جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 176
بررسي کارکردهاي شعار در قرآن و روايات
نویسنده:
زهرا فخاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
يکي از موضوعات مهم در در اديان و بويژهدين مبين اسلام موضوع شعارهاي اين دين است که در حفظ و پيشبرد اهداف والاي آن نقش سازنده اي دارد هر چند اين موضوع ارتباط نزديکي با احکام و اعتقادات دارد ، چنانچه برخيشعار را همان احکام و فرايض الهي دانسته اند اما بايد گفت احکامي مانند نماز و روزه و زکات و حج و... خود بخشي از شعارهاي اسلامياست که دين بدون آن معنا و ماهيت مستقل ندارد به عبارت ديگر خداوند به منظور معرفي دين اسلام که آخرين و کامل ترين اديان است علاوه بر اعتقادات و نيز اخلاقيات ، يک سري احکام و نشانه هايي نيز تشريع فرموده که به سبب آن بندگان به کمال مطلوب رهنمون گردند .حال اگر فرد ، اين اعمال و عبادات را صرفاً با قصد تقرّب به باريتعالي و کمال معنوي و فردي انجام دهد در نتيجه به وظيفه خود که همانا پايبندي به احکام الهي است عمل نموده است، اين حاکي از باطن دين است. اما اگر ضمن تقرّب الهي اهداف ديگري مانند حفظ و نگهداريو نيز معرفي نشانه هاياين دين آسماني و توحيدي را مدّ نظر قرار دهد يعني به سبب اعمال و نمادهاي خاصي اعلام بندگي نمايد به اين معنا است که به شعارهاي الهي پايبند بوده است و به تعبير قرآن اين از تقوي قلب وي ناشي مي شود . اين توجه به ظاهر عبادات است که بايد توأم با باطن گرايي ديني باشد . در واقع مي توان گفت توجه به باطن اعمال ديني داراي فايده و ثواب اخروي است و توجه به شعارهاي اسلامي علاوه بر فوايد اخروي ، براي خود جامعه اسلامي و پويايي و تحرّک آن نيز مفيد فايدهاست ؛ به همين خاطر گفته شده که برخي اعمال هستند که صرف اعتقاد در آن ها کفايت نمي کند بلکه بايد به معرض اجرا و نمايش در آيند اين ها همان شعارهاي اسلامي است. مانند : اذان ،‌ تکبير ،‌ صلوات و... هدف در اين پژوهش آشنايي با مفهوم و جايگاه شعار در دين مقدس اسلام، آشنايي با انواع شعارها در اسلام ، شناخت شعائر ناپسند و نادرست در جامعه امروز ، آشنايي با نقش سازنده و فوايد و آثار شعارهاي اسلامي .اين تحقيق با روش تحليلي - توصيفي صورت گرفتهو جمع آوري اطلاعات آن کتابخانه اي است که در پنج فصل ، به شرح زير ، تنظيم گرديده است : - در فصل اول ، به کليات موضوع ، پرداخته ايم .- در فصل دوم ، مفهوم شعار را در لغت و اصطلاح ، در قرآن و روايات و از نظر مفسرّان و همچنين جايگاهآن را در اديان ديگر ( به اختصار ) و در اسلام بررسي مي نماييم . - در فصل سوم ، به بررسي انواع شعارهاي اسلامي و کارکردهاي آن با توجه به قرآن و روايات مي پردازيم.- در فصل چهارم آثار و فوايد شعارها مورد تحليل قرار مي گيرد.- در آخر نيز يک جمع بندي مختصر و نتيجه گيري از کل پژوهش ، ارائه مي دهيم .
