جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محشي شناخته نشد. حاشيه اي توصيفي با عناوين (قوله-قلنا) بر رساله «التهليلية» شمس الدين محمد استرآبادي (قرن10ق). معرفي شده در همين فهرست-است. اين حاشيه هر چند مختصر است اما توضيحات جامعي در مورد مباحث مطروحه ارائه كرده است. با جستجو در منابع محشي شناخته نشد. [اهدائي رهبر4-1]

در يک مقدمه و چند فصل، کتاب اول در سه قسم، قسم اول در 24 فصل، قسم دوم دو فصل و کتاب دوم در بيست فصل و کتاب سوم بيست و دو فصل در توحيد و کلام اسلامي، در روز دوشنبه 6 ربيع الاول 605 در گرگانج (جرجانيه) خوارزم در کوچه (؟) نگارش يافته است. آغاز كتاب: قال مولانا الامام الداعي الي الله محمد بن يحيي بن الحسين الرازي ... و هو المسمي في لسان اليونانيين باثولوجيا و هو مرتب علي مقدمة و کتب ... انجام كتاب: ان يختم عاقبتي بالخير و الرحمة و الروح و الريحة و الريحان انه الملک الديان الرحيم المنان. [کتابخانه ملک 1/13]

در توحيد، در يك «مقدمه» و «فصل» هايي: المقدمة في بعض ما ينبغي تقديمه، در چند «فصل» كه در شب دوشنبه 21 جمادي الاول 1288ق، در قريه لنجر (؟) به انجام رسانده است [پايانه] در منابع در دسترس نام اين كار او به دست نيامد (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 3/17]

در بحث قضا و قدر، و در حقيقت شرحي است بر استقصاء النظر علامه حلي و تاليف شده به روز جمعه 29 جمادي الاخر 1078. (سيد جعفر حسيني اشكوري) [كتابخانه سيد حسين امام ص 189]

