جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
معارف اسلامی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1813
مجلی مرآه المنجی فی الکلام و الحکمتین و التصوف ابن ابي جمهور احسائي (م. پس از 912 هـ .ق)
نویسنده:
رضا یحیی‌پور فارمد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ابن ابی جمهور احسائی، متکلم، فیلسوف، عارف، محدث، فقیه و اصولی قرن نهم و اوائل قرن دهم هجری است که آثار متعددی در عرصه های مختلف علوم اسلامی داراست. مهم ترین اثر حکمی وی، مجلی مرآه المنجی فی الکلام و الحکمتین و التصوف است. وی که اندیشمندی صاحب نظر در عرصه های مختلف علوم دینی بود و از جریان های فکری زمان خود آگاهی تام داشت، در این کتاب کوشید برای نخستین بار و به شیوه ای بی سابقه به تلفیق کلام معتزلی و اشعری، فلسفه مشاء و اشراق و نیز آموزه های تصوف همت گمارد. وی در مقام داوری منصف، اندیشه های فرقه ها و نحله های مختلف کلامی و فلسفی را نقل کرده و سپس آن ها را به داوری می گذارد. شیفتگی وی به آموزه های اشراقی موجب نشد تا وی از نقد اندیشه های آن غفلت ورزد. این کتاب مرکب از سه متن است: نخست: مسلک الافهام فی علم الکلام؛ دوم: شرح بر آن با نام النور المنجی من الظلام؛ و سوم: شرح بر شرح. این سه متن با نام مجلی گردآوری و در سه بخش کلی تدوین یافته است: مقدمه در مبادی علوم، قسم اول در توحید، قسم دوم در افعال باری تعالی، و خاتمه در مسالک عرفانی. اگر چه این کتاب اساساً متنی کلامی است، اما تحقیقات و تدقیقات فلسفی و عرفانی بسیاری در لابلای سطور آن نهفته است، خصیصه ای که آن را از عمده آثار کلامی مشابه متمایز می سازد. مولف از آثار ابن عربی، سید حیدر آملی، شیخ اشراق و شهرزوری بسیار بهره برده است. در مجموع می توان مجلی را متنی مناسب برای تدریس و تحقیق در فلسفه و کلام اسلامی دانست. تصحیح انتقادی این کتاب فصلی نو در پژوهش های کلامی خواهد گشود.
مشخصات اثر
مناهج الیقین فی أصول الدین
نویسنده:
حسن بن یوسف بن علامه حلی؛ محقق: محمدرضا انصاری قمی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب
وضعیت نشر :
المحقق,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
«مَناهِجُ الیَقین فی اُصولِ الدّین» کتابی عربی در فن کلام و معارف اسلامی تألیف علامه حلی است. این کتاب، شرح مبانی اصول عقاید شیعه امامیه و ادله عقلی و نقلی مبتنی بر آن است. در این اثر ابتدا به بحث درباره اقسام معلومات و احکام کلی وجود و عدم پرداخته شده، سپس اقسام موجودات، اعم از قدیم و حادث، اقسام موجودات حادث و احکام و مقدمات آن ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این کتاب را «مِنْهاجُ الیَقین» و «مَنْهَجُ الیُقین» نیز خوانده‌ اند. یکی از مسائلی که این کتاب را ممتاز کرده، این است که حلی، تقریبا به بررسی همه آرای متکلمین و فلاسفه یونان، ثنویه، مجوس، صابئه، یهود، نصاری، معتزله، اشاعره، خوارج، زیدیه و... می‌ پردازد. مناهج الیقین، مشتمل بر مقدمه‌ ای کوتاه در تعریف و تقسیم علم و مبحث اصلی بر مبنای ۱۲ منهج است که در هر مسأله، آراء و اقوال فِرَق مسلمین با ادله اجمالی آنان بیان شده و بر مذهب اهل حق، استدلال بعمل آمده است. مناهج دوازده‌ گانه منهج اول: در تقسیم معلومات منهج دوم: در تقسیم موجودات منهج سوم: در احکام موجودات منهج چهارم: در اثبات واجب الوجود و بیان صفات منهج پنجم: آنچه برای خدا محال است. منهج ششم: عدل منهج هفتم: نبوت منهج هشتم: امامت منهج نهم: معاد منهج دهم: وعد و وعید منهج یازدهم: اسماء و احکام منهج دوازدهم: امر به معروف و نهی از منکر.
