جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آفرينش انسان از جمله مباحث مورد توجه اهل فكر و انديشه از گذشته های دور بوده است. در دو قرن اخير با طرح فرضيه داروين مبنی بر تكامل آفرينش، موافقان و مخالفان نه فقط در جهان اسلام، بلكه در جهان غرب نيز به طرح مواضع خود پرداختند. جريان پيش آمده در علم گرايی و علم زدگی نيز در رواج و گسترش طرح اين بحث بی تأثير نبود. وجود آيات نسبتاً متعدد قرآن كريم درباره آفرينش انسان، طرح شبهات و پرسش ها توسط مادی گرايان و علمززدگان در تعارض علم و دين، به ويژه با استناد به نظريه تكامل، مفسران و انديشمندان اسلامی را واداشت تا با هدف تبيين و تفسير آيات و پاسخ گويی به شبهات و ابهامات به طور مستقل يا در ضمن بررسی و تفسير آيات مربوطه به تفصيل به واكاوی مسئله بپردازند كه در كل می توان ديدگاه های آنان را در سه موضع تأييد، رد و سكوت گزارش كرد. در اين مقاله با جانبداری از موضع دوم به نقد مبانی برداشت های موضع اول در تفسير آيات مربوطه با محوريت كتاب « خلقت انسان » مرحوم دكتر يدالله سحابي پرداخته شده است.

این پایان نامه پژوهشی است نقا دانه بر کتاب«الانجیل فی القرآن» اثر کشیش یوسف درهّ حداد. پیش گفتار این پایان نامه درباره معرفی نویسنده، محیط زندگی، تألیفات، و موضوع کتاب ونیز می باشد و نیز روش و اسلوب پژوهش را در این زمینه بیان کرده است. بعلاوه اینکه از دو فصل اساسی ذیلاً یاد می کند. فصل اول: این پایان نامه(راقم سطور) شیوة مؤلف را در ده موضوع همراه با بیان اصطلاحات و مفاهیم آن نقد کرده و در هر بحثی مجموعه ای ازمثالها را بعنوان مصادیق آن ذکرو نقد کرده است و در واقع هر مثال بیانگر شبهه یا اشکالی است که یوسف حداد در اثرش عنوان کرده و ناقد بداها پاسخ گفته است. اینک مباحث دهگانه مورد نقد در پی می آید. 1. تفسیر به رأی 2. اعمال سلیقه و پیروی از هوای نفس 3. پیروی از متشابه و نادیده گرفتن محکم 4. کاربرد سلیقه ای آیات و نادیده گرفتن ابتدا و انتهای آیات و آیات دیگر 5. گزافه گویی 6.کلمات را از معنی خود تغییر می داد 7. دروغ بستن به قرآن 8 . برخورد سطحی با مفاهیم قرآن 9. نبود واقع بینی در نتیجه بزرگ نمایی و کوچک نمایی 10. دوگانگی و تناقض در احکام فصل دوم: این فصل به نقد و بررسی موضوع های اساسی کتاب می پردازد که ذیلاً آنها را می آوریم. 1.منبع نصوص قرآنی 2.مصون بودن قرآن از اضافات 3.منبع کتابهای عهدین 4.نسخ 5. لقب های مسیح در مسیحیت و نقد آنها که عبارتند از: الف: پسرخدا ب: خدا بودن یسوع مسیح ج:بره خدا 6.خداوندی عیسی مسیح 7. اعتقاد به تثلیث 8. گناه اصلی و قربانی 9.مسیح در قرآن در پایان نتیجه بحث را می آورد و بی دقتی نویسنده در نقل آیات قرآنی را یادآور می شود. و فهرست آیات و روایاتی که در ضمن تحقیق آمده و نیز منابع تحقیق را در فرجام آورده است.

