیروزی و یاری رساندن به ایشان. دعاهای نقل شده، از ائمه علیه‌السّلام در خصوص آن حضرت بسیار است و مولف در فصل دوم، پنج دعا و در ادامه، زیارت آل یاسین را که در کتاب احتجاج مروی است که حضرت صاحب الزمان در توقیع شریف به سوی محمد بن عبدالله جعفر حمیری امر فرموده بود که هر گاه بخواهند مرا زیارت کنند و به سوی من توجه نمایند، پس اینچنین زیارت کنید و سپس دعای صغیر و نماز صاحب الامر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را می‌آورد. فصل بعدی در بیان بعضی از خواص و فوائد دعا نمودن به آن حضرت و طلب حضورش را از خداوند نمودن، می‌باشد که مولف چهارده فایده با استفاده از آیات و اخبار برای آن ذکر می‌کند؛ از جمله باعث طولانی شدن عمر، نوعی ادای حق آن حضرت، باعث دفع بلاها از شخص دعا کننده، دعا به آن حضرت اظهار محبت و دوستی به ایشان است و این اظهار محبت به ذریه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ادای مزد رسالت می‌باشد و باعث رسیدن شفاعت حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌شود، در ادامه این فصل، مولف با نقل چهارده حدیث از معصومین علیه‌السّلام در رابطه با غیبت آن حضرت می‌پردازد. فصل سوم، مولف با ذکر اخباری به این نکته متذکر می‌شوند که هر فرد باید بداند از برای ظهور حضرت صاحب الامر وقت معینی در اخبار بیان نشده است و در کمال الدین از حضرت امام صادق علیه‌السّلام روایت شده که فرمودند: کسانی که وقت برای ظهور آن حضرت معین می‌کند، دروغ می‌گویند. و در ادامه، عریضه‌ای که برای امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ارسال شده و در کتاب بحارالانوار آمده، از سوی مولف در اثر گنجانده شده است. جزء دوم با ذکر وظایف منتظران (۲۹ مورد دیگر) شروع می‌شود. برخی از وظایف مهم شمرده شده، در این جزء عبارتند از: علماء باید علم خود را ظاهر و به کسانی که جاهل یا نادان هستند، طریق جواب مخالفین را بیاموزند تا گمراه نشوند و اگر دچار حیرت و سرگردانی شده‌اند از آن نجات یابند، اظهار محبتی و دوستی به آن حضرت و دعا به یاران ایشان، نفرین بر دشمنان آن حضرت، درود و صلوات فرستادن بر انصار و یاران ایشان، به نیابت از آن حضرت حج به جا آوردن و طواف نمودن، تجدید بیعت و عهد نمودن با آن حضرت در هر وقت ممکن، و اگر شخصی وقت معینی برای ظهور آن حضرت ذکر نمود او را تکذیب و دروغ گو پندارند. از جمله مطالب مهم و لازم در دوران غیبت کبری بنا بر ادله عقلی و نقلی، دانستن صفات و خصوصیات، علائم و نشانه‌های وقت ظهور می‌باشد و مولف در فصل چهارم به ذکر بیست مورد از این موارد می‌پردازند. و در فصل پایانی اثر، مولف به نقل دعای عهد از کتاب زاد المعاد پرداخته است.

