جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«فی رحاب اهل البیت (ع)» مجموعه كتابچه‌ هايى است كه در چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احيانا تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. پاسخ گويى و رد شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌ هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌ شود، سبب ايجاد گروه‌ هاى بحث و پاسخ گويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. با توجه به اينكه موضوعات مذكور از سوى اهل سنت مورد شبهه بوده و اتهاماتى را به شيعه وارد آورده‌ اند، تا حد امكان از مصادر آنها استفاده شده است. منابعى مانند: شرح نهج‌ البلاغه ابن ابى‌الحديد، سيره ابن‌ هشام، صحاح سته و بسيارى از كتب معتبر كلامى و فقهى مذاهب چهارگانه اهل سنت در اين كتاب‌ ها مورد ارجاع بوده است.

كتاب «المسح على الرجلين» مناظره‌ اى است ميان شيخ مفيد و ابو جعفر، محمد بن احمد بن محمود نسفی درباره وجوب يا حرمت شستن پا هنگام وضو. شیخ مفید ، محمد بن محمد بن نعمان بغدادى از بزرگان شیعه در قرن چهارم هجری است، و ابو جعفر نسفى، از چهره‌ هاى سرشناس فقهاى حنفى است. دوران شيخ مفيد، عصر مباحثات و مناظرات علمى بوده است. در آن زمان، پيروان مذاهب گوناگون به راحتى به بحث و گفتگو با هم مى‌ پرداختند و اين گواهى گويا بر آزادى بيان در آن دوران است و شايد علت اوج و شكوفايى مذهب شیعه در آن زمان نيز همين باشد، زيرا در آزادى بيان است كه حقيقت نمايان مى‌ گردد. يكى از ابتكارات شيخ مفيد اين بوده كه مناظرات و مباحثاتش با علماى مذاهب گوناگون را به نگارش درآورده تا از تغييرات مصون مانده و سندى علمى براى آيندگان باشد. شيوه شيخ مفيد در اين كتاب استدلال و استناد به حكم عقل است. وى در آغاز، فرض را بر پذيرش مبانى ابو جعفر نسفى گذارده، سپس با استناد به سخنان و مبانى وى، او را محكوم ساخته و سخنان او را رد كرده است. شيخ در طول مناظره دائما شيوه مناظره صحيح و علمى را به ابو جعفر نسفى تذكر داده و يادآورى مى‌ كند و مانع انحراف بحث ها مى‌ گردد.

«الوضوء على ضوء الكتاب و السنّة» اين كتاب تأليف آيت اللّه شيخ جعفر سبحانى است كه در پاسخ به درخواست عده‌ اى از برادران دينى در تبيين مسئله وضو و اختلافى كه ميان برادران شيعه و سنى وجود دارد به زبان عربى و در سال 1417 ق تأليف گرديده است. مؤلف، ضمن يك مقدمه‌ اى به ريشه اختلاف ميان شيعه و سنّى در بحث وضو پرداخته بعد مباحث خود را در قالب هشت فصل دنبال كرده است. فصل اول در باره آيه وضو و چگونگى شستن دست‌ ها مى‌ باشد. فصل دوّم در مورد آيه وضو و حكم پاها مى‌ باشد؛ بدين معنا كه پاها چگونه بايد شسته يا مسح شوند. فصل سوم در مورد اجتهاداتى است كه در مقابل نص انجام شده است. فصل چهارم به چگونگى مسح پاها در احاديث پرداخته. فصل پنجم نام آن عده از صحابه و تابعين را كه قائل به مسح پا شده‌ اند ذكر كرده است. فصل ششم به تأملاتى در باره مسح پرداخته. در فصل هفتم وضوى پيامبر (صلى الله عليه و آله) از زبان ائمه (عليهم السلام) نقل شده است. آخرين فصل كتاب هم مربوط به ديدگاه عامّه در باره غسل مى‌ باشد. ايشان در نهايت ضمن خاتمه‌ اى طريق حق و حقيقت را تبيين نموده‌ اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

