جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"ویتگنشتاین فریزر و دین"، نظرات ویتگنتشتاین در مورد کتاب مشهور شاخه زرین فریزر را تحلیل و شرح می‌کند. این کتاب به تفصیل رد نظریات عقل‌گرایانه درباره دین توسط ویتگنشتاین را بررسی می‌کند و تفسیری جدید از دیدگاه بدیل او در مورد رسوم دینی عرضه می‌کند. نویسنده در این کتاب تفسیر خود درباره ویتگنشتاین را بر اساس این ادعای او بنا می‌کند که جادو هم‌جنس با متافیزیک است. در سراسر کتاب نویسنده به موضوعاتی هم‌چون اکسپرسیویسم در اندیشه ویتگنشتاین ، بازنمایی واضح و روشن در ویتگنشتاین متاخر ، تحلیل ویتگنشتاین از رسم بلتین و رسم قربانی، و بدبینی ویتگنشتاین درباره فرهنگ می‌پردازد.

ویتگنشتاین و قواعد و زبان خصوصی (به انگلیسی: Wittgenstein on Rules and Private Language) کتابی است نوشتهٔ سول کریپکی که در ۱۹۸۲ منتشر شده است. قسمت عمده‌ای از کتاب به خوانش شکاکانه‌ای از استدلال مشهوری در مورد زبان خصوصی می‌پردازد که ویتگنشتاین در تحقیقات فلسفی مطرح کرده است. کریپکی پارادوکسی ویتگنشتاینی را در فصل دوم مطرح می‌کند که امکان پیروی از قاعده را زیر سؤال می‌برد. کریپکی در فصل سوم یک «راه‌حل شکاکانه» (به مفهومی که هیوم این اصطلاح را در کاوشی در خصوص فهم بشری به کار می‌گیرد) عرضه می‌کند. تکواژ چندوجهی «کریپکنشتاین» (به انگلیسی: Kripkenstein) گاهی برای ارجاع به شخصی به کار می‌رود که مدافع استدلال شکاکانه‌ای است که کریپکی به ویتگنشتاین نسبت می‌دهد. به نوشته‌ی دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد، کتاب کریپکی کمابیش پایان‌دهنده‌ٔ خوانشی از استدلال زبان خصوصی ویتگنشتاین است که، پیش از انتشار این کتاب، خوانش متعارف محسوب می‌شد. گفته‌اند که این کتاب تأثیرگذارترین و بحث‌برانگیزترین کتابی در مورد ویتگنشتاین است که بعد از ۱۹۸۰ منتشر شده است. کاوه لاجوردی و حمیدرضا محمدی دو ترجمهٔ فارسی از این کتاب عرضه کرده‌اند.

ترجمه ماشینی: کتاب «تحقیقات فلسفی» ویتگنشتاین یکی از تأثیرگذارترین کتاب‌های قرن بیستم است. این نور جدیدی بر عملکرد زبان و ذهن افکند و کمک قابل توجهی به درک دانش بشری کرد. این کتاب که شامل مقالاتی از محققان مشهور بین‌المللی است، به بررسی توسعه ایده‌های ویتگنشتاین در راستای تحقیقات می‌پردازد. این دیدگاه جامعی از برخی از بحث برانگیزترین موضوعات در مطالعه شاهکار ویتگنشتاین ارائه می دهد و ارتباط آن را در بحث های فلسفی معاصر مورد ارزیابی مجدد قرار می دهد. مشارکت کنندگان: آلبرتو آرودا (دانشگاه جدید لیسبون)، جوئو ورگلیو گالرانی کاتر (دانشگاه اس پائولو)، پی ام اس هکر (دانشگاه آکسفورد)، ناتان هاوتالر (دانشگاه لندن)، امیلیانو لا لیکاتا (دانشگاه پالرمو)، ژروم لتورنور (دانشگاه پاریس هشتم)، نیکولای میلکوف (دانشگاه پادربورن)، ماریا فیلومنا مولدر (دانشگاه جدید لیسبون)، جسا پادیلا گاولوز (دانشگاه کاستیا-لامانچا، تولدو) و روئی سامپایو داسیلوا (دانشگاه جدید لیسبون) دانشگاه آزور).

