جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 179
تعامل اصحاب امام علی (ع) با خلفای سه‌گانه
نویسنده:
مهدی فرهودفر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امام علي‌ (ع) به علت شخصيت والا و تاثير‌گذار در تاريخ اسلام و نيز توجه و تاکيد ويژه پيامبر (ص) بر لزوم پيروي مسلمانان از علي (ع) بعد از رحلت ايشان (احاديث يوم الانذار، پيمان مؤاخاه و برادري، غدير خم و....)؛ همواره مورد مودت و حمايتاصحاب خاص رسول اکرم (ص) بوده‌است. اصحابي که برخي از آنان در منابع تاريخی اهل سنت و شيعه به عنوان دوستان رسول اکرم (ص) از آنان نام برده شده است. از آنجايي که امام علي (ع) حدود سي سال بعد از رحلت رسول اکرم (ص) در رمضان المبارک سال چهلم هجري در محراب مسجد کوفه (بنا به فرموده پيامبر (ص) توسط اشقي الاخرين) به شهادت رسيده است و در طي اين سي سال در جامعه اسلامي حضور داشته و نزديک پنج سال هم حکومت کرده است، بديهي است که داراي ياران و هواداران بسياري بوده است. ما در اين تحقيق برآنيم در مورد آن دسته از اصحاب امام علي (ع) بحث کنيم که دوران حيات پيامبر (ص) را درک کرده‌اند، و در دوره خلافت خلفاي سه‌گانه در شمار بزرگان و تاثير گذاران تاريخ اسلام بوده‌اند، و ليکن بنا به احاديثي که خود از پيامبر (ص) نقل مي کردند، خلافت را حق مسلّم علي (ع) مي‌دانستند، در نتيجه به پيروي از امام و مقتداي خويش با خليفه انتخابي در سقيفه بني ساعده قبل از بيعت امام علي (ع) بيعت نکردند. تعدادي از آن اصحاب سعي کردند با موعظه و نصيحت خليفه اول، خلافت را به اهل بيت پيامبر (ص) و به امام علي (ع) برگردانند، اين افراد به اصطلاح مورخين، شيعيان مذهبي و مخلص علي (ع) بودند. از طرفي ديگر عده‌اي، شيعيان سياسي علي (ع) بودند و براي حفظ منافع خويش از او حمايت مي‌کردند، ما در اين رساله برخی از شيعيان سياسي علي (ع) را نام می‌بريم؛ ولي به بحث و بررسي اين افراد نخواهيم پرداخت. ما برآنيم اصحاب خاص امام علي (ع) و شيعيان مذهبي و مخلص او را معرفي کنيم و سوابق درخشان تاريخي آنان را در زمان حيات رسول خدا (ص) و عصر خلفای سه‌گانه ذکر کنيم، سپس به مواضع و واکنش‌های آنان در جريان‌های بعد از رحلت پيامبر اکرم (ص) و سقيفه بنی ساعده بپردازيم. همچنين به بررسی علل و ميزان تعامل و همکاری آنان با خلفاي سه‌گانه و شرکت آنان در فتوحات و امارات و علل اين مشارکت‌ها و همچنين اعتراض‌ها و تقابلات آنان و علل اين مخالفتها با خلفاي سه‌گانه ‌بپردازيم.
