جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1252
اسماء و صفات خداوند- مقایسه‌ای بین دیدگاه معتزله و روایات امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام)
نویسنده:
علی ایمان‏پرست
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
توحید اصل اول همه‌ی فرق و مذاهب اسلامی است. با این وجود در جزئیات این اصل میان آنها اختلافات اساسی وجود دارد. از جمله‌ی مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین شاخه‌های توحید، موضوع اسماء و صفات خداوند متعال است. اینکه خداوند اسم یا صفت دارد یا خیر و اگر دارد، چگونگی اتصافش به اسماء و صفات، مهم‌ترین مسائل این بحث است. یکی از گروه‌های مهم اسلامی، «مکتب اعتزال» است. عمده شاخصه‌ی این مکتب، خلاف دیگر فرق اهل سنت، توجه بسیار زیاد آن به عقل و استنباط گزاره‌های دینی از مجرای عقل و خرد است. آنچه بررسی این گروه را دارای اهمیت خاص می‌کند، ادعای آنها بر اخذ معارف در توحید و عدل از امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب (علیه السلام) است. در این تحقیق، سعی در شناخت عقیده‌ی معتزله در بحث «اسماء و صفات» خداوند و آن‌گاه تطبیق آن با سخنان امیرالمؤمنین (علیه السلام) و ائمه‌ی معصومین (علیهم السلام) شده است تا نشان دهیم که معتزله در نقاط قوتشان وام‌دار تشیع هستند و اکثر معضلاتشان به سبب عدم پایبندی کامل ایشان در پیروی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) است. دانشمندان معتزله در موضوع اسماء و صفات هم‌رأی نیستند. عقاید آنها در این موضوع را می‌توان طور خلاصه این‌گونه بیان کرد: 1. نفی صفات و عینیت آنها با ذات، 2. سلب اضداد از ذات خداوند 3. نظریه‌ی حال، 4. نیابت ذات از صفات. با این حال می‌توان به طور کل گفت که همه‌ی آنها هم سعی در نفی صفات و هم حفظ کمالات حق متعال داشته‌اند و این خود منجر به نظریات مختلف در این باب شده است. با بررسی روایات می‌یابیم که امیرالمؤمنین (علیه السلام) و اهل بیت (علیهم السلام)، به نفی صفات از ذات خداوند متعال قائل هستند. نکته‌ی مهم دیگر، خروج از دو حدّ تعطیل و تشبیه در مورد خداوند است. ذات خداوند دارای ترکیب و قابل تجزیه نیست و اثبات صفات برای ذات، ناچار به وادی ترکیب ذات و تشبیه آن به مخلوقات وارد می‌شود که هر دو باطل است. در دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام)، ذات خداوند قابل شناخت و تعقل و تفکّر نیست و عقل تنها تا مرتبه‌ی اثبات و تنزیه ذات می‌تواند پیش رود. به همین دلیل این ذات نه قابل تصوّر و نه قابل وصف است، چرا که هر وصفی، تشبیهی در دل خود دارد. به طور اجمال، روایات امیرالمؤمنین و اهل بیت (علیهم السلام) معانی ثبوتی برای ذات قائل نیستند و صفات ثبوتی را به معانی سلبی باز می‌گردانند. ما دلائل عقلی و نقلی مختلف در این باره را بررسی کرده راه جمع بین قائل شدن به کمالات حق متعال و نفی صفات را نیز از زبان روایات بیان نموده‌ایم. در پایان نیز، دو دیدگاه معتزله و روایی شیعی را با هم مقایسه کرده به این نتیجه رسیدیم که تنها نظر معتزله که مطابق روایات شیعی است، نظریه‌ی سلب اضداد از خداوند می‌باشد. پس از نظریه‌ی سلب اضداد، نظریه‌ی نیابت ذات از صفات بیشترین شباهت را با بیان روایات دارد. نظریه‌ی حال نوعی تشبیه خفی است و مطابق روایات نظر صحیحی نیست. نفی صفات و عینیت صفات با ذات نیز ـ هر چند در بیان بعضی از معتزله از حیث عبارات شباهت‌هایی با روایات دارد ـ اما در مجموع با آنها تطابق ندارد.