ویتگنشتاین، فیلسوفی با دغدغه های کاملاً انسانی، که اندیشه هایش در دو دوره ی درخشانِ فلسفی رقم می خورد. موضوع محوری در اندیشه های او همانا زبان و معناست. در واقع رویکرد های گونه گون او در دو دوره ی فلسفی، مسیرِ حرکتِ اندیشه هایش را به نمایش می گذارد. ویتگنشتاین هیچ گاه بیانِ نظام مند و مفصلی راجع به زیبایی شناسی نداشته است، اما زیبایی و اخلاق و دیگر ارزش های انسانی جزءِ جدایی ناپذیرِ شخصیتِ او بود. از این رو، نگاشته های ویتگنشتاین را باید با توجه به همین شخصیتِ انسانی و ارزشی مورد مطالعه قرار داد. نگاشته هایی که از چارچوب صرفاً نظری و فلسفی در می گذرد و در جهتِ روشن کردنِ هر چه بیشترِ جایگاهِ ارزش های زیبا شناختی و اخلاقی و انسانی گسترش می یابد.رویکرد های متفاوت ویتگنشتاین به زبان در دو اثر مهم او، یعنی رساله و پژوهش های فلسفی، خلاصه می شود. پیش از ورود به بحث زیبایی شناسی در ویتگنشتاین اول، می توان این پرسش نه چندان بی جا را مطرح کرد که آیا رساله صرفاً یک اثر منطقی است که در آن زبان مورد ژرف نگری های دقیق قرار می گیرد؟ یا نه؛ اینگونه نیست؟ در نگاه اول می توان به این پرسش پاسخ مثبت داد؛ اما با تأمل بیشتر می توان دریافت که هدفِ ویتگنشتاین صرفاً ارائه ی یک تبیینِ منطقی از زبان نبوده است. وی در واقع با تمایزی که میان امورگفتنی و امور ناگفتنی قائل می شود، ما را وا می دارد که نگاهی از سرِ بصیرت به جایگاهِ امور در جهان بیاندازیم. امور گفتنی یا امور معنادار در رساله همان اموری است که با زبان واقع گو قابل بیان است و امور ناگفتنی، یا همان امور ارزشی، اموری است که خارج از حیطه زبان واقع گوست؛ از این رو به زبان در نمی آید و تنها، در نتیجه ی شیوه ی نگریستنِ انسان به جهان، نشان داده می شودتنها اشاره ای که در رساله به زیبایی شناسی شده است در عبارتی خلاصه می شود که در آن زیبایی شناسی و اخلاق یکی انگاشته می شوند. اما ردِّ پای اندیشه ی ویتگنشتاین متقدم راجع به زیبایی شناسی را می توان در دیگر آثارش، که در دوره ی اولیه ی تفکرش به نگارش در آمده - مخصوصاً در یادداشت ها- جستجو کرد. ویتگنشتاین در یادداشت ها هنر را نتیجه ی نگریستنِ از منظر ابدیت به جهان توصیف می کند و عقیده دارد اخلاق را نیز باید از منظر ابدیت نگریست.رویکرد ویتگنشتاین دوم در پژوهش های فلسفی نسبت به زبان از جهاتی در مقابلِ رساله قرار می گیرد. ویتگنشتاین دریافت که، بر خلاف نقطه نظرِ رساله، نمی توان زبان را فقط در کارکردِ توصیفیِ آن خلاصه کرد. باری، او متوجه ی کاربرد های گونه گونِ ما از زبان در زندگیِ روزمره شده بود. از این جهت زبان را به جعبه ابزاری تشبیه کرد که ما با آن کارهای متفاوتی را انجام می دهیم. در واقع ویتگنشتاین، در رویکرد دومش به زبان، آن را از چنگالِ تحلیلِ خشکِ منطقی رهانید و به جستجوی زبان در میان جنب و جوش زندگی پرداخت. ویتگنشتاین در پژوهش های فلسفی با مقایسه ی زبان و بازی بر اهمیت زبان، به منزله ی فعالیتی که در زندگی انسان ریشه دارد، تأکید می کند و کاربرد های گوناگونِ زبان را تحت عنوان "بازی های زبانی" قرار می دهد. از این رویکرد تازه ترِ ویتگنشتاین به زبان می توان آموزه های نوینی را در برخورد با مسائلِ زیبایی شناسی و هنری پیش روی قرار داد.از یک طرف، با توجه به نقطه نظرِ ویتگنشتاین راجع به معنا، می توان کاربرد مفاهیم زیبایی شناختی را مورد بررسی قرار داد. رویکرد وی به این مسائل را می توان، با توجه به اظهاراتش در درسگفتارهای زیبایی شناسی- به طور عمده- و دیگر آثارش، تشریح کرد. از طرف دیگر می توان به تعریف و امکان تعریف پذیری هنر نگاهی دوباره انداخت و بیشتر از آن می توان امکانِ نظریه پردازی در مسائل زیبایی شناختی را بررسی کرد و بنیان های نظریِ رویکرد هایِ علمی و تجربی به مسائل زیبایی شناختی را به چالش طلبید.در پژوهش حاظر سعی می شود با ارجاعات مستقیم به آثارِ خودِ ویتگنشتاین رویکرد های متفاوتِ او به زبان و معناداری زبان آشکار گردد؛ تا جایی که بتوان اظهاراتِ نه چندان بیشمارِ او در مورد مسائل زیبایی شناختی را به بحث گذارد. این پژوهش، ابتدائاً، به دو بخش تقسیم می شود. در بخش اول سعی شده چارچوبِ نظری رساله مفصلاً تشریح شود؛ تفصیل در تشریحِ رساله از این جهت است که به زعمِ خودِ ویتگنشتاین امکان فهم پژوهش های متأخرِ او را تسهیل می کند. در ادامه به فهم ویتگنشتاین از مسائل زیبایی شناختی در چارچوب رساله، یادداشت ها و درسگفتارهایی درباره ی اخلاق پرداخته می شود. در بخش دوم نیز پس از تشریحِ دیدگاه های متأخر ویتگنشتاین درباره ی معنا، به آرای ویتگنشتاین درباره ی زیبایی شناسی، که در درسگفتارهای زیبایی شناسی گنجانیده شده است، می پردازیم و همچنین، پیامد هایِ اندیشه ی او را از نگاه مفسرانش در مورد هنر بررسی می کنیم.