این پایان نامه در یک مقدمه و دوازده فصل به نگارش درآمده است: در مقدمه تعریف علم وجوه قرآن، تدوین علم وجوه، احوال مؤلف وجوه قرآن، و معرفی کتاب وجوه قرآن آمده است و در هریک از فصول به ترتیب وجوه معانی این واژگان بررسی شده است: استغفار، بلاء، تأویل، تقوا، جهاد، ذکر، صلاة، طغیان، ظلم، قلب، مرض، تعین

این پژوهش در چهار بخش به نقد کتاب «الوحدة الموضوعیة فی القرآن الکریم»پرداخته است: بخش اول، درباره ی تکرار یک موضوع در سوره های متعدّد و بخش دوم، در زمینه ی تنزیلات سه گانه ی قرآن و حکمت نزول تدریجی آن است؛ در بخش سوم، پی گیری موضوع در سوره های مختلف، شرط فهم کمال وحدت موضوعی براساس ترتیب نزول دانسته شده است؛ در بخش چهارم، پژوهش گر روش مناسب بررسی موضوعی آیات قرآن تدبر در آیات متحد الموضوع از آخر به اول قرآن معرفی کرده و برای نمونه، موضوع «توکل» را که 30 آیه 70 بار در قرآن تکرار شده، از آخر به اول قرآن بررسی کرده است

مباحث این پایان نامه در سه بخش آمده است. دربخش اول اهمیت قرآن از دیدگاه آیات و روایات، نظردانشمندان الهی و غیرالهی راجع به قرآن، اهتمام مسلمانان نسبت به قرآن و رفتار خاورشناسان با قرآن مطرح شده است. در بخش دوم معرفی رژی بلاشر مؤلف کتاب و مقدمه آن آمده است. در بخش سوم موضوعاتی از قبیل توقف دین یهود، ناسخ و منسوخ، جایگاه پیامبراسلام (ص) در میان امت و نگاه قران به نماز مورد بحث قرار گرفته است.

این پایان نامه به معرفی و نقد کتاب تناسق الدرر فی تناسب السور اختصاص دارد واین موضوعات رادربردارد. نام و نشان مؤلف کتاب، مولد و میلاد، مشخصات کتاب، موضوع کتاب وسنجش اهم وجوه تناسب .موضوع این کتاب مناسبت میان سروه های قرآن کریم است.

وجود ارتباط بین تمدن بشری و علوم و معارف هر عصر مصری از یک طرف و تعارض در مبانی برخی از علوم با مبانی دین اسلام از طرف دیگر و همچنین التزام و پایبندی علمی و عملی جامعه دینی به تعالیم و آموزه های دینی، لزوم بهره گیری از دستاوردهای وحیانی در جهت اصلاح و تولید علوم تمدن سازی، چون علوم انسانی را برای هر دین داری آشکار مینماید. بحث در باب امکان و یا عدم امکان چنین بهره مندی(ای)، طیفی وسیعی از نظریات را بوجود آورده است که از آن جمله: نظریه امکان استنباط علوم انسانی از کتاب و سنت است. در این رویکرد بهره گیری از آموزه های وارده در متون دینی در دو سطح اصول کلی مسائل و فروع و جزئیات مسائل قابل طرح و بحث است. البته سخن از چنین رویکردی از حیث امکان خود مبتنی بر اثبات چند پیش فرض خواهد بود. اولین پیش فرض واقع نمایی زبان دین و همچنین گزاره های دینی یا معرفت بخش بودن آن ها است. پیش فرض دیگر کفایت داده های دینی و جامعیت دین اسلام از آموزه ها و معارفی است که مربوط به هدایت انسان و جامعه انسانی است. به عبارتی اینکه دین اسلام از هیچ آگاهی که به هدایت انسان و جامعه انسانی مرتبط باشد فروگذار نکرده، در این نظریه مفروض انگاشته شده است. قائلین رویکرد استنباطی به دو وجه عقلی و نقلی به اثبات این پیش فرض هاو رفع شبهات وارده از سوی مخالفین پرداخته اند و معتقد هستند کهبا نظر به سابقه موفق کشف اصول استنباط احکام فقه اگر دایره شریعت را فقط منحصر به احکام و تکالیف فقهی ندانیم بلکه شمول آن را به مسائل دیگری چون اعتقادیات، اخلاقیات، ارزشها، اعتباریات اجتماعی و... تعمیم دهیم، میتوان از روایت " انما علینا القاء الاصول وعلیکم ان تفرعوا" (وسائل الشیعه، کتاب القضاء، باب 6، از ابواب صفات القاضی، حدیث 51) ضرورت و امکان تدوین اصول خاصی را با توجه به ماهیت علوم انسانی و ویژگی های خاص آن نتیجه گرفت و با رویکرد اجتهادی آنگونه که در احکام شریعت به معنی الاخص وجود دارد داده های علمی را استخراج و استنباط کرد. چنین علمی در روش شناسی -در صورت تالیف- علاوه بر بر نقل معتبر مبتنی بر سازواری عقلانی و درونی خویش است. بدیهی است که این نظریه همچون هر نظریه دیگری در عالم اندیشه محل نقد و برسی از سوی مخالفین علم دینی و حتی موافقین علم دینی قرار گرقته استکه عموما این نقدها ناظر به جنبه دینی شناختی و معرفت شناختی آن میباشد.

چکیده با بررسی بیشتر ترجمه های موجود متون تاریخی شیعه، به نظر می رسد برخی از آنها، ما را به هدف و غایتمان که گسترش علوم اسلامی شیعه است نمی رساند، زیرا میان متن و مخاطب ارتباط برقرار نمی کند، لذا پژوهشگر در این پایان نامه قصد دارد با ارائه شواهد به نقد و بررسی ترجمه های یکی از متون گران قدر کهن تاریخی شیعه بپردازد.با توجه به این که بسیاری از متون تاریخی شیعه به زبان فارسی ترجمه می شوند و برخی از این ترجمه ها مورد توجه مخاطبان قرار نمی گیرد بسیار به جاست که به نقد ترجمه های متون تاریخی شیعه از دیدگاه های گوناگونی از جمله ساختارهای معنایی، آوایی، بلاغی و دستوری پرداخته شود. ولی از آنجا که نقد آنها از دید همه ساحتارها دامنه دار است لذا این پژوهش به موضوعی مشخص و چارچوب دار می پردازد و آن نقد و بررسی کتاب: «مَقاتِل الطّالِبیّین، تألیف ابو فرج اصفهانی» از لحاظ ساختار های معنایی و دستوری است. از این رو باید نشان داده شود آیا مترجمان توانسته اند ضمن توجه به معنا موضوع های صرفی و نحوی را در ترجمه های خود رعایت کنند یا نه!در این میان پژوهشگر با ذکر و توضیح مختصر نکته های معنایی و دستوری و با ارائه شواهد و مستندات از ترجمه های کتاب یاد شده به نقد و بررسی آنها خواهد پرداخت.بنا براین پایان نامه شامل پنج قصل خواهد بود:الف – کلیات، شامل: مقدمه، بیان مسأله، اهمیت مساله، اهداف تحقیق، فرضیات تحقیق، روش تحقیقب – کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»، ترجمه ها، بایدها و نبایدهای آن، شامل: ضرورت ترجمه متون دینی به ویژه متون تاریخی شیعه و نقد و بررسی آنها، ویژگی ها و آسیب شناسی ترجمه های متون تاریخی شیعه، نفش ساختارهای دستوری و معنایی در ترجمه، شحصیت علمی، ادبی و عقیدتی ابو فرج اصفهانی، معرفی کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»، چرایی انتخاب کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین»ج - نقد و بررسی ترجمه های کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین» از لحاظ ساختارهای معنایی با ارائه مستندات و شواهد د - نقد و بررسی ترجمه های کتاب «مَقاتِل الطّالِبیّین» از لحاظ ساختارهای دستوری با ارائه مستندات و شواهدهـ - نتیجه گیری