مشخصات اثر
مشورت، آداب و شرایط آن از منظر قرآن و سنت
نویسنده:
کمال بابایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از موضوعات اخلاقی که در دین مبین اسلام حائز اهمیّت شمرده شده موضوع مشورت است. هدف این پایان نامه بررسی دقیق جایگاه مشورت در زندگی مسلمانان و شناخت مسائل پیرامون آن، با استفاده از قرآن و سنّت پیامبر گرامی اسلام (صلی اللّه علیه و آله وسلم) و ائمه طاهرین (علیهم السّلام) می‌باشد.قرآن کریم در چهار آیه مختلف پیرامون مشورت با مومنین سخن گفته و عموم مسلمین حتی رهبر جامعه اسلامی را به آن دعوت نموده است. همچنین اهل بیت پیامبر (علیهم السّلام) ضمن تشویق مسلمین به این امر خود نیز در این زمینه پیشتاز بوده‌اند. ایشان هم از نظرات مشورتیِ امّت خویش بهره می‌بردند و هم نظرات هدایت گونه خود را از آن‌ها دریغ نمی‌کردند.به‌طور کلی برای مشورت سه رکن اساسی وجود دارد. که عبارت‌اند از: موضوع مشورت، مشاور و مشورت گیرنده. برای هر یک از ارکان شرایط و آدابی نقل شده است. از جمله شرایط اینکه جزء یقینیات انسان همچنین از مصادیق احکام عملی نباشد.مشاور نیز موظف است آدابی را هنگام مشورت رعایت نماید. اظهار نظر سنجیده، مخاطب شناسی و توجه به گفته‌های مستشیر از جمله آن‌هاست. همچنین مشورت گیرنده برای رسیدن به هدف باید از نتیجه مشورت تبعیّت نموده، در انتخاب مشاور دقت و جایگاه مشورت را رعایت نماید.اگر مشاوره ای طبق ضوابط و شرایط صحیح صورت پذیرد نتایجی را در بر خواهد داشت که منجر به تقویت اراده و در نهایت رسیدن به نُجح و پیروزی خواهد شد.
مشخصات اثر
معرفی و شناخت محدثات شیعی در قرن اول هجری (با توجه به نقل آثار ایشان در منابع شیعی)
نویسنده:
فرناز منتظری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در کتب رجال و تراجم معمولا پس از ذکر نام و معرفی مردانی که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین (علیهم السلام) به نقل روایت پرداخته اند، از بانوانی نام برده شده است، که به نقل احادیثی از معصومین (علیهم السلام) پرداخته اند و در بعضی از مواقع ایشان را در زمره اصحاب معصومین (علیهم السلام) معرفی نموده اند. در کتب رجالی فریقین در میان هر طبقه از روات به نام و شرح حال تعدادی از این بانوان بر می خوریم، که منسوب به حب اهل بیت (علیهم السلام) می باشند. رساله حاضر به بررسی شرح حال تعدادی از این بانوان که در قرن اول زیسته و از دوستداران اهل بیت علیهم السلام بوده اند، پرداخته و با تقسیم بندی این افراد بنا بر اینکه از کدام معصوم به نقل روایت پرداخته اند، روش متفاوتی برای معرفی آنها در پیش گرفته است، که منجر به شناخت بیشتری در مورد این افراد می شود. در ضمنِ نقل شرح حال این بانوان، که بسته به میزان اطلاعات در منابع موجود کم و زیاد می شود، فضایل این بانوان نیز نقل می شود تا به جهات امتیاز و برتری آنها نسبت به دیگر محدثات مسلمین اشاره شده و فعالیتهای ایشان در زمینه خدمتگذاری به اهل بیت (علیهم السلام) (حجت های زمانشان)، و دفاع از حقوق ایشان هم اشاره شود. همچنین تحت عنوان «احادیث» به بررسی کمی روایات فرد پرداخته می شود، در ضمن اینکه اطلاعاتی از قبیل کسانی که او از ایشان روایت نقل نموده، کسانی که از او روایت نقل نموده اند و موضوعات احادیث فرد به همراه ذکر نمونه ای از احادیث راوی، در اختیار خواننده قرار داده می شود.سعی شده است که در این رساله در عین معرفی، ذکر شرح حال محدثات شیعه در قرن اول هجری، ذکر موضوعات احادیث آنها و نمونه ای از آن احادیث، به شرح فضایل این بانوان عالی قدر نیز پرداخته شود، تا رساله حاضر علاوه بر فایده تاریخی، متضمن نکاتی اخلاقی و کابردی نیز باشد و بانوی فرهیخته امروز با مطالعه این شرح حالها به نکاتی مثبت در مورد اصول خدمتگذاری به امام عصر ( عجل الله تعالی فرجه ) پی برده، با روش دینداری فعال، که مورد تائید معصومین علیهم السلام بوده است، نیز آشنا شود. به این ترتیب در رساله حاضر تعداد 49 نفر از بانوان فعال در عرصه نقل حدیث شناسائی شده و مورد بحث قرار گرفته اند.