کتاب «الاربعون في المهدي (عج) و قصة الجزیرة الخضراء» نوشته سید جلال موسوی، مطالبی درباره امام زمان و محل زندگی ایشان (جزیره خضراء) به زبان عربی فراهم آمده است. عمده مطالب مذکور در قالب سه بخش تدوین گردیده است. در بخش نخست وصایای امام زمان (ع) از قول کسانی نقل می‌ شود که به دیدار آن حضرت مشرف شده‌ اند. از جمله این افراد عبارتند از: مقدس اردبیلی, بحرالعلوم, سید بن طاووسی, حر عاملی و شیخ خویی, محسن جبل عاملی و علامه حلی. در بخش دوم, احادیث و روایاتی با این موضوعات درج شده است: غیبت امام زمان (غیبت کبری و صغری), علل غیبت, فواید غیبت، زمان ظهور حضرت (ع), ویژگی‌ های عصر ظهور, و ویژگی‌ های مومنان در زمان ظهور حضرت. بخش سوم به شرح آیاتی اختصاص دارد که برخی مفسران قرآن, آن را به حضرت صاحب زمان نسبت داده‌ اند.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفین» اثر سید امیرمحمد کاظمی قزوینی، تحقیقی است مستند و مستدل در نقد و رد شبهات مخالفین درباره مهدویت، غیبت، ظهور و قیام امام مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال 1374 ش نوشته شده است. انگیزه تألیف، بررسی و تحقیق در زمینه شبهات مهدویت و پاسخ به آنها بوده است. کتاب با مقدمه مرکز دروس اسلامی بیروت در اشاره به بشارت های پیامبر (ص) و ائمه (ع) به خروج امام مهدی (عج) آغاز شده است. مطالب کتاب که پاسخی است کوتاه به نوشته ها و شبهه افکنی های معارضان پیرامون مهدویت در دو بخش ارائه گردیده است. در بخش اول کتاب نویسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تیمیه، ابن خلدون و ابن حجر پیرامون حضرت مهدی (عج)، مبنای این شبهات را عدم وقوف بر روح دین و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وی معتقد است که اجماع شیعیان به تنهایی، در ثبوت ولادت و غیبت حضرت مهدی (عج) کفایت خواهد کرد و هیچ یک از مسلمین در تواتر بشارت های نبوی به خروج فردی از عترت ایشان، از اولاد علی (ع) و فاطمه (س) شکی ندارد.

کتاب «الأمام المهدى عند اهل السنة» اثر مهدى فقيه ايمانى، به بررسى مجموعه‌ اى از كتب اهل سنت است كه در آنها به موضوع مهدويت اشاره شده است. كتاب به زبان عربى و در سال 1402 ق نوشته شده است. انگيزه مؤلف، اثبات مهدويت با بهره‌ گيرى از اعترافات و منابع و مآخذ مخالفين ذكر شده و براى سنديت بيشتر، عين مطلب آنها را بدون حروف‌ نگارى مجدد، در كنار هم آورده است. كتاب، با دو مقدمه از مؤلف آغاز شده و مطالب در دو جلد، دربردارنده شصت و هفت گفتار كوتاه، درباره حيات امام مهدى (عج)، اثبات مهدويت، ردّ مخالفين، روايات مربوط به مهدى (ع)، وجود واقعى امام و ظهور وى است كه از نگاشته‌ هاى علماى اهل سنت برگزيده شده است. مقدمات، به ارائه نكاتى پيرامون كتاب و نحوه نشر آن پرداخته است. دوم، جلد دوم كتاب سنن ابن ماجه را بررسى و به باب خروج المهدى اين كتاب اشاره كرده است. محمد بن يزيد بن ماجه ربعى قزوينى، يكى از ائمه حديث و عالم به آن بوده كه در طلب يافتن احاديث و شنيدن آنها، از زادگاه خويش قزوين، به بغداد، بصره، كوفه، مكه، شام و مصر مهاجرت كرده است.

«حِلْیَةُ الأبْرار فی أحْوالِ مُحمّد (ص) و آلِه الأطْهار (ع)» تألیف عالم شیعی، سید هاشم بحرانی (م‏۱۱۰۷)، مجموعه‏‌ ای پنج جلدی است که به شرح حال و زندگانی رسول خدا (ص) و ائمه معصومین (ع) می‌‏ پردازد و آن را تدوین کرده است. بحرانی در این کتاب در ۱۳ منهج در ذیل ابواب مختلف به مناقب و فضائل اهل بیت می‌ پردازد. مؤلف در هر منهج، باب‏ های متعددی را به یک امام اختصاص داده و در قالب روایت، از ولادت تا شهادت امام را گزارش می‌ ‏کند. وی سلسله اسناد روایات را همان گونه که در مصادر اصلی وجود داشته، آورده و آنها را حذف نکرده است. جلد پنجم شامل منهج یازدهم تا سیزدهم به شرح حال امام هادی (ع) تا امام عصر (ع) در ۷۸ باب می‌‏ پردازد.

