جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر به تبیین مبانی فلسفی نظریه پیچیدگی و استلزامات آن در برنامه درسی پرداخته است.نظریه پیچیدگی مبانی هستی‏شناسی نوینی شامل واقعیت پیچیده و غیرقطعی، علیت غیر – خطی؛ و مبانی شناخت‎شناسی شامل محدودیت شناخت، نگرش غیرتفکیکی و غیرساده‏گرایانه؛ و مبانی روش‎شناسی شامل تفکیک‏ناپذیری پژوهش‎گر از پژوهش، و حمایت از پژوهش کنشی را مطرح می‎کند.برخی از استلزامات نظریه پیچیدگی در برنامه درسی عبارتند از: به چالش کشاندن اهداف قطعی و عینی، ترویج دانش زمینه‎ای، توسعه قابلیت‏های عمومی ذهن، تحقق رویکرد فرارشته‏ای، تناسب میان دانش تولید شده در محیط آکادمی و مشکلات دنیای واقعی، جهانی‌سازی تفاهم، حمایت از دانش توزیعی و ...

وجود سختی‌ها و شرور در زندگی از اموری است که بدون تردید انسان‌ها در طول زندگی با آن مواجه می‌شوند. چرایی و علت‌یابی وجود این امور در نظام هستی با بحث‌های کلامی- فلسفی فراوانی پیوندیافته است و دانشمندان با رویکردهای مختلف درصدد پاسخگویی به این سوال برآمده‌اند. در نگاه اجمالی به آیات قرآن، زندگی انسان از آغاز خلقتش با رنج و سختی همراه بوده است. با مراجعه به تاریخ پیامبران که نمونه انسان‌های کامل می‌باشند، زندگی آن‌ها را سرشار از ناملایمات می‌بینیم. این پژوهش می‌کوشد به واکاوی مفهوم و فهم مبانی وجودشناختی و معرفت‌شناختی سختی‌ها بر اساس آموزه‌های قرآن بپردازد؛ افزون بر اینکه آموزه تکاملی در ارتباط با سختی‌ها ارائه و تأثیر تکاملی سختی‌ها در ابعاد مختلف انسان مورد اشاره قرارگیرد. جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق به روش‌کتابخانه‌ای بوده است.با توجه به آیات قرآن، بین پندار غالب انسان‌ها در مورد شرّ و سختی در عالم واقع، با آنچه‌ برای رشد بشر در راستای فطرتش واقعاً شرّ محسوب می‌شود تفاوت معرفتی وجود دارد. این خطای معرفتی زمینه‌ساز کنش‌های نامناسب در برابر سختی‌ها شده و فرصت‌های تکاملی زیادی را از انسان ضایع می‌کند. آیات قرآن با ارائه بینش صحیح در این ارتباط، به تصحیح چارچوب‌های غلط ذهنی افراد می‌پردازد و همچنین با بیان ضعف‌های ارتباطی انسان در برخورد با ناملایمات به بهبود کنش‌های ارتباطی انسان می‌پردازد. در ضمن اینکه، رهنمودهای تکاملی قرآن در ارتباط با سختی‌ها ما را به این امر رهنمون می‌سازد که بهره‌گیری تکاملی در ارتباط باغالب سختی‌ها امری است بالقوه و با به‌کارگیری عوامل متعدد از جمله ایمان، عمل صالح، کسب معرفت در جهت توحیدی، بالفعل می‌شود. با توجه به کارکردهای مترتّب بر این عوامل در آیات قرآن و بررسی جهت‌گیری کارکردهای این عوامل در ارتباط با سختی‌ها، زمینه تحقق کمال در چهار حوزه ابعاد وجودی انسان اعم از ابعاد فطری، عقلی، عاطفی، اخلاقی فراهم می‌شود.

در این رساله به، بیان تاُثیرات اندیشه وهستی شناسی سهروردی وشهود عرفانی و خاستگاه «نور» در اندیشه سهروردی، تبیین معنا و مفهوم نور در حکمت اشراق، تبیین اصالت نور در اندیشه سهروردی، شرح صفات نورالانوار و نسبت او با دیگر مراتب هستی، تقسیمات مختلف نور، ارتباط انوار با یکدیگر و کاوش در مراتب حقیقت، فعل هنری وفاعلیت هنرمند ،نقش قوه ی خیال درآفرینش اثرهنری،زیبایی شناسی وفلسفه اشراق و مصادیق وگستره مفهومی نوردرهنراسلامی پرداخته ایم ودر جمع بندی نهایی درقالب هنرمتعالی وبرپایه ی زیبایی شناسی حکمت اشراق تحقیق نموده ایم.