مشخصات اثر
شکرگزاری و تاثیرات آن از دیدگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
ماهرخ شعبان‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شکر واژه ای آشنا وقریب است . زیرا این واژه هم برای خداوند وهم برای مخلوقات بکار رفته وخداوند درقرآن صفت شکور را به خود وبندگان شاکر خود اختصاص داده است. شکر گزاری درمقابل احسان معناومفهوم پیدا می کند. برای شاکر بودن باید معرفت حقیقی نسبت به نعمت ونعمت دهنده داشت .از این رو هم خداوندوهم انسان بعنوان نعمت دهنده تلقی شده اند.زیرا انسان نیز با واسطه گری خود ازطرف خداوند حامل فیو ضاتالهی است و وظیفه نعمت رسانی، اعم ازمادی و معنویرا به عهده دارد . بنا براین تشکر از مخلوق درواقع شکرازخداست . شکرگزاری آثار وپیامد های فراوانی دارد. این تحقیق معانی شکر را ازدیدگاهقرآن واحادیث ولغویین ومفسرین ومتکلمین وعرفا مورد بررسی قرارداده است.معنی شکردراین رساله ازمیان متون مختلف مانند قرآن وروایات وکتب اخلاقی شیعه از قدیمی ترین تاعصرحاضر باتحلیل محتوایی کتب صورت گرفته ودر این میان به کتب اهل سنت نیز نیم نگاهی داشته است. دراین پژوهش آثار وپیا مد های شکر گزاری از دو جنبه دنیوی واخروی مورد توجه قرار گرفته است .جنبه دنیوی شکر گزاری شامل آثار مادی وآثار معنوی است .مهم ترین آثار آن که حاصل نتایج این رساله بوده بدین قرار است. وفورو بقای نعمت، هدایت به صراط مستقیم، تقوا مداری، محبت، امیدواری، دوری ازمحرمات، انفاق وافزایش ظرفیت هایبشری و...که این رساله به آن پرداخته است .از جهت اخروی نیز شکر گزاری آثاری رابرای فرد به همراه دارد، ازجمله رضای الهی، تخفیف در روز جزا و درنهایت دخول در بهشتکه پاداش شاکرین واقعی است، در این رساله تبیین شده است .