جایگاه قرآن و روش استفاده از آن در مناظرات امام رضا (علیه السلام)
نویسنده:
محبوبه رجائی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
روزگار امامت امامان(علیهم‌السلام) نشانگر آن است که دوران پیشوایی امام رضا (علیه‌السلام) با سایر ائمه (علیهم السلام) از جهات متعددی متفاوت بوده است. فضای فرهنگی-زمانی، حضور جریانات دینی-فرهنگی در خراسان و نیز عالمان و روشن‌فکران به عنوان نمایندگاننحله ها، مذاهب و ادیان در مجموع فضائی متفاوت را رقم می‌زد. در چنین فضائی، مناظرات امام (علیه‌السلام) در مجموع سیره پیشوایان از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است.این مناظرات به لحاظ گوناگونی مخاطبان و تفاوت فضاهای گفت‌وگو از جهت درونمایه بسیار گسترده، ژرف و دارای ابعاد عظیمی است که در این پژوهش فقط از یک زاویه یعنی تجلی آموزه‌های قرآنی در مناظرات بدانها می‌پردازیم، تا بنگریم قرآن چگونه در این آموزه‌ها بازتاب یافته و امام (علیه‌السلام) با چه روشی از آموزه‌های قرآن بهره برده اند. بررسی لقب ویژه امام (علیه‌السلام) یعنی عالم آل محمد (علیهم‌السلام) و پیوند آن با فضای فرهنگی و اعتقادی، و نیز مناظرات و آنگاه تحلیل مفهومی و اصطلاحی مناظرات و طبقه‌بندی کردن درونمایه مناظرات امام (علیه‌السلام) موضوعاتی است که مورد بررسی قرار گرفته است. اگر در ضمن گفت‌وگو و مناظره ای به سبب نزول پرداخت شده و برای تفسیر آیه‌ای از آیه دیگر بهره برده شده است این‌ها همگی تحلیل گردیده است. مناظرات بر اساس مباحث توحید و صفات و افعال الهی، عصمت انبیاء و امامت پیشوایان طبقه‌بندی شده و با تأمل در نصوص، شیوه‌های بهره ‌گیری امام (علیه‌السلام) از آیات در تمتع، تحلیل و گزارش موضوعات یاد شده را گزارش نموده‌ام.
انسان سالم از منظر قرآن و نهج‌البلاغه
نویسنده:
هانیه عدالتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع انسان سالم و مفاهیم مربوط به آن به طور عمده در دهۀ ۱۹۵۰و ۱۹۶۰ و با کارهای راجرز و مازلو رسمیت یافت؛ اما در برداشتی کلی‌تر، مفاهیم انسان سالم تنها محدود به حوزه‌های روانشناسی نبوده بلکه در طول تاریخ اندیشمندان حوزه‌های گوناگون برداشت‌هایی دربارۀ توصیف انسان سالم و چگونگی رفتار و عملکرد آن داشته‌اند. مفاهیم و آموزه‌های مرتبط با انسان سالم را می‌توان در حوزه‌های فکری نزدیک به روانشناسی مثل روان‌تحلیل‌گری، رفتارگرایی، شناختی، انسان گرایی و... یافت. حتی در نظریات فلاسفه و علمای اخلاق همچون افلاطون، ارسطو و ابن‌سینا و همچنین در اندیشه‌های ادیان و مذاهب، فلسفه‌های سیاسی و اجتماعی و نیز رگه‌هایی از روانشناسی انسان سالم و دیدگاه‌های مربوط به آن یافت می‌شود.تعاریفی که روانشناسان غرب از سلامت و بهداشت روانی دارند تنها به ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی پرداخته و از معنویت که مهمترین بعد وجودی انسان است غفلت شده است. از این‌رو در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی ویژگی‌های انسان سالم از نگاه جامع نگر اسلامی در منابع اصیل آن یعنی قرآن و نهج‌البلاغه پرداخته شود. در این پژوهش برای شناخت انسان سالم از منظر قرآن و نهج‌البلاغه، به بررسی صفات پسندیده‌ای که مورد مدح و ستایش قرار گرفته بود، پرداخته و این صفات در دو دستۀ صفات نفسانی هدایتگر و صفات نفسانی عمل‌کننده و کارگزار دسته بندی شد. صفات هدایتگر، برخی از صفات نفسانی هستند که در سیر اخلاقی انسان نقش هدایت‌گری دارند این صفات نفسانی، روشنگر راه قوای تاثیر گذار در انسان بوده و شامل «ایمان»،«علم» و «حکمت» هستند. صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار، به آن دسته از صفات انسان گفته می‌شود که در سایۀ هدایت‌گری صفات هدایت‌گر تحقق می‌یابند و آثار خاصی را نیز در حوزۀ رفتار در پی دارند. پس از آن صفات نفسانی کارگزار در سه بعد ارتباطی انسان که شامل ارتباط انسان با خداوند، خود و دیگران است، مورد بررسی قرار گرفته است.