در تحقیق حاضر محور هستی‌شناسی نظریات جامعه‌شناسی و مبانی فلسفی آن‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد. از سوی دیگر خود هستی‌شناسی طیف زیادی از مقولات را شامل می‌شود، بنابراین دو مفهوم نخستین و بنیادین جامعه‌شناسی یعنی فرد و جامعه مد نظر قرار می‌گیرند. امّا به دلیل محدویت، به بررسی در حوزه‌ی جامعه‌شناسی کنش پرداخته می‌شود، که ماکس وبر و اروینگ گافمن مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.اکنون این کلّیت فلسفی را بر اساس دو سنت قاره‌ای و تحلیلی ارائه می‌دهیم که هر کدام فیلسوفان و نحله‌های فلسفی گوناگونی را شامل می‌شوند. در این راستا پس از بررسی مفهوم هستی‌شناسی می‌توان آن را با عنوان "نظریه‌ی هستی" معرفی نمود، زیرا وجود داشتن ابژه به این معناست که شیء دارای ویژگی‌ها و خصائصی می‌باشد که به آن دلیل "وجود داشتن" را می‌دهند. برای آن که بتوان به هستی‌شناسی دو مقوله‌ی فرد و جامعه پرداخت، بایستی ویژگی‌های آن‌ها را مشخص نمود. استدلال مرجح برای تعیین و مشخص کردن ویژگی‌ها و خصائص این مقولات استدلال گزاره‌ای است. این بحث در قالب دو رویکرد اصلی واقع‌گرای متافیزیکی و نومینالیسم پدیدار گشته است، که رویکرد مرجح در این‌جا واقع‌گرای متافیزیکی می‌باشد. در پایان هم هر دو جامعه‌شناس از لحاظ هستی‌شناسی از فلسفه تاثیر پذیرفته‌اند. گافمن در هر دو سنت قرار دارد زیرا در هستی‌شناسی اندیشه‌ی وی هم می-توان عینیت و هم می‌توان امر سوبژکتیو را یافت. امّا در هستی‌شناسی اندیشه‌ی وبر با وجود غلبه‌ی مقوله‌ی واقع‌گرایی، مشخصه‌ی غالب امر سوبژکتیو است که بر این مبنا وی در سنت قاره‌ای قرار می‌گیرد.

چکیده ندارد.

دغدغ? «معنای زندگی» یکی از اساسی ترین دغدغه های آدمی است که از اعماق وجود او برمی-خیزد. یکی از حوزه های مرتبط با «معنای زندگی»، مقول? «جهان بینی» است که از سه بُعد «هستی شناسی» و «انسان شناسی» و «اخلاق» تشکیل یافته است. هر فردی براساس جهان بینیِ خاص خویش به پرسش از «معناداری» یا «بی معنایی» زندگی پاسخ می دهد. مقول? «معنای زندگی» را می توان در سه رویکرد «هدف» و «ارزش» و «فاید?» زندگی مورد بررسی قرار داد. معنای زندگی در فلسف? افلاطون به هر سه رویکرد فوق قابل اطلاق است. هدف اصلی این پایان نامه، بررسی معنای زندگی در فلسف? افلاطون و تعیین موضع گیری خاص او نسبت به مقول? «معنای زندگی» است. دست یابی به این مهم، در گروِ نیل به جهان بینی خاص افلاطون امکان پذیر است. بنابراین ابتدا سه نظری?«هستی شناسی» و «انسان شناسی» و «اخلاق» افلاطون مورد بررسی قرار گرفته تا در پرتو آن بتوان به دیدگاه او نسبت به معنای زندگی نیز دست یافت.

چکیده ندارد.