مشخصات اثر
تبیین وجودی معرفت با نظر به آراء ملاصدرا و هیدگر
نویسنده:
حسین زمانیها
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تبیین وجودی معرفت، پژوهشی است در باب بنیانهای پیشین معرفت بشری. معرفت بشری، مبتنی بر نوعی حضور و دادگی پیشین اشیاء است؛ اما فهم چگونگی این دادگی پیشین و حضور اشیاء محقق نمی‌شود مگر در پرتو فهم ساختار وجودی انسان و نسبت آن با حقیقت وجود به عنوان بنیان همه ظهورات و تعینات موجودات به منزله متعلقات شناسایی. لذا تبیین وجودی معرفت تلاشی است در جهت فهم این نسبت و چگونگی ابتناء معرفت بر چنین نسبتی. از نظر هیدگر، رابطه معرفتی(رابطه سوبژه‌‌ـ ابژه)، به هیچ وجه بنیان و اساس ارتباط و تعامل انسان با عالم نمی‌باشد. عالَم اولین بار از طریق معرفت بر انسان مکشوف و گشوده نمی‌شود، بلکه انسان واجد نوعی گشودگی پیشین به عالَم است که بنیان خود معرفت نیز بر این گشودگی و انکشاف پیشین استوار است. انسان پیش از آنکه بخواهد نسبت به عالم معرفت پیدا کند در عالم حضور دارد، انسان به هیچ وجه موجودی فرو بسته و محصور نیست بلکه همواره در بیرون از خود، در حقیقت وجود قیام دارد. لذا هیدگر از نام دازاین که بیانگر استعلاء و برونخویشی انسان به سوی وجود است برای نامیدن این نحوه از وجود استفاده می‌کند. از نظر هیدگر در تاریخ متافیزیک غرب، که وی آن را سیر بسط و تثبیت سوبژکتیویسم می-داند، به دلیل غفلت از این رابطه پیشین اگزیستانس یا همان نحوه وجود انسان با حقیقت وجود، و اصل قرار دادن رابطه معرفتی،با نوعی گسست و شکاف عمیق بین انسان و عالَم مواجه می‌شویم که اوج این شکاف را می‌توان در اندیشه دکارت مشاهده کرد. در نتیجه در این سنت امکان وصول به اشیاء فی نفسه در معرفت بشری به سؤالی جدی و چالش بر انگیز تبدیل می‌شود. ملاصدرا نیز در فلسفه خود به هیچ وجه رابطه معرفتی را اصل و بنیان قرار نداده از نظر وی رابطه معرفتی منبعث از نوعی ارتباط وجودی بین عامل معرفت و متعلق معرفت است. وی حتی از این نیز فراتر رفته و اصولا علم و معرفت را نحوه‌ای از وجود و یا عین وجود می‌داند. از نظر وی همانگونه که حقیقت وجود دارای مراتب و درجات متفاوت است، متناظر با آن معرفت و علم نیز دارای مراتب متفاوتی است. در معرفت بشری علم به عنوان نحوه‌ای از وجود، چیزی جدای از وجود انسان و ساختار وجودی وی نبوده و لذا وی علم را نه نوعی ارتباط و اضافه بلکه آن را نوعی اشتداد و کمال وجودی برای انسان می‌داند. از نظر ملاصدرا معرفت بشری ریشه در ساختار وجودی انسان و وابستگی و تعلق وجودی وی به کمال و وجود مطلق دارد.وجود انسان با وجود سنگ، چوب و سایر موجودات در این حقیقت متمایز است که وجود انسان برخلاف سایر موجودات در خود فروبسته و محدود نبوده و همواره به سمت بیرون از خویش التفات دارد. این برونخویشی و التفات وجودی که ریشه در وجود تعلقی انسان دارد، بنیان دادگی و ظهور اشیاء در معرفت بشری است. در فلسفه ملاصدرا می‌توان به نوعی رابطه ماقبل معرفتی بین انسان به عنوان موجود مقید با وجود مطلق و نامحدود اشاره کرد؛ که رابطه معرفتی خود مبتنی بر چنین رابطه پیشینی است. به همین دلیل، هر چند ملاصدرا با پدیده‌ای به نامسوبژکتیویسم مواجه نبوده، امابا نظر به آراء وی می‌توان به نقد سوبژکتیویسم از منظری جدیدپرداخت.