مشخصات اثر
گستره قرآن در عرصه مبانی علوم انسانی (با تأکید بر جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و علوم تربیتی)
نویسنده:
حسین نقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رجوع به قرآن با رویکرد تفسیری نشان می دهد قرآن کریم در عرصه مبانی علوم انسانی ورودی حداکثری دارد. هستی ماوراء ماده (مفاهیمی مانند غیب، عرش، ملائکه، جن و ...)، خداشناسی توحیدی (توحید در خالقیت و ربوبیت)، پیوند دین و دنیا و دنیا و آخرت به عنوان مهم‏ترین مبانی هستی شناختی؛ وجود مستقل و تجرد روح، پیوند روح و بدن، اختیار، تأثیرپذیری توأمان فرد و جامعه از یکدیگر، فطرت، کرامت و خلافت انسان و قرب الهی به عنوان مهم ترین مبانی انسان شناختی و امکان معرفت مطابق با واقع، عدم انحصار ابزار، روش، قلمرو و انواع معرفت در محدوده تجربه یا عقل، معرفت شهودی و وحیانی، معرفی قلب به عنوان مهم ترین ابزار کسب معرفت، معرفی شرایط (همچون ایمان و تقوا) و موانع (همچون گناه و غفلت) کسب معرفت، معرفی خداوند به عنوان معلِّم معرفت، حق محوری و رد نسبی گرایی و کثرت گرایی معرفتی به عنوان مهم‏ترین مبانی معرفت شناختی علوم انسانی است که قرآن کریم بیان می کند. قرآن کریم در اکثریت قریب به اتفاق موارد، مبانی علوم‏انسانی موجود را رد می کند؛ اما صحت معرفی مبانی قرآنی کشف شده به عنوان مبانی علوم انسانی و همچنین نحوه تأثیرگذاری مبانی قرآنی بر نظریات علوم انسانی موجود، مسائلی هستند که سعی شده در هر بخش با ذکر مثالها و نمونه هایی از نظریات جامعه شناسی، روان شناسی، علوم تربیتی و حتی اقتصاد بدان پرداخته شود.
مشخصات اثر
نقد و بررسی دیدگاه‌ها و شبهات مربوط به خاتمیت از دیدگاه آیات و روایات و عقل (نقل و عقل)
نویسنده:
محسن یاراحمدی قرایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین آموزه‌های اسلامی، مساله خاتمیت است، مساله خاتمیت و این‌که پیامبر اسلام (ص) آخرین پیامبر الهی است از مسائلی است که همه مسلمین از هر گروه و مذهبی به آن معتقدند و نه تنها دانشمندان بلکه فرد فرد توده‌های مردم مسلمان نیز با آن آشنا هستند و به اصطلاح از «ضروریات اسلام» است که هر کس مختصر معاشرتی با پیروان این مکتب داشته باشد به زودی در می‌یابد که آنان پیامبر اسلام (ص) را آخرین پیامبر الهی می‌دانند، آیات و روایات فراوانی، اسلام را به عنوان آخرین دین الهی و پیامبر اکرم (ص) را به عنوان پایان‌دهنده سلسله پیامبران معرفی کرده‌اند. ارتباطی که این مساله با مسائلی مانند امامت و رهبری و جاودانگی و جامعیت دین دارد، اندیشمندان اسلامی را بر آن داشته است تا در اطراف رازها و اسرار این حقیقت دینی، تاملات بیشتری داشته باشند. شبهاتی که در این پایان نامه به بررسی آنها پرداخته شده است به شرح ذیل می‌باشد: الف) شبهات بخش اول (تشکیک در ادله خاتمیت): 1ـ خاتم النبیین در آیه 40 سوره مبارکه احزاب دلالت بر ختم نبی دارد نه ختم رسل (فرق بین نبی و رسل). 2- تاویل خاتم به انگشتر، زینت، مهر تصدیق (شبهه اول). 3ـ حدیث پیامبر(ص( که فرمودند : من اولین انسان و نخستین پیامبر هستم (شبهه دوم). 4ـ نبی شدن ابراهیم فرزند پیامبر در صورت زنده ماندن (شبهه سوم). ب) شبهات بخش دوم (استدلال بر استمرار نبوت با تکیه بر آیات قرآن): 1ـ استدلال به آیه 35 سوره مبارکه اعراف مبنی بر تداوم ارسال رسول (شبهه اول). 2ـ استدلال به آیه 15 سوره مبارکه مومن مبنی بر تداوم ارسال رسول (شبهه دوم). 3ـ استدلال به آیات 47 و 49 سوره مبارکه یونس و حدیث پیامبر مبنی بر استمرار ارسال رسول بعد از پیامبر(ص) (شبهه سوم). 4ـ دلالت تعدای از آیات قرآن ]نبأ،28 ـ ق،41 و 42ـ مطففین،6ـ فجر،22ـ انعام،158[ مبنی بر استمرار ارسال رسول بعد از پیامبر(ص) (شبهه چهارم). همچنین در بحث عقلی خاتمیت به نقد نظریات اقبال لاهوری، سروش و مجتهد شبستری با تاکید بر آراء ونظریات شهید مطهری پرداخته شده است.
مشخصات اثر
بررسی تأثیر کتاب عبقات الانوار در کلام شیعه امامیه معاصر
نویسنده:
محسن فتحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
صفحات نخست
چکیده :
کتاب عبقات الانوار تألیف علامه میر حامد حسین هندی، از مهمترین کتب کلامی شیعه در موضوع امامت خاصه می باشد که مع الأسف در عصر حاضر مهجور و متروک مانده است. این کتاب از اهمیت ویژه ای در بین کتب کلامی شیعه در دفاع از حقانیت امامت ائمه علیهم السلام برخوردار است. در این پایان نامه تأثیر این کتاب ارزشمند را بر کلام شیعه امامیه بررسی می نماییم، تا جایگاه کتاب مشخص و از مهجوریت اش کاسته شود. در ابتدا شرح حال مختصر از مولف و کتاب را بیان داشته و بعد از ذکر سبکها و روشهای میر حامد حسین در تدوین عبقات الانوار، تأثیر این روشها را در کلام شیعه بررسی می نماییم. چون ملاک بارز هر مکتب کلامی، کتب آن مکتب است، لذا در بررسی تأثیر عبقات الانوار از چند منبع مهم شیعه استفاده نموده ایم. این منابع شامل: الغدیر علامه امینی، المراجعات سید شرف الدین و آثار علامه عسکری است. علت انتخاب این منابع، شهرت و اهمیت آن، بعد از تألیف عبقات، در بین کتب کلامی شیعه در موضوع امامت خاصه است. نحوه کار بدین صورت است که روشهای عبقات الانوار را در این کتب بررسی و تأثیر عبقات را بر آن استخراج نموده ایم. و از هر کتاب برای این تأثیرات، نمونه ای در جهت اثبات تأثیر، ذکر نموده ایم. نتیجه کار بر این شد که روش جدید مولف عبقات الانوار، تأثیر بسیاری بر کتب کلامی شیعه در موضوع امامت خاصه داشته است. مولفان این سه منبع، بیشتر به روش عبقات الانوار توجه نموده و از آن اثر پذیرفته اند.
مشخصات اثر
بررسی انتقادهای ملاصدرا بر متکلمان در الهیات بالمعنی الاخص
نویسنده:
نرگس رجبی هکانی؛ استاد مشاور: علیرضا فاضلی؛ استاد راهنما: ابراهیم مهرابی ،
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از مسائل مورد بحث در فلسفه و کلام اسلامی، شناخت ذات و صفات خداوند است. برای پی بردن به این شناخت، مکاتب و دیدگاه‌های مختلفی به وجود آمده‌اند. از جمله مکاتبی که در این موضوع صاحب‌نظر می‌باشد، مکتب ملاصدرای شیرازی است که مکتبی جامع از فلسفه، کلام و عرفان است، همچنین از گروه متکلمان مکاتب اشاعره، معتزله و امامیه می‌باشد. در این تحقیق با روش تحلیل اسنادی به بررسی اقوال متکلمان صاحب نظر در این موضوع و انتقادهای ملاصدرا بر برخی از این عقاید ‌پرداخته و دلایل وی را در این انتقادات ذکر کرده‌ایم و در نهایت به بررسی روایی و ناروایی ایرادات وی در هر انتقاد پرداخته‌ایم؛ در این بررسی‌ها مشاهده شد که انتقادات ملاصدرا بر استدلال‌های متکلمین وارد بوده، و در اکثر این براهین ایراد در مبنا و روش وجود داشته است، زیرا با اعتقادات خود موجب ایجاد نقص و نارسایی در فهم درست از صفات خداوند می‌شدند. ملاصدرا فیلسوف، متکلم و عارفی است که سخنانش را بی دلیل بیان نکرده است. وی نه تنها به متکلمین بلکه در مواردی فلاسفه را نیز مورد طعن قرار داده و آنان را مذمت کرده است. در این پژوهش مشاهده شد که روش و مسلک ایشان بر حق بوده و در مواردی که استدلال دیگران مبنی بر بروز نقصی در واجب‌تعالی می‌شد ایشان وارد عمل شده و از این براهین رفع نقص کرده و اگر جایی برای این عمل وجود نداشت، آن براهین را رد می‌کردند. در این رساله قصد بر این است که در نگاهی وسیع و مفصل، جلد ششم اسفار را که کتاب جامعی از نظرات و عقاید ملاصدرا می‌باشد مورد بررسی قرار داده؛ چرایی و چگونگی انتقادات موجود در این جلد از کتاب را بر متکلمین بررسی کنیم. این بررسی در عین حال، متکی بر این فرضیه می‌باشد که با توجه به مبنای اصالت وجود در فلسفه ملاصدرا و اصالت ماهیت در عقاید متکلمین این دو در عقاید خود کاملاً متضاد هستند؛ چرا که متکلمین با این اعتقاد از پاسخ به شبهات بازمانده‌اند و دست به حلّ آن مسائل با روش‌های غیر معقول زده‌اند که موجب بروز اشکالاتی شده است. دلایل ملاصدرا در این انتقادات محکم و بدون خدشه هستند، چرا که ملاصدرا در استدلال‌های خود متعصبانه برخورد نکرده و سعی در کشف حقیقت از هر مسیری، چه فلسفه و چه کلام یا عرفان یا قرآن داشته است و به همین دلیل نیز در این راه موفق بوده است.
مشخصات اثر
توحید از منظر قرآن و فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
سمیه عسکری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
توحید و بحث از وحدانیت خداوند، یکی از پایه‌ای‌ترین اعتقاداتی است که کلیه‌ی نفوس بشری از جانب پیام آوران الهی(رسولان ظاهری)، بدان دعوت شده‌اند، قرآن، این کتاب آسمانی مبنای تعالیم خود را بر محوریت یگانگی پرودگار نهاده و آن را زیر بنای سایر تعالیم دیگر قرار داده است، ملاصدرا یکی از بزرگترین فلاسفه‌ی مسلمان است که در اثبات وحدانیت خداونداز ادله‌ی عقلی بیشماری بهره جسته است، گروهی بر این عقیده‌اند که صدرالمتالهین در جهت اثبات وحدانیت پرودگار، از براهین عقلی که لازمه‌ی کار یک فیلسوفِ آزاد اندیش است استفاده نکرده بلکه با اتکاء بر آیات قرآنی، تنها در جهت تبیین و تفسیر مفاهیم قرآنی همت گماشته است، بنابراین در اینجا، این سوال مطرح شده که توحید قرآنی با توحید فلسفه‌ی صدرایی چه نسبتی دارد؟ این تحقیق با روش تحلیل محتوا به انجام رسیده است و سعی دارد که نشان دهد نتیجه و دستاورد توحید صدرایی مطابقت کامل با آیات قرآنی دارد و این امر ذره‌ای از عقلانی بودن براهین او نکاسته و او را در شمار متکلمین قرار نمی‌دهد، بدین جهت آیاتی که در آثار او ذکر می‌شود به منزل? ملاکِ درستی یا نادرستی مباحث فلسفی او است، افزون بر کارکرد یاد شده می‌توان موارد زیر را نیز از جمله تاثیرات و کارکردهای آیات توحیدی قرآن بر نظام فلسفی صدرایی در بحث توحید دانست: استنباط مباحث فلسفی از قرآن؛ استنباط مباحث منطقی از قرآن؛ اقامه‌ی برهان عقلی و تایید صحت آن به واسطه‌ی آیات قرآنی؛ الهام‌گیری از آیات قرآنی.
مشخصات اثر
علم خداوند درحکمت متعالیه با تاکید بر شرح منظومه‌ی حاج ملاهادی سبزواری
نویسنده:
الهام مالک ایمچه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم بی نهایت خداوند بر ذات خداوند و بر مخلوقات خود و اثبات آن بصورت صحیح و عاری از نقص، انگیزه ی اصلی نگارنده در نگارش این رساله می باشد.حکمت متعالیه بهترین و کاملترین دیدگاه ها را در خصوص علم خداوند برمخلوقات ارائه کرده است. برای بحث در موضوع علم خداوند لازم است. که به عنوان پیش درآمد مباحثی مانند «اشتراک معنوی مفهوم وجود» و «اصالت وجود» اثبات گردد.سپس به معنای لغوی و تعاریف اصطلاحی «صفت» و «علم» پرداخته شود و اثبات عینیت صفات خداوند با یکدیگر و همچنین اثبات عینیت صفات خداوند با ذات خداوند یکی دیگر از مباحثی است که باید اثبات شود.از نظر ملاصدرا علم قابل تعریف نیست چون علم امری بسیط است و مرکب از جنس و فصل نیست.اقسام علم از قبیل علم حصولی و علم حضوری، علم فعلی و علم انفعالی، علم اجمالی و علم تفصیلی نیز در این رساله تشریح گشته است.علم خداوند به ذات خداوند، و علم خداوند به غیر خداوند یعنی مخلوقات، که هدف اصلی از نگارش این رساله می باشد بطور مبسوط در این رساله مطرح گشته است.روش بحث ما همان روش ملاصدرا است که مبتنی بر قرآن و احادیث و استدلال و شهود قلبی است.همچنین در این رساله دیدگاه های حکما و دانشمندان مختلف درباره ی علم خداوند آمده و نقد شده است.از نظر حکمای حکمت متعالیه خداوند به ذات خود و به مخلوقات خود علم حضوری دارد و علم خداوند قبل از ایجاد مخلوقات به نحو اجمالی در عین تفصیلی می باشد. در صورتی که فلاسفه ی مشاء و اشراق به علم تفصیلی خداوند قبل از ایجاد مخلوقات قایل نیستند.در عالم هستی، نظام احسن هستی حاکم است چون نشأت گرفته از علم نامتناهی خداوند می باشد.مراتب علم خداوند تبارک و تعالی در حکمت متعالیه آخرین مبحثی است که رد این رساله به آن پرداخته شده است.
مشخصات اثر
نقد و بررسی برخی از آثار و نظریات حمیدالدین کرمانی
نویسنده:
غلامحسین ابراهیمی دینانی
نوع منبع :
نمایه مقاله
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
مقایسه آراء و عقاید غزالی در إحیاء علوم‌الدین با فیض کاشانی در المحجه البیضاء در ربع عبادات
نویسنده:
فاطمه حسامی فیروزآباد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف شناسایی آراء و عقاید دوعارف بزرگ جهان اسلام، غزالی در احیاءعلوم الدّین و فیض کاشانی درالمحجّهالبیضاء فی تهذیب الاحیاء در ربع عبادات صورت گرفته است. کتاب احیاءعلوم الدّین یکی از متون مهم اخلاقی و عرفانی در عالم تسنّن است. این کتاب توسطابوحامد محمد بن محمد غزالی در سال 488 ه. ق. تألیف شد. بیان روان، آسان و سلیس غزالى در این کتاب، آن را از کتاب‏ هاى هم ردیف خود، متمایز ساخته است. همین ویژگى موجب شده است که احیاء در میان عموم مردم نیز مورد توجّه قرار گیرد، و توسط عارفان مسلمان بعد از او بر آن شروحی نوشته شود. مهمترین شرحی که بر احیاء نوشته شده،المحجّه‌البیضاء اثر ملّا محسن فیض کاشانی با جهت‌گیری شیعی است. فیض کاشانى با علم به ارزش و اهمیت احیاء‌العلوم، به بهترین شکل ممکن با مطالب آن مواجه شده و به تلخیص و تهذیب آن پرداخته است.این پژوهش از نوع کتابخانه ای و به شیوه تطبیقی صورت گرفته، و برای انجام آن از کتابها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌ها استفاده شده است. در این پایان‌نامه مباحث مهمی از مسائل پر تنش و جدال‌انگیز میان فریقین مانند مسئله تفسیر قرآن، جایگاه فقه در میان سایر علوم دینی، و مسئله ایمان مطرح شده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1813