جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مجلد اول " نور البراهين او انيس الوحيد في شرح التوحيد" همانگونه که از نام آن هم مشخص است درباره توحید و مسائل پیرامون آن می باشد.

خلاصة الحقائق التي تبحث فيها هذه الرسالة هي أن نظام القدر الذي هو برنامج الكون ونظامه يتأسس على التعرف على أربعة أسرار كبرى، كل سر منها يشكل حقيقة عظيمة من حقائقه، ويقع الخطأ بقدر الاقتصار على بعض أسراره والغفلة عن بعضها. وهذه الأسرار الأربعة، هي: التوحيد والعدل والحكمة والرحمة. فكشف سر التوحيد يبصرنا بالمهندس الأول للكون، والمنظم الأوحد لشؤونه، والمدبر الخبير بتفاصيله، فلا نرى في مرآة هذا السر غير الله، فنغيب بالله عن الكون الذي يسيره. وكشف سر العدل يعيدنا إلى ذواتنا لنبصر إرادتنا، وهي تتحرك في أطر كثيرة واسعة من الاختيارات، لنتحمل حينها مسؤوليتنا على تصرفاتنا. وكشف سر الحكمة يجعل من الكون مرآة لتجليات أسماء الله الحسنى وصفاته العليا. وكشف سر الرحمة يعيدنا إلى بدء الخلق وغاية الخلق، فالله خلق الخلق ليرحمهم، وأكرمهم بالوجود ليكرمهم بعدها بكل ما يقتضيه وجودهم من أنواع الإكرام. وكشف كل سر من هذه الأسرار يشعرنا بالسلام الشامل مع الله، ومع الكون، ومع ذواتنا، لأن أول خطيئة هي الصراع، الصراع مع الله، ومع تخطيط الله، ومع مراد الله..

کتاب حاضر محاضرات ایت الله محمدباقر علم الهدی در برخی از مباحث مهم کلامی از جمله، قضا و قدر، جبر و اختیار ، تفویض و... می باشد.

أمر بین الأمرین اصطلاحی کلامی در مسئله جبر و اختیار انسان است و در مقابل دو نظریه جبر و تفویض قرار دارد. این اصطلاح نخستین بار از سوی ائمه معصومین ^ در پاسخ به مجبور یا مختار بودن انسان مطرح شده است و اشاره به آن دارد که انسان در أفعال خود نه مجبور است و نه اختیار مطلق دارد؛ بلکه چیزی میان این دو است. در تفسیر این نظریه بحث و گفتگو بسیار بوده و هست؛ فیلسوفان و متکلمان امامیه که از طرفداران این دیدگاه می‌باشند هر کدام به نحوی آن را تفسیر کرده‌اند. از نظر برخی متکلمان آنچه حکما در تبیین نظریه أمر بین الأمرین گفته‌اند به جبر منتهی می‌شود. از جمله‌ی این متکلمان ملا محمد طاهر قمی یکی از علمای امامیه در قرن یازدهم هجری می‌باشد. وی در آثار خود ضمن نقد دیدگاه جبر و تفویض و إثبات أمر بین الأمرین، دیدگاه حکما در این زمینه را مردود می‌داند. یکی از تألیفات این عالم برجسته که به صورت نسخه خطی موجود است، رساله «بهجه الدارین فی الأمر بین الأمرین» می‌باشد.پژوهش حاضر، ضمن بیان دیدگاه ملا محمد طاهر قمی در مسئله جبر و اختیار و تفسیر وی از نظریه أمر بین الأمرین، به تصحیح و تحقیق کتاب بهجه الدارین وی می‌پردازد. برای این منظور علاوه بر استفاده از آثار خطی و چاپی که از وی در دسترس بود، جهت تبیین برخی مطالب به آثار سایر اندیشمندان نیز مراجعه شده است.نتایج این پژوهش گویای این است که ملا محمد طاهر قمی همچون سایر علمای امامیه دیدگاه جبر را باطل می‌داند؛ چرا که لازمه آن بیهوده بودن ثواب و عقاب و وعده و وعید می‌باشد. همچنین او با استناد به روایات متعدد تفویض را نیز رد می‌کند و لازمه آن را معزول ساختن خداوند از سلطنتش می‌داند و به پیروی از ائمه معصومین ^ نظریه أمر بین الأمرین را حق می‌داند و بیان می‌کند منظور از این دیدگاه این است که طاعت و معصیت با اختیار خود انسان و به توفیق یا خذلان الهی و مشیت و اراده او از انسان صادر می‌شود و با تعلق این امور صدور فعل از او وجوب عقلی پیدا نمی‌کند؛ بلکه طبق عادت واجب می‌شود و صدور فعل اولویت پیدا می‌کند.این در حالی است که حکما بر این باورند که شیء ممکن تا به حد ضرورت و وجوب نرسد به وجود نمی‌آید و فعل انسان هم از جمله ممکنات است و تا به حد وجوب نرسد از او صادر نمی‌شود؛ اما محمد طاهر این عقیده حکما را عین جبر می‌داند و به شدت با مبانی این دیدگاه مخالفت می‌کند؛ چرا که حکما به دو دلیل قائل به ایجاب هستند و قول اولویت را باطل می‌دانند: محال بودن ترجیح بلا مرجّح و محال بودن تخلّف معلول از علّت تامّه؛ اما مولف ما، آنها را جایز می‌داند و معتقد است اگرچه این دو امکان عادی ندارند و عادتاً اتفاق نمی‌افتند؛ ولی امکان عقلی دارند.