مشخصات اثر
بررسی عوالم وجودی انسان از منظر قران کریم
نویسنده:
عوض تقی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن کریم اقیانوسی بیکران و سرشار از علوم و معارف ناب بی حد و حصری است که همانند آن را نمی-توان یافت. از جمله مباحثی که این کتاب الهی در لابلای آیات خود به صراحت از آن سخن گفته ‌بحث از انسان، عوالم وجودی و موت و حیات اوست، در این رابطه آیات بسیاری وجود‌ دارد که ویژگی‌ها و حالات وجوی انسان را از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار داده‌ است. قرآن کریم چهار دوره‌ی وجودی را برای انسان در دو حالت «موت» و «حیات» مطرح می‌کند. از این رو سیر و حرکت انسان با حالت موت، از عالم ذر شروع و پس از گذر از حیات دنیوی و موت برزخی در دوره آخرت با محشور شدن وی خاتمه می‌یابد. البته اولیای الهی و مقتولان فی سبیل الله استثنا بوده و در برزخ نیز زنده هستند. انسان‌ها در عالم ذر پس از کسب معرفت الهی و بهره مندی از شعور و عقل و اختیار، و تعلق روح هر بدنی به آن، به خالقیت و ربوبیت خدای متعال پی برده‌اند. در این دوره خداوند از تک تک آنان عهد و میثاق گرفته تا حجت را بر آنان تمام کرده و راه‌های عذر و بهانه‌ را بر آنان ببندد، سپس امانتی عظیم را که همان ولایت الهیه است، بر عهده آنان گذاشته است. با ورود انسان به عالم دنیا که از میان این دوران‌ها، مهم‌ترین دوره‌ی وجودی انسان است سعادت یا شقاوت ابدی وی به اختیار و انتخاب خود رقم می خورد. همزمان با فرا رسیدن مرگ آدمی و توفی نفوس آنان توسط ملائکه، انسان‌ها به استثنای اولیا و شهدای فی سبیل الله به حالت موت می‌روند و تا برپایی قیامت در آن عالم به سر برده و از لذایذ یا آلام آن بهره‌مند خواهند شد. نهایتا با شروع قیامت، ابدان انسان‌ها به صورت رشد جنینی در دل خاک و روی همین زمین، بازسازی شده و پس از پیوستن به روح به سزای اعمال صالح و طالح خود خواهند رسید. از آیات قرآن کریم چنین بر می‌آید که افراد بشری پس از حساب و کتاب و طی مسیری، به سوی بهشت و جهنم که در خارج از زمین قرار دارد رانده خواهند شد. در این پژوهش هر یک از عوالم وجودی انسان با تکیه بر آیات قرآن کریم بصورت مجزا و جداگانه بررسی می‌شود.
مشخصات اثر
الگو پذیری در خانواده اسلامی از منظر قرآن و روایات
نویسنده:
فاطمه عابدی جزینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از ضروریات، جهت استحکام بنیاد خانواده ی اسلامی تأسی به الگوی کامل است. آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی-قرآن- که برنامه ی جامع سعادت دنیوی و اخروی است، الگوی کامل را با شاخصه و علایم آن معرفی نموده است.پیروی و الگوگیری از اسوه های انسانی، فرد را از هر گونه انحطاط و انحراف مصون می دارد. انسان و خانواده ی اسلامی در صورت نداشتن الگو یا داشتن الگوی نامناسب نمی تواند مسیر کمال را طی نماید. بنابراین خانواده ی اسلامی بهتر است در پی دانستن و به کار بستن گفتار و رفتار ائمه معصوم(ع) به عنوان قرآن ناطق و الگوی کامل بشری، باشدتا دچار خطا نشود و در جهت تربیت صحیح خود و فرزندان و خانواده و در نهایت، جامعه ی اسلامی گام نهد. در این پژوهش به تعریف الگو و الگوپذیری از غرب و الگوهای غرب زده و عواقب پیروی از آنها و الگوپذیری مثبت از اسوه های حسنه و نتایج آن پرداخته شده است و در هر بخش، فرمایشات معصومان(ع) بیان شده است تا مورد تبعیت قرار گیرد. در جهت الگوپذیری، محقق نمونه هایی از زندگی عالمان دینی و شهدای عصر حاضر را نیز ارایه نموده است تا الگوهای عینی، ملموس و مشهود نیز مورد توجه قرار گیرند و خانواده های اسلامی بهتر بتوانند طی طریق کنند.هدف از این پژوهش، شناخت شاخصه ی گفتاری و رفتاری الگوهای کامل انسانی برای خانواده های اسلامیاست تا بتوانند در اموری مانند کار و تلاش در کنار آراستگی باطنی و ظاهری و در کنار آن تربیت فرزندان صالح، به نیکی عمل کنند و در آداب اسلامی همچون خوردن و آشامیدن که مهم ترین رکن آن کسب رزق حلال است، را همراه با تمام افراد خانواده به خوبی عمل کنند و علاوه بر اخلاق فردی به اصلاح امور اجتماعی بپردازند و در حق نیازمندان جامعه ی اسلامی، انفاق را عملی سازند و در کل بتوانند از آثار و برکات پیروی از الگوهای اسلامی بهره مند شوند و به آرامش قلبی برسند و از سرگردانی و انحطاط دینی دور گردند. تا هر فردی برای دیگران و والدین برای فرزندان و در نهایت خانواده ی اسلامی برای دیگر خانواده ها الگو باشندو بتوانند جامعه ای اسلامی و کامل بسازند.