نقش سیاق و اشتراک معنوی در وجوه واژگان گناه
نویسنده:
نعیمه سالمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دانش وجوه قرآن، مربوط به واژگانی است که در سیاق های مختلف قرآن، دارای معانی مختلف هستند. قرآن پژوهان اهل سنت، وجوه و نظایر را در دایره اشتراک لفظی قرار دادند؛ ولی فهم روابط واژگان و حضور یک دلالت عام در وجوه مختلف یک واژه، اشتراک معنائی میان وجوه و مصادیق یک واژه را روشن می سازد. ارتباط میان واژه ها، با واقعیت اشتراک معنوی مطابقت دارد. مفهوم کلی که در یک واژه وجود دارد، با مصادیق خویش رابطه دارد و در هر مورد بسته به بافت آیات و کلمات، معنای مصداقی جدیدی پیدا می کند.در کتب وجوه قرآن، ضابطه ای برای بیان معانی یک واژه، وجود ندارد، از این رو صحت و سقم معانی موجود در کتب وجوه را باید در درون بافت و سیاق متنی آیات جستجو کرد. توجه به اشتراک معنائی در بافت های مختلف آیات، پیوستگی معارف قرآنی را نشان می دهد.آنچه این پژوهش بدان اهتمام می ورزد، بررسی و نقد دانش وجوه قرآن است و برای وجوه صحیح آن از سیاق و تفاسیر آیات، مستند سازی می کند؛ هم چنین به ارائه وجوهی دیگر، براساس متد اشتراک معنوی و سیاق، با محوریت واژگان گناه، می پردازد. بدین گونه که واژه های مربوط به گناه، در حوزه لغت بررسی شده و اشتراک معنائی هر واژه، روشن می شود. سپس آیه های مربوط به واژه ها در سامانه سیاق آیات قبل و بعد و سیاق کلمات، بررسی می گردد. در آخر مصیب بودن یا نبودن صاحبان کتب وجوه، و وجه صحیح معنائی هر واژه، مشخص می شود.برای مثال واژه فحشاء، دارای پنج وجه معنائی است و هسته لغوی آن، زشتی آشکار و شدید است . دو وجه (زنا و معصیت) از سوی صاحبان کتب وجوه است که با استفاده از اشتراک معنوی و سیاق آیات، برای آن مستند سازی شده است. سه وجه دیگر (بخل، بد زبانی، گناه فعلی) نیز توسط نویسنده استخراج شده است. در آیه 268 سوره بقره : (الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَهً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ) براساس سیاق که در ارتباط با انفاق است، معنای بخل روشن می شود.
ویژگی‌های اعتقادی خوارج و علل انحراف آن‌ها
نویسنده:
محبوبه علیکاهی باعدل
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف شناخت چهره متظاهران متنسک پیشه، ریشه یابی درموردنحوه شکل گیری خوارج و معرفی خصوصیات روحی، فکری و اخلاقی و اعتقادات آنان و نیز علل انحراف آنان بااستفاده از کتب تاریخی، تفسیریو روایی انجام گرفته است.نتایج زیر حاصل این پژوهش است:ریشه اصلی انحراف خوارج را می توان در جهالت و عدم بصیرت اعتقادی آنان دانست.اندیشه خارجیگری به نبرد جمل باز می گردد، ولی ظهور و پیدایش خواج در نبرد صفین و ماجرای حکمیت مطرح است که بعدها کم کم به عنوان فرقه ای مستقل با اعتقادات ویژه خود گسترش یافتند.ضعف بنیان های اعتقادی اهل عراق، عدم رهبری واحد در عراق ، عدم بصیرت دینی و سیاسی، تعصبات جاهلی و قبیلگی، هواهای نفسانی و بدعت، تندروی و قرائت نادرست از دین، سرسختی ، تظاهر به دینداری خوارج از مهم ترین عوامل شکل گیری و تقویت مبانی خوارج بوده است.جهل و جمود فکری، عدم بصیرت، سطحی نگری و تنگ نظری از اوصاف روحی و اخلاقی خوارج است.از جمله پیامدهای انحراف خوارج، خروج از اطاعت و ولایت امام بر حق، تطبیق شریعت بر اساس معیارها و آرا باطل خویش می باشد.
اخلاقیات و عرفان در مثنوی طاقدیس
نویسنده:
علی کارچانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی، یکی از آثار ارزشمند ادب فارسی است و گنجینه ای است حاوی ارزشمندترین مضامین اخلاقی و عرفانی. تلاش این پژوهش در آن است تا نشان دهد دیدگاه ملا احمد نراقی در مثنوی طاقدیس از نظر اخلاقیات و عرفان چگونه است؟ بنابراین ابتدا در ضمن مقدمه ای کوتاه به معرفی احوال و آثار ملااحمد نراقی ومباحثی در باب اخلاقاسلامی پرداخته شده است، سپسدر بخش های بعدی فضایل اخلاقی، رذایل اخلاقی و فضایل اخلاقی اولیاء الله(اخلاق عرفانی) از خلال کتاب مثنوی طاقدیس، استنباط و استخراج و با آیات قرآن، کلام بزرگان دین و عالمان اخلاق آراسته شده، و در نهایت با نتیجه‌گیری کار خاتمه یافته است.