مشخصات اثر
تعامل اصحاب امام علی (ع) با خلفای سه‌گانه
نویسنده:
مهدی فرهودفر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امام علي‌ (ع) به علت شخصيت والا و تاثير‌گذار در تاريخ اسلام و نيز توجه و تاکيد ويژه پيامبر (ص) بر لزوم پيروي مسلمانان از علي (ع) بعد از رحلت ايشان (احاديث يوم الانذار، پيمان مؤاخاه و برادري، غدير خم و....)؛ همواره مورد مودت و حمايتاصحاب خاص رسول اکرم (ص) بوده‌است. اصحابي که برخي از آنان در منابع تاريخی اهل سنت و شيعه به عنوان دوستان رسول اکرم (ص) از آنان نام برده شده است. از آنجايي که امام علي (ع) حدود سي سال بعد از رحلت رسول اکرم (ص) در رمضان المبارک سال چهلم هجري در محراب مسجد کوفه (بنا به فرموده پيامبر (ص) توسط اشقي الاخرين) به شهادت رسيده است و در طي اين سي سال در جامعه اسلامي حضور داشته و نزديک پنج سال هم حکومت کرده است، بديهي است که داراي ياران و هواداران بسياري بوده است. ما در اين تحقيق برآنيم در مورد آن دسته از اصحاب امام علي (ع) بحث کنيم که دوران حيات پيامبر (ص) را درک کرده‌اند، و در دوره خلافت خلفاي سه‌گانه در شمار بزرگان و تاثير گذاران تاريخ اسلام بوده‌اند، و ليکن بنا به احاديثي که خود از پيامبر (ص) نقل مي کردند، خلافت را حق مسلّم علي (ع) مي‌دانستند، در نتيجه به پيروي از امام و مقتداي خويش با خليفه انتخابي در سقيفه بني ساعده قبل از بيعت امام علي (ع) بيعت نکردند. تعدادي از آن اصحاب سعي کردند با موعظه و نصيحت خليفه اول، خلافت را به اهل بيت پيامبر (ص) و به امام علي (ع) برگردانند، اين افراد به اصطلاح مورخين، شيعيان مذهبي و مخلص علي (ع) بودند. از طرفي ديگر عده‌اي، شيعيان سياسي علي (ع) بودند و براي حفظ منافع خويش از او حمايت مي‌کردند، ما در اين رساله برخی از شيعيان سياسي علي (ع) را نام می‌بريم؛ ولي به بحث و بررسي اين افراد نخواهيم پرداخت. ما برآنيم اصحاب خاص امام علي (ع) و شيعيان مذهبي و مخلص او را معرفي کنيم و سوابق درخشان تاريخي آنان را در زمان حيات رسول خدا (ص) و عصر خلفای سه‌گانه ذکر کنيم، سپس به مواضع و واکنش‌های آنان در جريان‌های بعد از رحلت پيامبر اکرم (ص) و سقيفه بنی ساعده بپردازيم. همچنين به بررسی علل و ميزان تعامل و همکاری آنان با خلفاي سه‌گانه و شرکت آنان در فتوحات و امارات و علل اين مشارکت‌ها و همچنين اعتراض‌ها و تقابلات آنان و علل اين مخالفتها با خلفاي سه‌گانه ‌بپردازيم.
مشخصات اثر
جایگاه دینی و عرفانی و سیاسی امام سجاد (ع) در متون و دیدگاه اهل تسنن
نویسنده:
مریم غلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امام سجاد(ع) چهارمین پیشوای شیعیان است که در این پژوهش، زندگی وشخصیت این بزرگوار با تأکید بر جایگاه دینی و عرفانی و سیاسی ایشان در متون و دیدگاه اهل تسنن مورد بررسی قرار می گیردو با توجه به اختناق وخفقان موجود در جامعهآن عصر و وجود امرای ستمگر، ایفای رهبریدینی و سیاسی مردم امری سخت و دشوار بود اما از آنجا که امام از اهل بیتنبوت و معدن علم و وحی بودند با یک سیاست مدبرانه و به کار بردن مهمترین ابزارهای دینی و سیاسی ازجمله تقیه و دعا توانست به بخشی از عقاید و تعالیم خود در عرصه دینی و علمی و فرهنگی و سیاسی جامه عمل بپوشاند،جایگاه بزرگ دینی و عرفانی حضرت توسط محدثین و علمای اهل سنت بارها ستوده شد و او را فردی ثقه و فاضل و امین زمان خویش می دانستند و حتی به عنوان مرجع دینی و پیشوای شریعت وی را مورد استناد قرار می دادند و از لحاظ سیاسی و اجتماعی ایشانچه ضمن خطبه های روشنگرانه اش در بیان مظلومیت اهل بیت(ع) و رسوا ساختن هیئت حاکمه وچه با دعاهای خود که برخی ازاین ادعیه و مناجات ها هم که در متون اهل سنت دیده شد هم در گسترش معارف اهل بیت (حوزه فرهنگی و اجتماعی)و هم در بیان جایگاه سیاسی وتأکید بر جایگاه امامت اهل بیت(ع) توانست در انجام این رهبری موفق باشد ودر این پژوهش برآنیم که جایگاه دینی و عرفانی و سیاسی امام سجاد(ع) رادر دیدگاه و متون اهل تسنن و در نظرات و آراء اندیشمندان و علمای اهل سنت و چه در دعاهای حضرت به دلیل تقیه پیشه کردنش در آن دوره زمانی نامساعد وچه باحضور حضرت در برخی از عرصه های فرهنگی و علمی مورد بررسی قرار دادیم. تا اینکه تصویرروشنی از این جایگاه دینی و عرفانی و سیاسی امام سجاد(ع) در متون و دیدگاه اهل تسنن ارائه شد.