مشخصات اثر
بررسی اختیار در قلمرو تکوین و تشریع
نویسنده:
سمانه ارجمندمنش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اختیار از جمله مسائلِ پیچیده‌ای است که خود با مسائلی از قبیلِ اراده، قدرت، علمِ خداوند به افعال انسان‌ها، خصوصاً خلق افعال و قضا و قدر و نیز عواملِ مادی همچون وراثت، محیط ... و نیز با مسائلِ عقلی و فلسفی از جمله اصلِ علیّت، رابطه‌ی تنگاتنگی دارد. کسانی که اموری چون علم پیشین، قضا و قدر الهی و یا اموری همچون وراثت و محیط را به عنوان علّت تامّه دخیل در افعال انسان می‌دانند، ناخواسته به جبر روی آورده و در مقابل، کسانی که اراده و قدرت انسان را مستقل دانسته و اموری چون توحید افعالی، قدرت و قضا و قدر الهی را نادیده گرفتند یا تفسیر دیگری ارائه نمودند، به تفویض روی آوردند، در حالی که خداوند نظامِ تکوین و تشریع را با وجود اختلافِ ماهوی، به گونه‌ای هماهنگ با اختیار انسان آفریده است و خواسته تا ما آزاد باشیم و در عین حال اختیارمان را در قبضه‌ی قدرت خود قرار داده است که با این تفسیر وجودِ خوب و بد و عقل و نفس امّاره؛ ارسالِ رسل و وجود شیطان؛ بهشت و دوزخ و ... همگی قابل توجیه است. درک صحیح از معنای چنین اختیاری هیچ‌گونه تزاحمی با جبرِ برآمده از منابعِ عقلی، نقلی و تجربی ندارد و از آن جا که با حفظِ عدل الهی، توحید افعالی الهی را نیز اثبات می‌کند، از اندیشه‌ی تفویض فاصله می‌گیرد.در این تحقیق قصد داریم با مطرح نمودنِ سازگاریِ اختیار با هر یک از موارد فوق به عنوان امورِ موجود در قلمرو تکوین و نیز با طرح سازگاری اختیار با امورِ مطرح در قلمرو تشریع، اوجِ شکوهِ آفرینشِ خداوند را به سبب این هماهنگی به اندازه‌ی درک و فهم خود به تصویر بکشیم.
