جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
افلاطون
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
تعداد رکورد ها : 163
عنوان :
رابطه ی خدا و جهان در آینه ی عقل و وحی
نویسنده:
عبدالعلی شکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
رابطه خدا و جهان بر اساس عقل
,
رابطه خدا و جهان بر اساس وحی
,
صفات الهی
,
وحی
,
عقل و دین
,
عقل و ایمان
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
افلاطون ,
سهروردی ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
الله ,
عین الربط ,
ابو نصر فارابی ,
جهان ,
عقل و شرع ,
مدرس زنوزی ,
خلقت ,
فیض مقدس ,
وجود رابط و مستقل ,
صانع و مصنوع ,
محرک و متحرک ,
رابطه نفس با بدن ,
رابطه صادر و مصدر (فیضان) ,
نفی حلول و اتحاد ,
فاعلیت الهی ,
محرک اول ,
جوهر عالم ,
اسپینوزا ,
رابطه باطن و ظاهر ,
قرآن ,
امام خمینی ,
ارسطو ,
ابن سینا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
خداوند پس از آفرینش موجودات، چگونه ارتباطی با آنها دارد؟ در پاسخ به این سؤال، برخی هرگونه ارتباط را نفی کردهاند و معتقدند که جهان پس از پیدایش، جدای از آفرینندهی خود، به کارش ادامه میدهد. گروهی دیگر به وجود رابطه میان خالق و مخلوق اذعان دارند که خود چند دستهاند. افلاطون و برخی از متکلمین مسلمان، هرچند به شکل متفاوت، به رابطهی صانع و مصنوع اشاره کردهاند. ارسطو این رابطه را از نوع محرک و متحرک دانسته است. رواقیون رابطهی خدا و جهان را همان رابطهی نفس و بدن تلقی کردهاند، که از جهاتی همگون با دیدگاه برخی از عرفای مسلمان است. افلوطین سخن از فیضان و رابطهی صادر و مصدر به میان آورده است، که در نحلههای مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی متأخر، تأثیر فراوان داشته است. رابطهی حلول و اتحاد نیز نوع دیگری از این ارتباط است، که منتسب به مذهب نصارا و جمعی از صوفیه است.<br /> این نوشتار ضمن بررسی و نقد نظرهای گذشته، به تبیین رابطهی دیگری میان خداوند و آفریدههایش در قالب وجود رابط و مستقل میپردازد و نشان میدهد که رابطهی خالق و مخلوق از نوع رابطهی وجود رابط و مستقل است، به گونهای که مخلوقاتْ عین ربط به خداوند هستند نه موجودات مستقلی که مرتبط با او باشند، چون در غیر این صورت، در مقابل خداوند، از نوعی استقلال برخوردار خواهند بود و چنین چیزی پذیرفتنی نیست. این دیدگاه، که بر مبنای حکمت متعالیه شکل گرفته است، با آموزههای وحیانی نیز سازگار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زبان، جستجو و آپوریا در نامه هفتم افلاطون
نویسنده:
اولوف پترسون
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
انگلیسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
هستی
,
زبان
,
دیالکتیک
,
نامه هفتم
,
آپوریا (حیرت فلسفی)
,
فرافلسفه
چکیده :
این مقاله رابطه میان زبان و وجود را آن گونه که در به اصطلاح انحراف فلسفی نامه هفتم منسوب به افلاطون فهمیده شده است، بررسی می کند. در اینجا نویسنده نامه، برخلاف گواهی بسیاری از رسالات افلاطون، مدعی است که هیچ کلمه ای درباره فلسفه افلاطون نوشته نشده است و نخواهد شد؛ و به علاوه، گویا نگارنده به این دلیل که مطلب چندان سردرگم کننده نبوده است، در ادامه توضیح می دهد که در واقع مسائل فلسفی به هیچ وجه بیان شفاهی را نمی پذیرند. این مقاله، برای طرح استدلالات این ادعاها و بیان نتایج آنها، آنچه را می جوید که به گفته نامه تنها راه خروج از کمبودهای معرفت شناسانه و وجود شناسانه ذاتی زبان است. این مقاله در کوشش برای کشف اینکه چگونه نویسنده نامه برای نابسندگی فهم عقلانی، نظری و زبانی واقعیت نهایی استدلال می کند، در مفاهیم سونوسیا (sunousia) و تریبو (tribo) (که شاید در این بافت به «گفتگوی زنده» و «صرف زمان» ترجمه شدنی باشد)، به عنوان تنها اعمال به قدر