حوادث و رويدادھاى ناگوار عصر كنونى كه پیش روى انقلاب اسلامى قد برافراشتهاند- ھمچون تھاجم فرھنگى، براندازى نرم وانقلاب مخملین- موجب نگرانى دلسوزان نظام، از جھت ممانعت از رشد و كمال معرفتى، روانى، اخلاقى، اجتماعى و سیاسى ملت ما شده است. عدم مقابله كارامد در جھت جلوگیرى از اين گونه تحركات دشمن كه پس از جنگ فیزيكى، مھمترين راھبرد در مقابل ملتھاى استقلال طلب از جمله ملت ما مىباشد، تحیر معرفتى و انحراف عقیدتى را به دنبال داشته، عدم باور به آموزهھاى دين و در نھايت از خودبیگانگى را به ارمغان مىآورد. پس اگر از سوى متولیان فرھنگى و انديشهمندان دلسوز اسلامى، چارهاى مناسب براى اين وضعیت انديشه نشود، قطعاً دشمن در اھداف خود موفق خواھد شد. مسلمانان، از جمله اھداف اصلى دشمن براى تخدير فكر و ذھن مسلمانان مىباشد. آنان به خوبى دانستهاند كه اين اصول، حكم ستونھاى « اصول اعتقادى » تزلزل در استوار دين را دارد. از اين رو كوشیدهاند با متزلزل كردن آن و ايجاد شبھات مختلف، توان دفاع عقیدتى را از نیروھاى مدافع انقلاب، نسل جوان و آحاد ملت، سلب نمايند. دقیقاً به ھمین دلیل است كه در فرھنگ اسلامى، تاكید بسیار بر فراگیرى، دانش آموزى و تحلیل صحیح از اصول عقايد و به دنبال آن مستحكم كردن انديشه دينى شده است. رسول خدا (ص) فرمود: واى بر ھر مسلمانى كه در ھرھفته، يك روز را براى شناخت امر دين خود و پرسش از آن قرار ندھد پاسداران انقلاب، اين سربازان جان بركف اسلام و امام زمان (عج) با آموختن و يادگیرى كامل از آموزهھاى دينى به ويژه اصول اعتقادى، ھم خود را از ترفندھاى دشمن مصون دارند و ھم كسانى را كه در معرض آن قرار گرفتهاند، با روشنگرى نجات بخشند. از جمله مباحث مھم اصول عقايد، مسئله عدل الھى است. فھم دقیق از اين مسئله و پاسخ گويى به شبھات پیرامون آن علاوه بر آن كه از نفوذ باورھا و انديشهھاى منحرف دشمن جلوگیرى مىنمايد، فرد مسلمان را در راه كمال انسانى و معرفت بیشتر از حقیقت دينى و در نتیجه عبوديت خالصانهتر در پیشگاه پروردگار، مدد مىرساند. كتاب حاضر، به ھمین منظور تھیه و تدوين گرديده و سعى شده تا مطالب آن متناسب با سطح افكار و نیازھاى فكرى و عقیدتى عزيزان پاسدار باشد

مجموعه رسائل اعتقادی، تألیف علامه محمدباقر مجلسی، مجموعه هفت رساله به زبان فارسی است با موضوعات مرتبط به کلام اسلامی، که در یک کتاب گردآوری شده است. محقق این اثر، سید مهدی رجائی است. کتاب، دارای مقدمه محقق و محتوای مطالب در هفت رساله به‌ترتیب زیر است: فرق میان صفات فعل و ذات؛ تحقیق مسئله بداء؛ جبر و تفویض؛ دفع شبهه حدیث جهل و معرفت؛ ترجمه چهارده ‎حدیث راجع به امام عصر علیه السلام و علائم ظهور و رجعت؛ بهشت و دوزخ؛ حکمت و فلسفه شهادت امام حسین علیه السلام