جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: تنش میان عقل و وحی برای قرن ها فیلسوفان یهودی را به خود مشغول کرده است که از یک سو به دفاع از یهودیت و از سوی دیگر به وفاداری به اصول فلسفی متعهد بودند. میمونید را برجسته ترین فیلسوف دینی یهودی می دانند که هدفش آشتی دادن فلسفه، به ویژه فلسفه ارسطویی، با اصول بنیادین یهودیت بود. اما بسیاری دیگر از متفکران یهودی قبل و بعد از او نیز با این کار دست و پنجه نرم کردند و این پرسش را مطرح کردند که آیا امکان دستیابی به این آشتی وجود دارد یا خیر؟ ارتباط بین فلسفه و دین اغلب آشکار نبود. در نتیجه، در برخی موارد می‌تواند به عنوان زمینه‌ای برای حمایت از پروژه Maimonides باشد، در حالی که در موارد دیگر می‌تواند منجر به رد شود. شک گرایی و ضد ابهام در اندیشه یهودی قرون وسطی بر پرسش ها، روش ها، راهبردها و رویکردهای شکاکانه ای متمرکز است که متفکران یهودی در قرون وسطی مطرح کرده بودند. در سلسله سخنرانی‌ها، تنوع نگرش‌های ارائه‌شده توسط این متفکران و همچنین آخرین خوانش‌های محققان معاصر در مورد آن نگرش‌ها را بررسی می‌کنیم.

ترجمه ماشینی: کارل شریف الطبقی در کتاب ابن تیمیه در باب عقل و وحی، اولین مطالعه جامعی را در مورد کتاب ده جلدی ابن تیمیه به نام درء تعارض العقل و النقل (رد تعارض عقل و وحی) ارائه می دهد. در پاسخ عظیم خود به فیلسوفان مسلمان و متکلمان عقل گرا، چندمعیت بزرگ حنبلی دعوت به اولویت دادن به عقل بر وحی را در مواردی که تعارض ادعا شده است، رد می کند و در عوض همان مفهوم عقلانیت را که مسلمانان کلاسیک از یونانیان به ارث برده بودند، زیر سوال می برد. در جای خود، او تلاش می‌کند تا «دلیل ناب» بازسازی‌شده‌ای را بیان کند که هم واقعاً جهانی باشد و هم با وحی معتبر هماهنگی کامل داشته باشد. مطالعه الطبقی بر اساس خوانش خط به خط کل درء تعارض، «فلسفه ابن تیمیه» را که از اصلاحات هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی چندوجهی‌ای که ابن تیمیه در این کار انجام می‌دهد بیرون می‌آید، به دقت روشن می‌کند.

ترجمه ماشینی: راهنمای سرگشتگان میمونیدس [دلالة الحائرین ابن میمون] معمولاً به عنوان تلاشی برای هماهنگ کردن عقل و وحی یا نشان دادن آشتی ناپذیر بودن آنها خوانده می شود. جوزف استرن، فراتر از این بحث‌های آشنا، استدلال می‌کند که گیجی و سرگشتگی که در این اثر مرموز معروف به آن پرداخته شده، تنش بین ماده و صورت انسان است: بدن و عقل.

کتاب درباره معرفت و شناخت دین میباشد که توسط سید احمد معتصم به رشته تالیف درآمده است و اختصاصا در این کتاب نظریات جناب محمد تقلی مدرسی فیلسوف محترم ذکر شده و نظریات ایشان توضیح داده می شود. موضوعات مختلفی درباب معرفت از جمله: عقل، عقل و وحی، فلسفه و دین، ماهیت وجود و... مطرح می شود.

العقيدة الإسلامية على ضوء مدرسه اهل‌البيت عليهم‌السلام، تألیف آیت‌الله جعفر سبحانى، از عالمان شيعى معاصر، مقيم قم به بررسى عقائد اسلامى در پرتو تعاليم نورانى اهل‌بيت(ع) مى‌پردازد. كتاب حاضر مشتمل بر يكصد و پنجاه اصل عقيدتى است كه ضمن ده فصل گنجانيده شده است.

سال گذشته در پی ارسال نامه اندیشمندان و پژوهشگران حوزه علمیه و دانشگاه ها خدمت مقام معظم رهبری و تأکید بر مسأله تولید علم و جریان آزاد و متعهد نقد و نظریه پردازی علمی، معظم له نیز در جوابیه ای مراکز علمی و مسئولین مربوطه را موظف به پیگیری این امر مهم کردند. از این میان برخی مراکز دانشگاهی و دبیرخانه نهضت آزاداندیشی و دفتر جنبش نرم افزاری در حوزه علمیه قم به طور مستقیم و با تلاشی قابل تقدیر، به فعالیت های متعددی از جمله برگزاری کرسی های نقد و نظریه پردازی پرداخته اند. نشریه معارف از این شماره در بخش جدیدی با نام "کرسی مقد و نظریه پردازی به ارائه بخش هایی از این مباحث می پردازد. در این کرسی ها یک یا دو نظریه پرداز به ارائه دیدگاه خاص و نظریه خود در موضوع مورد بحث پرداخته و چند تن از اندیشمندان نقد و بررسی نظریه را از دیدگاه خود ارائه می کنند این شماره از نشریه به بخش اول نشست "بررسی نسبت عقل و وحی از منظر فلسفه و مکتب تفکیک" که با حضور آیت الله سیدان به عنوان نظریه پرداز و حجج الاسلام فیاضی و پارسانیا به عنوان منتقد برگزار گردید اختصاص دارد که تقدیم استادان محترم می گردد.

