جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
03.اساتید و پژوهشگران مراکز دانشگاهی و حوزوی (ایرانی و غیر ایرانی)
>
01.اساتید و مدرسان مراکز دانشگاهی ایران
>
اساتید دانشگاههای دولتی
>
دانشگاه تهران
>
3.دانشکده ادبیات و علوم انسانی
>
گروه فلسفه
>
مصطفی زالی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
عنوان :
درسگفتار الهیات شفا (متون فلسفی به زبان عربی)
مدرس:
مصطفی زالی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
صوت
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
شفاء: ابن سینا
,
07- کتاب الشّفاء: ابن سینا (متون فلسفی مرجع)
,
درسگفتار / سخنرانی فلسفه اسلامی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درسگفتار عدالت اجتماعی و منتقدان آن
مدرس:
مصطفی زالی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
صوت
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدالت اجتماعی
,
اصطلاحنامه فلسفه سیاسی (در اندیشه اسلامی)
,
عدالت (فلسفه سیاسی)
,
درسگفتار / سخنرانی علوم سیاسی و علوم اجتماعی
چکیده :
عدالت اجتماعی و منتقدان آن موضوع این درس بازخوانی سه دسته از مهمترین انتقادهای وارد شده به اثرگذارترین و بحث برانگیزترین مسأله فلسفه سیاسی معاصر است: نظریه عدالت رالز (عدالت به مثابه انصاف). رالز در مجموعه آثار خود می کوشد تا بر مبنایی کانتی (پذیرش آزادی و برابری به عنوان ارزشهای پایه)، بر اصول عدالت ناظر به نهادهای اصلی اجتماعی و سیاسی استدلال نماید. در این درس، پس از مروری اجمالی بر چهارچوب نظریه عدالت رالز، بازخوانی سه انتقاد کالسیک وارد بر نظریه عدالت بر مبنای متون منتقدان او پیگیری میشود: انتقادات برآمده از سه جریان جامعهگرایی (مایکل سندل)، لیبرتاریانیسم (رابرت نوزیک) و لیبرالیسم چپ (جرالد کوهن).مایکل سندل در کتاب کلاسیک خود با عنوان "لیبرالیسم و محدویتهای عدالت"، از نقطه نظر جامعهگرایانه چهارچوب لیبرال رالز را برای استننتاج اصول عدالت ناکافی میداند. جامعهگرایان مدرن، ملهم از ارسطو و هگل، پارهای مفروضات نظریه عدالت رالز را به چالش میکشند. مفروضاتی که بر اساس آن ها، وظیفه اصلی دولت تضمین و توزیع منصفانه آزادیها و منابع اقتصادی مورد نیاز افراد برای گزینش آزاد شیوه زندگی است. رابرت نوزیک در کتاب "دولت، بیدولتی و آرمانشهر" از زاویهای دیگر به مسأله پرداخته و هرگونه مداخله دولت را برای کاهش نابرابری اقتصادی مستلزم دخالت در آزادی انسانها و نامشروع تلقی میکند. نوزیک بر خالف رالز مدعی است که وضع هرگونه مداخله بر ما یملک افراد به منظور تحقق امری موسوم به خیر اجتماعی -حتی در دریافتهایی که خیر اجتماعی را به منابع اقتصادی منحصر میکنند- در نهایت نمیتواند ارزش انسان را به عنوان غایت فی نفسه به رسمیت شناخته و در تعارض با ارزشهای کانتی قرار میگیرد. جرالد کوهن در کتاب خود با عنوان »نجات عدالت و برابری« مسأله را از زاویهای دیگر مورد بحث قرار میدهد. او در بخش اول کتاب خود به نقد درونی عدالت به مثابه انصاف میپردازد و استدلال میکند که تبیین رالز