اين رساله جامعي است وجيز در تحقيق مسئله جبر و اختيار كه اختلافي بين عدليه و اشاعره است - رساله بدين نمط ترسيم شده كه پس از تحرير محل نزاع 17 برهان عقلي و 18 دليل از آيات بر اثبات مذهب عدليه نگاشته سپس ادله جبريون را ذكر و رد نموده - يكي از علماء اهل سنت هند رساله اي بر رد اين رساله نبشته و قاضي نورالله شوشتري كتاب النور الانور في مسئلة القضاء و القدر را در دفع اشكالات و رد آن و تاييد اين رساله نگاشته است. (مهدي ولايي) آن را بخواهش سلطان خدابنده نگاشته است. رساله جامعي است درخصوص مسئله جبر و اختيار که مورد اختلاف عدليه و اشاعره مي باشد و حضرت علامه 17 دليل عقلي و 18 برهان نقلي ازآيات قرآن کريم بر اثبات نظريه شيعه اماميه در اين باب آورده و پس از آن به ذکر ادله جبريون پرداخته و يک يک آنها را رد نموده است. اين كتاب چاپ شده است. (فاضل) نام كتاب «استقصاء البحث و النظر» نيز آمده است. وي آن را براي اولجايتو خدابنده مغولي (جلوس 703مرگ716) به هنگامي نگاشت كه مغولان تشيع را بر تسنن ترجيح دادند. ليكن سابقه ذهني جبرگرائي تسنن در ايشان مانع آن مي شد. پس علامه اين كتاب را در حل اين معضل الجايتو ساخت. و چون يك هندي سني بر اين كتاب جوابي نگاشت قاضي نور الله شوشتري (956-1019) پاسخي در رد آن هندي نگاشت و آن را «النور الأنوار و النور الأزهر» ناميد. يكسال پس از تأليف اين كتاب قاضي را زير شلاق خاردار كشتند (ذريعه ج2ص31ش122 و ج24ش1952) اين كتاب در نجف 1354همراه با «انقاذ البشر من الجبر و القدر» چاپ شده است (ذريعه ج2ش1612) (علينقي منزوي) از علامه حلي است كه بنام سلطان محمد خدابنده نوشته و در آن از قضا و قدر بروش شيعي گفتگو نموده و اشعريان و معتزليان را رد كرده است (ذريعه 2/32). نام اين رساله در ديباچه چنين آمده و در خلاصه (ص25) از آن به «استقصا النظر في القضاء القدر» ياد شده است اين رساله با انقاذ البشر من الجبر و القدر سيد مرتضي در نجف بسال 1354 بچاپ رسيد. (دانش پژوه) رساله اي استدلالي است در نفي جبر و تفويض. مؤلف در اين رساله استدلالات عقلي و نقلي اين مسئله را به درخواست سلطان محمد الجايتو خدابنده طرح کرده است. قد ألفه للشاه خدابنده لما سأله بيان الأدلة الدالة علي أن للعبد اختياراً في أفعاله و أنه غير مجبور عليها (خادمي، محمد علي) آغاز كتاب: بسمله. الحمدلله الحكيم الغفار القديم القهار العظيم الستار ... اما بعد فانه لما كان السلطان ... او لجا يتوخدا بنده محمد مالك وجه الارض ... سألني بنظر الادلة الدالة ان للعبد اختيار في افعاله و انه غيره مجبور عليها ... انجام كتاب: و الفرق بين الصورتين ثابت. و لتكن هذا آخر ما نورده في هذا الكتاب و الله الموفق للصواب، و اليه المرجع و المآب. و الحمدلله ... [فهرست مجلسي 12/16و13/149و14/224و41938 و 11/250؛ الذريعة 2/31 و 32؛ فهرست مرعشي 7/362 و 27/216 و 29/458؛ التراث العربي 1/207؛ کتابخانه جامع گوهرشاد 3/1268؛ الهيات مشهد 2/86؛ فهرست آستان قدس 4/15 و 1/206؛ كتابخانه ملي 11/19و 16/185و 13/270 و 18/204؛ ف عربي مشار ص 49؛ عكسي مركز احياء ميراث 5/122 و 1/266؛ مجلس شورا 2/410 و 12/16 و 13/149و 11/250 و 14/225 و 14/237 و 15/306 و 38/419و2/4322و13/4954 و 28/76؛ عكسي مرعشي 2/400؛ ادبيات تهران 1/27؛ دانشكده حقوق تهران 244؛ مكتبه العلامة الحلي، سيد عبدالعزيز طباطبائي ص 49؛ فيلم دانشگاه 1/671 و 1/776؛ دانشگاه تهران 8/714 و 16/137 و 16/498؛ مرعشي 34/692 و7/274؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 2/233؛ اهدائي به آستان قدس ص 280؛ نشريه 5/647؛ نسخه پژوهي 3/74؛ تراثنا س6ش/3 112؛ كشف الحجب 24و44؛ هدية العارفين 1/284؛ مشار عربي 49؛ رايانه آستان قدس] شرح و حواشي: النور الانور و النور الازهر في تنوير خفايا رسالة القضاء و القدر شوشتري، نورالله بن شرف الدين (956-1019) اجالة الفكر في فضاء القضاء و القدر فاضل هندي، محمد بن حسن (1062-1137)

حاشيه ايست بر كتاب الحق المبين في كيفية التفقه في الدين فيض كاشاني با عناوين «ثم قال»، «اقول»، فيض در آن كتاب، رويه فقهاء و مجتهدين را رد كرده و از أخباريان دفاع نموده سپس مؤلف حاضر، ايرادات فيض را پاسخ گفته است. فيض كاشاني، دايي مادر مؤلف است. اين رساله پس از درگذشت فيض نگاشته شده است. وي صاحب چند تأليف است و حاشيه وافي را در سال 1106 هـ و حاشيه شرح ديوان حضرت علي بن ابيطالب عليه السلام را به سال 1109 هـ نگاشته است (سيد محمود مرعشي) [مرعشي 34/331؛ طبقات اعلام الشيعة، قرن 12هـ، ص 584؛ ]