جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن یکی از مهم ترین و حساس ترین مباحث فلسفه تعلیم و تربیت را تشکیل می دهد. این تحقیق با هدف بررسی و تبیین شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم که عالیترین منبع استخراج موضوعات مرتبط با فلسفه تربیتی اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی می باشد، انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع نظری یا مروری بوده است و با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. نتایج تحقیق مبیّن آن می باشد که قرآن کریم جایگاه فوق العاده ای برای علم و شناخت قائل است؛ به همین دلیل معلمین را مورد تکریم قرار می دهد و دانش آموزان را می ستاید. قرآن کریم، ضمن اشاره به حواس، عقل و قلب به عنوان ابزارهای شناخت، حواس را به منزله ی گذرگاه عقل و عقل را به دلیل نقشی که در امر تفکر و تدبر دارد، زمینه ساز تصفیه ی قلب دانسته است. در این راستا روشهای آموزشی که منجر به تقویت و به کارگیری بیشتر این ابزارها می گردد، مورد تاکید قرار می دهد. در این تحقیق، از وادار نمودن فرد به تفکر و تدبّر از طریق مشاهده وگفتگو به عنوان زیربنای تمامی روش های آموزشی قرآن کریم یاد شده است. براساس نتایج مذکور به معلمین و دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت پیشنهاد می شود که خود را محدود به پرورش ابزار حواس ننمایند؛ از روشهای آموزشی که موجب پرورش عقل و قلب می گردد، استفاده نمایند و فرصت تفکر را به صورتهای گوناگون برای شاگردان ایجاد کنند، علاوه بر این با توجه به منابع شناخت، تعلیم و تربیت را محدود به کتب درسی ننمایند ومحتواهای آموزشی را متناسب با نیاز جامعه طرّاحی نمایند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه اضطراب امتحان، باورهای معرفت شناختی و حل مسئله در بین دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان شهر زاهدان انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است و جامعه آماری شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان شهر زاهدان در سال تحصیلی 92- 1393 به تعداد 19750 نفر می‌باشند. . ابزار پژوهش پرسشنامه می-باشد. که روایی آن توسط استاد راهنما و اساتید محترم گروه تایید شد و پایایی آن‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 852/0 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسیون و آزمون t تک نمونه ی وtمستقل و تحلیل واریانس یک‌ طرفه استفاده شده است یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که دانشجویان در ارتباط با اضطراب امتحان پایین از حد متوسط هستند و از لحاظ باورهای معرفت شناسی( بعد ساده بودن دانش، قطعی بودن دانش، تواتایی ذاتی داشتن و بعد توانایی وقوف بر همه چیز) در سطح بالایی هستند ولی (بعد توانایی یادگیری سریع) در سطح پایینی هستند و به طور کلی در حوزه باورهای معرفت شناختی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. از لحاظ حل مسئله (در روشن شدن مسئله، تولید ایده ها، توسعه راه حلها و اجرای برنامه ها) در سطح بالایی هستند و به طور کلی در حوزه ی حل مسئله دانشجویان در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین بین اضطراب امتحان، باورهای معرفت شناختی رابطه معناداری وجود دارد. ولی بین اضطراب امتحان و حل مسئله رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین بین متغیرهای اضطراب امتحان، باورهای معرفت شناختی و حل مسئله بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی جنسیت، رشته تحصیلی و مقطع تحصیلی تفاوت معنادار در بین دانشجویان وجود ندارد. ولی بر حسب سن فقط در متغیر حل مسئله تفاوت معنادار بود.

پژوهش حاضر از یک سو با توجه به رابطهء فلسفه با تعلیم و تربیت به بررسی ارتباط انسان شناسی و هدفهای آموزشی در تعلیم و تربیت می پردازد، از سوی دیگر با در نظر داشتن نظام فلسفی حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، هدفهای آموزشی در نظام تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی و تحلیل مقایسه ای قرار می دهد.این پژوهش که از نوع کتابخانه ای می باشد تحت عنوان " شناخت انسان ا زدیدگاه پراگماتیسم و مقایسهء اهداف آموزشی هر یک ا زآنها در تعلیم و تربیت" با هدف "بررسی تطبیقی انسان شناسی در مکتب اسلام و پراگماتیسم و تأثیر آن بر اهداف آموزشی به انجام رسیده است. پس از بررسی های انجام شده و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی-تحلیلی این نتیجه حاصل شد که تعلیم و تربیت اسلامی در زمینه های مورد پژوهش از مبانی و زیرساختهای بسیار قوی بهره مند است و سنگینی و برتری اندیشه های اسلامی کاملا" واضح و آشکار است. لیکن همین مبانی قوی، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی در بسیاری مواقع در حد نظری باقی مانده اند و برای مسایلی که انسان در زندگی روزمره به طورکلی و به ویژهدرتعلیم تربیت با آن دست به گریبان است تدابیر عملی کمتر اندیشیده شده است. از طرفی در پراگماتیسم ضعف مبانی و زیرساختها آشکار است اما در بعد کاربردی قوت بیشتری دارد. و می توان گفت در این مکتب عالم نظر و تئوری از قوه به فعل درآمده است. به طور کلی در پراگماتیسم،انسان و تواناییهای او، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. و همچنین نوع خاص فرایند تفکر (روش حل مسأله) در این دیدگاه دقیقا" منطبق با نوع نگاهشان به انسان است که در تعلیم و تربیت غرب بسیار موثر عمل کرده است. در حالی که این نوع نگاه به انسان و مسأله تفکر و عقلانیت، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی کمتر دیده می شود. از آنجا که هر نظری تا آنجا می تواند مفید باشد که در حوزهء عمل به کار آید و هر نظری اگر در مرحلهء تئوریک متوقف شود مفید فایده نخواهد بودو عمل و نظر لازم و ملزوم یکدیگرند، به نظر می رسد در تعلیم و تربیت اسلامی به کارگیری روش حل مسأله هم به عنوان هدف هم به عنوان روش می تواند موفقیت های چشمگیری به همراه داشته باشد.