مشخصات اثر
مبانی انسان‌شناسی احکام روابط غیرمالی زوجین در قرآن کریم
نویسنده:
محمد بهداری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله ی پیش رو ، در مقام پاسخ به شائبه ی برابری و تساوی زن و مرد از نظر استعدادهای فطری ، امکانات وجودی ، توانایی های جسمی و نیازهای روحی و روانی آن دو که زمینه ی توهّم تبعیض و ترجیح جنسی برخی احکام قرآنی را فراهم آورده ، بنیانگذاری شده است .بنابراین از مَدخل تفاوت های عمومیِ جسمی و روانیِ زن و مرد ، به تشریح و توضیح احکام روابط غیرمالی زوجین از منظر قرآن کریم پرداختیم تا فلسفه و ماهیت دوگانگی برخی از این احکام را روشن کنیم.از آنجا که شارع قرآن کریم ، بر تمامی ابعاد وجودی زن و مرد اشراف کامل داشته ، استعدادها و توانایی های فطری هریک از دو جنس را به گونه ای قرار داده که تأمین کننده ی اهداف حیات فردی ، خانوادگی و اجتماعی آنان باشد و با تشریع احکام ویژه ی هریک از دو جنس ، خط سیری را جهت نیل به اهداف وجودی آنان ترسیم نموده است و به این ترتیب ، تعاضد تکوین و تشریع ، حرکت انسان به سوی کمال نهایی خویش را سرعت می بخشند .
مشخصات اثر
مبانی، مولفهها وعوامل موثر دراحیا گری نهضت امامحسین)ع( از منظر قرآن وحدیث
نویسنده:
سهیلا آزادیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ارزشها و فضیلتهای هر مکتب، مذهب و هر اندیشهای، در گذر زمان گرد فراموشی می گیرند. یااز مسیر اصلیخویش منحرف و دچار ضربهای بنیانی می شوند. برای جبران چنین آفت بزرگی، باید شخصیتهای موثر جامعه بهاحیا وبازسازی آن اصول وارز شهای فراموش شده بپردازند.موضوع احیاگری در قرآن کریم به عنوان یکی ازاهداف عمدهی پیامبران در دمیدن روح حیات به جامعه معرفی شده است:دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامىکه « ؛) انفال/ 42 (» اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُمْ «»! شما را به سوى چیزى مىخواند که شما را حیات مىبخشددر شنا سایی این جنبش های بیدارگرانه به یک سری مبانی، مولفهها و عواملی که در این حرکتها تأثیرگذارمیباشند پی میبریم. در میان حرکت های احیاگرانه، نهضت امام حسین)ع( به دلیل ریشهدار بودن مبانی و مولفه-های آن در دین، تأثیری به مراتب افزونتر در جوامع دینی دارد.که این مبانی و مولفهها، ظرفیت تأثیر گذاری درزمان ها ومکان های دیگر را دارند. زیرا در صورت بروز خطر در دین، انحراف وانحطاط جامعه ی اسلامی، هرمجاهد فی سبیل الله که بخواهدآن فساد را ریشه کن سازد، با اتکا وعمل به این مبانی ومولفه ها و شناسایی آفاتسیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن ، می تواند به تجدید بنای نظام و حفظ ارزش ها و آرمان های آن بپردازد. لذا باتوجه به ضرورت این مسأله، تحقیق حاضر بر آن است به معنا شنا سی واژهی مبانی، مولفه، احیاگری و نهضتبپردازد و مبانی نظری )خدا شناسی، جهانشناسی، انسانشناسی، دینشناسی، امام شناسی دشمنشناسی و زمان-شناسی(نهضت بیدارگرانه امام حسین)ع( را در لابه لای آیات قرآن و سخنان امام حسین)ع( به دست آورد. هم-چنین با در نظر گرفتن علل وعوامل)سیاسی، اجتماعی، فرهنگی واقتصادی( که در شکلگیری نهضت امام )ع(موثر بودهاند؛ مولفههای)بصیرت، شجاعت، عدالتطلبی و ظلم ستیزی، تفکر جهادی و شهادت طلبی، مسئو لیتپذیری، حریت وآزادگی، تکریم محوری وعزتمداری،صلابت اعتقادی و رفتاری و صبر و استقامت(در وجودشخص امام حسین)ع( و یارانش را تحلیل نماید.لازم به ذکر است که از روش کتابخا نهای برای جمع آوریمطالب استفاده شده است.