«کشف التَّعمِیةِ فی حکم التَّسمِیةِ» کتابی روایی درباره جواز ذکر نام حضرت مهدی (ع)، نوشته محمد بن حسن بن علی عاملی معروف به شیخ حر عاملی است. نویسنده در کتاب کوشیده است اثبات کند که ذکر نام حضرت مهدی (ع) در زمان غیبت جایز است. این عقیده در مقابل کسانی است که معتقدند در همه احوال باید تقیه کرد و از تصریح به نام آن حضرت خودداری ورزید. به اعتقاد حر عاملی، احادیثی که بر نهی از نام بردن حضرت مهدی (ع) دلالت می‌ کنند، نظر به دوران پیش از تولد ایشان و زمان غیبت صغرا دارند و ذکر نام ایشان در زمان غیبت کبرا منعی ندارد.

«مع الدکتور احمد امین فی حدیث المهدی و المهدویة، مع کتاب الثقلان الکتاب و العترة»، مشتمل بر دو کتاب می‌باشد که کتاب اول، «مع الدکتور احمد امین فی حدیث المهدی و المهدویة» نوشته خود محمدامین زین الدین، بحثی مفصل درباره سند، منابع و معنای حدیث ثقلین، همراه با رد شبهات مخالفین می‌باشد که به زبان عربی و در سال ۱۳۷۰ ق نوشته شده است. انگیزه مؤلف، پاسخ گویی به شبهات احمد امین و اثبات تواتر احادیث مهدویت است «الثقلان الکتاب و العترة»، اثر عربی شیخ محمدحسین مظفر، به بررسی و تحلیل محتوای حدیث ثقلین و تعیین مصادیق آن و نیز اثبات امامت، علم امام، عصمت امام و ثمرات وجود امام از منظر شیعه امامیه، اختصاص یافته است. با مقدمه ناشر در بیان متن حدیث ثقلین آغاز شده است. به اعتقاد نویسنده با اینکه تمام فرقه‌ های اسلامی، حدیث ثقلین را به تواتر نقل کرده‌ اند، ولی مخالفین شیعه و حقانیت اهل بیت علیه‌السّلام، معانی ظاهری آن را تحریف و در مصادیق آن مجادله کرده‌ اند؛ بدین جهت وی فقرات حدیث را در شش بخش جداگانه آورده و پس از توضیح آنها، دیدگاه‌ های مخالفین را نقد کرده است. وی در پایان از فقره آخر حدیث مسئله استمرار خلافت و وصایت پیامبر صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم را نتیجه گرفته و به مسئله مهدویت پرداخته است.

«ریاضُ الاَبْرار فی مَناقب الائمّة الاَطْهار» کتابی عربی نوشته سید نعمت الله جزائری (متوفای ۱۱۱۲) است. این اثر در سه جلد بوده که جلد اول درباره نبی اکرم (ص) و علی (ع)، جلد دوم درباره فاطمه زهرا (س)، حسنین (ع)، امام چهارم تا یازدهم و جلد سوم اختصاص به امام عصر (عج) دارد. جلد سوم شامل موضوعات زیر می باشد: 1- اخبار پیامبر و ائمه از قائم. 2- دلائل شیخ طوسی بر غیبت امام. 3- احوال سفرای امام. 4- علت غیبت و علائم ظهور. 5- وقایع هنگام ظهور. 6- رجعت و چگونگی آن. 7- نواب اربعه و جانشینان پس از او.