از عدالت توزیعی از دو انگیزه رقیب تأثیر پذیرفته است: کارایی و برابری، و رالز در آشتی دادن این دو شکست خورده است. بخش دوم کتاب کوهن به رد این ادعای رالز اختصاص دارد که هر دریافتی از عدالت باید بر مبنای شرایط واقعی زندگی اجتماعی توجیه شود. در نگاه کوهن، کوشش برای اثبات پایداری جامعه ی به سامان (جامعه ای که اصول عدالت بر آن حاکم است) با سرشت ایدئالگرایانه فلسفه سیاسی در تعارض است (مشابه این انتقاد از جانب هابرماس نیز مطرح میشود که خارج از موضوع بحث ترم جاری است). در این درس و در ذیل عناوین فوق، پارهای از مهمترین مسائل فلسفه سیاسی مانند نسبت میان خیر و حق، توجیه مشروعیت دولت و محدوده دخالت آن، نابرابری و ایدئالیسم و رئالیسم در فلسفه سیاسی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درسگفتار متافیزیک غایت (ارسطو، کانت و هگل)
مدرس:
مصطفی زالی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
صوت
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه غربی
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه هگل
,
فلسفه کانت
,
ماهیت غایت
,
تاریخ فلسفه
,
فلسفه کانت
,
درسگفتار / سخنرانی فلسفه غرب
چکیده :
موضوع این درسگفتارها ناظر به غایتشناسی (teleology) است. این مسأله در آثار سه فیلسوف مهم تاریخ فلسفه، ارسطو، کانت و هگل دنبال میشود. از دل واکاوی متون این فیلسوفان به دنبال پاسخ به پرسشهایی از این دست هستیم: چگونه مفهوم غایت، به مفهومی کلیدی و غیرقابل حذف در تبیین پدیدههای عالم تبدیل میشود؟ آیا این مفهوم مستلزم قصدمندی است؟ جایگاه انسان در تبیین غایتشناختی کجاست؟ پیوند میان غایتشناسی طبیعی با الهیات (امر نامشروط) چیست؟
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درسگفتار هگل و مسئله شکاکیت
مدرس:
مصطفی زالی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
متن
صوت
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه غربی
,
فلسفه هگل
,
ایده آلیسم آلمانی
,
درسگفتار / سخنرانی فلسفه غرب
,
2- ایده آلیسم آلمانی
چکیده :
موضوع «درسگفتارهای هگل و مسئله شکاکیت» بازخوانی و ارائهی تصویری است جامع از کلیت سنت ایدئالیسم آلمانی با محوریت فلسفهی هگل. گفته میشود مفهوم محوری فلسفهی هگل که در جایجای آثار او نیز به چشم میخورد، امر مطلق است. ولی به رغم پیشینه خاص کانتی فلسفهی هگل و شکلگیری مسائل آن در بستر سنت ایدالیسم آلمانی، بسیاری، مفهوم مطلق را بر مبنای دلالتی الهیاتی تفسیر کردهاند. بنابراین این پرسش محوری به میان میآید که چگونه پس از نقادیهای کانت به مابعدالطبیعه و دیالکتیک استعلایی در نقد اول که به امتناع موضوع قرار گرفتن امور نامشروط در متافیزیک میانجامد، بازگشت به امر مطلق ممکن شده است، به ویژه با نوعی دلالت الهیاتی یا به شکل اعم، دلالتی متافیزیکی. به همین دلیل برای تبیین دقیق دلالت امر مطلق در فلسفهی هگل، لازم است نسبت او با فلسفهی کانت روشن شود. از آن جا که کل سنت ایدئالیسم آلمانی را میتوان پاسخی به مسأله شکاکیت (ناشناختنی ماندن شیء فینفسه و نفی امکان شناخت امر نامشروط) قلمداد کرد، در این درس کوشش میشود کل پروژهی فلسفهی نظری هگل نیز به عنوان پاسخی به شکاکیت در نظر گرفته شود. بنابراین برای بیان پیوستگیِ نظام فلسفی هگل و سنت ایدئالیسم آلمانی، این درس بر مبنای پاسخ به یک پرسش فلسفی پیش خواهد رفت: دریافت هگل از مسألهی شکاکیت چیست و نیز چه پاسخی برای این پرسش دارد؟ هگل خود تصریح میکند که ناشناختنیماندن شیء فینفسه نزد کانت، مستلزم انکار امکان معرفت و در نتیجه شکاکیت است. اما دربارهی پاسخ هگل به پروژهی نقادی کانت و نحوهی بازبینی او در پروژهی کانت اختلاف نظر جدی وجود دارد: اول، دریافتی متافیزیکی که بر آن است که هگل از امر مطلق به عنوان یک بنیاد نامشروط برای تمامیت تعینات انسانی و طبیعی سخن میگوید. دوم، تفسیر غیرمتافیزیکی که مسألهی هگل را در نفی ناشناختنی ماندن شیء فینفسه، بدون طرح امر نامشروط میدانند. در این بیان مقصود از امر مطلق، اطلاق خودآگاهی استعلایی و کفایت مفاهیم برای صورتبندی متعلقات تجربه است. تفاسیر غیرمتافیزیکی در بدو امر، نسبت روشنی با مسألهی شکاکیت کانتی ندارند و حتی به نظر میرسد که از مسألهی اساسی (نسبت میان کانت و هگل) غفلت کرده، بر نسبت میان اسپینوزا و هگل تأکید میکنند. با این حال همچنان میتوان از پروژهی متافیزیکی هگل ذیل مسألهی شکاکیت کانتی سخن گفت؛ بر این اساس مسألهی هگل در نفی شکاکیت، نه نفیِ شیءِ فینفسه ناشناختنی و بیرون نماندنِ فعلیتِ اشیاء از مفاهیمِ آگاهی، که اثبات تمامیت تبیینپذیری از طریق بازگشت مجدد به بنیان نامشروط است. برای ارزیابی نحوهی خوانش هگل از فلسفهی کانت و طرح امکان شناخت، نخست دریافت خاص هگل از پروژهی نقادی کانت بر مبنای مقدمهی کتاب پدیدارشناسی بازخوانی شده، تمایز رویکرد استعلایی از رویکرد دیالکتیکی هگل بیان میشود. بر مبنای این خوانش روشن میشود که چگونه نزد هگل، پروژهی نقادی مستلزم از پیش مفروض گرفتن نوعی سوبژکتیویسم محکوم به شکاکیت بوده و رویکرد دیالکتیکی، پاسخی به این معضل است. از این رو، و به منظور دستیابی به دریافتی جامع از کلیت پروژهی هگل فقراتی منتخب از کتاب پدیدارشناسی مورد بررسی قرار میگیرد. در ادامه بحث دریافت کانت از سرشت امر نامشروط و پیوند آن با غایتشناسی بر مبنای فقراتی منتخب از بخش دیالکتیک استعلایی کتاب نقد عقل محض و کتاب نقد قوه حکم مورد بحث قرار میگیرد. در انتها پاسخ هگل به مسائل مورد نظر و تعین امر مطلق نزد او، بر اساس بخش سوم علم منطق بازسازی میشود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عدالت به مثابه انصاف و آزادی وسیع اقتصادی: تأملی انتقادی در امکان آشتی دو سنت لیبرالیسم کلاسیک و والا
نویسنده:
مصطفی زالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع
نسخه PDF
زبان :
فارسی
چکیده :