مشخصات اثر
اخلاق کاربردی در آثار شهید مطهری
نویسنده:
فریده نوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر، بر آن است تا با نگاهی به آثار شهید مطهری، اندیشه اخلاقی وی را در برخی از حوزه‌های اخلاق کاربردی، استخراج و سامان‌دهی کند. اخلاق سیاست، اخلاق تکنولوژی و اخلاق علم‌آموزی از جمله این حوزه‌ها هستند. اخلاق کاربردی، نیاز به پایه و مبنایی دارد که پشتوانه‌ای برای آن باشد،انسان‌شناسی و خداشناسی، دو مقوله‌ای هستند که به عنوان مبانی اخلاق کاربردی شناخته می‌شوند، در این میان انسان‌شناسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این مقوله نه فقط به دلیل آن است که انسان موضوع اخلاق است، بلکه تجزیه و تحلیل قوا و نیروهای انسانی نیز کلید تمامی حوزه‌های گوناگون تعلیم و تربیت، سیاست، تکنولوژی و.... است. در اخلاق سیاست، نظام سیاسی باید بیانگر قلمرو دین باشد و یکی از تجلیات آن مسئولیت‌پذیری انسان است و مسئولیت منهای دین و خدا معنا ندارد، و از عناصر اخلاق سیاست، حضور و استمرار عدالت در تمامی زمینه‌ها، رعایت حقوق مردم، آزادی و کرامت انسانی است. اخلاق تکنولوژی نیز مانند دیگر شاخه‌های اخلاق کاربردی باید منعکس کننده تعهد اخلاقی افراد و نهادهای تخصصی آن باشد و تکنولوژی باید در جهت توسعه و تکامل و بر هم نزدن ارزش‌ها سوق داده شود. در اخلاق علم‌آموزی، هدف اساسی، الهی شدن آدمی است و برای رسیدن به این هدف، باید استعدادهای عالی انسان به شیوه صحیح رشد کند و به فعلیت برسد زیرا تعلیم و تربیت، مهم‌ترین جنبه زندگی بشر است و هر نوع انحراف در آن باعث انحراف در همه امور زندگیمی‌شود.
مشخصات اثر
دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در تعیین موضوع فلسفه و تمایز آن از سایر علوم
نویسنده:
نرجس عمرانیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
کلام اسلامی , ذات (منطق) , علم , ارسطو , نحو , عَلِمَ , علم , علم (فضیلت اخلاقی) , علم(اسماء اول ، عرفان نظری) , علم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , ابن سینا، حسین بن عبدالله , صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن سینا، حسین بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
علم بودن یک علم مرهون انسجام مسائل و انسجام مسائل در گرو عاملی وحدت آفرین است؛ اغلب حکما این عامل را موضوع علم می‌خوانند و موضوع را ملام تمایز علوم از یکدیگر دانسته‌اند. موضوع فلسفه یکی از مباحث مهم و کلیدی فلسفه می‌باشد؛ به طوری که با تعیین موضوع فلسفه، حوزه فعالیت این علم و چگونگی مسائل آن شخص می‌شود. پرسش از چیستی فلسفه، متعلق به حوزه علم‌شناسی است. موضوع هر علم چیزی است که در آن از عوارض ذاتی آن بحث می‌شود؛ به تعبیر دیگر، محمولات مسائل علم از عوارض ذاتی آن هستند. لذا بین موضوع هر علم و مسائل آن رابطه تنگاتنگی برقرار است. موضوع فلسفه و بررسی مسائل آن همواره مور توجه فیلسوفان اسلامی در دوره‌های مختلف بوده است. اکثر فلاسفه اسلامی درباره موضوع فلسفه نظر یکسانی دارند؛ اما در مورد مسائل مطرح شده در آن اتفاق نظر ندارند و بعضاً مسائلی را در فلسفه وارد می‌کنند که مربوط به علمی دیگر بوده و سنخیتی با موضوع فلسفه ندارد. ازمیان فیلسوفان اسلامی شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی، دو چهره برجسته این علم می‌باشند که دارای نظام فکری منسجم