کافی نیرومند برای چیرگی بر موانع زبان و دست یابی به فهمی حقیقی از وجود، کنکاش می کند. این مقاله به منظور استدلال علیه تفسیری اسطوره ای از مفاهیم سونوسیا و تریبو-بر اساس وحدت مسلم سوژه و ابژه-مدعی است که بر طبق نامه، رابطه فلسفی حقیقی با وجود، به عنوان نتیجه نوع خاصی از جستجو فهمیده نمی شود، بلکه باید به عنوان خود جستجو فهمیده شود. مقاله می گوید نه سونوسیا و نه تریبو، هیچ کدام نوع خاصی از موقعیت تاملی را تسخیر نمی کنند، بلکه یک گفتگوی مفصل منعکس کننده شرایط خاصی از یک رهیافت فلسفی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 62
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت شهودی در فلسفه افلاطون
نویسنده:
ایمان شفیع بیک
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
اخلاق
,
عروج
,
نظریه تذکر
,
فلسفه افلاطون
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
فایدون ,
فایدروس ,
ضیافت ,
رساله های سقراطی ,
چکیده :
افلاطون در جستوجوی معرفتی است که آدمی را به فضیلت اخلاقی و سعادت برساند؛ اما معرفتشناسی او گاه به نتیجهای سلبی میانجامد، و تنها حاکی از آن است که به یاری روش دیالکتیک، یا هرگونه روش متکی بر زبان و واژگان، یا مادام که روح در قالب جسم اسیر است؛ نمیتوان به معرفت رسید. شهود پاسخی ایجابی است که افلاطون برای پرسش معرفتشناسی خود مییابد. او در آثار میانی خود، به سه طریق اصلی، دستیابی به شهود را ممکن میداند، که هر یک در پی نوعی عروج حاصل میآید. اصلیترین آنها، که شرح آن در فایدروس میآید، شهودی است که روحِ مجرد با عروج به ساحت الوهیت به دست میآورد. این شهود تنها از روحی برمیآید که پیشتر به مرتبهای از معرفت رسیده و خود را با فضیلتهای اخلاقی از دلبستگیهای جسمانی رهانده و سبکبال ساخته باشد. دوم، شهود زیبایی در مهمانی؛ و سوم، شهود یادشده در تمثیل غار در کتاب هفتم جمهوری است. افزون بر این سه طریق، افلاطون در کتاب نهم جمهوری به نوعی شهود در خواب اشاره دارد. چنین مینماید که طریقههای دوم و سوم و نیز شهود در خواب وابسته به شهود مذکور در فایدروساند؛ چراکه در این جهان به دست میآیند، و هرگونه کسب معرفت در این جهان، یادآوری شهودی است که روح مفارق پیش از حلول در تن حاصل آوردهاست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پروکلوس و مسأله خوریسموس
نویسنده:
امیرحسین ساکت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
افلاطون
,
صدور
,
فلسفه غربی
,
فلسفه نوافلاطونی
,
خوریسموس
,
پروکلوس
کلیدواژههای فرعی :
مُثُل ,
علیت ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
حد وسط ,
دیالکتیک افلاطون ,
چکیده :
انفصال ایدهها و اشیاء از یکدیگر که از آن با عنوان خوریسموس یاد میشود باعث بروز مشکلاتی در وجودشناسی و شناختشناسی افلاطون شده است. در صورت قطع ارتباط ایدهها و افراد، در وجودشناسی با این مشکل مواجه میشویم که چگونه ممکن است ایدهها علت افرادی باشند که با آنها ارتباطی ندارند. در شناختشناسی باید به این مسأله پاسخ دهیم که اگر ایدهها با افراد ارتباطی نداشته باشند چگونه میتوان از طریق اشیاء به شناخت ایدهها دست یافت. افلاطون و فیلسوفان بعدی هریک به نحوی میکوشند تا به مسأله خوریسموس پاسخ دهند. پروکلوس در پاسخ به این مسأله از دو اصل «حد وسط» و «وجود متقابل چیزها در یکدیگر» استفاده کرده است که اگرچه سابقه آنها به فیلسوفان قبلی و حتی به آثار افلاطون باز میگردد اما نخستین بار پروکلوس آنها را بسط داد و به طور گسترده به کار برد. بر طبق اصل اول واسطههایی میان ایده و افراد وجود دارند که فیض ایده را به افراد میرسانند و همچنین امکان شناخت ایده را از طریق افراد فراهم میسازند. بر طبق اصل دوم صورتی از ایده در افراد تجسم مییابد و در عین حال افراد نیز به نحوی بالقوه در ایده متعالی وجود دارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادتمندی انسان از منظر افلاطون (بررسی دو رساله آلکیبیادس و فیلبُس)
