جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 54
ترجمه اعتقادات شیخ صدوق
نویسنده:
محمد بن علی ابن بابویه؛ حاشیه نویس: محمد بن محمد مفید؛ مترجم: محمدعلی حسنی
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: علمیه اسلامیه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«ترجمه اعتقادات شیخ صدوق» تالیف محمد بن علی بن بابویه، توسط محمدعلى بن سید محمد حسنى به انجام رسیده است. او این ترجمه را به نام محمد ولى میرزا نوشته است. اعتقادات کتابی است مختصر در علم کلام که در آن اصول اعتقادات شیعه با استشهاد به آیات قرآن و اخبار اهل بیت (ع)، به شیوه روایتى حوزه علوم نقلى، در عباراتى کوتاه گزارش شده است. پس از تألیف این کتاب شرح‌ ها و نقدهایى بر آن نوشته شد که یکى از آنها متعلق به شیخ مفید است. وى کتاب تصحیح الاعتقاد خود را در نقد همین اثر صدوق (ره) نگاشته است. این اثر شیخ مفید هم توسط مترجم فوق ترجمه شده است. و کتاب حاضر متن ترجمه شده، اعتقادات صدوق (ره) و تصحیح الاعتقاد را با هم دربردارد. کتاب شامل چهل و پنج باب است که با مقایسه در کتاب به این نتیجه مى‌ رسیم که مباحث مطرح شده، در اعتقادات به سه دسته تقسیم مى‌ شود. شیخ مفید دسته‌ اى از مباحث را اصلا در کتاب خود نیاورده است. این امر نشان دهنده آن است که آنها را قبول داشته یا اشکالى در آن ها نمى‌ دیده است. در خصوص پاره‌ اى از مباحث، تنها به شرح و توضیح و تفسیر بیشتر آنها پرداخته است و دسته سوم مطالبى است که آنها را نقد کرده یا به کلى ردّ کرده و یا به تصحیح آن ها پرداخته است؛ مانند: صفات خداوند، جبر و اختیار، قضا و قدر، معناى عرش، رجعت، بهشت و جهنّم، عصمت، تقیّه، موحد بودن اجداد پیامبر (ص) و اباحه.
تمهید الاصول (فی علم الکلام) و هو شرح القسم الاول من رساله جمل العلم و العمل
نویسنده:
ابی جعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن الطوسی؛ الشریف المرتضی ابی القاسم علی بن الحسین الموسوی؛ تحقیق مرکز التخصصی لعلم الکلام الاسلامی التابع الموسسه الامام الصادق (علیه السلام)
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: راید,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این کتاب در موضوع علم کلام مطابق با مذهب شیعه امامیه است. مؤلف کتاب را در چهار بخش تنظیم نموده است: بخش اول در توحید و اثبات صفات خداوند ـ از جمله عدل الهی ـ است; بخش دوم در ماهیت کلام خداوند و تشریع که راهنمای تکلیف است و از صفت عدل حاصل می‌شود; بخش سوم در وعد و وعید است که به دنبال برانگیختن پیامبران حاصل می‌شود و نتیجه آن، عمل کردن به تکلیف یا پرهیز از آن است; بخش چهارم در به پا داشتن حکومت دینی و عدل اسلامی برای اجرای شرع و نتایج حاصل از آن است. روش شیخ در استدلال و عنوان کردن مطالب در این کتاب عبارت است از: ۱. در آغاز هر فصل خلاصه مطالب را به طور فهرست وار می‌آورد و مشخص می‌کند که چه چیزهایی ذکر خواهد کرد؛ ۲. هنگام شروع مطلب، قضیه مورد بحث را مطرح می‌کند و پس از تعریف موضوع و کلیات مربوط به آن، دلیل اثبات قضیه را می‌آورد. پس از آن نظر دیگران، و قضایای فرعی و ابهاماتی را که شاید پیش بیاید، در قالب سؤال و جواب بیان می‌کند.