هدف از این تحقیق بررسی نقش و جایگاه زیبایی شناسی در اندیشه ی ویتگنشتاین است.ویتگنشتاین ، صاحب دو نظام فکری متفاوت در فلسفه وبه تبع آن دارای دو طرز فکر متفاوت در نگرش به زیبایی شناسی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند. ویتگنشتاین در تلقی اولش(ویتگنشتاین متقدم)، می خواهد پیوند میان اخلاق و زیبایی شناسی را نشان دهد . اخلاق و زیبایی شناسی را یکی می داند و آنها را ذیل امور رازورانه قرار می دهد . او معتقد است برای اینکه شیء را هنری بدانیم باید نحوه نگرش مان را تغییر داده و شیء را از کاربردروزمره اش خارج کرده و از منظر ابدیت بدان بنگریم .این نگرشی است که شیئی را از زمان مند و مکان مند فراتر می برد؛ در واقع شیء همراه با زمان و مکان دیده می‌شود. ویتگنشتاین در تلقی دومش(ویتگنشتاین متاخر)براین معتقد است که برای در است اثر هنری،باید به کاربرد واژگان در بازی های زبانی متفاوت توجه کرد و به دنبال جوهر ناب و خالصی که عصاره ی همه چیزهای زیبا است،همچون کلماتی چون «زیبا» و «خوب» نبود . درمقابل از مفاهیمی استفاده می کند که بیشتر شبیه «درست» و «صحیح» اند . او در این دوره از تفکرش ، معتقد است که گرداگرد آثار هنری نیز ، زمینه و بافت فرهنگی ای وجود دارد که باید به دقت آنها را دید و توصیف نمود. عمده ی تلاشش را صرف مقابله با علم باوری در زیبایی شناسی می کند.بنابراین ،در نقد موسیقی و شعر، محمولات جملات بیش ازآن که به «زیبا» و «خوب» نزدیک باشند به «درست» و«صحیح» شبیه اند . همچنین ویتگنشتاین به موسیقی، جایگاهی هم طراز هنر و زیبایی شناسی می دهد و معتقد است که موسیقی زبان نیست بلکه الگویی برای درک است.