حدوث و قدم نفس از دیدگاه افلاطون و شیخ اشراق
نویسنده:
الهام همتیار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف از تحقیق در رابطه با حدوث و قدم نفس از دیدگاه افلاطون و شیخ اشراق این است که بتوان به معرفت و شناخت نسبی از چگونگی تعلق نفس به بدن دست پیدا کرد، لذا از طریق استفاده از کتب موجود در رابطه با این دو فیلسوف سعی نمودیم تا به شمه ای از تفکرات ایشان در رابطه با حدوث و قدم نفس بپردازیم امانتایجی که از این تحقیق به دست می آید این است که : افلاطون نفس را قدیم می داند نه حادث یعنی قبل از اینکه به بدن مادی ملحق شود ، در عالم الهی وجود داشته است . و قدم نفوس به معنای تقدم وجودی آنها بر بدن است زیرا ارواح پیش از خلق ابدان آفریده شده اند .افلاطون با استفاده از نظریه تذکر و یادآوری ادله خود را پایه ریزی کرده است و هستی و وجود قبلی نفس آدمی را بیان می کند و اینکه روح آدمی پیش از هبوط به عالم خاکی در عالم عقول وجودی مجرد و آگاه و دانا مثل داشته است و بنابراین روح آدمی قدیم می باشد و حادث نیست اما سهروردی نفس را حادث می داند و به حدوث زمانی نفس قائل است وی دلایل خود بر حدوث نفس را در کتاب حکمه الاشراق و تلویحات آورده است . فلاسفه بعد از وی که شارحان این ادله هم محسوب می شوند به بحث و بررسی این ادله پرداخته اند که ما در این رساله به نظرات ایشان به تفصیل اشاره نموده ایم . و نظرات شارحان در جایی موافق نظر سهروردی و در بعضی موارد هم مخالف نظر اوست .
تفویض، ریشه‌ها و آثار آن در مکتب شیعه
نویسنده:
مقصود ذوالقدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفوّضه که در اواسط قرن دومپدیدار گشتند، مدّعی شدند که پیامبر و أئمّه (ع) تنها مخلوقی هستند که مستقیما توسط خداوند آفریده شده‌اند؛ آفرینش سایر موجودات، تدبیر و اداره‌ی جهان اعم از رزق، احیاء، و اماته و تشریع، به آنها تفویض شده است. مطابق اخبار و روایات رسیده، أئمّه(ع) با شیوه‌های گوناگون، از مفوّضه و اندیشه‌ی آنها تبرّی جسته و با آن، مبارزه کرده‌اند. مع الوصف، مفوّضه در نشر اندیشه-ی خود به توفیقات زیادی دست یافتند، به نحوی که مقدار قابل توجهی از افکار آنها وارد جوامع روائی و سایر کتب شیعه گردید.أئمّه‌ی هدی ضمن مبارزه با جریان تفویض، برای نجات عده‌ای که ممکن بود، برای احتراز از تفویض، به تقصیر گرفتار شده از فضائل أئمّه(ع) و منزلت انسان کامل، غافل گردند و در نتیجه از هدایت و توجه به علت غایی آفرینش محروم گشته، دچار هلاکت و گمراهی شوند، همواره فضائل و منزلتخودو اهل‌بیت(ع) را گوشزد کرده، راه نیل به آن مقام را بندگی و عبودیت خداوند دانسته‌اند.این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از شیوه‌ی تحلیلی- توصیفی، ضمن تبیین ماهیت تفویض و ریشه‌ یابی تاریخی آن، برخی ازآثار آن را در مذهب شیعه بررسی کرده و در نهایت ولایت تکوینی را به عنوان خط مستقیم و حد فاصل میان تفویض و تقصیر، و نیز به عنوان محمل تعداد زیادی از اخبار و روایاتی که در فضایل شگفت‌انگیز أئمّه(ع) وارد شده، معرفی کرده است.