مشخصات اثر
معرفت ‌نفس و بازتاب‌های اخلاقی آن از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
عفت السادات خیاط نوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
وجود انسان ترکیبی از نفس (وجودی غیرمادی) و بدن (وجودی مادی) است، بنابر دیدگاه ملاصدرا نفس اصیل است و حاکم بر بدن، مشخصه نفس انسان به عقل اوست، لذا هم قوام نفس به اوست و هم او عامل تمییز انسان از دیگر موجودات شده است. کارکرد عقل، شناخت و فهم است؛ انسان با داشتن عقل عملی، بدن را تدبیر و کنترل کرده تا زمینه مناسب برای ارتباط عقل نظری با عالم غیر مادی و ملکوت فراهمشود، حاصل این حرکت عقل، «حریت و آزادگی» در حیطه عقل عملی و«علم وحکمت» در حیطه عقل نظری خواهد بود و غایت این حرکت،رسیدن به خداوند با استقرار در عبودیت است.بدین طریق، معرفت نفس حرکتی است علمی – عملی که همه ارکان وجودی انسان از اندیشه و انگیزه و عمل را، تحت تأثیر قرار می دهد. انسان در نگرش دگر بارهبه جایگاه خویش، هستی و خداوند به معرفت نوینی دست می یازد، این دیدگاه یا معرفت جامع اخلاقی با توجه به وصف عدل خداوند در حیطه ذات و افعال الهی، در مرحله اول ناظر به حیطه شناختاری است که در صدد تعریفی حقیقی از خویشتن، هستی،مبدء، معاد و نحوه ارتباط آنها با محوریت انسان سالک است. در مرحله بعدی ناظر به تحولات درونی سالک در عرصه انگیزه و انگیزش هاست، گرایش به کمال مطلق و شوق به استکمال در گام های نخست، و جذبه ذات کمال مطلق در ادامه مسیر، انگیزه ای می شود تا سالک بر انگیخته شود و در انگیزشی با تمامی ظرفیت های وجودی اش حرکتی شورآفرین و مشتاق داشته باشد.حرکت انسان، ظرافت های خاص خودش را دارد و همواره آسیب هایی آن را تهدید می کند. برای تنظیم و حفاظت آن، شناخت مراحل راه ونحوه سلوک انسان به نظامی نیاز مند است،نظام تربیت اخلاقی عهده دار این مهم است تا نخست انسان خود را تربیت نماید و در سلامت از انحراف و سقوط به مقصد برسد، در مرحله دوم، انسان در مقابل موجودات و هدایت آنها بسمت کمال مسئولیت اخلاقی دارد، این شأن انسان کامل است که مراحل سلوک معرفتی را به همراه آنان در پیش گیرد و در یک حرکت جمعی جهان هستی را بسمت کمال مطلق رهسپار شوند.