كتاب «بررسی نسبت عقل و وحی از ديدگاه فلسفه و مكتب تفكيك» حاصل ميزگرد آيت‌الله سيدان حجج اسلام فياضی، پارسانيا و سبحانی به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. وحيد علی‌لو، كارشناس امور پژوهشی دفتر جنبش نرم‌افزاری، وابسته به دفتر همكاری‌های علمی و پژوهشی، در گفت‌وگو با سرويس انديشه خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، گفت: كتاب «بررسی نسبت عقل و وحی از ديدگاه فلسفه و مكتب تفكيك» منتشر شد. وی افزود: اين كتاب حاصل نشست علمی بود كه آيت‌الله سيدان، به عنوان نظريه‌پرداز، و حجج اسلام غلامرضا فياضی، عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره)، محمد پارسانيا عضو هيئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و محمدتقی سبحانی، عضو هيئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به عنوان ناقد در آن حضور داشتند. علی‌لو عنوان كرد: عناوين بخش‌های اين كتاب عبارتند از: تفكيك ميان عقل و وحی يا تفكيك ميان دين و فلسفه، عقل صريح و غير صريح، مفهوم‌شناسی مكتب تفكيك، عقل، وحی، فلسفه، روش‌شناسی مكتب تفكيك. عضو دفتر جنبش نرم‌افزاری خاطرنشان كرد: تفكيك از ديدگاه آيت‌الله سيدان، در واقع نه تفكيك ميان «عقل و وحی» بلكه تفكيك ميان «دين و فلسفه» است؛ بدين معنا كه روش‌شناسی فلسفه و وحی متفاوت است و برای آن‌ها دو منبع وجود دارد؛ لذا آنچه كه به عنوان فلسفه يا افكار بشری در اختيار ماست، مبتنی بر وحی و منابع وحيانی نيست، از اين‌رو بايد در اين دو حوزه تفكيك صورت گيرد. وی افزود: در باب عقل و وحی، آيت‌الله سيدان معتقد است كه عقل، حجيت ذاتی دارد و منجی مستقل در كنار وحی است و از اين رو هيچ‌گاه نمی‌توان عقل را حذف كرد، بلكه عقل پايه هر نظام فكری مطلوب و استوار به شمار می‌رود. منظور از عقلی كه در كنار وحی،‌ حجت است،‌ «مستقلات عقليه يا عقل صريح» است و آنچه فراتر از عقل صريح باشد اصولاً عقل نيست؛ و نمی‌تواند مبنای تعبير و تفسير متون دينی و منابع وحيانی قرار گيرد و حجيت ندارد. علی‌لو عنوان كرد: آيت‌الله سيدان در اين كتاب گفته است «فلسفه اسلامی» ‌به جای تمسك به عقل صريح يا عقل حجت، به احكام مورد اختلاف عقل تمسك می‌كند و فراتر از بحث، عقل حجت را می‌كاود،‌ از اين رو قهرا ناسازگاری ميان احكام فلسفه و احكام دينی رخ می‌دهد. عضو دفتر جنبش نرم‌افزاری در ادامه معرفی كتاب گفت: ناقدان نظريه آيت‌الله سيدان معتقدند كه قطعی كه از طريق «عقل»‌ حاصل می‌شود، ‌در هر صورت برای فرد حجت است و منحصر به بديهيات نيست. در امور نظری نيز اگر عقل به قطعيت می‌رسد برای خود فرد حجت است. زمانی كه عقل به قطع می‌رسد، ضرورتا ‌وحی و منابع دينی را تأويل می‌كند؛ زيرا اگر تبری از اين امر نيست،‌ ما با كلمات و متونی سروكار داريم كه از نظر سند، صدور و محتوا، در اختيار ماست و ممكن است از نظر سند دچار اشكال بوده و احيانا‌ اگر قطعی باشد، ممكن است از نظر دلالت، ظنی باشد. علی‌لو نقد ديگری كه در اين كتاب آمده است را چنين بيان كرد: فردی كه تعقل می‌كند، چاره‌ای ندارد جز اين‌كه اين فرايند را طی كند و از وحی، آن چيزی را بفهمد كه با عقل به آن رسيده است. حال ناظر بيرونی می‌تواند بر مبانی و مقدمات آن عقل يا استدلال خدشه كند و يا آن فرد را به اين نتيجه برساند كه خلاف عقل عمل می‌كند. طبعا اگر نتوانست، بايد او را معذور بدارد؛ زيرا وی فردی است كه مبتنی به عقلانيت خويش به چنين نتيجه‌ای رسيده است. اين كتاب در ۱۳۵ صفحه و در قطع وزيری برای نخستين بار به همت دفتر جنبش نرم‌افزاری و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.