جان رالز در استدلال بر اصول عدالت خویش دو اصل عدالت را با تقدمی رتبی از موقعیت نخستین استنتاج میکند. بر مبنای اصل اول، شهروندان برابر و آزاد در یک جامعه حقی برابر نسبت به وسیعترین طرح از حقوق پایه دارند. سپس فهرست حقوق پایه را بر مبنای لوازم پرورش و کاربست دو قوه اخلاقی تنظیم میکند. رویکردی متأخر تحت عنوان «دموکراسی بازار» مدعی است بر مبنای چارچوب توجیهی رالز باید آزادیهای وسیع اقتصادی را نیز در فهرست حقوق پایه قرار داد. از این رو، عدالت به مثابه انصاف مستلزم پذیرش خوانش کلاسیک از لیبرالیسم، یعنی پذیرش آزادیهای وسیع اقتصادی است. این مقاله با تأملی انتقادی در این رویکرد میکوشد تا با رجوع به مبانی اندیشه رالز، ناسازگاری درونی این ادعا را نشان داده، اثبات نماید که نمیتوان با استناد به چارچوبی رالزی، آزادیهای وسیع اقتصادی را ذیل اصل اول قرار داد. زیرا اولاً با لوازم پرورش دو قوه اخلاقی معارض است، ثانیاً با تحقق عزت نفس در تعارض است و موجب میشود اجرای اصلِ تفاوت تضمین نشود، و ثالثاً با دریافت رالز از مفهوم موقعیت نخستین و استناد نکردن به واقعیات خاص اجتماعی در استنتاج اصول عدالت ناسازگار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 165
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انفعالِ نفس و تغییرِ ذاتِ مدرِک: مسألهای ارسطویی، ردیهای سینوی و دفاعیهای صدرایی
نویسنده:
مصطفی زالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
چکیده :
نفس در فلسفهی ارسطویی به عنوان قوهی مدرِک شناخته شده و از آنجا که ادراک نوعی استحاله به شمار میرود، مسألهی تبیین تغییرِ نفس از جایگاهی خاص برخوردار است. ارسطو خود در فصل پنجم کتاب دوم دربارهی نفس از نوعی استحاله در نفس سخن میگوید که مستلزم تغییر در ذات مدرِک و در نتیجه متمایز از استحالهی کیفی طبیعیات (استحالهای که در آن دو امر متضاد جایگزین یکدیگر میشوند) است. این تعبیر مستلزم استکمال ذات نفس در فرآیند ادراک بدون پذیرش ماهیتی خاص، و در نتیجه قابل انطباق بر مفهوم مناقشهبرانگیز اتحاد عاقل و معقول است. این نوشتار بر مبنای همین انطباق، نخست به شرح انفعال خاص نفس نزد ارسطو و سپس توضیح عدم امکان تبیین آن نزد ابنسینا و در نهایت چگونگی امکان تبیین آن نزد ملاصدرا میپردازد. به این منظور نخست ویژگیهای انفعال خاص نفس نزد ارسطو و تمایز آن از استحالههای متعارف با کنار هم نهادن فقرات پراکندهی ارسطو بیان میشود؛ سپس با تدقیق در استدلالهای ابنسینا در رد اتحاد عاقل و معقول، مفروضات خاص سینوی، که به امتناع تبیین این استحاله نزد او میانجامد، توضیح داده میشود. بخش آخر این مقاله به شرح مفروضات صدرایی در امکان تبیین این استحاله اختصاص دارد؛ به گونهای که در نهایت روشن میشود میتوان ابنسینا و ملاصدرا را دو جریان متفاوت در تفسیر علمالنفس ارسطو دانست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 349 تا 374
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مشارکت در حیات الوهی: بنیاد نهایی تبیین غایتشناختی نزد ارسطو
نویسنده:
مصطفی زالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع
نسخه PDF
زبان :
فارسی
چکیده :