صدق الهی و مسئله خلف وعيد
نویسنده:
عبدالرحيم سليمانی بهبهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
به دست دادن تصوير درست از صفات ذاتي و فعلي خداوند، و تلاش در جهت زدودن شبهات مرتبط با اوصاف الهي، نقشي برجسته در تعميق باور ديني و جلوگيري از انحرافات اعتقادي دارد. صفت صدق الهي هرچند از اوصاف مورد اتفاق است، اما گاهي ممکن است در تعارض با يکي ديگر از باورهاي ديني، يعني جواز عفو و عدم عذاب برخي گناهکاران بر طبق مشيت الهي، جلوه کند. تفضليه که معتقد به جواز عفو هستند، براي نشان دادن سازگاري ميان اين عقيده با صفت صدق الهي و وعيدهاي موجود در قرآن و احاديث، نظريه هاي مختلفي عرضه کرده اند، که مهم ترين آنها عبارت اند از: نظرية مبتني بر انکار اطلاق قبح کذب؛ نظرية انشاء انگاري وعد و وعيد؛ نظرية عدم واقع نمايي زبان وعد و وعيد؛ نظريه انکار تنجّز و حمل وعيدها بر استحقاق عقاب، و نظرية مشروط بودنِ وعيدهاي الهي. نوشتار حاضر، که به شيوة کتابخانه اي و با رويکرد توصيفي تحليلي سامان يافته، بر آن است که نظرية اخير- يعني مشروط بودنِ آيات و اخبار وعيد و عدم اطلاق و عموميت آنها- نظريه اي استوار و داراي پشتوانة عقلي، قرآني و حديثي است، و چهار نظرية ديگر داراي اشکال اند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 143
مدلول زبانی وعد و وعيد در قرآن
نویسنده:
سعيد عباسی نيا، ابوالفضل ساجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
يکي از اسلوب‌هاي زباني پرتکرار در قرآن، وعد و وعيد است. بالغ بر 1800 آيه قرآني متضمن وعد و وعيد است که اين کثرت در گستره قرآني و شکل‌گيري کلي زبان قرآن و مختصات آن تأثير بسيار دارد. اين نوشتار با روش توصيفي و تحليلي و تطبيقي تلاش نموده است که مدلول زباني وعد و وعيد قرآني را در قالب فعل ضمن گفتاري با رويکردي به نظرية افعال گفتاري آستين و جان.آر.سرل شناسايي كند و مختصات آن را به تحليل گذارد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، مدلول زباني وعد و وعيد، ايصال و القاي قصد وعده‌گزار و حتميت آن به مخاطب است؛ و اظهار طلب و اراده‌اي است از سوي متکلم براي واداشت مخاطب به فعل و حالاتي که مطلوب اوست، در قبال تعهدي که به انجام مفاد وعد و وعيد مي‌سپارد. برآيند اين اظهار قصد، اراده و طلب، همان انگيزشي است که منجر به خوف و رجا و افعال احتمالي ديگر مي‌گردد. لذا مدلول زباني در وعد و وعيد، نوعي انگيزش است که خوف و رجا و افعال بعدي مخاطب بر آن مترتب مي‌گردد. با اين تقريب، مدلول زباني وعد و وعيد داخل در زبان انگيزشي قرآن کريم است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 65
مسیح (علیه ‏السلام) در عهد عتیق
نویسنده:
محسن پورمحمد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
اصل نبوت براى معتقدان به تورات و تلمود امرى مسلم است. اساس ايمان دانشمندان يهود اين است كه خداوند اراده و خواست خود را به وسيله سخنگويانى از ميان خود مردم، كه پيامبر خوانده مى‌شوند، به انسان‌ها اطلاع داده است. در مقابل، انسان‌ها موظف و مكلف به انجام خواست و اراده او هستند. كلمه «نبوت» در كتاب مقدس داراى معانى متفاوتى است. در قاموس كتاب مقدس چنين آمده است: «نبوت لفظى است كه مقصور از آن اخبار از خدا و امورات دينيه به تخصيص اخبار از امور آينده است.» اين كلمه به معناى سخنگو و بازگوينده سخن هم به كار رفته است. علاوه بر آن، در مورد جادوگران و مزدبگيرانى كه مى‌توانستند آينده افراد را حدس بزنند نيز استعمال شده است. در متون قديمى‌تر عهد عتيق، «نبوت» بيش‌تر به معناى برانگيختن، الهام گرفتن و انذار دادن است، ولى در متون بعدى به معناى فرمان دادن و بيش از همه، به معناى پيش‌گويى و اخبار از آينده است، به گونه‌اى كه نبوت و پيش‌گويى با هم آميخته شده‌اند. اين پيشگويى‌ها سبب جلب اعتماد مردم به نبى مى‌شد و نبى نيز از همين عامل براى جلب مردم به خداشناسى و ايجاد ترس از ارتكاب گناه و تقويت روحيه مؤمنان بهره مى‌گرفت. بعضى از پيشگويى‌ها آميخته‌اى از وعد و وعيد و يا به صورت تفسير عباراتى بود كه بر توى و نيكوكارى دلالت مى‌كرد. در این مقاله به موضوعات زیر پرداخته می شود: يكتاپرستى؛ بشارت به منجى؛ اوضاع دشوار پيش از ظهور حضرت مسيح (عليه السلام)؛ زمان ظهور حضرت مسيح (عليه السلام)؛ جهان در عصر ظهور حضرت مسيح(عليه السلام)؛ عيسى مسيح (عليه السلام)، پسر انسان و پيامبر الهى.
قاعده لطف و ادله نقلی آن
نویسنده:
جمال الدین موسوی، محمدتقی شاکر اشتیجه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«لطف»، به عنوان یکی از قاعده های مهم و تأثیرگذار در علم کلام، عبارت است از هر آنچه که مکلف با آن، به انجام فعلِ طاعت نزدیک، و از معصیت دور گردد و در اصل توان مکلف بر انجام فعل، دخیل نبوده و به حد اجبار نرسد. معتزله از طرف داران این قاعده هستند و اکثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب می دانند. اشاعره در مقابل، منکر این قاعده هستند و اساسا چیزی را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع، لطف را نیز بر خداوند واجب نمی دانند. اکثر علمای امامیه، قایل به وجوب لطف بر خداوند هستند و مسائلی مانند وجوب نبوت و وجوب وجود امام معصوم در هر عصر و زمان را با آن اثبات می کنند. کاربرد این قاعده در علم کلام گسترده بوده و کسانی که قایل به وجوب لطف هستند، وجوب تکلیف شرعی، حسن آلام ابتدایی، وجوب وعده و وعید، وجوب عصمت انبیا، وجوب بعثت انبیا و وجوب نصب امام را با این قاعده اثبات می کنند. آیات فراوانی از قرآن وجود دارد که به غایات و مبادی لطف اشاره دارد، اما اکثر آنها دلالت بر وجوب لطف بر خداوند ندارد. روایات فراوانی در باب بعثت انبیا و خالی نبودن زمین از حجت خدا وجود دارد که دلالت بر لطف بودن این افعال از جانب خدای متعال می کند، اما دلالت بر وجوب این افعال و وجوب هرگونه لطف به گونه عام از جانب خداوند متعال ندارد. روش پژوهش این مقاله تحلیلی توصیفی می باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 41
نقش اسماء و صفات خداوند در مراتب معنایی وعد و وعیدهای الهی
نویسنده:
اعظم پرچم، سمیه عمادی اندانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
از روش های بیان افعال خداوند در قرآن، تعلیل نمودن هر یک از آن ها به اسماء و صفات الهی است. وعد و وعید به عنوان فعلی از افعال خداوند، نیز از این امر مستثنا نیست. بنابر آیات قرآن اسماء و صفات خداوند در صدور وعد و وعید نسبت به انسان نقش اساسی دارد، گاهی این امر مستقیماً صورت می گیرد، یعنی به همراه وعد و وعید اسم یا صفتی از پروردگار بیان می گردد و گاهی از مضمون آیاتِ وعد و وعید، مفهوم صفات الهی در بیان مفسران آمده است. این پژوهش در پی دست یابی به این پرسش است که آیا مضامین وعد و وعید از مجرای صفات پروردگار دارای مراتب معنایی متفاوتی در انسان ها است؟ این مقاله درصدد است که یک یا دو اسم خاص را در مراتب مختلف وعد و وعید مربوط به انسان ها بررسی کند، به عنوان مثال: ارتباط دو اسم «غفور، رحیم» در مراتب گوناگون انسانی برای رسیدن به کمال نقش مهمی دارد، زیرا هر کدام از آنان بهره متفاوتی از این دو اسم می برند. از این رو، نام های دیگر خداوند نظیر: خالق، فاطر، رازق، مصور و... نمی توانند جانشین این دو اسم گردند، چون معنای بسط و کمال وجود در واژه رحمت به طور کامل وجود دارد. بنابراین، پیامبران بهره بالاتری از این دو اسم نسبت به دیگران دارند (اعراف/23). در مرتبه بعد، مومنان و مجاهدانی هستند که به رحمت الهی امیدوارند و خداوند نیز لغزش های احـتمالی آنـها را می بخشاید و آنها را غریق رحمت و مغفرت خویش می گرداند (بقره/2/218). در مرتبه دیگر، گنه کارانی که متنبه شده و به سوی خدا توبه کردند نیز از رحمت و مغفرت او به میزان ظرفیت خویش برخوردار می شوند (آل عمران/86-89). در مرتبه دیگر، رحمت الهی در مورد گنه کارانی که در گناه خویش باقی ماندند به گونه ای است که فرصت توبه برای آنان باقی مانده است و دچار عذاب استیصال نمی شوند (کهف/57و58).