نویسنده:
شهین اعوانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
سعادت
,
حکمت
,
انسان
,
صیرورت
,
فلسفه غربی
,
آلکیبیادس
,
فیلبس
کلیدواژههای فرعی :
زیبایی ,
خودشناسی ,
حکمت عملی ,
حکمت نظری ,
لذت ,
چکیده :
در برخی از آثار افلاطون، همچون دفاعیه، کریتون و فایدون، موضوع مرگ ملموستر از زندگی است؛ ولی آنجا که زندگی مطرح است، غایت سعادتمند شدن انسان را در بطن خود دارد؛ سعادتی که آدمی از طریق کسب فضائل بدان نائل میآید. منظور افلاطون از «فضیلت» که به «سعادتمندی انسان» در زندگانی و پس از مرگ منجر میشود، چیست؟ مقاله بخشی از پاسخ این پرسش را در رساله آلکیبیادس و بخش دیگر آن را در فیلبُس جسته است. به طور کلی نزد افلاطون، دانایی و تأمل دربارة حقیقت، جدا از زندگی نیست و سعادت یا نیکبختی افراد و به تبع آن جامعه، به میزان آگاهی به فضیلت و دانایی آنان نسبت به حقیقت بستگی دارد. از این رو ماهیت انسان در رساله آلکیبیادس بررسی شده است که مطابق آن اختلاف انسانها در بودنها و هستها نیست بلکه اختلافشان در شدنها و چیستیهاست. انسانها در نحوه پرورش و میزان تلاش در تهذیب و خودشناسی متفاوتاند ولی همه سعادت را میجویند و از این منظر به لحاظ روحی با یکدیگر مرتبطاند. رساله فیلبُس به «خیر»، «زیبایی» و مناسبات این دو با «لذت» اختصاص دارد. نتیجهای که از برداشت افلاطون درباره «سعادتمندی انسان» میتوان گرفت، این است که زندگی، تحقق تطابق عالم مرئی محسوس با کمال مُثُل معقول است که در آن همه چیز بر اساس خیر مطلق تنظیم میشود. زندگی بودن نیست، «شدن» و «صیرورت» است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادت در مکاتب سعادتگرا(نقد و بررسی مکاتب اخلاقی سقراط،افلاطون،ارسطو)
نویسنده:
محمدحسین دهقانی محمودآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
سقراط
,
سعادت
,
ارسطو
,
سعادتگرایی
چکیده :
مقاله حاضر ابتدا به تعدّد سخن در باب «سعادت» و علت اصلی گوناگونی دیدگاهها در اینباره اشاره نموده است. سپس به دیدگاههای سه فیلسوف بزرگ یونان قدیم، سقراط، افلاطون و ارسطو، از بنیانگذاران مکتب سعادتگرای اخلاقی، پرداخته است. مواجهه سقراط با حرکت سوفسطاییان مبنی بر تخریب اخلاق جامعه، از علل اصلی اقبال وی به مباحث و رفتارهای اخلاقی است. اصول فلسفی افلاطونی، که سنگبنای دیدگاه اخلاقی اوست، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در این زمینه، به نکاتی بدیع اشاره شده است. گرچه ارسطو را به عنوان کسی میشناسند که اخلاق را مطلق میداند، اما با پذیرفتن دیدگاه اخلاقی وی، باید نسبیت در اخلاق را پذیرفت. جدول اعتدال طلایی ارسطویی و نیز مشروط دانستن فضیلتمندی بر شرط شانس مورد نقد و بررسی واقع شده است. نتیجه حاصل شده عدم کفایت توان و دانش متعارف بشر در تشخیص سعادت واقعی انسان است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی نظریه مثل افلاطونی از دیدگاه ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
نویسنده:
محمود صیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
ملاصدرا
,
علوم انسانی
,
عقول
,
مِثل
,
شیخ اشراق
,
ابن سینا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
افلاطون بر آن بود که با تبیین نظریه مثل مبنای استوار و محکمی براى معارف بشرى پایهریزى کند و آنها را از ورطه ی شکاکیت، رهایی بخشد. ابنسینا قائل شدن به آن را ناشی از خلط اعتبارات ماهیت، عدم تشخیص معنای واحد، خلط میان بقاء فرد با بقاء نوع دانسته و با ارائه ی نحوه ی صدور عقول طولی و ختم آنها به عقل فعّال این نظریه را ابطال نموده است. از سوی دیگر شیخ اشراق تلاش کرده تا اثبات نماید ابنسینا در ابطال نظریه مثل، گرفتار مغالطه شده است؛ او براهین سهگانهای در اثبات مثل اقامه نموده و با شهودات و اشراقات قواهر أعلون، نحوه ی صدور آنها را از نور الانوار بیان نموده است. بعد از سهروردی، صدرالمتألهین به اثبات این نظریه پرداخته و سعی نموده تا در همه جوانب آن تحقیق نماید. مباحث مطرح شده از سوی ملاصدرا، در مورد نظریه مثل، به سه بخش کلی تقسیم می شوند: جایگاه این نظریه در حکمت متعالیه، اقامه براهین پنجگانه در اثبات ارباب انواع و پاسخگویی از انتقادات به نظریه مثل. در فصل پایانی به بیان نقاط ضعف و قوت هر یک از دیدگاههای ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا پرداخته شده و نحوه تأثیر پذیری ابن سینا از نظرات افلاطون و همچنین تأثیر پذیری شیخ اشراق و ملاصدرا از دیدگاههای افلاطون بیان گردیده است. رویکرد پژوهش حاضر به این مسأله تطبیقی است؛ از این رو سعی در تببین تطبیقی دیدگاههای این سه فیلسوف، وجوه تأثیر گذاری و تأثیر پذیری آنان و نقاط قوت و ضعف نظریات هر یک گردیده است. نگارنده با توجه به مبانی فلسفی اشراق و متعالیه اثبات کرده است، علاوه بر عقول عرضی، ارباب انواع در عالم مثال نیز وجود دارند و علی رغم آنکه ملاصدرا کیفیت صدور مثل افلاطونی و عقول عرضی را از واجب الوجود تبیین ننموده است اما با این حال، در پایان دیدگاه او را در مورد مثل افلاطونی، به عنوان بهترین دیدگاه در این زمینه برگزیده است. از این رو اشکالات و انتقاداتی را که بر این نظریه شده است پاسخ گفته و آنگاه به واکاوی ریشه های افکار او در آثار سهروردی و افلاطون پرداخته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جوهر و تطور آن در حکمت سینوی
نویسنده:
جعفر شانظری , مهدی گنجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشاء
,
جوهر (منطق)
,
عرض
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه مشاء
کلیدواژههای فرعی :
افلاطون ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
عالم مثال ها ,
ترادف موجود و جوهر در تفکر ارسطو ,
اصطلاح شناسی جوهر در لاتین ,
تعریف ابن سینا از جوهر ,
ویژگی های جوهر در فلسفه ابن سینا ,
معنای جوهر در آراء فیلسوفان ,
مقسم جوهر و عرض ,
تمایز وجود از ماهیت ,
شبهه عرض بودن جوهر در وجود ذهنی ,
اقسام جوهر در فلسفه سینوی ,
جواهر پنج گانه ,
جوهریت خدا ,
نفی تشکیک در جوهر ,
تنزه خداوند از ماهیت ,
ارسطو ,
شاپا (issn):
2345-3761
چکیده :
از مسائل و مباحث مهم فلسفی که قدمتی بیش از دو هزار سال دارد و از آغاز پیدایش حکمت در یونان باستان مطرح بوده است، مسأله جوهر است. برخی اصل بحث در مقولۀ جوهر را فکری ارسطویی دانسته اند و ریشۀ این انتساب را در رویکرد ارسطو به وجود و نسبت آن با جوهر و ماهیت اشیا می دانند. زیرا بر مبنای تفکر ارسطویی، شناخت وجود چیزی جز شناخت ماهیت و جوهر اشیا نیست، لذا در نظر معلم اول، واژه موجود و جوهر مترادف است. اما سرنوشت جوهر در حکمت سینوی به برکت تمایز وجود و ماهیت دگرگون شده و یکباره راه خود را از وجود جدا کرده است. ابن سینا برخلاف ارسطو، مقسم جوهر و عرض را ماهیت اشیا دانسته و مقولات ارسطویی را بر ماهیت اشیای موجود تطبیق داده است. نوشتار حاضر با توجه به جایگاه و اهمیت بحث جوهر در تفکر ابن سینا و سیر تحول تاریخی آن در فلسفه، با رویکردی مسأله محور، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این مقوله در حکمت سینوی میپردازد. بدین ترتیب، با توجه به عدم اتفاق بر تعریف واحد و با عنایت به سیر تنوع معنایی جوهر در حکمت سینوی بدیهی است کاوش از چیستی و تطوّر معرفتی جوهر، بیان مقسم جوهر و اعراض، چگونگی حصر تقسیمات جوهر، و موضع خاص ابن سینا در باب جوهریت واجب تعالی، مهمترین مسائلی است که در این نوشتار مورد پژوهش قرار می گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 159 تا 185
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تطورات بنیادین مفهوم «ذات نامتناهی»
