جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب‌ مفضل بن عمر جعفی و کتاب الصراط منسوب به او محمد کاظم رحمتی کتاب الصراط (منسوب به)مفضل بن عمر جعفی تحقیق:المنصف بن عبد الجلیل بیروت،دار المدار الاسلامی،2005 م اشاره: شماره کمی از آثار نگاشته شدهء غالیان باقی مانده که این آثار نیز به دلیل عدم دسترسی محققان هنوز امکان بررسی نیافته‌اند. این سنت‌ که دست کم دو نسل از غلات در بیش از یک قرن آن را تدوین کرده‌ بودند،در اواخر قرن سوم و آغاز عصر غیبت صغری توسط شخصی به نام‌ محمد بن نصیر نمیری در قالب حرکت‌ جدیدی به نام نصیریه عرضه شد. این نسخه همان گونه که عبد الجلیل اشاره کرده‌ حاوی چهار رساله نصیریه به نام‌های کتاب الاسوس به روایت‌ مفضل بن عمر جعفی،منظومه‌ای از شخصی به نام یوسف،قصیده‌ علی بن صارم و کتاب الصراط است. عبد الجلیل در مقدمه مفصل‌ خود بر کتاب ابتدا به تفصیل تمام مطالبی را که در متون امامیه‌(به تصویر صفحه مراجعه شود) در شرح حال مفضل بن عمر جعفی آمده‌ نقل و بررسی کرده است(ص 7-21)."

تفسير الإمام الحسين(ع)، التفسير الأثري التطبيقي، تفسيرى روايى است كه بر اساس برخى از روايات مأثور از امام حسین(ع)جمع‌آورى و تنظيم شده است. اثر مذكور را استاد سيد محمدعلى حلو تدوين و منتشر كرده است. البته اين تفسير شامل همه آيات و سور قرآن نمى‌شود؛ همان‌طوركه همه سوره‌ها را نيز در بر نمى‌گيرد و فقط تفسير 68 سوره را كه با فاتحه آغاز و با اخلاص ختم شده، شامل مى‌شود. همان‌طوركه در عنوان اين كتاب نيز آمده، غالب اين روايات، تفسير كاربردى و به‌صورت تطبيق و بيان مصاديق خارجى آيات است.