وجه الوهی فلسفه ارسطو، و به طور خاص وجه الوهی غایتشناسی او، مسئلهای مناقشهبرانگیز و حتی شدیداً مورد انکار است؛ چرا که تفسیرهای معاصر غایتشناسی، از یک سو غایتشناسی الهیاتی را تبیین جهان به عنوان فعل قصدمندانه خالقی حکیم تلقی کرده، و از سوی دیگر غایتشناسی ارسطو را صرفاً روشی برای تبیین کارکردهای جواهر طبیعی و افعال انسانی میدانند. در نتیجه غایتشناسی ارسطو فاقد هر گونه دلالت الهیاتی تلقی میشود. این نوشتار با نظر به اوصاف امر الهی در اندیشه ارسطو نشان میدهد که او در حوزه زیستشناسی و اخلاق، گرچه پای تبیینهای غایتشناختی به معنای طراحی هوشمند را به میان نمیکشد، در عین حال، کارکرد نهایی انواع طبیعی زنده و نوع انسان را با ارجاع به عنصری الهی در آنها تبیین میکند. به بیان مشخصتر، در انواع طبیعی زنده فقط نوع است که از جهت سرمدیتاش در جایگاه غایت به معنای حقیقی قرار میگیرد، حال آن که در انسان، غایت نهایی با ارجاع به عنصر الوهی محقق در هر فرد یعنی عقل احراز میشود. پس خدا به عنوان نمونۀ ایدئال تحققِ حیاتِ سرمدیِ معقول لحاظ میشود و غایتمندی جهان طبیعی زنده و جهان انسانی چیزی نیست مگر تشبه به این حیات سرمدی. بنابراین غایتشناسی ارسطو واجد استلزامات صریح الهیاتی است و چهارچوبی هستیشناختی را برای تفسیر عقلانی مفهوم سعادت در فلسفههای دینی فراهم میسازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جهان های ممکن در اندیشه پلنتینگا و مفهوم نفس الامر در فلسفه اسلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
چکیده :
اگر چه به نظر می رسد مفاهیم ضرورت و امکان (مفاهیم وجهی) مفاهیم جدایی ناپذیر مابعدالطبیعه هستند، فلاسفه تجربه گرا به طور سنتی این مفاهیم را مورد نقد قرار داده اند. در قرن بیستم نیز چنین انتقاداتی توسط کوآین(Quine) در قالبی جدید صورت گرفته است. با وجود این، طرح مفهوم تکثر جهان های ممکن در معناشناسی منطق موجهات، زمینه ساز این باور شد که می توان بر چالش تجربه گرایی غلبه کرد. در تبیین سرشت جهان های ممکن، دو رویکرد متفاوت وجود دارد. گروهی از فلاسفه از رویکرد نام گرایی تقلیلی در بیان مفاهیم وجهی استفاده می کنند و سایر مفاهیم وجهی را به مفهوم جهان های ممکن تقلیل می دهند و در مقابل، برخی از فلاسفه معتقدند مفاهیم جهان های ممکن، ضرورت، امکان، ذاتی و عرضی اجرای یک شبکه هستند. در این مقاله، پس از اشاره ای به رویکرد اول، انتقادی که پلتینگا به عنوان نماینده شاخص جریان دوم به رویکرد نام گرایی تقلیلی وارد کرده است و همچنین تبیین او از ماهیت جهان ممکن شرح داده می شود و نشان داده خواهد شد که مفهوم کلیدی در اندیشه پلانتینگا وضعیت امور است و وی یک جهان ممکن را وضعیت امری بیشینه می داند. این مسئله تبیین خواهد شد، که درک پلنتینگا از مفهوم جهان های ممکن، با مفهوم نفس الامر در نظر حکمای مسلمان قابل تطبیق است اگر چه تمایزات مشهودی نیز با آن دارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اسلامی سازی علوم یونانی: مطالعه مورد دریافت ابن سینا از مابعدالطبیعه ارسطو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در اعصار طلایی تمدن اسلامی، در مواجهۀ مسلمانان با علوم یونانی، گونه ای معرفت اسلامی به وجود آمد. یکی از موضوعاتی که امروزه، در زمینۀ علوم انسانی غربی و اسلامی سازی علم، اهمیت فوق العاده ای دارد، بازخوانی این تجربه و چگونگی پیدایش معرفت اسلامی است. در پاسخ به این پرسش که «علم اسلامی چگونه ممکن است؟» رجوع به این پیشینه به رهیافتی نو می انجامد. یکی از تجربه های ماندگار و وفق مسلمانان که تا به امروز نیز، به عنوان سنتی دیرپا تداوم یافته، فلسفه اسلامی است. از سوی دیگر، می توان ابن سینا را چهرۀ برجسته و فلسفی تمدن اسلامی در قرون طلایی تمدن مسلمانان دانست. مروری بر نظام فلسفی او می تواند تحول دریافت مسلمانان از فلسفه یونانی و نوآوری ایشان را در این فلسفه نشان دهد. در نظام فلسفی ابن سینا، از سویی با مفاهیم جدید و از سوی دیگر، با تغییر در معنای مفاهیم سنتی مواجه ایم که خود، نشانۀ ظهور پارادایمی جدید است. علت فاعلی، به عنوان علت ایجادی، حدوث ذاتی به عنوان مناط احتیاج به علت و نیز تفکیک میان وجود و ماهیت در ممکنات، از جمله مفاهیم کلیدی در نظام حکمت اوست. این مفاهیم در قیاس با فلسفه ارسطو، مفاهیمی جدید به شمار می رود. در این مقاله، برخی مفاهیم جدید در نظام حکمت سینوی را مرور می کنیم؛ سپس نشان خواهیم داد که ابن سینا با شناخت فلسفۀ یونانی کوشیده است نظام حکمی جدیدی بنیان نهد. این نظام جدید، ریشه در باورهای دینی دارد و جعل مفاهیم و تصرف در مفاهیم سنتی، بدون وجود نگاهی دینی میسر نبوده است. درواقع، این سینا مادۀ تفلسف خویش را از عالم یونانی اخذ می کند؛ وی با نبوغ خاص خویش، فلسفۀ یونانی را در بستر آموزه های دینی بازتفسیر کرده و به آن، صورتی دینی می بخشد که از آن، به فلسفۀ اسلامی تعبیر می کنند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تشکیک و خارجیت وجود: تأملی بر رویکردی ابن سینایی در احراز وحدت موضوع مابعدالطبیعه
نویسنده:
مصطفی زالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارسطو در بیان موضوع مابعدالطبیعه تعابیر متعددی دارد که موجب ابهام در تعیین مقصود نهایی او و شکل گیری دو فهم الهیاتی و هستی شناختی از سرشت مابعدالطبیعه شده است. همبسته با همین مسأله، در آثار کلاسیک و نیز پژوهش های ثانوی، مکرر اشاره شده است که ابن سینا با طرح تفکیک میان موضوع و مسائل مابعدالطبیعه، موجود بما هو موجود را به عنوان موضوع این علم، و خدا و مفارقات را از مسائل آن دانسته و در نتیجه این ابهام را مرتفع نموده است. ولی ارسطو در تعیین موضوع مابعدالطبیعه، وجود را نه مشترک معنوی و نه مشترک لفظی، بلکه از سنخ دیگری دانسته است. و از سوی دیگر وحدت علم را به وحدت موضوع، و شرط موضوع قرار گرفتن یک مفهوم را برای علم، اشتراک معنوی دانسته است. این مقاله با تمرکز بر مفهوم تشکیک در فلسفه اسلامی نشان می دهد که چگونه ابن سینا و ملاصدرا، با مشترک معنوی دانستن مفهوم وجود و در عین حال قائل شدن به حقیقی عینی برای آن، موضوع مابعدالطبیعه را به عنوان حقیقتی نفس الامری در جهان خارج احراز کرده و در نتیجه مابعدالطبیعه را اولاً دانشی درجه اول و ثانیاً ناظر به تمام مراتب وجود دانسته اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید