جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح و توضيح مختصري است بر رساله سابق با عناوين «ص - ش» شايد از خود شريعتمدار استرآبادي. آغاز كتاب: و بدانكه بيان مطالب مذكوره در توحيد در اين اصل و شرح است انجام كتاب: و دفع احتياج كننده همه ممكنات است در همه افعال [مرعشي 10/240؛ فهرستواره منزوي 9/368]

نسخه حاضر رساله ايست مشتمل بر اصول عقايد دينيه و محتوي مسائل اسلاميه و ترجمه شرح حديث كميل بن زياد نخعي در يك مقدمه كه شامل بيان تحقيق ادله ثلثه اصطلاحات علماي ذوي الاحترام و اصطلاحات ائمه اطهار (ع) مي باشد. (كميل بن زياد نخعي از اجله اصحاب مقرب و از شاگردان و مريدان دلباخته حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام بوده كه دعاي وي معروف بدعاي كميل مشهور جهان اسلام است). و اما حديث كميل پرسش از مولاي متقيان است در مورد (ما الحقيقه - اريدان تعرفني نفسي) حقيقت چيست و نفس چه ميباشد. حضرت در پاسخ فرمودند الحقيقه نور يشرق من صبح الازل فيلوح علي هياكل التوحيد آثاره. و در پاسخ معرفت نفس فرمودند يا كميل انماهي اربع: الناميه - النبايته - و الحسية الحيوانيه و الناطقة القدسيه و الكلمة الالهيه و لكل واحدة من هذه خميس قوي و خاصتان) محمد ابن محمد نصير گيلاني در بدو سلطنت محمد شاه قاجار بسال 1250 هجري قمري به ترجمه و تفسير شرح حديث كميل بزبان فارسي پرداخته و از احاديث و روايات و اقوال مربوط و معتبر ائمه اطهار و بزرگان دين استفاده كرده و بالاخره بسال 1251 هـ-ق رساله را بپايان رسانده و بنام درة السلطاني ناميده و تقديم حضور پادشاه نموده است. (آتاباي بدري) آغاز كتاب: بسم الله الرحمن الرحيم ثناي معهود و ذكر غير محدود سزاوار معبودي است كه عرصات افهام از ادراك ذات كامل الصفات او تنگ حمد غير معدود و مقصوديرا رواست كه هائمات اوهام از اعلان مراتب تجليات مطاهر لنگ ... . اي تو مخفي در ظهور خويشتن وي رخت پنهان بنور خويشتن ... ... . اما بعد چنين گويد حقير معترف بقصور و تقصير محمد ابن محمد نصير جيلاني رحمة الله عليه كه در سال 1250 هجري ... . . شروع در ترجمه شرح حديث كميل رحمة الله عليه و علي من يقرب اليه نمود ... . . بدانكه معرفة الله بنا بر قول فطريه مستلزم جبر چنانكه بر كسبيه مستلزم تفويض است پس واجب الوجود در حينتحصيل عباد بحسب قبول و استعداد ايجاد معرفت مينمايد و اما در حين تعطيل كه عبارت از عدم توجه قلب است دائماً عباد بظلمات شبهات و شكوك نيات مستجن بوده ابدالدهر در جهل ركب يا بسيط باقي خواهند بود ... الي خر. انجام كتاب: ... اعتباريات محال و ممتنع است جناب هدايت مآب بمعرض جواب بر آمده فرمود اطفي السراج و قد طلع الصبح يعني خاموش كن جميع آلات ادراكيه را يعني در حين ادراك بلاحين و نظر التفات به هيچيك از آن آلات ظلمانيه و جهات قهقرانيه نبايد نمود چه هر يك مانع از ادراك حقايق و خود حاجب خودند بعد از اينكه امر چنين