شرح فارسى شهاب الاخبار(كلمات قصار پيامبر خاتم(ص)، اثر قاضى، ابوعبداللَّه، محمّد بن سلامة بن جعفر بن علىّ بن حكمون مغربى قضاعى، محدّث معروف متوفّى به سال 454ق، است، ليكن چون آغاز و انجام آن ناقص است، معلوم نمى‌شود كه شارح كيست؛ همين قدر معلوم مى‌شود كه وى، شيعه اثنا عشرى بوده و به سال 690ق، آن را به رشته تحرير آورده است. از ملاحظه كتاب برمى‌آيد كه از آثار نفيس باستانى است و خصائصى را كه نوعا كتب مؤلّفه در آن عصر واجدند، آن نيز واجد است. مؤلف كتاب، با شيخ الطائفه، ابوجعفر، محمّد بن حسن طوسى و أقران او معاصر بوده است، هدف قاضى قضاعى در اين كتاب آن بوده كه كلمات قصار پيغمبر خاتم(ص) را جمع كند. مطالب مورد نظر، در ضمن سه امر ذكر مى‌شود: 1- اهميّت «كتاب شهاب الاخبار»؛2- اهميّت شرح حاضر؛3- سبب چاپ كتاب. سپس، شارح، مختصرى از شرح حال سيد جلال‌الدّين محدّث ارموى را آورده و در ادامه، طى 7 باب به ترجمه كتاب پرداخته است. در اين كتاب، هزار كلمه از وصايا و مواعظ و حكم و امثال كه از زبان درفشان آن حضرت جارى شده، جمع آمده؛ كلماتى كه مؤلف از مشايخش شنيده و چون أمارات صحت ورود همه آنها، از وجوه الفاظ ظاهر است، حاجت به ذكر اسناد نديده است. براى سهولت مطالعه و پيدا كردن مطالب، محتواى كتاب را باب‌بندى نموده تا هر كه، هر چه خواهد به آسانى بيابد و بى‌رنج تصفّح و زحمت تفحّص به مقصد رسد و به محلّ نقل خبر ره برد، بعد دويست كلمه ديگر نيز به آن افزوده تا مجموع، شامل يك هزار و دويست كلمه باشد، آن‌گاه ادعيه‌اى را كه از آن حضرت مأثور است، در خاتمه كلمات آورده و آن را با اين ترتيب به انجام رسانده است. كتابى نيز مستقلا در اسانيد همه آنها نوشته تا هر كس كه خواهد از اسناد اين روايات با خبر شود، به آن رجوع كند. بايد دانست كه اين شرح، علاوه بر آنكه شرح بر كلمات پيغمبر اكرم(ص) است و از آن جهت شرافت بسيار مهمّى را حائز است، فى حدّ نفسه نيز داراى ارزشى بسزا و قدر و قيمتى غير قابل سنجش است، زيرا به روش و اسلوب فارسى سليس شيواى شيرين قرن هفتم هجرى به رشته تحرير آمده است و پختگى و حلاوت نثر فارسى آن عصر محتاج به شرح و بيان نيست و خصائصى را كه نوع كتب مدوّنه و مؤلّفه آن عصر واجد است، اين كتاب شريف نيز واجد است. اين كتاب، در عين حال كه شرح احاديث است، صورت امالى‌هاى قرن ششم را دارد؛ توضيح اين اجمال آنكه امالى‌هاى قرن پنجم و ششم را هر كه مطالعه كرده باشد، مى‌داند كه مؤلّفان آن قبيل امالى‌ها، هر حديثى را كه عنوان مى‌كنند، بعد از ترجمه آن و بحث در جهات ادبى آن، به مناسباتى، طبق مضمون «الكلام يجرّ الكلام»، فوايد ديگرى را نيز در ذيل آن درج مى‌كنند كه برخى از آنها بسيار ذى قيمت و مهمّ مى‌باشد و چون اين كتاب، تا حدّى شبيه به اين قبيل امالى‌هاست، پس خواننده آن مانند خوانندگان آن امالى‌ها، ضمن مطالعه به مطالبى برمى‌خورد كه انتظار و ترّقب آنها را نداشته است؛ از اين جهت، اين كتاب، بسيار ارزنده است و قابل ملاحظه مى‌باشد؛ مخصوصاً براى افراد شيعى مذهب، زيرا گاهى مطالب بسيار لطيف مذهبى را به ايشان مبذول مى‌دارد. اين كتاب، در ميان خاصّه و عامّه معروف و مشهور است و گروهى از علماى شيعه و سنى به شرح آن پرداخته‌اند؛ از جمله علماى خاصّه، عالم بزرگوار، سيّد ضياء الدّين فضل اللَّه بن علىّ بن عبيد اللَّه حسنى راوندى است كه شرحى بر آن نوشته و موسوم به «ضوء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ساخته است و مجلسى(ره)، در «بحار الانوار» از اين كتاب، بسيار نقل كرده است و از آن جمله است شيخ بزرگوار أفضل الدّين، حسن بن علىّ بن احمد ماه‌آبادى كه منتجب الدّين، در فهرست خود، او را با عبارت «انّه علم فى الادب، فقيه»، معرّفى كرده و از جمله آثار او، شرح شهاب را نيز نام برده است. از آن جمله، برهان الدّين، ابوالحارث، محمّد بن ابى الخير، علىّ بن ابى سليمان ظفر حمدانى است كه منتجب الدّين، در فهرست خود، شرح شهاب را نيز ضمن ساير آثار او ياد كرده است. از آن جمله، قطب الدّين، سعيد بن هبة اللَّه راوندى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در ترجمه او گفته: قطب راوندى، شرحى بر «شهاب الاخبار» نوشته و آن را، «ضياء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ناميده است. از آن جمله، شيخ ابوالفتوح، حسين بن علىّ بن محمّد خزاعى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در مقام ذكر آثار او گفته است: او را شرحى است بر «شهاب الاخبار» موسوم به «روح الاحباب و روح الالباب فى شرح الشهاب» و ابن شهرآشوب نيز در «معالم العلماء»، اين كتاب را از آثار وى شمرده است و به جز اين پنج تن، افراد ديگرى نيز از علماى شيعه به شرح آن پرداخته‌اند.

این کتاب که به زبان عربی نوشته شده و شارح در پاورقی مطالبی را به زبان عربی و فارسی بر آن افزوده، بیان آداب طریقت و سیر و سلوک عرفانی و تهذیب نفس است که در دو بخش عمده و هر بخش در چهار فصل تنظیم یافته است: خاصیت عدد 40، معرفت اجمالی برای مقصد و هدف، دخول در عالم خلوص، سیر در منازل اربعین، بیان اجمالی در راه سلوک الی‌الله و بیان تفصیلی آن، آثار سلوک و طریقه‌ی ذکر مولف کتاب برای سیر و سلوک عرفانی. هم‌چنین در آغاز مقدمه‌ای از شارح درباره‌ی سیر و سلوک عرفانی و معرفی کتاب و مولف آمده و در پایان آثار و تالیفات شارح معرفی شده است

کتاب حاضر که شرح حقوق اخلاقی صحیفه سجادیه است که بر گردن هر مسلمانی قرار گرفته است و برای رسیدن به سعادت باید پایبند به این حقوق و قوانین باشد. بسیاری از حقوقی که ما شاید از آن غافلیم در این کتاب ارزشمند ذکر شده است مثل حق گوش، چشم، دست، پا، قلب، یا حقوق والدین، همسایه، همسر، برادر ، یا حقوقی که به اصطلاح حق الله است مثل حق نمای، حق روزه، حق حج و...

سلسله ‌المختارات مجموعه‌ای است برگزیده از تفاسیر عرفانی قرآن کریم. جلد حاضر حاوی تفسیری منسوب به امام صادق‌(ع‌) است. در واقع، این تفسیر نخستین بار هشتاد سال پیش توسط لویی ماسینیون، اسلام‌شناس فرانسوی، معرفی شد و پس از وی، شاگرد او پول نویا در کتاب تفسیر قرآنی و زبان عرفانی به این تفسیر اشاره کرد.