جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫عضدالدوله مقتدرترين حاکم سلسله ايراني آل بويه بود که در قرن چهارم نقشي بر جسته در شکوفايي و پيشرفت تمدن اسلامي وگسترش علوم مختلف، توسعه مراکز علمي و انجام کارهاي عمراني گسترده داشت. نقش مؤثر وي در گسترش علم و تمدن، انگيزه‌اي براي تأليف اين پژوهش شد. نويسنده در چهار فصل ضمن پيگيري مسأله گسترش تمدن در دوران حکومت آل بويه، به نقش بي‌بديل عضدالدوله در اين زمينه اشاره مي‌کند. و از لحاظ تاريخي اقدامات مهم علمي، فرهنگي و اقتصادي وي در ايران را شرح مي‌دهد. در فصل اول به کلياتي از تحقيق اختصاص يافته و در آن دورنمايي از تمدن اسلامي به ويژه در قرن چهارم هجري و در دوران حکومت آل بويه ترسيم شده است. آن گاه درباره شخصيت عضدالدوله و دوران کوتاه حکومت وي در بغداد مباحث مبسوطي ارائه شده است. در فصل دوم، نقش عضدالدوله در گسترش علوم مختلف مانند علم نحو و صرف، علم طب، گسترش شعر و شاعري و رونق ادبيات، فلسفه و منطق در دوران حکومتش را مورد بحث قرار گرفته و معروف‌ترين دانشمندان در رشته‌هاي مختلف علمي مذکور را در آن زمان معرفي گرديده است. نويسنده فصل سوم، را به اقدامات مهم عضدالدوله در احداث مراکز علمي و فرهنگي اختصاص داده و فعاليت‌هايي چون بنا کردن مساجد، مکتب‌هاي درس، آموزش خصوصي يا درباري، خانه دانشمندان، ايجاد دارالعلم، آرامگاه‌ها، رصدخانه، بيمارستان‌ها، کتابخانه‌ها و مکان‌هاي ديگر را که عضدالدوله انجام دادند بيان کرده است. عضدالدوله تنها در عرضه فرهنگي و علمي فعال نبودند بلکه اقدامات عمراني او نيز سرآمد دوران بوده است، لذا نويسنده در فصل چهارم اقدامات عمراني وي مانند احداث و حفظ اماکن مقدسه، تعمير و بناي بارگاه ائمه معصومين(ع) در عراق و ايران، احداث پل‌ها، بازارها، رسيدگي به بهداشت و کشاورزي، رونق دادن بازار تجارت و صنعت، احداث باغ‌ها، احداث دارالمجانين و بيمارستان، شهرسازي، ساخت قصرها و بندرها و احداث گنبد بر فراز مقبره‌هاي امامزادگان در ايران و بسياري از کارهاي عمراني ديگر معرفي کرده و به درستي، دوران کوتاه حکومت وي را دوران شکوفايي و تمدن ايراني، اسلامي ناميده است.