مشخصات اثر
نقد برهان‌های تسلسل در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
وحید خادم زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تسلسل موضوعی فلسفی در باب توالی علت ها و معلول ها در زنجیره بی نهایت است. هر چند در عرف عام فلسفه، مفهوم تسلسل به علل اختصاص ندارد بلکه مواردی را نیز شامل می شود که از دایره علیت و معلولیت خارج است. مسأله تسلسل قدمتی به اندازه تاریخ اندیشه دارد. در یونان باستان این مسئله در قالب مبحث نامتناهی ظهور یافت. تناهی و نامتناهی را باید موضوعی ریاضیاتی دانست که نتایج فلسفی مهمی را به بار می آورد به همین سبب همواره مورد توجه فیلسوفان قرار گرفته است. ارسطو با تمایز میان نامتناهی بالفعل و بالقوه گامی بزرگ در حل مسائل نامتناهی برداشت. در فلسفه اسلامی تسلسل به عنوان شاخه ای مستقل از بحث نامتناهی طرح گردید. فلاسفه اسلامیکوشیدند که تسلسل را به عنوان مصداقی از نامتناهی بالفعل انکار کنند و در این راه براهین زیادی را اقامه کردند. بنظر می رسد که آنان، تحقق فعلیت یک مجموع نامتناهی را منوط به شرایط سه گانه ی فعلیت، معیت و ترتب می دانند. ما نیز می‌کوشیم با نگاهی تازه این شرایط سه گانه را مورد بررسی قرار دهیماز سویی دیگر در این پایان نامه برآنیمکه با تکیه بر آثار ملاصدرا به نقد و بررسی برهان های ابطال تسلسل بپردازیم.هر چند که قصد آن را نداریم از دیدگاه خاص حکمت متعالیه به این موضوع نگاه کنیم. به همین جهتبا تکیه بر نظرات فلاسفه اسلامی به نقد از این برهان ها می پردازیمو نقد خویش بر بخشی از این برهان ها را بر پایه ی تفکیک دو معنا از "تساوی" بنا می کنیم. در این راه ناگزیر به مباحثی که در باب نامتناهی در ریاضیات مطرح شده اند، می پردازیم و دریچه ای جدید به مبحث تسلسل در فلسفه اسلامی می گشاییم. در ریاضیات، کانتور راه جدیدی پیش روی مسئله نامتناهی گشود و با طرح نظریه مجموعه ها به حل پارادوکس های مطرح شده در باب نامتناهی در ریاضیات نائل آمد. ما نیز می کوشیم با طرح این نظریه، دستاورد های آن را در مبحث تسلسل مورد ارزیابی قرار دهیم. بخشی دیگر از این برهان ها را نیز می توان برهان ها فلسفی صرف دانست که ما نیزفارغ از مباحث ریاضیاتی، آنها را مورد نقد قرار می دهیم
مشخصات اثر
روش‌شناسی شرح صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) بر اصول کافی
نویسنده:
عبدالله میراحمدی سلوکروئی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از محورهای عمده تلاش دانشمندان شیعه در حوزه حدیث، شرح و حاشیه‌نگاری بر کتاب‏های حدیثی است. این حرکت، به‌طور عمده از اوایل قرن یازدهم هجری با هدف تبیین مراد جدّی و مفاد استعمالی احادیث، پا به مجموعه دانش‌های حدیثی نهاد. در این میان الکافی به عنوان یکی از معتبرترین جوامع حدیثی شیعه، منبعی است که هر گروه از اهل حدیث و فلسفه و کلام و غیره بدان مراجعه و در احادیثش نظر و تفکّر می‌کنند، و به سبب اهمیت و جایگاه برجسته‌اش مکرّر شرح-هایی بر آن نگاشته‌اند و در این بین، «شرح الاصول الکافی»، ژرف‌ترین و عمیق‌ترین شرحی است که به خامه حکیم متألّه و فیلسوف ربّانی، ملاصدرای شیرازی، تدوین یافته است. اهتمام شارح به جایگاه سند و متن در شرح روایات، کاملاً به بلندای افق اندیشه وی در زمینه دانش حدیث اشاره دارد. ملاصدرا آنچه از مایه‌ها و ابزار علم را در اختیار داشته برای فهم متنی و فرا متنی