نویسنده:
حسین صابری ورزنه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران(پردیس فارابی),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الله
,
ذات نامتناهی
,
01. خداشناسی (کلام)
,
صفات الهی
کلیدواژههای فرعی :
افلاطون ,
متناهی ,
نامتناهی ,
متعالی ,
پارمنیدس ,
آرخه ,
درون ماندگار ,
تعالی ذات نامتناهی ,
پیشاسقراطیان ,
فیثاغورثیان ,
فلوطین ,
ارسطو ,
شابک (isbn):
2423-6233
چکیده :
مفهوم «ذات نامتناهی» که هم از جنبۀ فلسفی و هم الهیاتی اهمیت دارد، تطورات بنیادین زیادی را در طول تاریخ تفکر در غرب پشت سر گذاشته است. پیشاسقراطیان برخورد دوگانهای با آن داشتهاند. برخی چون آناکسیمندر و ملیسوس به دیدۀ پذیرش به آن نگریستهاند. این آرخه از نظر آنان، منشأ، الهی، فناناپذیر، درونماندگار در جهان طبیعت و سابق بر کثرات و مشتمل بر آنهاست، اما در عینحال «شخص» نیست. در مقابل، فیثاغورس، پارمنیدس، افلاطون و ارسطو نامتناهی را با نامتعین، نامعقول و آشوبناک یکی دانستهاند و از این جنبه، آن را وصفی منفی تلقی کردهاند. اما فیلون و بهتبع او متألهان مسیحی، نامتناهی را وصف خدا قلمداد کردهاند و با فرارَوی از سنت پیشاسقراطی بر تعالی کامل ذات نامتناهی و همچنین شخص بودن آن تأکید ورزیدهاند. در انتهای قرون وسطی بازگشتی سوی درونماندگار دانستن ذات نامتناهی ظهور میکند، اما همچنان شخص بودن آن حفظ میشود. دکارت به این بازگشت با دیدۀ پذیرش نمینگرد و باز بر تعالی و تشخص بهصورت توأمان تأکید میکند. اتخاذ هر کدام از این نظریات، پیامدهای فلسفی و الهیاتی خاصی را بههمراه دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 593 تا 622
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه مثل افلاطونی و سیر آن در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین صابری ورزنه
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
افلاطون
,
فلسفه افلاطون
,
مُثُل
,
مثل در فلسفه اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مثل نوریه ,
حکمت اشراق ,
مشاء ,
ارباب انواع ,
جوهر (منطق) ,
رساله تیمائوس ,
حکمت الهی ,
عالم عقول ,
ارباب انواع ,
علم الهی ,
عقول طولیه ,
حکمت یمانی ,
عقول ,
عقول عرضیه ,
مفارقت ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
عقول طولیه ,
عقول عرضیه ,
عقل کلی متصل ,
عقل کلی منفصل ,
تمثیل غار ,
رابطه کلیات و امور جزئی ,
کتاب جمهوری (افلاطون) ,
مثل و اخلاق ,
مثل و زیبایی شناسی ,
کلیات مفارق ,
براهین اثبات مثل نوریه ,
محاوره منون ,
برهان ادراک ,
برهان آثار ,
برهان حرکت ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در این نوشتار به بررسی سیر نظریه مثل افلاطونی در آرای اندیشمندان اسلامی پرداخته شده است. نظریه مثل افلاطونی، از وجوه مختلف هستیشناسانه، معرفتشناسانه، علمالنفسی، اخلاقی، زیباییشناسانه و خداشناسانه اهمیت فراوانی دارد. از زمان افلاطون تا کنون، هم در میان فلاسفه اسلامی و هم در میان فلاسفه غربی، مسأله مثل افلاطونی، مورد بحث، تأیید و انتقاد فراوان واقع شده است. بررسی محتوایی ـ تاریخی دیدگاههای اندیشمندان اسلامی از جمله فارابی، ابنسینا، شیخ اشراق، محقق دوانی، میرداماد و ملاصدرا نشان میدهد که اولاً نظریه مثل افلاطونی نزد اندیشمندان مسلمان هم دچار جرح و تعدیلهای بسیار و به برخی وجوه، پذیرفته شده و جنبههای اخلاقی و زیباییشناسانه آن مورد نظر قرار نگرفته است؛ ثانیاً ادله آنها در رد یا اثبات نظریه مثل ناتمام است؛ و ثالثاً فیلسوفان اشراقی (به معنای عام) و عرفانگرا رغبت بیشتری به پذیرش آن نشان دادهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 123
مشخصات اثر
ثبت نظر
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
تعداد رکورد ها : 163
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید