جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این ویدئو حاوی گفت‌وگوی عبداللّه احمد نعیم (متولد ۱۹۴۶)، متفکر سودانی‌ـ‌امریکایی و از پیروان اندیشۀ محمود محمد طه (اعدام‌شده در ۱۹۸۵)، با ژاک برلینربلاو، استاد دانشگاه جرج‌تاون، است. نعیم اکنون استاد حقوق دانشگاه اِموری است و کتاب «اسلام و حکومت سکولار: مذاکره دربارۀ آیندۀ شریعت» (انتشارات دانشگاه هاروارد، ۲۰۰۸) از مهم‌ترین تألیفات او به شمار می‌آید. در این گفت‌وگو، که در قالب برنامۀ «فِیث کُمپلکس» (۲۰۰۹) اجرا شده، نعیم به پرسش‌هایی دربارۀ این کتاب و به‌طورکلی موضوع اسلام و سکولاریسم پاسخ می‌دهد. به‌گفتۀ او، قوانین شریعت نمی‌تواند عین کلام خدا باشد، چون کلام خدا را انسان‌ها فهم و تفسیر می‌کنند و ما به‌عنوان انسان ممکن است دربارۀ چیستی مراد خدا با هم اختلاف‌نظر داشته باشیم. نعیم می‌گوید سکولاریسم به‌ معنای جدایی دین و حکومت برای جوامع مسلمانان موضوع جدیدی نیست و همواره در طول تاریخ وجود داشته است. او حضور دگراندیشی در جامعۀ اسلامی را لازم می‌داند و می‌ستاید و آن را به‌‌معنای تمایل به ایستادن و سخن‌گفتن در برابر جریان گفتمان غالب¬ معنا می‌کند. نعیم خود را مسلمانی عامل به شریعت می‌داند اما حکومت سکولار را برای امکان تحقق جامعۀ دینی ترجیح می‌دهد. او بر این باور است که ایمان به اسلام یا هر دین دیگر منطقاً نیازمند امکان بی‌ایمانی است، زیرا ایمان اگر با اجبار صورت گیرد، هیچ ارزشی ندارد.

در دوران معاصر، نهاد علم در ایران دستخوش تغییرات فزاینده‌ای شده و مطالعه این تغییرات از منظر پیامدهایی که برای نظام دانش ایران به‌دنبال داشته از اهمیت به‌سزایی برخوردار بوده است. بی‌تردید توانمندی، توسعه و استقلال واقعی کشورها نسبت مستقیمی با توانایی آن‌ها در تولید علم و توسعه علمی- تحقیقاتی دارد و تولید، بسط و گسترش علم، تأثیر بسیار عمیقی در تمامی حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور دارد. در تحولات چند دهه اخیر، توجه ویژه‌ای به تولید علم و به‌کارگیری آن به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته علمی یا کشورهای در حال توسعه علمی، شده است. در جوامعی که تولید علم در حد مطلوب است توسعه علمی نیز ایجاد می‌شود. سوال اصلی این است که مدیریت این نهاد در کشورمان به دست مدیران علمی است یا مدیرانی غیرعلمی؟!