خبر، اطلاعاتِ در فرایند تولید، توزیع و مصرف است و مدیریت اطلاعات یعنی مدیریت این فرایند. دانش فقه به عنوان مجموعه دانشی بيان کننده بايدها و نبايدها، ارائه دهندۀ الگوي مديريت اطلاعات است. مدیریت فقه‌بنیان فرایند خبر و خبررسانی یا همان مدیریت اطلاعات از جايگاه کاربردی بسیار تأثیرگذاری در اقتدار ملي و ديني برخوردار است زیرا امروزه عرصه‌های مختلف زیست انسان پیوند ناگسستنی‌ای با اطلاعات دارد. همچنین مدیریت راهبردی فرهنگی در دوره معاصر اسلامی ـ ایرانی همواره نیازمند تولید دانش در این حوزه است. این پژوهش با عنوان «بررسی فقهی ـ حقوقی خبر و خبررسانی» در پی آن است که با رویکردی معرفت‌شناختی، دانش این حوزه را بررسی کند. بنابراین پژوهش تلاش می‌کند به پاسخ سوالات مربوط به ساختار دانشی این حوزه با اصطلاح معادل «دانش فقه رسانه» دست یابد و مجموعه حقوق و احکام فقهي نظام مديريت اطلاعات از جمله احکام فقهی محتوا، منبع، مخاطب و ویژگی‌های شاغلان خبر را در حد توان ارائه دهد. این فرایند مبتنی بر مباني نظري این حوزه از جمله فلسفه ديني، هستي‌شناسي و انسان‌شناسي و برخی از اصول اخلاقی حوزه خبر و خبررسانی صورت گرفته است. علاوه‌براین برای دست‌یابی به اصول مدیریت فقه‌بنیان این حوزه که مبتنی بر احکام مستنبطه صورت می‌گیرد اجمالاً به بررسی معیارهای ارزش خبر، شگردهای خبری و مدیریت رسانه پرداخته و مواد قانونی متناسب با موضوعات مطرح را مشخص نموده. این پژوهش با روش کتابخانه‌ای ـ توصیفی انجام گرفته است. نتایج عبارتند از اینکه مبانی نظری ـ ارزشی، الگوی بنیادین استنباط فقهی هستند که استنباط، مستقل از این مبانی رخ نمی-دهد.سامانۀ احکام رسانه مجموعۀ بایدها و نبایدهای فقهی ـ حقوقیِ مدیریت اطلاعات است. احکام فقهیِ مرسوم متناسب موضوع، در این سامانه قرار می‌گیرد. سطوح کاربردی و مدیریتی احکام فقهی ـ حقوقی رسانه به مثابۀ عرصۀ جریان احکام فقهی ـ حقوقی در متن وضعیت‌های عینی، فردی و اجتماعی است.

خاتمیت دین اسلام و توقف وحی از یک سو و نیز جریان تغییر و دگرگونی در زندگی بشر، از جانب دیگر، باعث بروز شبهاتی در مورد توانمندی فقه، در ادارۀ جامعه گشته است. از این رو بحث از ثبوت و تغییر احکام در جهت اثبات توانایی دین بر پاسخگویی به نیازهای انسان در تمامی ادوار، بسیار ضروری است. نگارنده در این رساله با دقت در علل و عوامل روند کند قانونگذاری پس از پیروزی انقلاب اسلامی که منجر به تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام گشت، دریافته است که عامل اصلی در بروز این مشکل، و در پی آن تصویب قوانین ناکارآمد، غفلت از عنصر زمان و مکان و نقش آن در تغییر موضوعات است. موضوعاتی که به ظاهر با موضوعات در صدر اسلام فرقی نداشته لکن از حیث کارکرد تفاوت اساسی دارند و از این رو احکام جدیدی را می طلبند. برخی از فقها با ظاهر بینی و بدون توجه به فلسفه و روح قانون، احکامی را که با عنایت به روابط خاص اجتماعی و به جهت اوضاع و احوال و وجود شرایط خاص در صدر اسلام تشریع گشته اند، احکامی جاودانه و ثابت برای آن موضوعات پنداشته و از این رو در جریان اصلاح قوانین بر اساس موازین اسلامی با ترجمۀ ساده و بی کم و کاست کتب فقهی و تصویب آنها به عنوان قانون (مانند قوانین مربوط به قصاص و دیات) جامعه را دچار مشکلات عدیده ای ساخته و حقوق امامیه را ناتوان در ادارۀ امور جامعه وانمود کرده اند. از این رو نگارنده از نظریۀ تقسیم احکام به ثابت و متغیر دفاع نموده و نشان داده است اسلام در ذات خود راهکارهایی را در جهت قابلیت انعطاف پذیری احکام و تطبیق آن با تغییر و تحولات اجتماعی پیش بینی کرده است. تبعیت احکام از مصالح و مفاسد، امکان تغییر آن را به روشنی ثابت می کند، چرا که مصالح و مفاسد، اموری متغیر بوده و در شرایطی دستخوش تغییر می گردند. از این رو احکام تابع آنها هم ناگزیر از تغییرند. از سوی دیگر زمان و مکان دو عنصر تاثیرگذار در استنباط احکام هستند و از ابتدای نزول دین اسلام، به گونه های مختلف و متعدد تاثیر احکام از شرایط زمانی و مکانی مشاهده شده است. همچنین تجویز اجتهاد به عنوان ابزاری جهت استنباط حکم، نشانگر قدرت بشر در درک و فهم برخی ملاکات و استنباط احکام شرعی با به کارگیری عقل و قوه تحلیل است.