این پژوهش با هدف بررسی میزان تأکید کتاب فلسفه دوره متوسطه بر مباحث اساسی فلسفه از دیدگاهدانش آموزان و دبیراندوره متوسطه شهر همدان در سال تحصیلی 89-88انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی و کیفی است. در این تحقیق سه جامعه آماری وجود دارد که عبارتند از دبیران و دانش آموزان پسر و دختر سال سوم مقطع متوسطه و کتاب درسی فلسفه سال سوم متوسطه. جامعه آماری دانش آموزان شامل 1563 دانش آموز (883 دانش آموز از ناحیه1 و 680 دانش‌آموز از ناحیه 2) است که در سال تحصیلی 89-1388 در شهر همدان مشغول تحصیل در سال سوم متوسطه بوده و در حال گذراندن درس فلسفه می باشند. جامعه آماری دبیران شامل کلیهدبیران مرد و زنی می‌باشد که در سال تحصیلی 89-1388 در شهر همدان در حال تدریس کتاب فلسفه سال سوم متوسطه هستند و تعداد آنها 12 نفر می باشد که 8 نفر مرد و 4نفر زن را شامل می شود. جامعه آماری کتاب درسی، کتاب فلسفه سال سوم متوسطه که شامل 59 صفحه و3 فصل بوده و در سال تحصیلی 89-1388 تدریس می گردد. روش نمونه‌گیری این پژوهش خوشه ای و طبقه ای نسبتی و بر اساس جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونه دانش‌آموزان برابر با 310 نفر انتخاب شد و برای نمونه گیری دبیران و کتاب درسی از روش نمونه گیری سرشماری استفاده شد، یعنی حجم نمونه کتاب با حجم جامعه یکی است. و حجم واقعی نمونه دبیران آن 6 نفر است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته که شامل 30 سوال و بر اساس مقیاس درجه‌بندی لیکرت استفاده شد همچنین از روش مصاحبه نیز برای جمع آوری اطلاعات ازدبیران بصورت ضبط روی نوار استفاده شده است. برای تعیینروایی از روایی محتوا استفاده شد و با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ نیز پایایی آن 0/93 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spssاز شاخص های آمار توصیفی شامل جداول، فراوانی، درصد و از آزمونهای آمار استنباطیtیک طرفه برای تجزیه و تحلیل سوالات استفاده شد. در این فصل مهمترین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل سئوالها به تفکیک ارائه می شود.در این تحقیق یافته ها نشان داد:کتاب فلسفه دوره متوسطه به میزان زیادی بر مبحث معرفت شناسی تأکید دارد، همچنین کتاب فلسفه دوره متوسطه تا حد کمی بر مبحث هستی شناسی تأکید داردو همچنین کتاب فلسفه دوره متوسطه تا حد کمی بر مبحث ارزش‌شناسی تأکید دارد و کتاب فلسفه دوره متوسطه به میزان کمی بر مباحث اساسی فلسفه تأکید دارد واز طرفی بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر در خصوص میزان تأکید کتاب فلسفه بر مباحث ارزش‌شناسی تفاوت وجود دارد. به عبارتی دانش‌آموزان پسر بیشتر از دانش آموزان دختر معتقدند که در کتاب فلسفه دوره متوسطه بر مبحث ارزش شناسی تأکید شده است. اما بین دیدگاه دانش آموزاندختر و پسر درخصوص میزان تأکید کتاب فلسفه بر مبحث هستی شناسی و معرفت شناسی تفاوت وجود ندارد. بعلاوه نتایج مصاحبه با دبیران نشان داد که کتاب فلسفه دوره متوسطهدر خصوص مبحث معرفت شناسی، به مباحث سطحی و کلی‌گویی بسنده کرده است و در واقع اشاره به تاریخ فلسفه و ارتباط فلسفه با سایر علوم داشته است. و در حیطه هستی شناسی کتاب به اختصار به آن پرداخته و کلی گویی کرده است و به مابعدالطبیعه و فلسفه اولی نیز کم توجه شده است و در خصوص مبحث ارزش شناسی به اعتقاد دبیران کتاب به آن اشاره مستقیمی نکرده است و خیلی کم به آن پرداخته شده است.

این پژوهش مشتمل بر چهار فصل است. در فصل یک، کلیات پژوهش بیان شده است و منابع مورد استفاده و تأثیر گذار در آراء افلاطون و سهروردی، معرفی شده اند. در فصل دو، به بیان آراء افلاطون در سه شاخه هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی پرداخته و با تفکر فیلسوف یونانی در این زمینه ها آشنا می شویم. در فصل سه، به بیان آراء سهروردی، حکیم اشراقی، می پردازیم و دیدگاه وی را در این سه شاخه از فلسفه، مورد بررسی قرار می دهیم. در انتها و در فصل چهار، مطالب فصل های دو و سه را جمع بندی کرده و با مقایسه آراء این دو فیلسوف وجوه اشتراک آنها را در سه شاخه هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی، معرفی می کنیم.

پیدایش جهان موضوعی است که همیشه مورد سوال و تحقیق اندیشمندان قرار گرفته است. یکی از اندیشمندانی که به این موضوع پرداخته است ملاصدرا است. پژوهش حاضر در پی تبیین فلسفی – کلامی آفرینش از دیدگاه ایشان است. پژوهشگر با تتبّع در آثار تفسیری و قرآنی ملاصدرا، ابتدا به تبیین فلسفی آفرینش پرداخته و در ادامه به تبیین کلامی پرداخته است. نتیجه ای که نگارنده پس از بررسی به آن رسیده است این است که از دیدگاه فلسفی، ملاصدرا بااستناد به آیه 155/اعراف آفرینش را فیض و رحمت بی انتهای الهی دانسته است و از دیدگاه کلامی، با استناد به حدیث قدسی هدف از آفرینش را حب ذات واجب تعالی ذکر کرده است. و در برخی از آثارش با استناد به آیه 30/بقره غرض از آفرینش راانسان کامل دانسته که همان خلیفه الهی است.