می‌باشند طبق دیدگاه این دو، موضوع فلسفه "موجود بما هو موجود" است و مسائل آن نیز از عوارض ذاتی وجودند که در رساله حاضر به این موضوع پرداخته شده است. برای اثبات موضوعیت "موجود بما هو موجود" برای ما بعد الطبیعه باید این نکته اثبات شود که محمول همه مسائل فلسفی از عوارض ذاتی "موجود بما هو موجود" است. اما نه تنها دلیلی بر اثبات این مطلب نیست، بلکه پاره‌ای از مسائل موجود در آثار این دو فیلسوف منطقاً از مسائل این فن بشمار نمی‌آیند؛ از جمله مباحث نفس، معاد، نبوت و امامت. تطبیق قواعد منطقی علم‌شناسی بر همه‌ی آن چه به عنوان مسائل فلسفی مطرح است، بسیار چالش‌برانگیز است؛ چراکه در مقام تعریف، مسائل فلسفی باید از عوارض ذاتیه "موجود بما هو موجود" باشند اما در مقام تحقق به مشکل برخورده و به نظر می‌رسد در برخی از مسائل فلسفی این نکته رعایت نشده است لذا شکافی میان مقام تعریف و مقام تحقق فلسفه به وجود می‌آید که باید برای پرکردن این شکاف تلاش‌هایی انجام شود. ازجمله اینکه در حوزه عملکرد، فلسفه و کلام اسلامی باید از هم جدا باشند، زیرا این دو، دو علم متفاوت با موضوع، مسائل، روش و غایت متفاوت می‌باشند و اگر بخواهیم فیلسوفانه به اثبات عقاید خود بپردازیم، می‌توان آنرا در علمی جداگانه یا در فلسفه‌های مضاف بررسی کرد لذا هیچ منعی به نظر نمی‌رسد که حوزه‌های گوناگون فلسفی را با شعاع‌های متفاوت و تعریف شده و با قراردادن موضوعات متفاوت و التزام به قاعده عوارض ذاتیه به فلسفه‌های اخص و اعم دست یافت.
مشخصات اثر
گونه شناسی روایات امام جواد(ع) و امام هادی(ع) در تفسیر قرآن با تأکید بر تفاسیر البرهان فی تفسیر القرآن، نورالثقلین و کنزالدقائق و بحرالغرائب
نویسنده:
مرجان غلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
با توجه به اینکه عترت پیامبر(ص) در جایگاه ترجمان قرآن هستند، شناخت روایات آن بزرگواران در تفسیر قرآن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر به گونه‌شناسی روایات امام جواد(ع) و امام هادی(ع) در تفسیر قرآن می‌پردازد. مراد از گونه‌شناسی، تفکیک روایات وارد شده در تفاسیر نقلی، در گونه‌های متعدد، بر اساس میزان و نحوه‌ی ارتباط آنها با تفسیر قرآن است. در مجموع، روایات رسیده از این دو امام بزرگوار(ع) در تفسیر قرآن، بالغ بر 9 گونه، بدین شرح است: 1- بیان معنای لغوی 2- تبیین تفسیری 3- تبیین معنای باطنی 4- تطبیق بر مصداق 5- بیان حکمت احکام و مسایل 6- توضیح قصص قرآن 7- اِخبار از غیب 8- استناد به آیات قرآن 9- بیان علوم قرآنی. بسامد هر یک از گونه‌ها در میان روایات امام جواد(ع) و امام هادی(ع) اندکی متفاوت از یکدیگر است. به نظر می‌رسد که این تفاوت‌ها ناشی از تغییر در اوضاع سیاسی و اجتماعی دوران این دو امام بزرگوار(ع) بوده باشد، همانطور که شباهت‌های فراوان موجود در روایات ایشان نیز به دلیل شرایط مشابه دوران متوالی آنهاست. با این توضیح که فشار سیاست وقت بر امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و شیعیان آنها، سبب کثرت روایات "تطبیق بر مصداق" در کلام آن دو بزرگوار(ع)، جهت تبیین جایگاه اهل بیت(ع) و نیز شناخت دشمنان ایشان بوده است. چنانکه می‌توان تشدید فشارها در دوران امام هادی(ع) را علّت افزایش حجم عرضی(حجیم‌تر شدن) روایات این گونه در کلام آن حضرت(ع) دانست.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 179