صفحات :
از صفحه 9 تا 48
بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت
نویسنده:
علی اکبر افراسیاب پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مشترکات کلامی بین دین اسلام و مسیحیت، بحث درباره حدوث و قدم کلام خداست. شاید کهن‌ترین جدال اعتقادی در این دو دین‌ آسمانی، همین موضوع باشد. متکلمان مسیحی، که مسیح را کلام خدا دانسته‌اند، درباره حادث یا قدیم بودن، الهی یا انسانی و آسمانی یا زمینی بودن‌ او دچار اختلاف شده‌اند و به همین دلیل، در بین خود، مذهب‌ها و مکتب‌های‌ مختلفی را به وجود آورده‌اند. این اختلافات در نخستین حکومت‌های آن‌ها و دوران کنستانتین و شورای نیقیه اوج می‌گیرد. در اسلام نیز درباره کلام خدا، یعنی قرآن مجید همین ماجرا وجود داشته و بحث شده است که آیا کلام خدا حادث است یا قدیم و آسمانی است یا زمینی، به ویژه در دوران خلافت مأمون‌ خلیفه عباسی و اختلاف معتزله و اشاعره و دیگران، این جدال اوج گرفت. در این مقاله، به مشابهت‌های متعدد این دو دین الهی درباره کلام خدا پرداخته و موارد متعددی از آن شباهت‌ها ارائه گردیده است که راهی برای تقریب بین این‌ ادیان آسمانی می‌گشاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
سید رضی و متکلمان
نویسنده:
سید محمدمهدی جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سید رضی از دانشمندان و ادبای بزرگ سده‌های چهارم و پنجم هجری، افزون بر کار بزرگ گردآوری «نهج البلاغه»، در شعر بی مانند و در علم کلام و تفسیر قرآن و علوم بلاغت از توان بالایی برخوردار بود. آثار گرانسنگ او گواه راستینی بر این مدعاست. در سده‌‌های نخستین تاریخ اسلامی فرقه‌های کلامی درباره مسایل گوناگون عقیدتی آرای مختلفی داشتند، و هیاهوی بسیاری برای اثبات نظریه‌های خود به راه انداخته بودند. در این نوشتار چند نمونه از آرای کلامی مطرح در آن روزگار را، از دیدگاه سید رضی که مشخصا دیدگاه کلامی عقل گرای شیعه امامیه است، آورده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 17 تا 28
تحلیل تطبیقی از قاعده لطف در دیدگاه متکلمان اسلامی
نویسنده:
محمد بیدهندی، سکینه محمدپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته اند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نموده اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته اند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمیت این قاعده در کلام اسلامی، دلایل عقلی متکلمان اسلامی را در اثبات وجوب لطف بررسی کند. علاوه بر این، بررسی دیدگاه متکلمان اهل سنت نسبت به قاعده لطف و نقد دلایل عقلی ای که مخالفان قاعده لطف، در ابطال وجوب لطف به کار برده اند، نیز از اهداف این مقاله است. نتیجه ای که در این مقاله از بررسی دلایل عقلی متکلمان اسلامی در اثبات وجوب لطف به دست آمده، این است که فقط، دلایل عقلی ای که وجوب لطف را از طریق رحمت الهی و جود و کرم او اثبات می کنند، دلایلی یقینی بوده، دارای ضرورت عقلی هستند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
  • تعداد رکورد ها : 54