مطالعه تاریخچه، عقاید و آیین‌های اهل حق
نویسنده:
سیدبهزاد حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در بطن اقوام کرد وار مکتبی عرفانی به نام اهل حق به وجود آمد که با اصول و عقاید و آیینهای فاحش (سرسپردگی، جم و جمخانه، دو نادون و ذکر و نذر و نیاز و ....) با نگاهی خاص می‌توان آن را در حاشیه اسلام قرار داد. آیین اهل حق بسیار قدیمی است و در قرن ششم، در زمان شخص به نام سلطان اسحاق برزنجی به اوج خود رسید و با آیین و قوانین خاص در زمره صوفیان و طالبان قطب و پیروان حدیث مراد و مریدی پایه ریزی شد.سلطان اسحاق فرزند سید عیسی برزنجی همدانی و مادرش خاتون دایراک دختر حسین بیگ، رئیس ایل جاف بوده و مقبره وی در حال حاضر مابین یاوه و نو سود در دهی به نام شیخان زیارتگاه عاشقان و طالبان این نحله فکری می‌باشد.جماعت اهل حق بصورت پراکنده در استانهای کردستان، لرستان، تهران، زنجان، آذربایجان غربی و شرقی، مازندران و .... دیده می‌شوند. کتاب مقدس اهل حق، که به زبان کردی نوشته شده «سرانجام» نام دارد. جامعه اهل حق اعتقاد به ارسال سلاله مطهر انبیاء عظام و اعتقاد به روز رستاخیز نهایی و بسیاری از آرای توحیدی دیگر، دارند. آنان را به وجه مشخصه مشاربهای پرپشت می‌توان در جامعه شناخت. اهل حق شارب را یکی از رموز حق دانسته و نمی‌توانستند آنان معتقد به وحدت نهایی ادیان می‌باشند و می‌گویند که (یهودیت، مسیحیت و اسلام) و حتی آیین‌های توحیدی دیگر فقط نامهای متفاوت یک حقیقت واحدند.
بررسی اندیشه‌های کلامی فیاض لاهیجی
نویسنده:
حمید عطایی نظری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ملاّعبدالرزّاق لاهیجی (م 1072 ق) متخلّص به فیّاض، یکی از بزرگترین متکلّمان در طول تاریخ کلام اسلامی و برجسته ترین متکلّم شیعی در دوران متأخّر بوده است. او با نگارش آثار ارزشمند کلامی، نقش بسیار مهمّی در دفاع از عقاید تشیّع و تقویت ایمان دینی مردم ایفا نمود.بررسی های انجام شده در آثار کلامی وی نشان می دهد که اگر چه نظرها و دیدگاه های لاهیجی در بسیاری از موضوعات کلامی مطابق و موافق دیدگاه های عرف متکلّمان شیعه است؛ لکن با وجود این او در برخی از مسائل مانند: فاعلیّت الهی، حسن و قبح عقلی و معجزات پیامبر(ص) دارای آراء و اندیشه هایی خاصّ و متفاوت با دیگر متکلّمان بوده است. فیّاض از جمله متکلّمانی بود که پس از تأسیس مکتب کلام فلسفی به دست خواجه نصیر الدین طوسی(م 672 ق) از وی پیروی نمود و آثار خود را به شیوه مرسوم در سنّت کلام فلسفی به نگارش درآورد. لاهیجی در نگاشته های خودش در صدد بر آمد که همانند خواجه و حتّی بیش از او، با استفاده از اصول، قواعد و اصطلاحات فلسفه مشّاء، به تقریر و تبیین مباحث کلامی بپردازد و از این حیث تأثیر فراوانی بر فرایند فلسفی شدن علم کلام در تشیّع داشت. در واقع جریان فلسفی شدن کلام شیعه که از زمان خواجه نصیر آغاز شده بود، بار دیگر توسّط فیّاض و با نگارش آثار کلامی متعدّد با رویکرد و صبغه فلسفی نه تنها احیا شد، بلکه به اوج شکوفایی و اعتلای خود دست یافت.پایبندی و تقیّد شدید نسبت به حکمت مشّاء و به ویژه آراء و اندیشه های ابن سینا، استقلال فکری، آگاهى عمیق به افکار و عقاید فِرَق و مذاهب کلامی، ‏آشنایی کامل با عرفان و تصوّف و برخورداری از گرایش ها و تفکّرات عرفانی را می توان از ویژگی ها و مشخّصات فکری لاهیجی بر شمرد که به طور مشخّص بر نحوه تقریر و نگارش وی از مباحث کلامی تأثیر گذار بوده است.
  • تعداد رکورد ها : 176