شد و اطفاء جميع سرج نمود و معلوم است كه ظهور اطفا بغير نور اقوي از سراج مذكوره سبعه غير مقدور بل معذور است پس در حين ظهور آن نور اعظم فوائد سرج سبعه مذكوره در عدم چه ظهور نور قوي مقتضي اضمحلال و ابطال انوار ضعيفه است و بهمين مطلب جناب ولايت مآب صلوات الله و سلامه عليه و علي اولاده الطيبين اجمعين اشاره فرمودند. اطفي السراج فقد طلع الصبح در اين كلمات معجزايات اشاره بسر مكتوم كه كتمان بجهت عدم اذن و بيان لابد و ناچار است. تمت الرساله فيسنه 1251. [سلطنتي 7/361]

ابوالمنتهي احمد بن محمد مغنيساوي متوفي 1000هـ. ق حنفي شارح فقه اكبر ابوحنيفه نعمان بن ثابت امام حنفيان است. ابو مطيع بلخي اين رساله كلامي اعتقادي را از او روايت كرده است و شروح بسيار بر آن نوشته اند (چلبي 2/202) اين شرح درد كن بسال 1321 بچاپ رسيده است. (دانش پژوه) شرح مزجي ومختصري است بر رساله <الفقه الاکبر> ابي حنيفه که درآن از آيات وروايات بعنوان شاهد کلام استفاده شده است. تأليف اين شرح به سال 939ق به پايان رسيده است. شرح مزجي مختصري است بر رساله «الفقه الاكبر» ابو حنيفه كه بنا بر نوشته صاحب كشف الظنون در سنه939 بنا بر قولي 989 قمري اتمام رفته است. «باريك بين، محمد كريم» شرح مجزي است بر كتاب فقه اكبر ابو حنيفه نعمان بن ثابت (د: 150ه). «محمود نظري» شارح در سال 989 ه ق اين شرح را به فرجام رسانده است. شرح مزجي است بر رساله الفقه الاكبر ابوحنيفه. در پايان نسخه وصيت ابوحنيفه به اصحابش درج شده است. (نظري، محمود) شرح مزجي متوسط علي كتاب «الفقه الأكبر» لأبي حنيفة النعمان بن ثابت الكوفي (150هـ) جمعه من الكتاب و السنة و من الكتب المعتبرة، فرغ منه في سنة 939هـ. (موسوي بجنوردي، حسن) آغاز كتاب: الحمدلله الذي هدانا الي طريق السنة‌ و الجماعة بفضله العظيم و الصلاة و السلام علي رسوله و حبيبه محمد بسمله الحمدلله الذي هدانا الي طريق اهل السنة و الجماعة بفضله العظيم و الصلاة و السلام علي رسوله و حبيبه محمد ... اما بعد فيقول ... ابوالمنتهي ... ان کتاب الفقه الاکبر انجام كتاب: كأنه قال فما علينا الا البلاغ و الله يهدي من يشاء الي صراط مستقيم و آخر ذلک نار تخرج من الايمن تطرد الناس الي محشرهم کذا في المصابيح و الله سيهدي من يشاء ... اللهم يا هادي المهتدي اهدنا الصراط المستقيم تمت الکتاب [فهرس مخطوطات مکتبة اوقاف موصل 7/254؛ التراث العربي، اشکوري 3/364؛ الفبايي آستان قدس /350؛ مجلس 38/142؛ مرعشي 8/54 و 33/297؛ کشف الظنون 2/1287؛ چلبي 2/202؛ فهرست سپهسالار 5/215؛ فهرست آستان قدس 11/203؛ حضرت معصومه 2/45؛ آستانه حضرت عبدالعظيم 1/340؛ آستانه حضرت عبدالعظيم 1/340؛ نشريه 4/398 و 9/30 و 10/160 و 10/161و 10/175و 11/489 و 11/498 و 11/505 و 11/655؛ کشف الظنون 2/1287؛ دانشكده حقوق تهران 377؛ مجلس شورا 38/142؛ وزيري 2/752؛ دانشگاه تهران 8/182؛ شورا 2/315/40؛ فهرستواره منزوي 9/380]