اینگونه به نظر می رسد که تفاوت های بنیادین فلاسفه در تصویری که از فلسفه دارند، موجب بروز افتراق های عمیق در نظریه های و اندیشه های فلسفی آن ها است. این پژوهش درصدد تبیین و توصیف چارچوب فلسفی ابن سینا (به عنوان یک فیلسوف سنتی) و ویتگنشتاین (به عنوان یک فیلسوف نقاد فلسفه) می باشد. قصد این تحقیق آنست که در خلال توصیف و تبیین موضوع، مسائل، غایت و روش فلسفی در اندیشه‌ی این دو فیلسوف؛ نسبت ایجاد چرخش موضوعی در فلسفه توسط ویتگنشتاین به فلسفه های سنتی و به صورت نمونه فلسفه‌ی ابن سینا بررسی گردد. در نهایت این تحقیق این موضوع بیش از پیش واضح می گردد که فلسفه‌ی تنومند اسلامی بایست هر چه زودتر خود را در معرض پرسش های فلسفه ویتگنشتاین در دو دوره ی تفکرش، قرار دهد.

این پژوهش در نظر دارد تا در وهله‌ی نخست به بررسی سیر تاریخی بروز فلسفه‌ی تحلیلی بپردازد و سپس با بررسی دستگاه فلسفی ویتگنشتاین دوم، در مورد نظرگاه او راجع به اخلاق، به یک نتیجه‌گیری و جمع‌بندی مشخص برسد. اگرچه ویتگنشتاین در دوره‌ی دوم فکری‌اش به طور مشخص راجع به مقوله‌ی اخلاق سخن به میان نیاورده است اما می‌توان با توجه به سیستم فکری و ساختاری که او ایجاد کرد، راجع به اخلاق، خوانش و تفسیری به دست آورد. بر اساس شالوده‌ی فکری ویتگنشتاین دوم، یعنی بحث نحوه‌ی زندگی و بازی‌های زبانی، اولا او را باید در زمره‌ی زمینه‌گرایان و نسبی‌گرایان فرهنگی بدانیم، دوما از آنجایی که در نظرگاه او، این زبان است که به واقعیت معنا می‌دهد و واقعیت مستقل از زبان به طور کل نفی شده است، بر همین اساس او در زمره‌ی ناواقع-گرایان قرار می‌گیرد و به جهت معرفت‌شناختی نیز، از آنجا که ملاک معناداری را در کاربرد می‌داند و کاربرد نیز در جریان نحوه‌ی زندگی و حاصل توافقات اجتماعی ایجاد می‌شود، او یک ناشناختگرا محسوب می شود. از نظر او نحوه‌ی زندگی، تنها واقعیت موجود است که چگونگی شکل‌گیری آن توضیح‌پذیر نیست. نحوه ی زندگی، بازی‌های زبانی را ایجاد می‌کند و ما با تکثری از بازی‌های زبانی مواجه هستیم که هرکدام قواعد خاص خودشان را دارند و این قواعد تنها برای افراد حاضر در آن بازی قابل یادگیری و شناخت هستند و خارج از آن نمی‌توان به فهم صحیحی از چگونگی آن بازی زبانی رسید. این طرز تلقی از واقعیت و معیاری که ویتگنشتاین برای شناخت ارائه می دهد منجر به نسبی بودن تمام امور از جمله گزاره‌های اخلاقی می‌شود و همچنین نقد و سنجش، هیچ جایگاهی در این میان نخواهند داشت.

ترجمه ماشینی: این کتاب شامل تمام متونی است که ویتگنشتاین به مباحث اخلاق، دین و جادو اختصاص داده است. اهمیت این آثار به این دلیل است که توسط متفکری که بنیان‌گذار فلسفه تحلیلی به شمار می‌رود و همچنین به درک برخی از ایده‌های اساسی موجود در آثار ویتگنشتاین، به‌ویژه رساله ای در باب منطق و سیاست» و «پژوهش فلسفی» در توضیح این متون، علاوه بر مقدمه ها و توضیحات مترجم، چگونه برداشت های ویتگنشتاین از دین، اخلاق و سحر و جادو با دیگر آثارش، خواه مربوط به فلسفه اول یا دوم او باشد، مرتبط است. . همچنین تأثیر سنت آگوستین و آرتور شوپنهاور بر رویکرد او به پدیده‌هایی را که به نظر او در خارج از جهان وجود دارند، برجسته می‌کند.