احادیث به‌کار می‌بندد؛ تا بدان‌جا که ملاک ارزش‌گذاری و اعتبار روایات اصول کافی را که غالباً پیرامون مباحث اعتقادی و اخلاقی است، با معیار متن و محتوا سنجیده و سند را شاهدی بر استواری آن تلقی می‌کند. رویکرد کلی شارح در تبیین احادیث، با وجود شاخص بودن جنبه فلسفی و عرفانی و مبادی حکمی در آن، رویکردی جامع و دربردارنده بیشتر مباحث فقه‌الحدیث بوده است. ملاصدرا با گردآوری قواعد مرتبط با احراز صحت متن، مباحث ادبی و قرینه‌های پیوسته، در فهم ظاهر احادیث کوشیده، و با استناد فراوان به آیات قرآن، جمع‌آوری احادیث وارده در یک موضوع، همچنین توجه به معیار تاریخ، مباحث فقهی، قواعد اصول فقه، مباحث علوم قرآنی، دانش‌های حدیثی، قواعد منطقی، مباحث روان‌شناسی در شناخت مراد جدّی حدیث و شناخت مقاصد معصومین (علیهم‌السلام) همّت گماشته است. هرچند از تأثیر حکمت متعالیه و توجّه به جایگاه عقل، و مبانی ابتکاری آن مانند: هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، خداشناسی، و راهنماشناسی، در شرح صدرالمتألهین نمی‌توان غافل شد، و آن را می‌توان تلاشی در راستای تقارن و هماهنگی برهان و عرفان با سنّت معرفی نمود.
مشخصات اثر
بررسی ماهیت و عملکرد شیطان در قرآن و احادیث
نویسنده:
اصغر مهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کاربرد دو واژه شیطان و ابلیس در قرآن و روایات نشان می دهد که ابلیس نام خاصی برای موجودی شریر است که از سجده بر آدم امتناع ورزید در حالی‌که شیطان عنوانی عام برای همه موجودات شریر و فریبکار از جن و انس می شود که پیوسته در صدد خارج کردن مردم از صراط مستقیم یعنی قرآن و عترت می باشند.در اینکه ابلیس از جنیان بود یا از ملائکه؛ سه دیدگاه جنّی بودن، فرشته بودن، و فرشته ممسوخ شده وجود دارد که قائلین هردیدگاه به روایاتی استناد جسته اند.ماهیت ابلیس و جنیان از آتش است و آنها در نهایت لطافت بوده و بالطبع از حواس ما پنهانند و مانند خود ما شعور و اراده دارند و دارای کارهای عجیب و غریب و حرکات سریع می‌باشند و فقط برای کسانی که دارای درجات عالی ایمان باشند قابل رویت هستند.در تعبیر از جنود و نیروهای شیطان، دو گروه شیاطین انسییعنی انسان‌هایی که به دلیل پیروی از شیطان دارای چهره آدمی و قلب های شیطانی می باشند و شیاطین جنی، یعنی جنیان کافری که از نسل ابلیس هستند، منظور می باشد.داستان فریب آدم از شیطانبیانگر شدت دشمنی او با بنی آدم است؛ و برای او درقرآن اوصافی چون دشمنی دیرینه با انسان، قدرت دید بالا و در عین حال ضعف نقشه هایش برای مومنین، بیان شده است.شیطان بر اساس اهداف پلید خود و با درک روحیات انسان ها در حمله خود اصولی چون نفوذ تدریجی، هجوم از چهار طرف و به صورت جمعی و بابهره گیری از پیروان خود را به کار می برد .شیطان هم در حوزه اندیشه و هم در حوزه عمل وارد می شود و تمامی فعالیت شیطان و پیروانش به نوعی به عمل وسوسه کردن بر می‌گردد و البته عامل قریب نفوذ شیطان نفس امّارهانسان است که اگر انسان بتواند با مبارز پیوسته با نفس آن را رام کند راه نفوذ شیطان بسته خواهد شد.ایجاد زمینه هایی چون تکبر ، حسادت، خشم و غضب، عُجب،دل بستن به دنیا، یأس و ناامیدی از رحمت الهی، فضای بیمار جامعه و خانه های خالی از نور قرآناز جمله مواردی هستند که سریعتر راه را برای نفوذشیطان در قلب فراهم می کنند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1252